KALINA MAŁA

(1236 Kalina z kop., 1262 Saluna, 1335 inter Kalinam.... ad mansos Kaline, 1386 Kalina Miechoviensis, 1391 Kalina Monachorum, 1426 Kalina Mniska, 1438 de Calyny, 1470-80 Chalyna, 1552 Kalina Mnieysza) 7 km na NE od Miechowa.

1. 1422 dystr. miech. (Kacz. 3483); 1581 pow. ksiąs. (ŹD s. 92); 1470-80 par. Miechów (DLb. 3 s. 22).

2. 1335 kl. miech. lokuje na pr. niem. wieś Skwolną [→ Wola Bukowska] w zaroślach między wsią kl. K. i m. Miechowem, w granicach od pola klaszt. do drogi od Książa [Wielkiego]; od zarośli rozciągających się po obu stronach tej drogi do lasu i góry z w. → Galicz oraz łanów wsi K. (Mp. 3, 643); 1366 bród, błonia → p. 4; 1380 młyn sołtysa → p. 3; 1470-80, 1478 młyn → p. 3; K. graniczy z Kaliną Wielką, Zarogowem, Wolą Podleśną, Miechowem, Siedliskami i Brzuchanią (DLb. 3 s. 20, 22, 24); 1471 K. graniczy z dziedzinami w Kalinie Wielkiej zw. Borek, Góry i Trzeciny, → Góry p. 3; 1476 niwa w Kalinie Wielkiej ciągnie się od granic K. (GK 20 s. 260-1); 1522 prepozyt miech. w sporze z Andrzejem Morskim ze Śladowa zaprzecza, jakoby polecił 4 swoim sługom przepędzić sarny z jego lasów i gajów w Śladowie do swoich lasów i gajów w K. (ZK 265 s. 216); 1529 budowa nowego młyna → p. 3.

1552 granice między K. M. a Zarogowem, wytyczone w r. 1551, zaczynają się przy ścianie Marchocic od 3 kopców narożnych rozgraniczających K. M., Zarogów i Marchocice w miejscu k. Studzinek, stąd biegną przez las do miejsca zw. Zarognoszczyzną i przez równinę (rownie) oraz drogę publiczną z Połajowic [dziś Pojałowice] do K. dochodzą do miejsca zw. Sadykierzem (Sądekierz), niedaleko od ścian Połajowic i Woli Bukowskiej. Tu usypano 4 kopce narożne wsi: Połajowic, Zarogowa, K. i Woli Bukowskiej, a stąd poprowadzono granice między zaroślami, czyli dąbrowami alias chrustem, wsi Woli Bukowskiej a borem zw. Sadykierzem należącym do Połajowic do ściany Sławic, gdzie kończą się granice Połajowic i Woli Bukowskiej. Dalej rozgraniczano Połajowice i Sławice, → Miechów (BCzart. rps 2930 s. 51-4; 2878 s. 91-3); 1585 K. graniczy z cz. Kaliny Wielkiej zw. Dzierżkowem i Górami, gaj w K., → Góry p. 2.

3. Własn. kl. Bożogr. w Miechowie. 1349 Jan stolnik i włodarz w K. zeznaje w sprawie dochodów kl. miech., że w tej wsi wybiera 5 grz. czynszu, 3 grz. dzies. i 1/2 grz. dochodów z ról folw. (Mp. 3, 692); 1354 Kazimierz W. nadaje imiennie wymienionym wsiom kl. miech., m. in. K., imm. sąd. i ekonom. (Mp. 3, 704); 1366 kmiecie → p. 4; 1380 Maciej landwójt miech. poświadcza, że Elżbieta ż. Janusza Białka mieszcz. Miech. dała kl. miech. za zbawienie swej duszy i rodziców role w K. powyżej młyna sołtysa, które odziedziczyła po rodzicach (ZDM 1, 158); tenże Maciej poświadcza, że uczc. Mysłek sprzedał za 2 grz. kl. miech. odziedziczony po ojcu łan w K. powyżej młyna sołtysa (ZDM 1, 159); 1385 Szymon, Adam, Bartosz, Jan, Marcin, Staszek, Stanisław i Stanisław kmiecie z K. (SP 8, 3200, 3253, 3308); 1386 Jan karczmarz, Jaszek i Piotr Skryła kmiecie z K. M. (SP 8 uw. 22a/14, 25-7); 1387-9 Franek kmieć z K. (SP 8 uw. 42/2, 4, 10, 183/23); 1387 Mikołaj włodarz i kmiecie z K. w sporze ze Staszkiem i Mik. Barańcem z Ilikowic mają okazać dok. (SP 8 uw. 42/2-5, 10); 1426 Jan Głąb kmieć z K. M. zeznaje, że Mik. Niemierza z Racławic [pow. prosz.] oddał mu 6 ćw. pszenicy (ZK 195 s. 376); 1432 Stanisław włodarz kl. miech. w K. (GK 4 s. 597).

1470-80 Ch. własn. kl. miech., 16 ł. kmiec., karczma z rolami, 2 zagrody z rolami, młyn, folwark. Kmiecie płacą po 14 sk. czynszu z łanu i sep, oddają po 30 jaj, 4 koguty i 2 sery, nie odrabiają pańszczyzny, ale jutrzyny i powabę. Karczmarz płaci 2 grz. czynszu, a młynarz kopę gr (DLb. 3 s. 22); 1473 Stan. Kabałka kmieć z K. (GK 747 – tu Kobiałka poprawione na Kabalka, 754, 803, 811); 1473 Jan Pałka kmieć z K. (GK 19 s. 747, 754, 803, 811); 1474 Jan Małdrzyk kmieć z K. (GK 19 s. 1002); 1478 Stanisław młynarz z K. należącej do kl. miech. (GK 20 s. 788, 795); 1487 wieś K. kl. miech. nie zapłaciła poboru (GK 22 s. 733); 1499 Wojciech karczmarz z K. kl. miech. obwinia Dziersława Kalińskiego z Kaliny Wielkiej o zabranie mu 2 kozłów alias kopów, 14 innych kóz i kozłów, 4 krów i 1 wołu, a także zniszczenie mu domu (GK 27 s. 700).

1529 w K. kl. miech. wybiera 8 grz. i 1 gr czynszu, nowy młyn jeszcze nie ukończony (LR s. 185-6); 1530 w K. pobór z 2 i 1/2 ł. i karczmy dorocznej (RP k. 35); 1564 kmiecie z K. należącej do kl. miech. pracują na król. folwarku w Słomnikach: koszą łąkę albo płacą 6 gr, grodzą płoty z 6 wozów chrustu, stawiają 1 bróg i poprawiają stary, oddają lub płacą za sep w życie i owsie z 1 i 1/2 ł. dla zamku krak. (LK 1 s. 115; 2 s. 70); 1581 w K. pobór z 6 ł. kmiec., od 3 zagr. z rolą, 1 komor. bez bydła i z 1/4 roli karczmarskiej (ŹD s. 92).

4. Bożek sołtys z K. (Mp. 3, 658); 1366-90 Jan, Jaszek sołtys z K. ławnik sądu wyższego dworskiego kl. miech. w Miechowie (ZDM 1, 119, 177, 196; Mp. 3, 886, 917, 941-2); 1366 kl. miech. daje sołtysowi z K. Janowi 1/2 ł. w K. od granic wsi do błoń w zamian za 1/2 ł. sołeckiego z siedliskiem i ogrodem od brodu do błoń. Zamiany dokonano w obecności 6 kmieci arbitrów: Jana, Szymka, Bartłomieja, Macieja, Jana zw. „Vaclnicz” i Piotra „Daro...” (ZDM 1, 119); 1368-9 Bartek z K. ławnik sądu wyższego dworskiego kl. miech. w Miechowie (ZDM 1, 995; Mp. 3, 819); 1372 Jakusz sołtys z K. (Krzyż. 694); 1380 w K. młyn sołtysa → p. 3; 1385 prepozyt miech. w sporze z Andrzejem z Krzcięcic przedkłada dok. pr. niem. dla K. (SP 8, 3377); sąd ziemski krak. zapoznawszy się z przedłożonym przez pełnomocnika kl. miech. dok. król., wg którego kmiecie z K. odpowiadają przed sądem pr. niem., odsyła sprawę Macieja, kmiecia należącego do Andrzeja z Woli Polinowej, z kmieciami z K. przed sąd sołtysa w K. (DSZ 26); 1386-98 Piotr sołtys w K. s. Przybka (SP 8, 4158; ZDM 1, 222); 1386 tenże Piotr nie stawił się przeciw Adamkowi z Kaliny Wielkiej o bezprawie, gdyż zabrał z pola bydło, i o 10 kop zboża (SP 8, 4158); Jaszek sołtys z K. oddala roszczenia Pełki z Kaliny Wielkiej o łąkę (SP 8, 4185); 1391-98 Grzegorz Szwab sołtys z K., br. Jaszka, Przybka, Mikołaja i Macieja (ZK 1c s. 224, 552-3, 563; ZDM 1, 222); 1398 sąd najwyższy pr. niem. na zamku krak. poświadcza, że Grzegorz Szwab mieszcz. krak. alias sołtys z K. z bratankami Wojtkiem s. zm. Macieja, Mikołajem i Hankiem ss. zm. Jaszka „Fronicza” i Piotrem s. zm. Przybka „Wronicza”, poręczając za jego bratanice, a ich siostry [stryjeczne, cc. Mikołaja] Agatę i Święchnę sprzedali za 100 grz. kl. miech. sołectwo w K. (KSN 767 – tu błędnie Peszko zamiast Jaszko; ZDM 1, 222; Rocznik Miech. pod datą 1399).

1417 sąd ziemski krak. odsyła do sądu najwyższego pr. niem. na zamku krak. sprawę Świętochny ż. Wojtka Rzugi mieszcz. krak. z kl. miech. o sołectwo w K. (ZK 6 s. 336, 351); 1417 tenże Wojciech kramarz i mieszcz. krak. w imieniu ż. Świętochny pozywa kl. miech. o to, że trzyma i zajmuje nieprawnie sołectwo w K., gdyż Świętochna nie wyraziła zgody na jego sprzedaż (Teut. 1a s. 58, → r. 1398); 1418 sąd najwyższy pr. niem. na zamku krak. wydaje wyrok w sporze kl. miech. z kramarzem i mieszcz. krak. Wojciechem występującym w imieniu ż. Świętochny c. zm. Mikołaja sołtysa w K., o cz. sołectwa tamże, która jej przysługuje po ojcu. Wojciech wniósł pozew, gdyż żona nie wyraziła zgody na sprzedaż sołectwa kl. miech. Pełnomocnik kl. zeznał, że prepozyt kupił sołectwo za własne pieniądze, które w całości wypłacił, i posiada je zgodnie z prawem od ponad 16 lat, przedkładając dok. kupna i rezygnacji [z r. 1398]. Sąd najwyższy wydał wyrok na korzyść kl. miech., ale Wojciech naganił wyrok i złożył odeń apelację do króla na ręce Mikołaja z Michałowa [pow. wiśl.] star. krak. i wwdy sand., który odesłał apelację do sądu 6 miast celem ponownego rozpatrzenia sprawy. Sąd ten oddalił apelację, wydając wyrok na korzyść kl. Wyrok ten zatwierdza sąd najwyższy i ponownie odsądza definitywnie Wojciecha i Świętochnę od praw do sołectwa w K. (ZDM 1, 326); 1428 bp krak. Zbigniew oraz dziekan krak. i kanclerz Królestwa Jan Szafraniec utrzymują w mocy i odnawiają kl. miech. dok. sądu najwyższego pr. niem. na zamku krak. w sprawie sołectwa w K. (SP 2, 2172); 1429 sąd ziemski krak. poświadcza, że „generosa” Świętochna kramarka krak. ż. Wojciecha zeznała, iż kl. miech. zapłacił jej za łany w K. i udzielił jej satysfakcji z tytułu sporu z prepozytem Więcesławem i jego poprzednikami, dlatego nie będzie niepokoić klasztoru o te łany (DSZ 171).

5. 1236 bp krak. Wisław za zgodą kapituły krak. nadaje kl. miech. dzies. w K. z obowiązkiem płacenia 10 grz. srebra wagi pol. (Mp. 2 s. XXXVII – reg.); 1262 pap. Urban IV zatwierdza kl. miech. posiadanie dzies. m. in. w S (Mp. 2, 464); 1349 → p. 3; 1470-80 dzies. snop. i kon. z całej wsi wart. 15 grz. klasztorowi miech. (DLb. 3 s. 22, 25); 1529 w K. dzies. snop. wart. 6 grz. i meszne temuż kl. (LR s. 185-6).

6. 1412 Hanos z K.; 1422 Jerzy szewc z K. w dystr. miech.; 1438 Jakusz szewc w K. przyjęci do pr. miej. krak. (Kacz. 2280, 3483, 4893).

7. Z. Pęckowski, Miechów, Kr. 1967, s. 385, 427 przyp. 361.