KNIEJA

(1456 Knieja z reg. z XVIII w., 1458 Kynyea, 1464 Knyeya) 4 km na NW od Przyrowa.

1. 1458 n., 1581 pow. lel. (GK 14 s. 62-3; ŹD s. 81)1Do rozbiorów K. należała stale do woj. krak. i pow. lel., błędnie zatem została umieszczona w woj. sier. na mapie: Powiat radomszczański w połowie XVI w., w: Studia z dziejów osadnictwa t. 4, a także błędnie pominięta na MWK, czyli zakwalifikowana do woj. sier. Słusznie K. została wyłączona z tego woj. na przygotowywanej w IH PAN mapie Sieradzkiego - Łęczyckiego w XVI w; 1458, 1520-5 par. Dąbrowa [dziś Dąbrowa Zielona, woj. sier.] w diec. gnieźn. (GK 14 s. 62-3; LBG 1 s. 514-5).

2. 1456 kuźnica → p. 3; 1510 granice między Dąbrową a Olbrachcicami [woj. sier.] wytyczano od kopca narożnego Rogaczewa [woj. sier.] do kopca narożnego K. „U dziedziny K. posrzedniczey węgieł Przyrowa in concurentia Babia” k. niwy wyłączonej w 1456 r. z dóbr K. i włączonej do Babia (GK 200 s. 1763-4, 1785); 1557 komornik pkom. krak. Jana Ocieskiego na pow. lel. Mik. Silnicki i komornik pkom. Michała Lutomierskiego na pow. radomszczański Wincenty Mąkolski rozgraniczają Wolę Mokrzeską Piotra Kłobukowskiego od K. podsędka sier. Mik. Dąbrowskiego. Granice zaczęto wytyczać k. ściany wsi Babie [woj. sier.]2Udział pkom. sier. w tym rozgraniczeniu był uzasadniony tym, że w pewnym fragmencie biegła tym duktem granica między woj. krak. a woj. sier., a Babie leżało w tym ostatnim, → też przyp. 5 Jakuba Karczewskiego nad potokiem zw. Małuszą3Nazwa nie notowana w UN, a HWarty nie wykazuje ani jednego lewego dopływu Wiercicy. Na Mapie Obrębów zaznaczony bez nazwy lewy dopływ Wiercicy, który wypływa z lasu zw. Chmielnikiem [nazwa nie notowana w UN i na Mapie Obrębów]. 2 kopce narożne Woli Mokrzeskiej i K. usypano k. kopca Babia przy ujściu potoku Matusza do Wiercicy, dalej sypano kopce po obu brzegach tego potoku do drogi z Mokrzeszy do K. i do Przyrowa, następnie na S k. lasu Chmielnik i k. niwki należącej do wsi Babie, ale położonej w granicach K., gdyż wg dawnego podziału dokonanego między Garnkowskimi [→ 1456 w p. 3] została ona odstąpiona do dóbr Babie. Dalej granica biegnie do kopca k. końca zagonów tej niwki i do kopca m. Przyrowa i obok nich do drogi z Woli Mokrzeskiej do K., do potoku Małusza i nim do rz. Wiercicy i do ściany wsi Babie. Stąd do trzech kopców usypanych na bagnie smugiem zw. Rudnikiem do lasu Chmielnik, do płynącego przezeń potoku Małusza i aż do rz. Wiercicy (ZK Nova 30 s. 389-95); 1568, 1593, 1595 na podstawie dok. granicznych z tych lat dokonano w 1766 r. rewizji granic K. w woj. krak. i pow. lel. i sąsiadujących z nią wsi oraz m. Przyrowa, rewizja przekazuje zatem dukty graniczne wytyczone w XVI w. Tu wykorzystano tylko te fragmenty obszernej rewizji, które dotyczą granic K. Wg tych dok. granice Żurawia, Woli Mokrzeskiej, Przyrowa i K. zaczynają się od 4 kopców narożnych w lesie Rudnik k. potoku Rudnik i k. wyznaczonej w 1593 limitacji Przyrowa, Żurawia i Woli Mokrzeskiej. W miejscu Rudnik jest kopiec ścienny m. Przyrowa i wsi K. Stąd granice prowadzą wg kopców do drogi z Mstowa do Przyrowa, do kopca z lewej strony gruntów zw. Okrąglikiem, dalej koło pól Przyrowa przez zarośla i łąki, zostawiając po lewej stronie łąki Kąty Kniejskie, do miejsca zw. Podłężem, do smugu Okrąglik, zostawiając na W łąki Okrąglik, i w pobliże rz. Wiercicy. Dalej przechodzą tę rzekę i biegną przez miejsca bagniste do należącego do Przyrowa miejsca Kolarz czyli Podłęże, gdzie jest kopiec na granicy między gruntami należącymi do K. czyli domów Świętej Anny [osada przyklasztorna, założonego w 1606 r. kl. bernardynów], dalej do drogi do Świętej Anny i do kopców Przyrowa, K. i Olbrachcie [woj. sier.] Kopce te odnowiono na podstawie danych dok. z l. 1568 i 1595. Wg tych dok. graniczą ze sobą K., Dąbrowa i Przyrów k. Zwierzyńca i łąk Pagóry, należących do K. Tu też zaczynają się granice między K. a Przyrowem, od kopca na łące blisko Podłęża i biegną na S przez łąkę i pole przynależne do K., przez drogę do Garnka [woj. sier.], przez pole wsi K., drogą od Świętej Anny do K., rzekę [Wiercicę] i drogą z K. do Żurawia k. lasu Brzostek. Wg dok. z 1595 r. granice K. dochodzą do narożników Żurawia i Woli Mokrzeskiej (GK 200 s. 1696-1780).

3. Własn. szlach. 1456 br. Jan i Zawisza oraz ich bratanek Jan dziedzice Garnka [woj. sier.] dzielą dobra z br. Janem, Stanisławem i Mikołajem z Zamościa [woj. sier., pow. radomszczański], z których tym trzem ostatnim przypadła m.in. K. cum minera alias rudą, ale z dóbr K. została wyłączona argula alias niwka i wcielona do dóbr Babie (GK 200 s. 1764, 1785; ZK Nova 30 s. 391)4→ przyp. 5; 1458 wsie Babie i K. w pow. lel. i w par. Dąbrowa skazane na karę XIV z powodu nie zapłacenia wiardunkowego i odbicia ciąży (GK 14 s. 62-3)5Później Babie jest wymieniane w źródłach fiskalnych woj. sier. Przed 1458 r. wieś ta zapewne leżała w granicach woj. krak; 1464 br. Jan, Stanisław i Mikołaj przedstawiają do oblaty w aktach grodzkich sier. dok. dotyczący podziału dóbr w → 1456 r. (GK 200 s. 1764)6Dok. tego nie udało się odszukać w AG w Grodzkich Sier. 13 s. 813-23. Nie ma też zapiski o podziale z 1456 w Ziemskich Sier., znajdowała się może w zaginionych Ziemskich Radomszczańskich; Stanisław i Jan dziedzice K. (ZK 315 s. 30); 1489 K. wymieniona bez danych o poborze (RP s. 132); 1507, 1530, 1564 w K. położonej w pow. lel. pobór z 1 ł. (RP s. 331; RP k. 62; LK 2 s. 91 - tu błędna nazwa wsi: Knria); 1525 Jan Dąbrowski dz. Dąbrowy i K. (ZK 317 s. 269); 1581 w K. pobór z 1 1/4 ł. kmiec., od 4 zagr. z rolą i 1 zagr. bez roli (ŹD s. 81).

5. 1520-5 dzies. snop. z całej wsi K. i kolęda po 1 gr od kmiecia plabanowi w Dąbrowie (LBG 1 s. 514-5).

1 Do rozbiorów K. należała stale do woj. krak. i pow. lel., błędnie zatem została umieszczona w woj. sier. na mapie: Powiat radomszczański w połowie XVI w., w: Studia z dziejów osadnictwa t. 4, a także błędnie pominięta na MWK, czyli zakwalifikowana do woj. sier. Słusznie K. została wyłączona z tego woj. na przygotowywanej w IH PAN mapie Sieradzkiego - Łęczyckiego w XVI w.

2 Udział pkom. sier. w tym rozgraniczeniu był uzasadniony tym, że w pewnym fragmencie biegła tym duktem granica między woj. krak. a woj. sier., a Babie leżało w tym ostatnim, → też przyp. 5.

3 Nazwa nie notowana w UN, a HWarty nie wykazuje ani jednego lewego dopływu Wiercicy. Na Mapie Obrębów zaznaczony bez nazwy lewy dopływ Wiercicy.

4 → przyp. 5.

5 Później Babie jest wymieniane w źródłach fiskalnych woj. sier. Przed 1458 r. wieś ta zapewne leżała w granicach woj. krak.

6 Dok. tego nie udało się odszukać w AG w Grodzkich Sier. 13 s. 813-23. Nie ma też zapiski o podziale z 1456 w Ziemskich Sier., znajdowała się może w zaginionych Ziemskich Radomszczańskich.