(1411 Bogusino, Bogorzino, Bogurzino, Bogurzyno) nad rz. Mławką, 10 km na SW od Mławy.

1. 1447 n. distr. zawkrz. (MK 335, 114v); 1429 par. B. (Kurenda, 218); 1449 n. [par. B.] (Ep. 5, 24); 1497 pow. sulerzyski! (MS II nr 887); pow. płoc.! (MS II nr 991); pow. szr. (MS II nr 970); 1506 dek. mław. (MD).

2. 1425 → p. 3; [1455-1461] 2 wł. w Miączynie od granic B. do granic Bońkowa¹Obecnie wieś Zaręby obok Liberadza (MK 337, 10v).

3. Włas. szlach. 1411 Wisław z B. obrabowany przez Krzyżaków z ruchomości wartości 3 grzywien krak. (Lites II, 197); 1418 Wielisław z Wierzbowa ustanawia woźnego Gnata piercą przeciwko Wyszkowi z B. (Wysz. 46v); 1425 ugoda między wdową po łowczym Wojciechu z Dobrsk, Wisławem Gerdutem z B. i Trałową z jednej a Mikołajem Mikszem dz. z Rumoki z drugiej strony w sprawie granic między B. i Głużkiem a Rumoką: Miksz będzie miał połowę rz. Mławki między Rumoką, B. i Głużkiem, a pozostali drugą połowę rzeki (AG perg. 2038); 1435 sprawa pieniężna między Mroczkiem z B. i szl. Siestrzeńcem z Dzierżanowa (MK 335, 106); 1440 Krystyn z Osieka darowuje swym dzieciom: Michałowi, Janowi, Mikołajowi, Krystynowi, Adamowi, Wszeborce i Jadwidze całość dóbr w Osieku i B. (MK 340, 134v); 1447 Mroczek z B. sprzedaje Klemensowi z Wieczfni 5 wł. w B. (3 wł. os. i 2 wł. opuszczone) za 40 kóp gr w szelągach (MK 335, 114v); 1464 pojednanie Piotra Dzubela, plebana w B., i Jana Bogurskiego dz. w B. (Ep. 5, 143); 1471-78 ksiądz Jan Bogurski (ZR nr 3032; Ep. 10, 182); 1484 sprawa dziedziców z Głużka przeciwko Janowi z B. (Ep. 10, 333); 1486 w ramach ugody Jan Bogurski zapłaci Jakubowi Głużkowskiemu 1 kopę gr (Ep. 10, 464); 1487 Jan z B. Bogurzyński! bakałarz sztuk wyzwolonych (ZR nr 1083); sprawa między Janem z Karniewa i żoną jego szl. Katarzyną z B. (Ep. 10, 506-07); [1491] → p. 5; 1497 król Jan Olbracht daje Andrzejowi i Jakubowi Głużkom dobra m. in. Andrzeja i Stanisława z B. (MS II nr 970); i Janowi Głużkowskiemu dobra m. in. Jana Bogurskiego w M. B. (MS II nr 991); 1511 Wojciech Bogurski z Miłoszewca i br. jego Jan z B. (PT 1, 412v); 1516, 1517 → p. 5; 1531: 6 wł. os. (RP 41, 126v); 1599 Jan, Szczepan i Gabriel Bogurscy, synowie zm. Grzegorza Bogurskiego, zamieszkali w wojew. inowrocławskim, w imieniu swoim i naganionego br. Stanisława Bogurskiego ustalają krewnych w wojew. płoc. i terytorium szr.: w linii męskiej pradziadem ich był Wojciech Bogurski, od którego pochodzi dziad Stan. Bogurski, ojciec Grzegorza i stryjów, Piotra i Macieja Bogurskich h. Suchekownaty (trąba tylko jedna); w linii macierzystej babka Anna Bunkowska, matka Grzegorza oraz Jakuba i Franciszka Bunkowskich, wujów h. Korwin; z prababki pochodzą Wawrzyniec Trzcieński i Andrzej Czapski h. Pobóg (RTH III, 217).

5. 1429 Wszebor pleban w B. otrzymuje wezwanie do uiszczenia świętopietrza (Kurenda, 218); 1449 discr. Mikołaj komendarz w B. (Ep. 5, 24); 1464-1489 Piotr Dzubel, s. Jana z Jeżewa, rektor kościoła par. w B. (Ep. 5, 143; Ep. 10, 182; MK 5, 75v; Ep. 10, 569, 694-5); [1491] po śmierci Piotra Dzubela Andrzej Ślepkowski, Aleksy i Jakub z Głużka, patroni kościoła w B., prezentują na probostwo Augustyna s. Wojciecha z Głużka (Ep. 15, 6v); kościół w B. został zbudowany w dobrach Jana z B. i synów jego Jakuba, Jana i Krystyna (Ep. 15, 5); 1516 discr. Maciej Sobieński przedstawiwszy listy polecające Jana, Krystyna i Andrzeja dziedziców z B., prosi o nominację na probostwo w B., wakujące po śmierci księdza Augustyna Głużkowskiego (Ep. 2, 169); Maciej prepozyt w B. zrzeka się probostwa; discr. Andrzej Burnak przedstawia listy polecające Jana, Krystyna, Andrzeja Osieckich, Andrzeja, Franciszka, Wojciecha Kowalewskich, patronów kościoła w B., prosząc o nominację na probostwo (Ep. 2, 191); 1517 Krystyn Bogurski wydzierżawia od Tomasza Karwaczskiego plebana w B. dzies. snop. w roku bieżącym i przyszłym za 15 kóp gr w półgr. rocznie (Ep. 2, 271); 1558 pleban w B. oskarżony o herezję (UP nr 264); 1598 kościół par. Ś. Doroty (WP 5, 150v-151).

6. 1411 → p. 3; 1413 mieszczanie z Niborka obrabowują mieszkańców B. (Lites III, 168).

7. Bon. I, 345; Kętrzyński 200.

8. XI w. grodzisko pierścieniowate na krawędzi wzniesienia w dolinie Mławki, 4 km na W od kościoła w B. Wewnątrz grodu ślady domów o konstrukcji zrębowej. Zabytki: ceramika, grot żelazny, kości zwierzęce (GMP 24-25).