KALAWA

(1349 Kalaua – wg or.1W Mp. 3, 691 błędny odczyt – Kalana, 1394 Kalaua, 1396 Kalawi, 1399 Kolowa, 1400 Kalawskije, 1402 Kalawa, 1533 Calyavi, 1555 Kalawi, 1564 Kalyawy) wieś opustoszała przed 1533 r., cz. król. włączona do Koryczan, cz. szlach. włączona do Marcinowic, dziś pola i las w tej wsi o nazwie Kolawa (UN 7 s. 27; na Mapie Obrębów bez nazwy) 10 km na NE od Żarnowca.

[Pow. ksiąs., par. Mstyczów]

Własn. król., a następnie w części król. i w części szlach. 1349 Kazimierz W. powierza Maciejowi i jego ss. Stanisławowi i Mikołajowi lokację wsi na pr. średz. w miejscu zw. K., i nadaje im sołectwo w tej wsi z 2 wolnymi łanami, 3 zagrodami, karczmą i łąką „ad viginti currus”, stawem, młynem, jatkami oraz trzeci denar z opłat sąd. i szósty z czynszu, i zobowiązuje ich do wymierzenia 1 łanu zw. skotnicą dla spędu bydła oraz do wypraw wojennych konno z jednym zbrojnym. Kmieciom przeznacza 12 lat wolnizny, po upływie których mają płacić 6 sk. czynszu (AG perg. 2352; Mp. 3, 691)2SG t. 15 cz. 2 s. 39 niesłusznie odnosi wiadomość z r. 1349 do → Kalei. Zebrany materiał źródłowy jednoznacznie potwierdza słuszność przyjętej w tym haśle identyfikacji.

1394 Abraham, Borek i Klemens [z Kwiliny] podczaszy [królowej] przeprowadzają ugodę między Piotraszem z Marcinkowic [= Marcinowic w par. Mstyczów, i z → Bąkowca] i kan. krak. Niemierzą [z Krzelowa]. Piotrasz ma naprawić groblę swej sadzawki i pozyskać 2 obcych młynarzy, którym ma wymierzyć wodę według potrzeby na swym brzegu, nie może szkodzić Niemierzy wylewem wody i podnoszeniem młyna, ma również umieścić słup na środku sadzawki, aby poziom wody sięgał znaku na słupie. Grunt na wierzchowinie stawu, gdzie woda nie sięga, ma należeć do Niemierzy. Jacykolwiek kmiecie idący do młyna mogą wypasać tu swobodnie bez żadnych przeszkód bydło, na mocy dawnej ugody mogą pozyskiwać zarośla i ziemię, czyli glinę na naprawę sadzawki. Piotr nie może czynić Niemierzy ani jego bratu żadnego zarzutu za K. (ZK 2 s. 40); 1396 tenże Niemierza procesuje się z ww. Piotraszem o wymierzenie ról i o cz. dziedziny w K. (ZK 2 s. 392); 1399 Piotr z Marcinowic i Niemierza z Krzelowa procesują się o ¼ cz. dziedziny w K. (SP 8 uw. 289/56); 1400 w sprawie między Niemierzą z Krzelowa kan. krak. a Piotrem z Marcinowic świadkowie Niemierzy: Strzesz z Jawczyc, Jaszek z Mietniowa i Solcy, Jaszek z Lubachów, Jaszek z Dubia, Andrzej z Sędziszowa i Stanisław pleb. z Tarnawy stwierdzają, że połowa gruntu objechanego i pokazanego przez sługę Niemierzy jest K. [wsi Kalawy] i należy do tegoż Niemierzy (SP 8, 9704; uw. 311/37); 1402 Niemierza z Krzelowa odstępuje Piotrowi z Marcinowic swe prawa do dziedziny K.; Ota z Klimontowa poręcza za Jana bratanka Niemierzy z Krzelowa w ten sposób, że Jan odstąpi wieczyście w ciągu 4 lat Piotrowi z Marcinowic prawa do K. Jeśli tego nie uczyni, po upływie 4 lat Piotr będzie dochodził swych praw na Ocie (ZK 3 s. 379-80); Piotr z Marcinowic nie stawił się przed sądem w sporze z Piotrem Kmitą z Wiśnicza pełnomocnikiem króla o wieś K. (ZK 3 s. 392; 3 a s. 505); tenże Piotr uzyskuje termin na wiec w sporze z ww. Kmitą, ponieważ niesłusznie zaskarżył jego niestawiennictwo w sprawie o wieś K. (ZK 3 a s. 578).

1533 role puste zw. C. w Koryczanach w kluczu żarnowieckim stwa nowokorczyńskiego (In. K 2/1 k. 38v-39); 1555 sąd grodzki krak. wyrokuje, że Anna ż. Jana Piwo córka zm. Ambrożego Marcinowskiego dziedziczka Koczmina [wieś nie zid.] ma dokonać wpisu do ksiąg ziemskich lubelskich nadania działów dla swych stryjów Piotra, Żegoty, Feliksa i Jakuba Marcinowskich we wsiach: Marcinowice, Karczowice, Przysieka, K., Solca, Niezwojowice i Racławice, za poręczeniem 5000 grz. Stryjowie mają być wwiązani do ww. dóbr [BPAN Katalog cz. 1, 218); 1564 pustowczyzna K. w Koryczanach najmowana przez kmieci (LS s. 8).

1 W Mp. 3, 691 błędny odczyt – Kalana.

2 SG t. 15 cz. 2 s. 39 niesłusznie odnosi wiadomość z r. 1349 do → Kalei. Zebrany materiał źródłowy jednoznacznie potwierdza słuszność przyjętej w tym haśle identyfikacji.