KANTOROWICE

(1288 Cantorouici z or., 1360 de Canthorowicz, 1367 de Cantorowic, 1373 Cantorouicze) wieś włączona do Nowej Huty, dzielnicy Krakowa w 1951 r., 10,5 km na NE od centrum miasta.

1. 1373, 1407 ziemia krak. (Mp. 1, 314; Mog. 112); 1581 pow. krak. (ŹD s. 20); 1470-80, 1598 par. Raciborowice (DLb. 2 s. 58; 3 s. 430; WR k. 255).

2. 1394 wieś K. leży k. m. Krakowa (DSZ 65); 1470-80 wieś K. graniczy ujazdami z Mistrzejowicami, Prusami i Bieńczycami (DLb. 1 s. 617; 3 s. 430).

3. Własn. kl. Bożogrobców w Miechowie, od 1288 r. rycerska, a od 1404 r. kl. Cystersów w Mogile. 1288 Leszek Cz. zatwierdza ugodę zawartą pomiędzy Piotrem prep. kl. miech. a komesem Krzesławem w sprawie dziedziny Krzesławice nad rz. Dłubnią. Dziedzina ta pozostaje w posiadaniu kl. miech., a Krzesław w zamian za zrzeczenie się praw do niej i za 10 grz. uzyskuje od kl. miech. dziedzinę K., której granice biegną miedzami (Mp. 2, 510); 1360 Święsław [h. Bogoria] kantor gnieźn. zastawia za 40 grz. gr pol. Rafałowi z Tarnowa [pow. pilzn.] pkom sand. swoją cz. w K. (AS 2, 24); 1367 Paweł kmieć z K. (KRK 2 s. 13); 1369 Kazimierz W. na prośbę szl. Rafała [z Tarnowa] kaszt. wiśl. potwierdza ww. dok. Święsława (AS 2, 42); 1373 → p. 4; przed 1385 Paszek z Barućwierdzy [Śląsk Cieszyński] kupuje 2 źreby w K., → niżej; 1385-95 Paszek z Barućwierdzy dz. K., mąż Praksedy c. Piotra Bogorii, brata ww. Święsława (DSZ 24, 65, 122; ZK 2 s. 134, 217); 1385 Jan Owieczka z Owczar pozywa Paszka dz. Barućwierdzy o 2 źreby w K., trzymane przez Paszka w pieniądzach, do których to części ma lepszą bliższość po przodkach od Paszka. Ten przez swego pełnomocnika Świętosława Górkę z Gołyszyna dowodzi, że zakupił owe źreby. Sąd przysądza je Paszkowi (DSZ 24); 1388 Więcesława wd. po Jakubie z Ruszczy [pow. krak.]1Zob. Branice p. 3B i przyp. 1 zeznaje, że Jan [z Tarnowa] wwda sand., Spytek [z Tarnowa] pkom. krak. i Goworek z Obichowa [dziś Obiechów] mają sumę 230 grz. na wsiach Ruszcza i K., które zostaną im zwrócone po jej śmierci (SP 8, 4700); 1394 Mikołaj kmieć z K. (ZK 1c s. 112); Paszek dz. Barućwierdzy zastawia za 500 grz. gr pras. Hankowi dz. Chełmu wieś swoją zw. K. położoną k. m. Krakowa (DSZ 65); 1395 tenże Paszek Barućwierski sprzedaje za 500 grz. gr pol. Hankowi z Chełmu swoją dziedzinę po matce w K. (ZK 2 s. 217)2Paszek sprzedał hereditatem maternalem. Wynika z tego, że miał on przynajmniej cz. K. po matce. Wdowiszewski, → p. 7, s. 39, błędnie interpretuje treść dok. z 1385 r. twierdząc, że cała wieś K. należała do jego ż. Praksedy po przodkach. Paszek mógł odziedziczyć przez żonę tylko część K., jeśli Bogoriowie nie utracili jej przed 1385 r; 1396 Mikołaj z K. dz. cz. domu w Krakowie (Krzyż. 2295); 1404 szl. Piotr, Imram, Jan i Hanek ss. Hanka dz. Chełmu, ręcząc za matkę Katarzynę i swych [młodszych] br. Mikołaja i Jakuba, sprzedają za 400 grz. gr pras. klasztorowi mog. całą ich wieś K. (Mog. 110 or.; DLb. 3 s. 430, 435); Jan s. Hanka z Chełmu oświadcza, że pobrał od opata i kl. mog. sumę 250 grz. szer. gr pras. z racji długu za dziedzinę K. sprzedaną temuż kl. za 400 grz. (ZK 3b s. 459); Piotr, Imram, Jan i Hanek ss. Hanka z Chełmu skwitowali opata mog. z sumy 250 grz. gr pras. wypłaconej im z racji sprzedaży temuż wsi K. (ZK 364 s. 46); → p. 6; 1405 br. Jan i Hanek z Chełmu, ręcząc za innych braci, oświadczają, że opat mog. zapłacił im sumę 100 grz. gr pras. stanowiącą ostatnią ratę za wieś K., sprzedaną klasztorowi (ZK 4 s. 211); Władysław Jag. potwierdza dok. z 1404 r. dotyczący sprzedaży klasztorowi mog. wsi K. (Mog. s. 94); 1406 sąd ziemski krak. wobec niestawienia się na roczki Paszka z Barućwierdzy przyznaje pr. własności wsi K. Janowi opatowi i kl. mog. wbrew pretensjom Paszka wynikającym z pr. bliższości (DSZ 122); 1407 Władysław Jag. uwalnia wieś K. w ziemi krak. niedawno zakupioną przez opata Jana od wszelkich robocizn i świadczeń przysługujących królowi, rezerwując dla siebie tylko sep owsianą. Wszystkie robocizny i świadczenia od kmieci z K. należne dotąd królowi przejmuje kl. mog. (Mog. 112); 1417 → p. 5; 1420 → p. 6; 1442 Władysław Warn. zatwierdza dok. Władysława Jag. z 1407 dla wsi C. (Mog. s. 95); 1456 Kazimierz Jag. zatwierdza dok. Władysława Jag. z 1407 dla wsi C. (Mog. s. 95-6); 1463 Kazimierz Jag. zaświadcza, iż szl. Anna Lisowska tenutariuszka wsi król. Rakowice oskarżyła Piotra [Hirszberga] opata mog. o to, że kmiecie i mieszkańcy wsi C. już od czasów jej poprzednika Jana Przylepskiego tenutariusza Rakowic nie wykonują obowiązkowych robocizn w Rakowicach, na co opat mog. odpowiedział, iż Władysław Jag. i Władysław Warn. zwolnili kmieci wsi C. od robocizn. Kazimierz Jag. zatwierdza dotychczasowe swobody i wolności kmieci i mieszkańców tej wsi wbrew pretensjom Anny (Mog. 142); 1470-80 własn. kl. mog. We wsi 7 i 1/2 ł. kmiec. Kmiecie płacą czynsz, oddając po 30 jaj, po 4 koguty i sery z łanu, odrabiają 24 dni rocznie, dają 2 ćw. spy w życie i 1 ćw. w owsie. Karczma z rolami, z której karczmarz płaci 3 grz. czynszu klasztorowi (DLb. 2 s. 58; 3 s. 430); 1529 we wsi C. 9 ł. kmiec.; czynsz łącznie z Krzesławic i C. oraz młynów i karczem w obydwu wsiach w wysokości 33 grz. dla kl. mog. (LR s. 224, 236, 318); 1564 sep z duchownych wsi, m. in. z K. należącej do kl. mog., z 5 ł. płacona lub oddawana wielkorządom i do zamku król. w Krakowie (LK 1 s. 37; 2 s. 72).

4. 1373 kr. Węgier i Polski Elżbieta [Łokietkówna] na prośby Unisławy wd. po Jakubie sędzim sand., dz. Ruszczy3Zob. przyp. 1, przenosi jej wsie Ruszczę, C. i Mikluszowice w ziemi krak. z pr. pol. na średz. i udziela im imm. sąd. (Mp 1, 314).

5. 1417 bp krak. Wojciech [Jastrzębiec] zatwierdza uposażenie kościoła par. w Ruszczy. Do scholastyka ma należeć m. in. dzies. snop. z ról ryc. [dworskich] dziedziców w K. (KK 2, 573)4W tym roku wieś K. była już w całości w posiadaniu kl. mog., → też 1529 r; 1470-80 dzies. snop. i kon. wart. 12 grz. z wszystkich ról we wsi C. kościołowi par. Ś. Małgorzaty w Raciborowicach (DLb. 2 s. 58; 3 s. 430); 1529 dzies. snop. z 7 ł. kmiec. w K. wart. 12 grz. temuż kościołowi; dzies. snop. z 2 ł. w K. wart. 4 grz. dla scholasterii w kościele par. w Ruszczy (LR s. 224, 318).

6. 1404 bp krak. [Wojciech Jastrzębiec] występuje przeciwko Piotrowi kmieciowi z K. o gwałtowną napaść na kmiecia bpiego Domca w dziedzinie Zaszczytów [dziś Zastów] i wypasanie łąk tamże5Zaszczytów był wówczas własnością bpa krak. (KK 1, 208; SP 2, 2893; DLb. 2 s. 60) (ZK 3b s. 356); 1420 Jan kmieć z Rakowic występuje przeciwko Piotrowi, Mikołajowi Czeszkowi i Wawrzyńcowi kmieciom z K. o gwałtowną napaść na wolnej drodze król. i zadanie mu 2 ran sinych i 1 krwawej (GK 1 s. 274, 280).

7. Z. Wdowiszewski, Ród Bogoriów w wiekach średnich, RTH 9, 1930, s. 31, 39-40, 88-89.

1 Zob. Branice p. 3B i przyp. 1.

2 Paszek sprzedał hereditatem maternalem. Wynika z tego, że miał on przynajmniej cz. K. po matce. Wdowiszewski, → p. 7, s. 39, błędnie interpretuje treść dok. z 1385 r. twierdząc, że cała wieś K. należała do jego ż. Praksedy po przodkach. Paszek mógł odziedziczyć przez żonę tylko część K., jeśli Bogoriowie nie utracili jej przed 1385 r.

3 Zob. przyp. 1.

4 W tym roku wieś K. była już w całości w posiadaniu kl. mog., → też 1529 r.

5 Zaszczytów był wówczas własnością bpa krak. (KK 1, 208; SP 2, 2893; DLb. 2 s. 60).