(1434 Cromorowicze, 1454 Comorowycze, 1506 Komorowska diedina, 1510 Komorovice, 1553 Komorowicze) dziś Komorowice Krakowskie, rozdzielone z Komorowicami Śląskimi śred. granicą woj. krak. na rz. Białej (UN 200 s. 11- 2)¹Por. R. Mrózek, Nazwy miejscowe dawnego Śląska Cieszyńskiego, Katowice 1984, s. 93, 11 km na SW od Kęt.

1. 1434 C. i Biertołtowice w dystr. ośw. i cieszyńskim [obie wsie przedzielone rz. Białą, rozgraniczającą księstwo ośw. i cieszyńskie] (OK 5 s. 44); 1457 ks. ośw. (GrünMark. 2 s. 609); [po 1457 pow. śl.; par. Biertołtowice]²Do k. XVI w. brak wiadomości o przynależności par. wsi K., też → przyp. 3. W 1598 r. w WR odnotowano, że w sąsiednich Biertołtowicach w dek. ośw. (obecnie wieś częściowo wchłonięta przez K.) stał drew. kościół par. sprofanowany i obrócony w zbór kalwiński (AMetr., Acta Visitacionis Capituli 17 k. 2v-3). Wizytacja z 1644 r. odnotowuje w dek. Żywiec parafię Komorowice z nowo poświęconym, z uwagi na wcześniejsze sprofanowanie, kościołem par. S. Jana Chrzciciela. Do parafii K. należały wsie K., Biertołtowice i Hałcnów (tamże, 45 s. 184-5). Te dwie ostatnie są poświadczone jako przynależne do parafii Biertołtowice w l. 1470-80 i przed 1598 (DLb. 1 s. 85; AMetr., Acta Visitacionis Capituli 17 k. 2v-3). Obecnie cz. dawnych Biertołtowic stanowi południową cz. K. przy kościele. Wniosek o przynależności K. do par. Biertołtowice przed końcem XV w. wydaje się całkowicie uprawniony. W haśle Biertołtowice opuszczono wiadomości z „Liber fundacionis episcopatus Wratislaviensis” (hrsg. von H. Markgraf und J. W. Schulte, Codex diplomaticus Silesiae, Bd 14, Breslau 1889 s. 110-1) z l. 1290-1305, że dzies. 4 sk. z ł. Biertołtowic w ks. cieszyńskim była dawana bpowi wrocławskiemu.

2. 1506 Paweł [Czarny] z Witowic star. ośw. i brzeski [kujawski], żupnik przem. i Piotr Porębski sędzia ośw. poświadczają ugodę pomiędzy Janem Czelą (Czielo) z Czechowic [Śląsk] sędzią ks. cieszyńskiego a Janem Myszkowskim z Przeciszowa kaszt. ośw. o rybnik pomiędzy K. a Bestwiną założony przez zm. Jendrzycha Czelę, ojca Jana. Rybnik będzie należał do K., zaś Jan Czelo umożliwi Myszkowskiemu pobieranie wody z rz. Białej i wieczyste prowadzenie jej do rybników w Bestwinie przekopą przez role lub łąki jego poddanych, tak jak za czasów zm. Jendrzycha Czeli. Myszkowski będzie płacił co roku na ś. Michała [29 IX], podobnie jak za życia Jendrzycha, tym poddanym, przez których role lub łąki biegnie ta przekopą. Myszkowski ma postawić i konserwować na skotnicy most przez przekopę, aby poddani mogli pędzić tędy bydło. Gdyby woda wyrządziła jakieś szkody Janowi Czeli lub jego poddanym, Myszkowski lub jego spadkobiercy mają wyrównać szkody. W zamian za to Myszkowski zezwala Janowi dożywotnio na wycinanie na jego potrzeby drzew w swoich lasach, z których nie mogą korzystać jego poddani (Mysz. 33; BJ rps 5377 II k. 544-5; MS 4 suppl. 1348); 1509 sąd ośw. nakazuje Janowi Czeli umożliwić Maciejowi Kisielowi pobieranie wody przekopą na potrzeby jego młyna i rybników [w Biertołtowicach], odrzucając twierdzenia Jana, że przekopę i wodę kupił [wraz z cz. Biertołtowic] od Wacława Biertołtowskiego, gdyż Wacław nie posiadał tej przekopy (SKO s. 88); 1523 Kazimierz ks. cieszyński zatwierdza ugodę pomiędzy Marciszem Myszkowskim a Kasprem i Janem Czelami z Czechowic ss. zm. Jana sędziego ks. cieszyńskiego w sprawie przeprowadzenia wody [z rz. Białej] z K. do → Bestwiny na podstawie przedłożonego przez Myszkowskiego dok. umowy z → 1506 i w obecności komisarzy król. wysłanych do K. przez Zygmunta Starego. Ponadto ks. Kazimierz, jako zwierzchny pan gruntów na swoim brzegu rz. Białej, zezwala Myszkowskiemu na używanie i ciągnięcie wody z tej rzeki poniżej gruntów K., gdzie biegnie granica pomiędzy Królestwem Polskim a księstwem cieszyńskim, z dóbr panów Komorowskich i Czechowskich jako poddanych ks. cieszyńskiego, oraz na zakładanie jazów przy brzegu cieszyńskim [rz. Białej], tak jednak by ciż poddani nie ponieśli szkody (Myszk. 33; BJ rps 5377 II k. 544-5, 582-3; MS 4, 4224); 1553 sąd ziemski ośw. poświadcza ugodę pomiędzy Stan. Myszkowskim z Mirowa dz. Bestwiny wojskim krak. i krajczym król. a Pawłem Zwierzyną z Rakowa [Rakowca na Śląsku?] dz. K. w sprawie wody z rz. Białej. Paweł Zwierzyna zbudował nowy młyn i z niemałym trudem doprowadził do niego wodę, z której korzysta również Myszkowski na potrzeby swoich rybników. Wobec tego Myszkowski pozwala mu zbudować nowy jaz na rz. Białej, który będzie konserwował wraz ze swymi poddanymi, aby [przekopą] woda zawsze płynęła do rybników Myszkowskiego, nawet wówczas, gdy młyn Zwierzyny nie będzie mełł - wtedy woda jak dawniej będzie płynąć do rybników poniżej młyna. Gdyby zaś woda rozerwała jaz lub brzegi, wówczas obaj będą wspólnie naprawiać szkody, biorąc chrust i pale także w Bestwinie. Zakład 100 zł czerwonych (Mysz. 64); 1563 K. nad rz. Białą [na jej prawym brzegu], sąsiadują od S z → Biertołtowicami (Mapa księstwa oświęcimsko-zatorskiego Stanisława Porębskiego).

3. Własn. szlach. 1434 panna Elżbieta c. Mik. Brusza zapisuje 50 grz. Michałowi notariuszowi kościoła katedralnego krak. na swych wsiach C. i Biertołtowice w pow. ośw. i cieszyńskim (OK 5 s. 44); 1443-54 Mikołaj Czelo (Tczelo) Czechowski z K. (Bon. 3 s. 340; GrünMark. 2 s. 601); 1457 Janusz ks. ośw. sprzedaje Kazimierzowi Jag. królowi polskiemu księstwo ośw. z miastami i wsiami książęcymi i rycerskimi, wśród tych ostatnich wymienione K. (GrünMark. 2 s. 606- 10; Mp. 5 D 17); 1470-80 K. wymienione bez danych (DLb. 2 s. 304)³Wpis K. do DLb. może wskazywać, że Długosz wypisał K. z jakiegoś rejestru parafii, nie dysponował jednak żadnymi konkretnymi informacjami.

1470-1500, zm. ok. 1500 Henryk, Jędrzych Czelo, Celo z Czechowic, Boguszowic [obie wsie na Śląsku] i K., s. Mikołaja, student Ak. Krak. 1467, bakałarz artium 1468, wspomn. też 1472, notariusz kancelarii książęcej, kanclerz cieszyński 1470-1500 (Nemec Listináŕ 1460-1495, 240, 242-4, 247, 251-2, 289-90, 294, 296, 298, 306, 308, 312, 314, 316-8, 322, 331-2; tamże 1496-1526, 336, 339-40, 342, 344, 346-7, 351, 358; Al. 1 s. 186; B. Trelińska, Kancelaria i dokument książąt cieszyńskich 1290-1573, W. 1983, s. 83-6, 230; Bon. 3 s. 340; Mysz. 33).

1506-20, zm. 1520 Jan Czelo, Čelo z K. i Czechowic s. Jędrzycha, sędzia ks. cieszyńskiego 1506-19 (ZZ 12 s. 113, 194; 13 s. 85, 194; Nemec Listináŕ 1496-1526, 402: tu zw. Młodszym, 405-6, 418, 422: były sędzia zw. Starszym; SKO s. 88-9, 95-7, 139-40; Mysz. 33; Słownik staropolskich nazw osobowych 1 s. 416, 428)⁴Jan Czelo sędzia cieszyński był wspomn. jako Młodszy (Nemec Listináŕ 1496-1526, 402 - w 1515 r. wymieniony obok Jana Czeli z Czechowic kanclerza cieszyńskiego) lub Starszy (tamże, 422 - 1520 r. wymieniony obok swych ss. Kaspra i Jana, oraz kanclerza Jana Czeli). Współcześnie znany był jego krewniak Jan Czelo pisarz cieszyński 1496-8, kanclerz cieszyński 1500-43 (tamże, 336-53, 360-449 i wg ind.; B. Trelińska, Kancelaria i dokument książąt cieszyńskich, s. 86-7, 230); 1506, 1509 → p. 2; 1510 sąd ośw. wysyła czwarty pozew na termin wyznaczony dla wydania ostatecznego wyroku przeciwko Janowi zw. Czelo z K., który po trzykroć nie stawił się w sądzie w sprawie z Janem Myszkowskim kaszt. ośw. [w sprawie o pobieranie wody z rz. Białej → p. 2] (SKO s. 89); w tejże sprawie Jan Czelo z K. nie stawił się po raz czwarty, przysyłając sądowi list z żądaniem odesłania sprawy do sądu komisarskiego króla [gdyż jest poddanym księcia cieszyńskiego], zaś Myszkowski przedłożył mandat król. nakazujący rozsądzenie sprawy przez sąd ziemski ośw. Czelo przegrywa proces, gdyż nie stawił się w sądzie, a Myszkowski z tytułu kar i szkód uzyskuje wwiązanie do K. (SKO s. 139-40); 1518 Jan Czelo sędzia ks. cieszyńskiego pozywa Macieja Kisiela z Biertołtowic o długi przedkładając dok. Kazimierza ks. cieszyńskiego i Jana Pełki z Kojkowic [Śląsk, obecnie po obu stronach granicy polsko-czechosłowackiej] star. skoczowskiego. Kisiel zeznaje, że nie posiada nic po swym ojcu, zaś Biertołtowice dzierży jako macierzyznę po swej matce, za której 400 grz. posagu została kupiona jego cz. tej wsi (SKO s. 95-7); 1520 szl. Jan Hlubowski [Głębowski] w imieniu br. Jana Czeli kanclerza cieszyńskiego i księdza Kaspra, jako opiekunów dzieci zm. Jana Czeli sędziego cieszyńskiego, i Maciej Kisiel wyznaczają termin dla zawarcia ugody w ww. procesie (SKO s. 97); 1523 Kasper i Jan Czelowie z Czechowic ss. zm. Jana Czeli sędziego ks. cieszyńskiego → p. 2⁵Kasper Czelo jest wspomn. jako altarysta w kościele Ś. Marii Magdaleny w Cieszynie 1520, zaś jego br. Jan Młodszy znany jest od 1520, w 1534 r. był notariuszem w kancelarii książąt cieszyńskich (Nemec Listinář 1496-1526, 422; B. Trelińska, Kancelaria i dokument, s. 230); 1537 kmiecie z K. płacą rogowe po 2 gr od krowy i 1 gr od jałowicy: Jaklik od 11 krów i jałowicy, Tomek Hamel od 8 i jałowicy, Gregel od 6 krów, Jan Urbanków od 6, Świętek od 7, Król od 4 i 2 jałowic, karczmarz od 2 krów (In. O 1/2 k. 12v); 1553-9 Paweł Zwierzyna z Rakowa i K. (Mysz. 64, 69); 1553 → p. 2.

5. 1529 z C. dzies. pien. 12 gr bpowi krak. (LR s. 9)⁶Informacja o kościele z (ok.) 1500 r. w K. (Schematyzm diec. krak. za 1900 r.) dotyczy kościoła par. w Biertołtowicach (por. KatZab. 1 s. 19 - błędna informacja jakoby K. były tożsame z Biertołtowicami).