MAKÓW

(1375 Macow – DSZ 16; 1386 Makow – SP 8, 4009; 1426 Magnow – ZK 195 s. 395; 1470-80 Makkow – DLb. 1 s. 39) 10 km na W od Miechowa.

1. 1494 pow. ksiąs. (GK 24 s. 407), 1581 pow. krak. (ŹD s. 438); 1470-80, 1598 par. Szreniawa (DLb. 1 s. 39-40; 2 s. 37; WR k. 326).

2. 1409 niwa Siedlec przed wsią M. z łąką i rz. [prawy dopływ Szreniawy] → Biała, par. Irządze, p. 3; 2 stajania w M. → p. 3a; 1413 łąka, karczma z zagrodą i niwa zw. Zawodna → p. 3 a; 1442 wieś Kamienica k. M. (GK 1 s. 773); 1585 Stan. Czerny z Gotprzydowic, Topoli i Witowie pozywa Adama Wielkanockiego z M. o granice między Topolą [dziś cz. wsi Witowice – UN7 s. 44] i pozostałymi wsiami a M. (ZK 406 s. 249-59); 1586 granice między Witowicami i Gotprzydowicami Stan. Czernego a M. Adama Wielkanockiego poczynają się przy drodze Makowskiej z M. do Miechowa, gdzie usypano 3 kopce narożne ww. wsi, stąd zaś biegnie na N do miejsca Nad wodomczą [rzeka płynąca okresowo], gdzie sypano 3 kolejne kopce, pierwszy Nad wodomczą niedaleko kopców narożnych, 2 kolejne po drugiej stronie wodomczy na W. Dalej granica przekroczywszy wąwóz (rupturam terre alias przerwę) biegnie na N, zostawiając po prawej stronie gaj dębowy zw. Roskowiec, przynależny do Gotprzydowic, i przekroczywszy gościniec żarnowiecki z Krakowa do Żarnowca biegnie wzdłuż tego gościńca, przekracza wodomczę i dochodzi do Topoli, Gotprzydowic i M., gdzie kończą się granice dwu ostatnich wsi; granica między Topolą a M. poczyna się przy kopcu narożnym wsi Topola i biegnie ku S wzdłuż starej drogi z Witowie do M. Kopieców i inne znaki na drzewach wskazali kmiecie z M. Na N od tych znaków leżą Przybysławice, a na W Topola i M. Granicę między Przybysławicami a M. i Topolą stanowi rz. Szreniawa. Dalej granica między Topolą i M. poczyna się od 3 kopców narożnych na S od Topoli, jednego od strony Gotprzydowic, drugiego od strony M. i trzeciego od strony Topoli koło drogi z Witowie do M., i biegnie przez pagórki do pola zw. Pasieka [dziś cz. wsi Witowice – UN 1 s. 44] należącego do Topoli, gdzie usypano 3 kopce ścienne ww. wsi. Stąd sypano kopce k. tego pola na W do wodomczy, a po przekroczeniu jej usypano kopiec na wzgórzu pośrodku tej wodomczy, na S od Topoli. Dalej granica schodząc w dół ponownie przekracza wodomczę, dochodzi do pagórka i biegnie przez gaj dębowy, którego cz. po lewej ręce należy do M., a po prawej do Topoli, po czym skręca na W i powraca na pagórek i do wodomczy, gdzie usypano kopiec. Od tego kopca granica idzie na W, następnie skręca na N do łąki należącej do M. i do Topoli, gdzie usypano 3 kopce ścienne, dwa za ścieżką, a trzeci od strony starego koryta Szreniawy. Stąd granice wchodzą w Stare Rzeczysko tejże rzeki, które będzie stanowić wieczystą granicę między Topolą a M., tzn. wszystko na lewym brzegu należeć będzie do M., a na prawym do Topoli. Granica dochodzi tymże rzeczyskiem do Przybysławic, do miejsca gdzie była założona przez dziedzica M. sadzawka i młyn, zniszczone przez obsunięcie prawego brzegu należącego do Topoli. W miejscu tym jest wykrot z wodą. Na miejscu sadzawki, na lewym brzegu, usypano kopiec narożny M., a na prawym brzegu 2 kopce Topoli i Przybysławic, co potwierdzili zebrani kmiecie i pełnomocnik Mateusza Misiowskiego (ZK 406 s. 301-8).

3. Własn. szlach. -a. Sprawy własnościowe. Przed 1375 Jan z Moniakowic, → Barłoga, M. i Obrażejowic; 1375 sąd ziemski krak. przysądza Katarzynie ż. Hanka Kopacza, pozywanej przez Elżbietę ż. Gniewomira z → Czernichowa, posiadłości: Moniakowice, Barłóg z łąkami, M. i Obrażejowice. Katarzyna udowodniła swe prawa dok. Kazimierza W. i sąd., poświadczającymi, że dobra te zapisał jej zm. ojciec Jan z Moniakowic (DSZ 16).

1386-94 Grzegorz Makowski z M. i Topoli, br. Przybka z Irządz wwdy sier. [h. Szreniawa] (SP 8, 4290, uw. 9/14, 11/16, 13/15, 19/12, 21/10, 81/7, 85/14, 89/5, 106/18, 121/18, 126/20, 131/12); 1386 Maciej z Wierzchowiska z Grzegorzem z M. o rany, wtargnięcie do domu i złorzeczenia (SP 8, 4009, uw. 9/15, 11/15).

1388-1422 Stanisław, Staszek z M., dz. cz. Moniakowic 1389, → Głupczowa 1397-1424 i Lgoty [dziś Szarkówka] 1388, ż. Hanka, dzieci Adam, Jachna i Katarzyna ż. Przybka z Sarnowa 1437 (SP 8, 5038, 5066, 5079, uw. 155/14; ZK 1c s. 97, 104; 5 s. 180-1; 193 s. 156).

1388 Jan z M. i Lgoty [dziś Szarkówka] (SP 8 uw. 101/12, 126/19); 1388 Jan i Staszek z M. z Andrzejem i Święchem ss. Wita z Lgoty o rany (SP 8 uw. 101/12, 116/8: błędnie Piotr zamiast Jan, 121/17, 126/19); 1389 → Kurów, par. Wiśnicz, p. 3a; 1389 kl. mog. sprzedaje rajcom krak. 4 źreby, czyli łany w Moniakowicach, które kupił za 250 grz. gr pras. od Stanisława z M. alias z Moniakowic (KDMK 1, 68); 1394 → Irządze p. 3 (i nie przytoczone tam sygnatury: SP 8, 5598, 5650-1, 5671); 1397 → Głupczów p. 3.

1400-20, zm. przed 19 XI 1423 Piotr, Piotrasz Makowski z M. br. Włosta, ż. Krystyna, Krzychna (SP 8, 10123; ZK 3b s. 600; ZK 193 s. 22, 79, 85, 102, 152, 287; 311 s. 48); 1400 Piotrasz z M. zastawia za 10 grz. Katarzynie wd. po Przybku z Irządz karczmę i cz. młyna w Topoli (SP 8, 10147); 1404 ww. Piotrasz przeciw Jaszkowi i jego s. Jakuszowi z Żarnowicy oraz żonie tegoż Jakusza o 40 grz. posagu (ZK 3b s. 303, 310).

1406-18 Włost, Włostek z M. i Przybysławic 1418 (ZK 311 s. 26, 48, 58); 1406 br. Włost i Piotr z M. dzielą dobra po ojcu. Dwór z rolami w M. oraz kmieciem siedzącym k. dworu, stawy, karczmę, gaj oraz łąki dzielą po połowie. [Włostowi] przypada także pole, zaś Piotrowi siedlisko kmiecia Wiecha z rolą, kmieć Szymon i zagrodnik, karczma w Topoli i łąka z rolą tejże karczmy (ZK 311 s. 26-7, zapiska mocno uszkodzona); 1407 Włost z M. pożycza 20 grz. od Piotra z Rudawy, zabezpieczając zwrot podwojeniem tej sumy i wwiązaniem do swojej cz. M.; Włodek z Przybysławic i Dzierżek ze Szreniawy zobowiązują się zapłacić Piotrowi z Rudawy 20 grz. z tytułu poręki, w przeciwnym razie wwiążą go do cz. M. należącej do Piotrasza (ZK 311 s. 59, 62); Piotr z M. wraz z ż. Krzychną winni zapłacić 20 grz. kwartników Włodkowi z Przybysławic i Dziersławowi ze Szreniawy, w przeciwnym razie wwiążą ich tytułem zastawu do cz. M. oraz do oprawy posagu i wiana Krystyny; Włodek z Przybysławic i Włost z M. winni zapłacić Piotrowi z Charsznicy tytułem poręki 30 grz. szer. gr i 23 grz. pospolitej monety pod rygorem zapłaty 60 grz. (ZK 311 s. 65).

1409 Jarosław z M. (SP 2, 1193); Andrzej z M. (SP 2, 1193); Piotrasz z M. oddala przysięgą Dziersława ze Szreniawy o dwa konie (ZK 193 s. 2); Piotrasz z M. sprzedaje za 40 grz. półgr i za 2 stajania należące niegdyś do M. Mikołajowi i jego br. Niemierzy z Irządz cz. w Topoli (ZK 193 s. 22); 1410 Piotrasz z M. zastawia za 50 grz. półgr Stanisławowi z Głupczowa [i M.] swoją cz. M. Gdyby żona Piotrasza zgłosiła pretensje, wówczas wwiąże go do cz. Włosta tamże (ZK 193 s. 34); Piotr z M. zobowiązuje się pod zakładem 100 grz. nie sprzedawać ani nie zastawiać swojej dziedziny w M. nikomu, jak tylko Stanisławowi z Głupczowa, od niego też w razie potrzeby pożyczy pieniądze; tenże Piotr zastawia za 10 grz. półgr ww. Stanisławowi karczmę w M. (ZK 193 s. 39); 1411 Piotrasz z M. zastawia za 15 grz. półgr Stanisławowi z Głupczowa karczmę z rolą, zagrodę z rolą i łąkę, która należy do tej karczmy i zagrody. Mieszkańcy karczmy i zagrody będą mogli swobodnie korzystać z drzewa w gaju na opał, grodzenie i do budowy (ZK 193 s. 70).

1413 Adam z M., → Głupczowa 1408-31, s. Stanisława i Hanki, br. Jachny i Katarzyny, ż. Ofka siostra Klemensa Wątróbki ze Strzelec → 1414, c. Anna (ZK 193 s. 155-6)1Adam nie był dz. M., a jedynie synem dziedzica, którym był Stanisław; Piotrasz z M. sprzedaje za 20 grz. półgr z pr. odkupu za 6 lat Stanisławowi z M. karczmę, zagrodę, łąkę i rolę zw. niwa Zawodna (ZK 193 s. 134); 1414 Klemens Wątróbka ze Strzelec winien wypłacić 100 grz. półgr tytułem posagu siostry Ofki Adamowi z M. swojemu szwagrowi, pod rygorem wwiązania go do kmieci w Pławowicach, z wyjątkiem folwarku i ról dworskich; ww. Adam za zgodą [ojca] Stanisława zapisuje ż. Ofce 100 grz. wiana i tyleż posagu na M. (ZK 193 s. 155-6); Stanisław z Głupczowa i Piotr z M. zamieniają dobra. Stanisław ustępuje Piotrowi połowę M. w zamian za połowę Piotra, którą ten ma uwolnić od wszelkich obciążeń. Krzychna ż. Piotra ustępuje z zapisów wiana i posagu. Stanisław dopłacił Piotrowi 104 grz. półgr. Piotr już podjął 50 grz., a za pozostałe 54 grz. wykupi dla siebie dziedzinę w M. trzymaną w zastawie przez Marcisza z Trzebienie; tenże Piotr wyznacza Krzychnie 40 grz. posagu i tyleż wiana na cz. M., którą zamienił z ww. Stanisławem (ZK 193 s. 201-2); 1415 → Łuczanowice p. 3a; Piotr z M. zastawia za 40 grz. półgr Janowi z Czapli [Wielkich] 4 kmieci i karczmę w M., z których jest 5 grz. czynszu (ZK 6 s. 132); 1417 Piotr z M. zobowiązuje się zapłacić 20 grz. półgr Marciszowi z Poręby [Górnej] pod rygorem wwiązania do 3 kmieci w M. (ZK 194 s. 74); ww. Piotr ma zapłacić 12 grz. półgr Marciszowi z Trzebienie pod rygorem wwiązania do 2 kmieci w M. – zp.; tenże Piotr poręczyciel Dziersława ze Szreniawy zobowiązuje się zapłacić 18 grz. półgr ww. Marciszowi (ZK 194 s. 96-7); 1418 Włodek z Przybysławic zastawia za 20 grz. półgr Januszowi ze Szreniawy 2 kmieci w M. (ZK 194 s. 156 zp.); 1419 Piotr z M. za zgodą ż. Krzychny zastawia za 45 grz. półgr Zaklice z Białej [par. Irządze] 4 kmieci w M. Jeżeli nie wykupią zastawu do Bożego Narodzenia, to dodadzą mu do tego zastawu opustoszałą rolę kmiecą i karczmę (SP 2, 1617); Janusz ze Szreniawy skazany na karę XV sądowi i Zaklice z Białej, ponieważ nie chciał przyjąć pieniędzy za dziedzinę Piotra w M., którą Zaklika pozyskał na nim pr. bliższości (ZK 194 s. 243).

1420-38 Jan Pieniążek z M., Witowic 1420-6, Zwonowic od 1426 i → Kamienicy 1437-8, h. Jelita, s. Piotra Pieniążka i Anny, br. Mikołaja i Piotra, ż. Jadwiga, s. Jan (ZK 195 s. 22; DSZ, 187)2W haśle → Kamienica Jan Makowski z M. i Kamienicy błędnie zid. jako dz. ww. wsi w 1. 1437-47, zm. przed 1471. Wynika to z błędu DLb. 2 s. 39. W rzeczywistości zapiska z roku 1437 jest przedostatnią wzmianką o → Janie Pieniążku z M. i Kamienicy h. Jelita, s. Piotra z M., który zmarł zapewne ok. r. → 1442. Wówczas bowiem pojawił się jego br. Mik. Pieniążek z Witowic w roli opiekuna dóbr (Kamienicy) i jego małoletniego s. Jana, którym był do 1471 r. Rozbieżność danych w DLb. wynika z faktu, że Długosz zbierał dane w różnym czasie, a ponadto przypisał Janowi błędnie h. Mądrostki; 1420 Piotr z M. pożycza od Zakliki z Białej 15 grz. półgr, dopisując je do wcześniej pożyczonych 15 grz., i zabezpiecza dług na cz. M. (ZK 195 s. 8); Piotr z M. sprzedaje za 300 grz. półgr i za sołectwo w Porębie [Dzierżnej] Janowi Pieniążkowi z Witowic połowę M., którą Jan musi wykupić z zastawu za 60 grz. Krzychna ż. Piotra uwalnia sprzedaną cz. od zapisów wiennych i posagowych; ww. Jan winien zapłacić 119 grz. Piotrowi w ciągu 2 lat (ZK 195 s. 22 zp.); 1422 Stanisław z Głupczowa sprzedaje za 500 grz. półgr Janowi z Witowic połowę M. Hanka ż. Stanisława i jego synowa Ofka ż. Adama ustępują z zapisów wiennych i posagowych (ZK 195 s. 145).

1423-34 Krystyna, Krzychna z M. wd. po Piotrze Makowskim, sołtyska w Porębie Dzierżnej 1420 (ZK 195 s. 173; 312 s. 464); 1423 Mścigniew z Wierzchowiska poręczyciel Jana Pieniążka z Witowie winien zapłacić w ciągu 2 tygodni 12 grz. półgr i 1 1/2 grz. czynszu Krzychnie z M. Zapłacono (ZK 195 s. 173 zp.); Piotr Pieniążek okazuje 2 grz. w gotówce i kmiecia, którego chciał zastawić za 10 grz. wd. [Krzychnie] z M. obecnie sołtysce z Poręby, podług tego jak sama chciała (ZK 195 s. 200); 1424 Niemierza z Irządz pożycza 100 grz. półgr od Krzychny z M., a jeśli nie zapłaci długu w terminie, zapłaci 120 grz. Zapłacił (ZK 195 s. 217 zp.); 1425 Mikołaj z Pukarzowa [i Irządz] winien zapłacić 100 grz. półgr Krzychnie wd. po Klemensie [błędnie zamiast Piotrze] z M. lub da jej wwiązanie do Zawady (ZK 195 s. 315); 1426 z podziału dóbr między br. Janem, Mikołajem i Piotrem [Pieniążkami] z Witowic, Janowi przypadają M. i Zwonowice → Gotprzydowice p. 3; 1427 Mikołaj z Irządz pożycza 100 grz. półgr od Krzychny wd. po Piotrze z M., zwrot sumy zabezpiecza wwiązaniem do Zawady Małej; 1428 tenże Mikołaj podczaszy sier. zobowiązuje się zwrócić 100 grz. półgr ww. Krzychnie lub wwiązać ją w Zawadę i w łąkę leżącą przed wsią Irządze (ZK 312 s. 326, 344); 1429 taż Krzychna kwituje ww. Mikołaja ze spłaty tej sumy (ZK 312 s. 388); 1431 → Irządze p. 3; 1432 → p. 3b; 1434 → Irządze p. 3; 1435, 1437 → Kamienica, par. Gołcza, p. 3A.

[1439] 1471-1511 Jan Pieniążek Makowski h. Jelita z M. i → Kamienicy 1471-1511, tenut. Zwonowic, s. Jana, 1-sza ż. NN., 2-ga ż. Agnieszka c. Stanisława z Zawady → 1483, dzieci z I-go małżeństwa: Adam i Katarzyna ż. Mik. Faliszowskiego, z 2-go: Feliks, Piotr, Hieronim, Mikołaj, Andrzej i Marcin (GK 19 s. 166; 20 s. 764-5; 21 s. 813, 978-9, 1098; 22 s. 67-8, 705-6, 738-9; 23 s. 37-8, 41-2, 534, 912; 24 s. 118-20, 439, 992, 1004, 1037-8; 25 s. 57, 407; 26 s. 488; 27 s. 587, 861-2, 1372-3; 28 s. 933; ZK 23 s. 289-90; 155 s. 367-8; 261 s. 404; 263 s. 54, 161, 374; 264 s. 357; DLb. 1 s. 39; 2 s. 37)3Zob. przyp. 2; 1442-70 Mik. Pieniążek h. Jelita, pkom. i star. krak., posesor M. z tytułu opieki nad bratankiem Janem (GK 15 s. 133-4; ZK 152 s. 115; PSB 26 s. 102-5); 1442 Mik. Pieniążek poręcza za Dziersława z Rytwian na sumę 200 grz. zwrot 100 grz. Długoszowi niegdyś z Brzostowej pod rygorem wwiązania do Kamienicy k. M. (GK 7 s. 773); 1459 Mik. Pieniążek z Witowic pkom. i star. krak. pożycza 170 fl. węg. od Jakuba Turskiego z Turzyna, zabezpieczając zwrot pieniędzy wwiązaniem do M. (GK 15 s. 133-4 zp.); 1463 → Kalina Wielka p. 3; 1466 Kat. Trzebieńska pozywa Mik. Pieniążka z Witowie o to, że wwiązał się do M., gdzie jego zm. br. Jan oprawił 150 grz. ż. Jadwidze siostrze ww. Katarzyny, do której to sumy Katarzyna ma bliższość, a Mikołaj nie chce zapłacić pieniędzy ani ustąpić z M. zgodnie z dok. oprawy. Ponadto Mikołaj wziął od Mik. Gałki z Niedźwiedzia należącą do ww. siostry Jadwigi i jej s. Jana szubę podbitą skórkami kunimi, płaszcz z płótna brukselskiego i szubę atłasową oraz inne okrycia wart. 29 grz., postaw sukna, 3 kołdry jedwabne, 4 jedwabne poduszki, 6 srebrnych łyżek wart. 30 grz. oraz oddany mu na przechowanie naszyjnik perłowy, [ubytek tekstu] oraz 12 grz. szer. gr, do których Katarzyna także ma bliższość (SP 2, 3816); 1467 Mik. Pieniążek winien zapłacić 112 fl. węg. Barbarze ż. Piotra Tochołowskiego, w przeciwnym razie wwiąże ją do M. (GK 17 s. 643 zp.).

1471 → Kamienica, par. Gołcza, p. 3A; 1475 Jan z M. zastawia za 300 fl. węg. Janowi Pieniążkowi z Iwanowic [h. Odrowąż] Kamienicę i M.; tenże Jan zastawia ww. Pieniążkowi za 100 fl. Kamienicę (GK 20 s. 166 zp., 183-4 zp.); Jan z M. zobowiązuje się dopisać Pawłowi z Uliny 52 fl. węg. do sumy 49 fl. na Zwonowicach (GK 20 s. 191 zp.); 1478 → Kamienica, par. Gołcza, p. 3A; Jan Makowski z M. zastawia za 90 fl. węg. Andrzejowi z Lubowca [ziemia dobrzyńska] wieś Zwonowice (GK 20 s. 661-2 zp.); Krzysztof Szafraniec z Pieskowej Skały winien zapłacić 50 fl. węg. Janowi z M. lub wwiązać go na sumę 100 fl. w 8 ł. osiadłych w Sułoszowej (GK 20 s. 765-6 zp.); 1479 ww. Jan zastawia za 150 fl. Indrzychowi z Mzurowa wieś Zwonowice w pow. lel. (GK 20 s. 970-1); 1479 → Kamienica, par. Gołcza, p. 3A4Błędnie pod r. 1478; 1481 Jan Pieniążek z M. podzastawia Janowi Pileckiemu kaszt. sądec. Porąbkę [Porębę Dzierżną], trzymaną w zastawie za 100 fl. od Mik. Pieniążka z Witowic (GK 21 s. 464); 1482 Jan Makowski Pieniążek z M. procesuje się z Jakubem Lipowcem [z Lipowca na Mazowszu] dziekanem sądec. o 150 fl. długu. Jan winien stawić poręczyciela Stan. Wielkanockiego, który pod zakładem 1000 fl. zaręczy bpowi bezpieczeństwo życia tegoż Jakuba (Ep. 3 s. 200); 1483 Jan Pieniążek z M. zapisuje po 210 grz. wiana i posagu ż. Agnieszce c. Stanisława z Zawady na połowie M. oraz na Kamienicy i Zwonowicach (ZK 262 s. 247)5W haśle → Kamienica, par. Gołcza, p. 3A błędnie powtórzono za księgą „Jan Pieniążek z Makocic” i pominięto M. w zapisie oprawy; 1486 tenże Pieniążek zastawia za 130 fl. węg. Jerzemu Zebrzydowskiemu z Przychodów Kamienicę (GK 22 s. 324 zp.); 1489 tenże Jan zastawia za 143 fl. węg. Jerzemu Zebrzydowskiemu Kamienicę (GK 22 s. 1091 zp.).

1493 Agnieszka ż. Jana Makowskiego ustępuje br. Świętopełkowi i Piotrowi z Zawady pr. do dóbr ojczystych i macierzystych (ZK 263 s. 192); Jan Pieniążek z M. poręcza za Stan. Pieniążka z Witowic star. san. zwrot 260 fl. węg. Piotrowi Bystrzanowskiemu z Bystrzanowic ewentualnym wwiązaniem do M. (GK 24 s. 53-4 zp.); → Dąbrówka, par. Szreniawa, p. 3; 1494 tenże Pieniążek winien zapłacić 250 fl. węg. Piotrowi Bystrzanowskiemu z Bystrzanowic pod rygorem wwiązania go do połowy M. w pow. ksiąs. – zp.; Bystrzanowski kwituje Pieniążka z 260 fl. poręki za zm. Stan. Pieniążka z Witowie (GK 24 s. 406-8); Jan Pieniążek z M. winien zapłacić 250 fl. węg. Bystrzanowskiemu pod rygorem wwiązania do połowy M. i Kamienicy (GK 25 s. 58-9 zp.); 1496 → Kromołów p. 3B; tenże Pieniążek pożycza 24 fl. węg. od Jana Wilczka z Krępy, zabezpieczając zwrot wwiązaniem do 2 ł. osiadłych w Kamienicy z kmieciami Grzegorzem zw. Grześ i Piotrem Pyczkiem; ww. Pieniążek zobowiązuje się zapłacić 200 fl. węg. Piotrowi Bystrzanowskiemu pod rygorem wwiązania go do połowy M. i Kamienicy; Mikołaj star. krak. i sand. oraz Henryk star. bełski dziedzice Kamieńca [ziemia san.] pożyczają 250 fl. węg. od Jana Pieniążka z M. i Mik. Pieniążka z Witowic (GK 25 s. 405-6, 445, 459); 1497 Piotr Bystrzanowski przeciw Janowi [Pieniążkowi] Makowskiemu o zwrot 200 fl. węg. (GK 26 s. 190); 1498 Jan Pieniążek z M. zastawia za 60 fl. półgr Janowi z Trzebienic połowę Kamienicy z kmieciami Grzesiem, Bartkiem Łabajem i in. (GK 26 s. 842 zp.); Stanisław z Kromołowa podzastawia za 250 fl. węg. Stan. Stańczykowi z Sułkowa trzymane w zastawie: od Mik. Pieniążka z Iwanowic Wierzchowiska i od Jana Pieniążka z M. połowy M. i Kamienicy (GK 26 s. 969-70); 1499 → Kamienica, par. Gołcza, p. 3A; Jan Makowski z Kamienicy pożycza na rok 50 fl. od Stan. Mlecznego z Charsznicy pod rygorem wwiązania go do Kamienicy. Agnieszka ż. Jana wyraża zgodę (GK 27 s. 878-9).

1500 Stańczyk z Sułkowa gotów był przyjąć 250 fl. od Jana Makowskiego, ale ten nic mu nie dał; ww. Makowski nie stawia się w sprawie ze Stańczykiem. Stańczyk pozwał go o zwrot 250 fl. węg. zakładu i za usunięcie siłą z połowy M. i Kamienicy, które miał od Stanisława z Kromołowa; Stańczyk ma zapłacić karę 3 grz. za błędne pozwanie Jana Makowskiego, ponieważ pozwał go w Krakowie w gospodzie, a nie w dobrach; Andrzej Kreza z Woli i Ścibor z Zębocina poręczają za Mikołaja z Kamieńca spłatę 250 fl. węg. Stańczykowi z Sułkowa, który uwolnił Jana Makowskiego i Mik. Pieniążka z Iwanowic od poręki za zm. Henryka [z Kamieńca] star. bełskiego (GK 27 s. 1023, 1084-5, 1091-2, 1108-9); Paweł [Czarny] z Witowic żupnik krak. przeciw Janowi Pieniążkowi z M. o położenie pozwu przeciwko Feliksowi i Mikołajowi ss. zm. Mik. Pieniążka w Witowicach, w których bracia ci nic już nie posiadają (ZK 264 s. 35)6Terminy między Janem Makowskim i ss. zm. Mik. Pieniążka z Witowie ciągnęły się w 1. 1500-6 → ZK 261 s. 386, 392-3, 396, 401, 404. Także Paweł Czarny w 1506 r. występował jeszcze przeciw Janowi Pieniążkowi z M. (ZK 261 s. 404); tenże Paweł pozywa Jana Łabędzia ze Stręgoborzyc o 600 grz. i tyleż szkody za porękę udzieloną z Mik. Paczółtowskim w sprawie dóbr Witowice, Gotprzydowice, Topola i Szarkówka, ponieważ w nich Jan Makowski i Mik. Pieniążek z Iwanowic złożyli pozew przeciwko br. Feliksowi i Mikołajowi ss. zm. Mik. Pieniążka z Witowic, nic już w tych dobrach nie posiadających (GK 27 s. 1180); 1505 Katarzyna c. Jana Makowskiego i ż. Mik. Faliszowskiego zrzeka się na rzecz ojca praw do dóbr ojczystych i macierzystych (ZK 264 s. 185-6); Andrzej Morski poręcza za Jana Makowskiego spłatę 50 grz. Marcinowi prep. kl. miech.; w w. Jan z M. wraz z ż. Agnieszką [błędnie Jadwigą] zobowiązują się zapłacić 50 grz. [z tytułu posagu] Mik. Faliszowskiemu i jego ż. Katarzynie z Faliszowic [c. ww. Jana]. Skwitowani ze spłaty w 2 ratach w 1. 1509 i 1511 (OK 23 s. 84-5)7W 1. 1509 i 1511 pisarz dwukrotnie zapisał, że Faliszowski skwitował Jana i Jadwigę z powyższej sumy, co odnotowano w notach marginalnych. Tymczasem Jan Makowski h. Jelita posiadał dwie żony, 1-szą nieznaną z imienia, z którą miał dwoje dzieci, i 2-gą Agnieszkę, która urodziła mu przynajmniej sześcioro dzieci. Agnieszka jako wdowa żyła jeszcze w latach dwudziestych XVI w., o nią zatem chodzi w powyższych zapiskach. W jednej ze wspomnianych zapisek marginalnych pisarz pomylił także imię Pieniążka, nazywając go Mikołajem, z pewnością pomylił także imię jego żony; 1507 Jan Makowski z M. oświadcza, że zapłacił star. krak. Mikołajowi z Kamieńca 100 fl., o które pozywał go zm. Piotr Bystrzanowski (GK 29 s. 1708).

1508-24 Adam Makowski z M., dz. połowy → Kamienicy 1517-32, h. Jelita, s. Jana i Agnieszki, 1-sza ż. Anna → 1517, 2-ga ż. Agnieszka c. Piotra Łapanowskiego 1522 (ZK 205 s. 5, 336-7, 340-1; 267 s. 302; OK 33 s. 321); 1508 Stan. Ujejski z Dziemierzyc przeciw Adamowi Makowskiemu za odbicie wwiązania do M. (ZK 205 s. 5); 1515-6 → p. 6.

1517-32 n. wsie M. i Kamienicę posiadają br. Feliks, Piotr, Hieronim, Mikołaj, Andrzej i Marcin Makowscy ss. Jana Makowskiego z 2-go małżeństwa z Agnieszką; 1517 br. Feliks i Piotr Makowscy wraz z matką Agnieszką dzielą dobra z ich br. z jednego ojca [przyrodnim] Adamem Makowskim. Dzielone są wsie: M., → Kamienica i król. Zwonowice. Br. Feliks i Piotr, poręczając za małoletnich br. Hieronima, Mikołaja, Andrzeja i Marcina, biorą z podziału cały M. i połowę Kamienicy oraz karczmy tamże, a także połowę robocizny od kmiecia kościelnego zw. Wolny w Kamienicy. Matce Agnieszce przypada oprawa na połowie dóbr w M. i Kamienicy oraz Zwonowicach wg dok. oprawnego. Adam ustępuje z pr. do zabezpieczonej na całym M. oprawy po zm. matce. Bracia uwolnią z zastawów cz. dóbr uzyskaną z podziału i wyposażą siostry (ZK 266 s. 224-6); → p. 6.

1520-1 Stan. Ujejski z Dziemierzyc pozywa Adama Makowskiego dz. cz. w M. o 700 fl. z tego powodu, że nie obronił go od pretensji do dóbr Stradlice, które mu sprzedał; tenże Ujejski przeciw Adamowi Makowskiemu za odbicie wwiązania do M. (ZK 206 s. 58, 84-5, 96-7 zp.); 1523 Agnieszka wd. po Janie z M. posesorka dóbr w M. i Kamienicy składa protest przeciwko [synowej] Katarzynie ż. Piotra Makowskiego c. Mik. Chroberskiego, ponieważ gotowa była zgodzić się na zapis w księgach grodzkich 200 fl. oprawy tejże Katarzyny na swych dobrach oprawnych w M., jeśli Piotr unieważni wcześniejszy zapis 300 fl. na tej połowie M., na której ma ona oprawę; tenże Piotr w imieniu ż. Katarzyny składa protest przeciwko ww. Agnieszce, ponieważ był gotów przyjąć od niej ww. zapis na jej dobrach oprawnych, lecz do tego nie doszło (ZK 267 s. 256-7, 259-60)8Ostatecznie posag 300 fl. Piotr oprawił żonie na Kamienicy → 1528; 1523-4 br. Piotr, Mikołaj, Andrzej, Marcin i Hieronim Makowscy wnoszą o karę XV, czyli 3 grz. dla Adama Makowskiego z M., ponieważ nie zapłacił im 10 grz. (ZK 267 s. 260, 356, 372); 1528, 1531-2 → Kamienica, par. Gołcza, p. 3A.

-b. Kmiecie. 1417 2 kmieci → p. 3a; 1432 Jan Pieniążek z M. nie stawił się przeciw Przedborowi z Tczycy, pozwany o to, że nie rozsądził jego sprawy ze swoim kmieciem. Szkoda 20 grz. (ZK 312 s. 427); 1441 Jadwiga c. Pieka (Pyek) (ZK 147 s. 6); 1450-1 Mikołaj kmieć z M. przeciw Błażejowi włodarzowi z Witowic o napaść na drodze publicznej i zadanie 4 ran krwawych (GK 11 s. 316, 343); 1491 Więcław kmieć z M. pozywa szl. Stan. Korytkę dzierż. Witowic (GK 23 s. 653); 1494 z wyroku sądu ksiądz Jan Morski dz. Uliny Małej i prebendarz w Nasiechowicach ma zapłacić 6 sk. Janowi Pieniążkowi z M., który składa przysięgę, że wziął od ww. prebendarza w posiadanie alias osiedlił (oszyadl) w M. kmiecia Stan. Nieszyto (Nyeszytho) za jego zgodą i podług prawa (GK 24 s. 976).

-c. Areał, folwark, pobór. 1413 role karczemne w M. → p. 3a; 1470-80 7 ł. kmiec., folwark szlach. z rolami, karczma i 4 zagrody z rolami (DLb. 1 s. 39-40; 2 s. 37); 1475 M. skazane na karę XV za odbicie ciążenia z powodu niezapłacenia 2 gr poboru (GK 20 s. 36); 1490-6, 1498-1501 pobór z 5 ł.; 1502-12, 1514, 1516 pobór z 4 ł. (RP s. 9, 38, 74, 149, 162, 177, 192, 207, 226, 247, 276, 296, 300, 304, 309, 314, 322, 339, 366, 596, 625, 570, 710, 765); 1530 pobór z 4 ł. i karczmy dorocznej (RP k. 9); 1563 pobór z 4 ł., uprzednio z 4 1/2, karczmy i młyna dorocznych (RP s. k. 38).

5. 1470-80 dzies. snop. z 5 ł. kmiec. oraz dzies. kon. po 4 kity z 7 ł. wart. 4 grz. dla preb. Krzeszowskiej w kat. krak.; dzies. z ról folw., 2 ł. kmiec., roli karczemnej i zagród dla pleb. w Szreniawie. Dzies. z ww. 2 ł. winna być oddawana preb. Krzeszowskiej, ale łany te zostały bezprawnie od niej oderwane i oddane kośc. w Szreniawie (DLb. 1 s. 39-40; 2 s. 37); 1505 Jan z Radomska pleban [z M.?] godzi się na uwolnienie Jana Makowskiego z Jaroszowa [par. Leśniów] od kar kościelnych, nałożonych na niego przez zm. Jana ze Starzechowic wikariusza generalnego krak., w nadziei na polubowne odzyskanie swoich pieniędzy (OK23 s. 65); 1506 Stan. Łabaj z Łobzowa winien zapłacić 3 grz. kan. krak. Janowi za dzies. z M., Szarkówki i Adamowie (OK 29 s. 41); 1515 Adam Makowski kupuje za 2 grz. i 3 wiard. od Mikołaja pleb. w Szreniawie dzies. z ról folw. w M. (OK 35 s. 470); 1529 dzies. snop. z ról dworskich w M. w wysokości 3 grz. dla pleb. w Szreniawie, pozostała dzies. snop. dla preb. Krzeszowskiej w kat. krak. (LR s. 116, 277).

6. 1469 Grzegorz Makowski przesuwa termin z Anną c. Mikołaja sołtysa z Poręby, ponieważ ma termin większej sprawy o 300 grz. z Piotrem z Chechła przed burgr. rabsztyńskim (GK 17 s. 185, 213, 226); 1515 Adam Makowski z M. winien zapłacić 12 fl. z racji poręki za swych braci Krzysztofowi prep. kl. w Imbramowicach do Wielkanocy następnego roku, po uzyskaniu rozgrzeszenia u wikarego; 1516 br. Piotr i Feliks Makowscy mieli dostarczyć do sądu kopię (włócznię) ich br. Adama, ale nie uczynili tego, bo pogoda była niepewna i zaraźliwa; Piotr młodszy br. Adama Makowskiego winien uwolnić go od kar kościelnych nałożonych przez prep. z Imbramowic, po zapłaceniu 10 fl. za zabicie ich młodszego brata (OK 35 s. 499, 833, 848); 1517 Adam Makowski zeznaje, że przez kilka lat współżył z Anną z Miechowa, krewną dra Dominika z Secemina. Ponieważ urodził się im potomek, chcieli zalegalizować związek i wzięli ślub w kościele Ś. Stanisława na Skałce (OK 37 s. 138).

1 Adam nie był dz. M., a jedynie synem dziedzica, którym był Stanisław.

2 W haśle → Kamienica Jan Makowski z M. i Kamienicy błędnie zid. jako dz. ww. wsi w 1. 1437-47, zm. przed 1471. Wynika to z błędu DLb. 2 s. 39. W rzeczywistości zapiska z roku 1437 jest przedostatnią wzmianką o → Janie Pieniążku z M. i Kamienicy h. Jelita, s. Piotra z M., który zmarł zapewne ok. r. → 1442. Wówczas bowiem pojawił się jego br. Mik. Pieniążek z Witowic w roli opiekuna dóbr (Kamienicy) i jego małoletniego s. Jana, którym był do 1471 r. Rozbieżność danych w DLb. wynika z faktu, że Długosz zbierał dane w różnym czasie, a ponadto przypisał Janowi błędnie h. Mądrostki.

3 Zob. przyp. 2.

4 Błędnie pod r. 1478.

5 W haśle → Kamienica, par. Gołcza, p. 3A błędnie powtórzono za księgą „Jan Pieniążek z Makocic” i pominięto M. w zapisie oprawy.

6 Terminy między Janem Makowskim i ss. zm. Mik. Pieniążka z Witowie ciągnęły się w 1. 1500-6 → ZK 261 s. 386, 392-3, 396, 401, 404. Także Paweł Czarny w 1506 r. występował jeszcze przeciw Janowi Pieniążkowi z M. (ZK 261 s. 404).

7 W 1. 1509 i 1511 pisarz dwukrotnie zapisał, że Faliszowski skwitował Jana i Jadwigę z powyższej sumy, co odnotowano w notach marginalnych. Tymczasem Jan Makowski h. Jelita posiadał dwie żony, 1-szą nieznaną z imienia, z którą miał dwoje dzieci, i 2-gą Agnieszkę, która urodziła mu przynajmniej sześcioro dzieci. Agnieszka jako wdowa żyła jeszcze w latach dwudziestych XVI w., o nią zatem chodzi w powyższych zapiskach. W jednej ze wspomnianych zapisek marginalnych pisarz pomylił także imię Pieniążka, nazywając go Mikołajem, z pewnością pomylił także imię jego żony.

8 Ostatecznie posag 300 fl. Piotr oprawił żonie na Kamienicy → 1528.