W XIV w. pow. płoń. jest w ściślejszym związku organizacyjnym z pow. rac.; jednocześnie stanowisko pow. płoń. jest nieco samodzielniejsze niż innych powiatów ziemi płoc. Jest on nadawany jako oprawa, wiemy o odcięciu go granicą od ziemi płoc. w 1349 r.; wchodził wówczas w skład dóbr oprawnych ks. Elżbiety (WS 17); 1355 gród P. ośrodek distr. (L nr 77; AG perg. 44; DKM nr 38); 1400 P. miejsce odprawiania roków (odbywały się obok kościoła), ośrodek pow. (Pł. passim); 1410-1411 Mścisław starosta płoc. i płoń. (Pł. nr 1537, 1553, 1637, 1659, 1665, 1693, 1695); 1411 sędzia, podsędek, pisarz, woźny, prawidlnik – urzędnicy biorący udział w sądach ziemskich płoń. (Pł. passim)¹Nie wymieniam tu wojewody, podkomorzego, chorążego płońskich, gdyż ich udział w sądzie ziemskim pow. płoń. nie był obowiązkowy. M. Handelsman uważa, że skład osobowy roków sądowych w P. ustalił się pod koniec 1411 r. „z chwilą ostatecznego połączenia urzędów sędziowskich płońskich i płockich” (Pł. VII). A. Wolff sprzeciwia się temu twierdzeniu. Pisze: wprawdzie „długoletni sędzia płoc. Dobiesław z Rzewina raz został nazwany iudex Plocensis necnon Plonensis”, „również znany podsędek ziemski płoc. Wojciech Rukała z Żochowa bywał też nazywany tytułem lokalnym płońskim”, lecz było to zamieszanie terminologiczne (WS 135); wg A. Wolffa „istniał co najmniej do inkorporacji osobny pisarz płocki i osobny płoński” (ibidem); 1452-1471 ur. Andrzej z Borzewa star. płoń., sekretarz książęcy, następnie stolnik płoc. (MK 337, 98v; WS 257, 295, 309; GP 174; ZDP nr 176, 177, 191, 197); 1468 pow. płoń. nazwany ziemią wraz z miastem P. przechodzi na własność króla polskiego (L nr 218, 220); 1512 Andrzej z Radziejowic kaszt. soch. dzierżawca m. P., dożywotni posiadacz starostwa płoń. (MS IV/1 nr 1804).