(1376 Cropidlo, Cropillo, 1377 Cropitlo, 1425 Cropydlo, 1426 Cropithlo, 1448 Cropydla) 15 km na E od Miechowa.

1. 1489 pow. krak. [-ksiąs.], 1521 n., 1581 pow. ksiąs. (RP s. 13; MS 4, 3674; ŹD s. 90); 1470-80, 1598 par. Słaboszów (DLb. 1 s. 131; 2 s. 76; WR k. 239).

2. 1408 zarośla tj. dziedzina zw. Wilkisie (Wilkiszije) w Śladowie rozciągają się do granic Zbikał [dziś Zbigały], Ilkowic i K. (ZK 5 s. 91); 1416 zarośla i niwy w Śladowie „super campo leporis” pod wsią K., → Ilkowice p. 3; 1417 2 morgi roli w Śladowie na wzgórzu od strony K. (ZK 194 s. 80); 1448 gaje w Śladowie k. granicy K., → Kalina Wielka p. 3; 1523 las w K.→ Kózki p. 3; 1588 granice między → Dziaduszycami a Miroszowem zaczynają się m. in. k. drogi z Dziaduszyc do wsi K. i biegną na W k. drogi ze Słupowa do K.; granice → Ilkowic i Zbikał schodzą się w pobliżu narożnika wsi K.

3. Własn. szlach. 3a. Dziedzice. 1376-95 Jan, Jaszek Kropidelski z K., żona Małgorzata (SP 8, 222, 375, 402-3, 428, 459, 514, 606, 2142, 2849, 3705, 3819, 3864, 3891-2, 5323, uw. 10/25; ZDM 1, 188; DSZ 35, 50, 55-6; Mp. 4, 1020; ZK 1 c s. 219, 227, 247, 252, 261, 266, 280, 282, 289; 2 s. 304, 407); 1377 Krzesław ze Słupowa skazany na karę XV na rzecz Jana z K. za zabranie gwałtem kmieci i karę 6 grz. za zabranie 3 osób. Wielkorządca krak. Bodzęta zamazał karę (SP 8, 434); 1381 Jan z K. uzyskuje 6 grz. na Marcinie s. Klemensa z Ilkowic, ponieważ nie stawił świadków w sprawie z pozwu Jana (SP 8, 633, 708); 1385 Staszek ze Zbikał przeciw Jaszkowi z K. uzyskuje termin wizji sądowej o dziedzinę w Zbikałach (SP 8, 3202); tenże Staszek skazany na karę 6 grz. na rzecz Jana z K., ponieważ nie był chory (SP 8, 3384); tenże Stanisław niegdyś ze Zbikał skazany na karę XV na rzecz Jana z K., gdyż oświadczał, iż nie dostał zapłaty za dziedzinę, tymczasem Jan okazał dok. sąd., że mu zapłacił (SP 8, 3433); po procesie Jan z K. oddala roszczenia Staszka Grala kmiecia z Zakrzowa o zwierzę pociągowe wart. 1 1/2 grz. (SP 8, 3764, 3892); 1386 Jan z K. przeciw Pakoszowi z Zastępowa [pow. wiśl.] o 7 grz. długu, 7 grz. dodanych i szkodę 10 grz. (SP 8, 3978zp.); ww. Grala skazany na karę XV na rzecz Jaszka z K. za to, że zbiegł od niego przed czasem i zniszczył zboże, role i bydło oraz nie stawił kapelana (SP 8, 4005, 4037, uw. 5/24); 1392-1401 Małgorzata ż. Jana z K. wd. przed 1399 (ZK 1c s. 227; SP 8, 8175, 9227, uw. 296/73; ZK 3 s. 245).

1399-1423 Mikołaj Kropicski z K. w l. 1425-9 niegdyś z K. s. Jana z K. i Małgorzaty (SP 8 uw. 296/73; ZK 3 s. 324, 406, 442; 3a s. 538, 554, 565; 5 s. 68; 6 s. 201; 194 s. 260, 311; GK 1 s. 284; 2 s. 13-4, 17, 30-3, 47, 346, 354; KSN 2956); 1399 Małgorzata wd. po Jaszku z K. wraz z s. Mikołajem i cc. Elżbietą, Femką i Dorotą sprzedają za 50 grz. Stanisławowi z Polanowie cz. w Zbikałach (SP 8, 8175); Wawrzyniec [dzierż.] z K. przeciw tejże Małgorzacie (SP 8 uw. 296/73); taż Małgorzata zeznaje, że [najpewniej ww.] Wawrzyniec z Sąspowa ma w zastawie za 17 grz. 2 ł. osiadłe i 1 1/2 opust. w K. (SP 8, 9227); 1401 taż Małgorzata zastawia za 20 grz. Florianowi z Niegowonic 2 grz. czynszu od dobrych kmieci osiadłych w K.; 1402 Wawrzyniec zw. Gurbacz z Trątnowic podzastawia za 17 grz. Franczkowi z Sąspowa cz. w K., którą ma w zastawie (ZK 3 s. 245, 348); Żyd Drobnik przeciw Stanisławowi z Ilkowic o dług żyd., za który jest w zastawie dziedzina w K. (ZK 3b s. 149); 1404 Mikołaj z K. zeznaje, że Stanisław z Ilkowic spłacił za niego Żydowi Smerlinowi 30 grz. długu, za co daje mu w zastaw w tej sumie dziedzinę K.; Smerlin zeznaje, że został spłacony przez Mikołaja z K. i odstępuje od sprawy przeciw niemu (ZK 4 s. 176-7); 1407 Mikołaj z K. zeznaje, że Stanisław z. Ilkowic zapłacił mu 36 grz. za kupioną niegdyś dziedzinę K. (ZK 5 s. 11); 1411 z podziału dóbr połowa K. przypada Stan. Obrzutowi z → Ilkowic, a druga polowa jego synom z pierwszej żony: Piotrowi, Mikołajowi, Janowi, Stanisławowi i Jakubowi (ZK 193 s. 69); 1412 → Ilkowice p. 3.

1419-30 Jan Kropicski dz. z K. i Ilkowic, żona Dorota (GK 1 s. 183, 200, 209, 215, 220, 260; 2 s. 291, 346, 509, 525, 534, 575, 607; ZK 8 s. 54; 9 s. 1; 195 s. 23, 92, 189, 242, 246, 251, 306, 316, 321, 326, 330, 355, 368, 377, 397; 196 s. 26, 49, 88, 94, 105, 149, 151, 167-8, 184-5, 231, 237; 197 s. 7); 1421 Jan z K. kupuje za 80 grz. półgr i pólłanek w K. od Piechny i Piotra z → Kaliny cz. w Ilkowicach (ZK 195 s. 92); 1424, 1425 → Ilkowice p. 3; 1425 → p. 3b; Piotr Koszyk z Marcinowic zobowiązuje się zapłacić 28 grz. długu i karę 6 sk. Janowi z K. pod karą XV jemu i tyleż sądowi (ZK 195 s. 316); tenże Piotr zastawia na rok za 40 grz. Janowi z K. 4 ł. osiadłe w Marcinowicach, z których kmiecie płacą 4 grz. czynszu rocznie (ZK 195 s. 321); Jan z Bejsc [pow. wiśl.] zastawia za 40 grz. Janowi z K. za Piotra Koszyka niegdyś z Marcinowic 4 swoich kmieci osiadłych w Marcinowicach płacących 4 grz. czynszu rocznie (ZK 195 s. 326); 1426 → Kalina Wielka p. 4; 1429 Wojciech z Kościelca [pow. prosz.] s. zm. [Janusza] kaszt. kal. poręcza za Jana Kuropatwę Mik. Kropicskiemu i Franczkowi Sąspowskiemu, że zapłaci im 16 grz. szer. gr pod rygorem wzrostu długu do 30 grz. i kary XV (GK 3 s. 368); → Kozłów p. 3: Jarosław; 1430 → p. 3b.

1432, 1434 Andrzej Bydłoch z Janowic sprzedaje za 155 grz. Dorocie wd. po Janie z Ilkowic i jej ss. Janowi i Piotrowi połowę K. (ZK 197 s. 131, 295-6); 1442 Dorota dz. z K. (OK 6 s. 422); 1443 Jan z Ilkowic zobowiązuje się zapłacić szwagrowi Pawłowi z Racławic [par. własna] 50 grz. posagu siostry Doroty pod rygorem wwiązania go do dóbr dziedz. w K., z których ma 5 grz. czynszu rocznie, aż do spłaty całej sumy 50 grz.; taż Dorota ż. Pawła z Racławic c. Jana z Ilkowic [i Doroty] rezygnuje na rzecz swych br. rodz. Jana i Piotra z Ilkowic z dóbr dziedz. po ojcu i matce w K. i Ilkowicach (ZK 377 s. 126-7); 1459 Jan z → Ilkowic dz. K.; 1469-97 Mikołaj Ilikowski z Ilkowic dz. K. (ZK 315 s. 381; GK 22 s. 395; 23 s. 239; 24 s. 916, 926; DLb. 2 s. 76; MS 2, 672; 4, Suppl. 1192); 1470-80 Jan Ilikowski h. Ulina dz. K. (DLb. 2 s. 76); 1486 → p. 3b; 1497 Jan Olbr. nadaje Piotrowi z Kurozwęk [pow. wiśl.] kaszt. sand. i podskarbiemu kor. należącą do Mik. Ilikowskiego wieś K. w ziemi krak. z powodu popełnienia przez niego przestępstwa przeciw królowi i Królestwu oraz skazanie go na banicję (MS 2, 672; 4, Suppl. 1192).

1502 z podziału dóbr po Piotrze z Kurozwęk kaszt. sand. Krzesławowi z Kurozwęk bpowi włocławskiemu i kanclerzowi kor. przypada m.in. K. (MS 3, 296); 1504 → Kózki; 1508 → Goszyce p. 3; 1519 Piotr Opaliński otrzymuje z regestów kancelarii król. dok. Jana Olbr. z 1497 r. na wieś K. (MK 34 k. 18; MS 4, 2914); 1520 → Goszyce p. 3 (MS 4, 12694); 1521 → Kózki p. 3; 1522, 1523, 1524, 1525 → Goszyce p. 3; 1523 → Kózki p. 3; 1531 br. rodz. nie podzieleni Jan i Przecław Gnojeńscy dzierżawcy Nieszkowa i K. (ZK 28 s. 391-2); Jan Ilikowski z K. odstępuje szl. Stan. Dziaduskiemu sztygarowi żupy wielickiej wszystkie swe prawa do wsi K. w pow ksiąs. (ZK 187 s. 136-7); Przecław Gnojeński dzierż. Nieszkowa i K. (ZK 188 s. 126); 1532 Mik. Sancygniowski zastawia za 1800 fl. temuż Przecławowi Nieszków i K. w pow. ksiąs. (ZK 188 s. 188); 1533 tenże Przecław dworzanin król. zapisuje ż. Annie na wypadek swej śmierci 300 fl. na dobrach Nieszków i K. i wszystkich klejnotach (MS 4, 17066); 1537 Zygmunt Stary zwalnia Jana Pogórskiego z obowiązku uczestnictwa w wyprawie wojennej z tytułu wwiązania go do dóbr: Brzeście, Rząska, Ujazd, Trzonów, Nieszków i K. w pow. ksiąs., których jeszcze nie objął w posiadanie (MS 4, 18534).

3b. Kmiecie z K. 1385-6, 1401 → p. 3a; 1403 Florian z Niegowonic [i Błędowa zastawnik w K.→ p. 3a] występuje przeciw Andrzejowi włodarzowi z Kościejowa o nie uczynienie sprawiedliwości z kmieciem zbiegłym [z K.] i o szkodę; tenże procesuje się z prep. kl. zwierz. [dz. Kościejowa] o kmiecia Michała zbiegłego z K. Florian ma postawić przed sądem woźnego Wita (ZK 3b s. 52); → Kościejów p. 3 (ZK 3 s. 530; 3b s. 58-9); Maciej i Piotr kmiecie z K. (ZK 3b s. 226); Maciej kmieć z K. powierza Jaszkowi z Polanowic swą sprawę z Florianem z Niegowonic o 2 woły (ZK 3b s. 217); 1419-20 Jan z K. i Ilkowic oraz jego kmieć Stanisław z K. procesują się z prep. zwierz. Stogniewem i jego kmieciami z Kościejowa o zadanie temuż kmieciowi 10 ran krwawych i 10 sinych, związanie go i zabranie mu 12 kop pszenicy i 32 kopy żyta. Wyrokiem sądu pozywający uzyskują potrójne kary XV, też → Kościejów p. 3 1420 (ZK 194 s. 305; 195 s. 23; GK 1 s. 183, 200, 207); 1425 Jan z K. zeznaniami świadków pozyskuje na Janie Karwacjanie z Janowic kmiecia zw. Skarzada, który zbiegł przed czasem z K. (ZK 195 s. 306); 1430 Nanker prep. zwierz, pozwany przez Mikołaja kmiecia z K. i jego pana Jana [z K.] o to, że włodarz z Kościejowa wraz z 3 ludźmi zadali Mikołajowi 2 rany krwawe i 2 sine (ZK 197 s. 7); 1476 Jan kmieć z K. (GK 20 S. 323); 1486 Mikołaj z Ilkowic zastawia za 7 grz. Stan. Żydówce z Racławic kmiecia Mik. Chróściela w K. (GK 22 s. 395).

3c. Areał, folwark, karczma, pobór. 1470-80 w K. 16 ł. kmiec., 1 karczma, 3 zagrody, folwark szlach. (DLb. 1 s. 131; 2 s. 76); 1478 wieś K. skazana na karę XIV za nie zapłacenie 8 gr podatku (GK 20 s. 821); 1489, 1491-4, 1496-8, 1500-1, 1507-16, 1518-9 w K. pobór z 4 ł.; 1499 z 5 ł.; 1490, 1517, 1520 brak danych (RP s. 13, 42, 78, 115, 137, 150, 163, 179, 193, 209, 251, 279, 324, 343, 368, 544, 573, 599, 629, 660, 712, 735, 752, 767, 793, 815, 828, 852; ŹD s. 440); 1529 role kmiece w K.(LR s. 317); 1530 w K. pobór z 4 ł. i 1 karczmy dorocznej (RP k. 16).

5. 1470-80 dzies. snop. i kon. po 2 kity z 16 ł. kmiec., 1 karczmy, 3 zagród wart. 12 grz. prebendzie nadzowskiej czyli głębinowskiej w kat. krak.; dzies. snop. z folwarku szlach. początkowo była oddawana plebanowi w Słaboszowie, ale została później przez dziedzica wsi przekazana kl. Augustianów w Książu Wielkim (DLb. 1 s. 131; 2 s. 76); 1529 dzies. snop. z wszystkich ról kmiec. prebendzie nadzowskiej w kat. krak. (LR s. 313).