(1382 Crasolczol, Czrzazol, Crazol, Crasol, 1386 Crusel, 1392 Kraszele, Krzaszol, Krzasol, 1398 Cranszaly, 1411 Cranszoli, 1415 Cranszele, Cranssolly, Crassoly, 1424 Kranzoly, Cransoly, 1437 Kraszoly, 1438 Krassoli, 1440 Krazoly, 1529 Krazelye) 6 km na W od Wodzisławia.

1. 1489 pow. krak. [-ksiąs.] (RP s. 136); 1514, 1581 pow. ksiąs. (ZK 266 s. 22-3; ŹD s. 91); 1470-80 par. Mstyczów (DLb. 2 s. 91); 1598 [dwór w] K. w par. Mironice; [wieś K. z kmieciami] w par. Mstyczów (WR k. 230, 241)¹WR nie podaje opisu par. w Mstyczowie, gdyż przed 30 laty Stan. Płaza sprofanował kościół, brak więc danych o wsiach należących do tej parafii. W par. Mironice wymieniono K., nie podano jednak, że chodzi tu o dwór. Późniejsze wizytacje bpów krak.: Trzebickiego z 1664 r. (k. 153r), Załuskiego z 1747 r. (k. 66r) i Poniatowskiego z 1783 r. (s. 272, 446) wyraźnie rozróżniają część K. z dworem, należącą do par. w Mironicach i część z kmieciami, należącą do par. w Mstyczowie.

2. 1398 niwa w Mironicach przed K. (SP 8, 7492); 1404 granice między → Klimontowem, Wierzbicą i Pękosławiem przechodzą przez drogę krężelską i rozciągają się aż do granicy krężelskiej [wsi K.] (ZK 4 s. 164); 1415 niwa z zaroślami przed K. między → Brześciem [tu błędnie Krężolki] a K. (ZK 193 s. 300); 1443 niwa w → Brześciu k. granic krężelskich (ZK 256 s. 273).

3. Własn. szlach. 3a. Dziedzice. 1415-28 Chociemir Garnisz dz. K., Zdanowic 1384-1428, → Góry Tarnowej 1384-97, Połajowic 1397-1400, → Chebdzia 1397, Rakowa [dziś Rakówek] 1415 i Suchcic [woj. sier.] h. Poraj [Róża] kaszt. spicymierski 1411, chorąży większy sier. 1413-29 (ZK 193 s. 232, 300; 195 s. 216, 228; 196 s. 169; UŁS B 48, 332; Bon. 5 s. 376); 1415 Chociemir Garnisz ze Zdanowic chorąży sier. zapisuje ż. Jadwidze c. Jakusza z Boturzyna 100 grz. posagu i tyleż wiana na K. i Rakowie (ZK 193 s. 232); → Brzeście p. 3; 1424-47 Jakub Garnisz dz. K., Zdanowic 1440-7 i Rakowa do 1444²W 1444 Jakub Garnisz ze Zdanowic sprzedał za 150 grz. Raków Janowi z Koniecpola kanclerzowi kor. (ZK 377 s. 165-6) (ZK 8 s. 346; 377 s. 35, 109-10, 322; 256 s. 273); 1424 Anna c. Jakuba [z Boturzyna] podsędka ziemskiego krak. ż. Jakuba z K. (ZK 8 s. 346); → p. 3b; 1428 → p. 3b; 1438-48 Piotr Rożek z K., Łopuszna [pow. chęc.] 1438-42 i Zakrzowa 1448 (ZK 377 s. 17, 34, 47, 77, 380; 256 s. 127, 136); 1438 Piotr z Łopuszna zapisuje ż. Katarzynie c. Mikołaja z Pawłowic 60 grz. posagu i tyleż wiana na połowie dóbr w K. (ZK 377 s. 17); 1440 Jakub ze Zdanowic zobowiązuje się zapłacić Świętosławowi z Kotek [pow. wiśl.] 40 grz. pod rygorem wzrostu długu do 80 grz., i wwiązania go w tej sumie do K. (ZK 377 s. 35); 1443 tenże zobowiązuje się zapłacić 30 grz. Kanimirowi z Wojsławic pod rygorem zastawienia mu za 50 grz. wsi K. (ZK 311 s. 109); 1447 tenże Jakub dopisuje Andrzejowi z Rakoszyna 20 grz do sumy zapisanej Andrzejowi wcześniej na dziedzinie w K. (ZK 377 s. 322).

1448 Piotr Rożek z Zakrzowa sprzedaje za 200 grz. Ściborowi z Trzcieńca całą dziedzinę K. (ZK 377 s. 380); Andrzej z K. i Rakoszyna zobowiązuje się zapłacić 27 grz. Więcławowi Koziegórskiemu [dz. Mierzawy] pod rygorem wwiązania go do K. (ZK 377 s. 386-7); 1449 Piotr z Suchcic. ręcząc za ż. Jadwigę oraz braci rodz. Jakuba. Stanisława i Andrzeja, zastawia na rok za 70 grz. Janowi z Kowalowa całą dziedzinę K. wraz z niwą, którą dzierży Andrzej z Rakoszyna (ZK 377 s. 405); 1460 Dorota z K.; taż Dorota wd. po Janie z Kębłowa [pow. sand.] oświadcza, że Jakub Garnisz niegdyś ze Zdanowic spłacił ją z sumy 70 grz., którą miała na K., w związku z czym odstępuje mu tę dziedzinę (ZK 258 s. 274-5); 1460, 1470-80 Jakub Garnisz. z K. h. Róża niegdyś ze Zdanowic (ZK 258 s. 275; DLb. 2 s. 91); 1514 br. Mikołaj i Jan Garniszowic z K. sprzedają za 200 grz. Janowi Kępskiemu wieś K. w pow. ksiąs. (ZK 266 s. 22-3); 1533-5 Stan. Klimontowski dz. K. i → Klimontowa w pow. ksiąs.

3b. Kmiecie. 1382 Jan włodarz z Wierzbicy [par. Mstyczów] i Piotrasz dz. tej wsi [i Czarnocina w pow. wiśl.] przeciwko Piotrowi [kmieciowi] z K. o kradzież i ucieczkę (SP 8, 1217); Piotrasz z Wierzbicy i Czarnocina wraz z woźnym sąd. aresztują kmieci z K.: Adama, Goska, Macieja, Janka, Mikosza, Staszka zw. Zudec, Gawrona, Wawrzyńca, Staszka zw. Nakapała, Jakuba i Maciejka za kradzież siana (SP 8, 1799, 1841); tenże Piotrasz przeciwko kmieciom i Wawrzyńcowi [kmieciowi] z K. Kmiecie powierzają swą sprawę Mikołajowi z Wojciechowa [par. Mstyczów] (SP 8, 1933); 1386 Michał włodarz Oty z Gnicwięcina przeciwko Kusiowi kmieciowi o to, że zbiegł przed czasem z Gniewięcina do K. (SP 8 uw. 36/7); 1387 Maciej włodarz z Wierzbicy w imieniu Jakusza z Gniewięcina sprowadza świadków przeciwko Zbilutowi [kmieciowi z Gniewięcina], m. in. [kmiecia] Święcha Rolicza z K. (SP 8, 4375); 1392 Paweł z Pękosławia przeciwko wszystkim kmieciom z K. z wyjątkiem Wawrzyńca o zabójstwo i 50 ran; Jan z Pękosławia przeciwko kmieciom z K. z wyjątkiem Wawrzyńca o 3 rany; Mikołaj kmieć z Pękosławia przeciwko kmieciom z K. z wyjątkiem Wawrzyńca o 30 ran (ZK 1c s. 237); Jan. Paweł, Mikołaj [Mikko], Stanek kmiecie z Pękosławia przeciwko kmieciom z K. (ZK 1c s. s. 242. 244); Grosiec (Grosecz) s. Jana i Klemens kmiecie z K. (ZK 1c s. 244); 1411 Michał kmieć z K. (ZK 193 s. 52); 1424 Klimek Grosic (Grossicz) kmieć z K. skazany na zapłacenie kary XV Chociemirowi Garniszowi z K. i tyleż sądowi za ucieczkę przed czasem z K.; tenże Chociemir chorąży sier. pozyskuje sądownie tegoż kmiecia (ZK 195 s. 216, 228); 1428 Marcisz z Radziczowa ręczy [Chociemirowi] Garniszowi ze Zdanowic za kmiotkę Maszę c. Jana kmiecia z K. w ten sposób, że Masza nie będzie szkodzić Marciszowi z racji spadku tj. puściny wart. 24 1/2 grz., przejętego przez Piotra kmiecia z Moczydła [pow. ksiąs.] (ZK 196 s. 169).

3c. Areał, pobór. 1470-80 w K. łany kmiece (DLb. 2 s. 91); 1529 role folw. w K. (LR s. 134); 1489 w K. pobór z 1 1/2 ł., 1490-1501 z 2 1/2 ł.; 1508-15, 1517-9 z 1 ł. (RP s. 10, 39, 75, 112, 136, 149, 162, 177, 192, 207, 226, 247, 276, 339, 366, 542, 571, 596, 626, 710, 733, 790, 812, 827; ŹD s. 438); 1530 pobór z 1 ł. (RP k. 9).

5. 1470-80 dzies. snop. i kon. z łanów kmiec. w K. wart. 3 grz. drugiej prebendzie w kościele w Mstyczowie (DLb. 2 s. 91); 1529 dzies. snop. wart. 5 grz. z łanów kmiec. w K. prebendzie zw. Średnia w kościele w Mstyczowie, dzies. snop. z ról folw. w K. wart. 12 gr plebanowi w Mironicach (LR s. 134, 199).