SKOWIESZYN

/295/. W 1254 r. potwierdzone zostało nadanie dóbr Skouiszin Vetrna gora dicta premonstratenskom ze Zwierzyńca pod Krakowem, razem z innymi sąsiednimi wsiami, które im darował jeszcze w XII w. Kazimierz Sprawiedliwy (KK I 40). W dokumentach z lat następnych obydwie nazwy spisywano łącznie, jak w 1256 r. (CDP III 33), 1287 (ibid. 64), lub występuje sam Skowisin (DM I 11; 1286 r.). Na podstawie tych zapisów nie można rozstrzygnąć, czy była to jedna, czy też dwie osady. Z istniejącej literatury przedmiotu na szczególną uwagę zasługuje zdanie C. Deptuły, który opowiedział się za traktowaniem nazwy Skowieszyn, jako określenia szerszego terytorium („Cella de Skowiszyn”. Przyczynek do najstarszych dziejów Kazimierza Dolnego nad Wisłą, „Rocznik Lubelski”, t. X: 1967, s. 114). W takim wypadku nazwa Wietrzna Góra mogła się także do tego terytorium odnosić, lub oznaczano nią wzgórza przy ujściu Grodarza do Wisły. Przechowała się ona w przypadku jednego z nich aż do XVII w. (J. Teodorowicz-Czerepińska, Kazimierz Dolny, Kazimierz 1981, s. 16). Tymczasem premonstratenski zorganizowały nową osadę, której nadały nazwę pamiątkową Kazimierz, dla uczczenia dobroczyńcy klasztoru zwierzynieckiego. Procesy te wystąpiły przed 1249 r., kiedy to po raz pierwszy odnotowana została osada Kazimierz (MPH s. n. VI 27). Dokumenty z lat 1254 i 1286-1287 oddają prawdopodobnie stan osadnictwa tego terenu w momencie nadania z końca XII w. i nie uwzględniają zmian zaszłych tu w następnym półwieczu. W XIV w. dobra klasztoru zwierzynieckiego przeszły do rąk monarszych. W osadzie przy ujściu Grodarza, która jako Cazimirz została odnotowana w 1325 r. (MPV I 261) lokowano miasto. O Skowieszynie kolejne informacje spotykamy dopiero w pracy Długosza (D III 71-2). Wynika z nich, iż na tym terenie znajdowały się pola folwarku królewskiego, wsi natomiast nie było. Informacje Długosza pozwalają lokalizować Skowieszyn obok źródeł Grodarza, w odległości około 6 km na północny wschód od m. Kazimierza. Przyjmujemy zatem, że osada Skowieszyn przestała istnieć w początkach XIV w., być może w związku z lokacją miasta Kazimierza. Przypuszczenie to potwierdza fakt przetrwania nazwy w formie zdrobniałej Skowieszynek (zob.).