CHŁOPIE

/47/. W 1405 r. (MRPS IV suppl. 447) król Władysław darował trzecią część dochodów z młyna w Chłopiu nad Bystrzycą Janowi z Dzierzkowic. W 1418 r. (ibid. 529; DM I 327) młyn na stawie Chlopye, od dawna opustoszały, starosta lubelski oddaje młynarzowi Maciejowi celem odbudowania go, do tego dołącza 1 łan ziemi z łąką, barć in borra Chlopssky et merica Sulysslauicze, z obowiązkiem oddawania połowy dochodów do zamku lubelskiego. W 1428 r. (Ks Of 18v) Maciej molendinator in Chlopye zobowiązał się przed sądem kościelnym do uiszczenia długu Piotrowi z Lublina. W 1432 r. (MRPS IV suppl. 668; MHL 8) król Władysław między innymi uposażeniami brygidek lubelskich nadał im dziesięcinę de villa Chlopye. W 1434 r. (Ks Of 68r) Maciej Umischka de molendino Chlopye miał sprawę sądową z wikariuszem lubelskim. W 1439 r. określono uposażenie wójta z Wrotkowa (L 1570, 31). Otrzymał on m. in. 3 wolne łany in Chlopie, łąkę do nich należącą et obstaculum in superiori parte piscinae in Chlopye. Około 1450 r. zapisano: Capellani in castro decimae in Chlopyen alias Wrotkow post molendinatorem et cmethones (Ks Of 1v). W 1456 r. Bogusław z Ponigwody dokonał ze starostą lubelskim zamiany wsi na młyn we wsi Chłopie (Ł 23; MHL 15). W 1459 r. przy ustalaniu granic miedzy wsiami królewskimi Zemborzycami i Sulisławicami wytyczanie zaczęto od brzegu sadzawki in Chlopye (Ł 45; LKP 83-4; MHL 16). Około 1470 r. młyn królewski in villa Chlopye dawał dziesięcinę brygidkom lubelskim (D III 304). W 1511 r. wyznaczono granice inter bona regalia videlicet villam Wrotkow et Chlopye z jednej a wsią Dziesiąta z drugiej strony (MHL 35). W 1565 r. przy opisie Wrotkowa mowa jest o młynie królewskim na stawie, którego „młynarz uprzywilejowany ... a rege Wladislao de data 1405 ... staw in eodem fluvio Bistrzicza pod stawem zemborzeczkiem ... bo leje aż pod wieś Zemborzycze” (L 33). O Chłopiem tak w tej lustracji, jak i w następnej z 1570 r. nie ma wzmianki. W 1661 r. opisany jest również tylko Wrotkow, ale przy wójtostwie tamtejszym zanotowano, że „podług fundacyjej opisanej w lustracyjej a. 1602” należały doń „3 łany wolne we wsi Chłopiu, łąki i jaz na wierzchowisku stawu w Chłopiu alias w tymże Wrotkowie” (L 132-133). Z analizy zacytowanych danych wynika, że wieś Chłopie była królewszczyzną, że leżała na prawym brzegu rzeki Bystrzycy, na południe od wsi Wrotkow. Była wsią, skoro miała swoich kmieci. Był w niej duży staw, nad tym stawem młyn. W Chłopiem leżały łany wójta wrotkowskiego. Ostatnią wzmianką, którą można jeszcze interpretować jako dowód istnienia w owym czasie tej wsi, jest wyznaczenie granic między Wrotkowem i Chłopiem a Dziesiątą w 1511 r. Wyraźnie jeszcze nazwano wówczas Chłopie wsią. Jednak zanikanie Chłopia musiało się zacząć już około połowy XV w. Umieszczenie na początku (zaginionej) księgi oficjała lubelskiego (Ks Of) wykazu dziesięcin, który został spisany już po zapisaniu całej tej księgi, więc tuż po 1450 r., gdzie czytamy, że księża przy kościele zamkowym lubelskim brali dziesięcinę z młyna i od kmieci we wsi Chlopyen alias Wrotkow, zdaje się na to wskazywać. Ponadto powołanie się przy opisie młyna wrotkowskiego w 1565 r. na nadanie królewskie z 1405 r. dla młyna w Chłopiu oraz opis uposażenia wójta wrotkowskiego z 1611 r. dowodzą, że proces zanikania wsi Chłopie, zaczęty w drugiej połowie XV w., został już w pierwszej połowie XVI w. zakończony. Chłopie, wieś ongiś samodzielna, przestała istnieć, grunta jej weszły w skład wsi Wrotkow. Ostatnim śladem istnienia na południe od Wrotkowa wsi Chłopie była żyjąca jeszcze do połowy XX w. nazwa „folwark chłopski”, którą określano folwark leżący między Wrotkowem a młynem zemborzyckim.