(1306 Nogath, Nogathen, Nogete, Nogoten) 7,5 km na NW od Łasina.

1. 1306 wieś, wójt. lip. (PrU 1/2, nr 861); ok. 1423-4 wójt. rog. (DK 17); 1570 pow. chełm., par. Szynwałd (Bi. 40, 80).

2. 1565 N. graniczy z wsiami Szembruk i Szembruczek (Lustr. 142).

3. 1306 m. kraj. Konrad Sack nadaje Franciszkowi w zamian za dobra, które posiadał w Pułkowie, 12 ł. w N. na pr. chełm. oraz pr. rybołówstwa wszelkimi narzędziami oprócz niewodu na jez. Szynwałd (Schernenzcin) za daninę 1 funta wosku i 5 den. do Lipienka (PrU 1/2, nr 861); 1309 mistrz kraj. Henryk Plotzke nadaje Henrykowi i Ottonowi 9 ł. wolnych w N. na pr. chełm. oraz pr. rybołówstwa na jez. Nogat, w zamian obow. są dawać po korcu pszenicy i żyta od pługa i korcu pszenicy od radła oraz do służby zbrojnej, od której jednak zwolnieni są na 4 lata (PrU 1/2, nr 902); 1313 w. m. Karol z Trewiru nadaje Reynhardowi z N. 13 ł., z tego 7 ł. koło wsi B. graniczące z jez. Szynwałd (Scheruschin) były niegdyś nadane przez Konrada Sacka Lupoldowi, a przez Lupolda sprzedane temuż Reynhardowi, oraz 6 ł. we wsi W. przy jez. Nogat, które to łany Reynhard kupił za 170 grz. od komtura rog. Ulryka; z nadanego obszaru obow. służba w zbroi lekkiej między Wisłą, Osą i Drwęcą, płużne po korcu pszenicy i żyta od pługa i korcu pszenicy od radła oraz czynsz rekogn. (PrU 2/1, nr 102); ok. 1423-4 własn. ryc., obow. do 3 służb zbrojnych, 1 posiadłość ma pr. chełm. (DK 17); 1526 Zygmunt I nadaje przyw. kanonikowi Nogackiemu i jego spadkobiercom na N. na pr. chełm. (Fr. 1, 237); 1570 własn. szlach., Jerzy Pieczewski ma 3 ł. chł. i karczmę, Prokop Pieczewski 2 ł. chł., 1 zagr., Jerzy Kisielewski i Piotr Kukowski 4 1/2 ł. i 1 zagr., Piotr Kukowski 2 ł. chł., 2 zagr., Jan Nogacki 4 3/4 ł., 1 zagr., Jakub Przęsławski 5 1/2 ł., 2 zagr., komornicy (ŹD 38, 59).

6. 1414 szkody woj. w B. na 1000 grz. (Br. 158).

7. PrU 2/1, nr 143; UC nr 174.

8. Grodzisko wyżynne na zachodnim brzegu jez. otoczone z obu stron parowem (Łęga 540; Ziel. 26).