(1349 Wysszina, Wyssini, Wissini, Wyssino, Wyschini, Wyschyny, Wischini, Wysyny, Wyschyno, Vyssyny, Viszymy, Visini, Vyszyny) 7 km na S od Mławy.

1. 1349 [dzielnica] ks. Elżbiety (L nr 70; Maz. II nr 296); 1407 par. W. (Pł. nr 1005)¹W indeksie Księgi ziemskiej płońskiej W. określono błędnie jako leżące w par. Grudusk; 1412-1418 W. ośrodkiem odprawiania sądów ziemskich (PT 1873; Pł. nr 1005, 1873; Wysz. 44, 44v, 45v, 46; WS 19); 1470 pow. mław. (MK 5, 76v); 1506 dek. mław. (MD); 1578 pow. mław., par. W. (ŹD 68).

2. 1470 cz. wsi W. w kierunku Szydłowa i Trzcianki (MK 5, 76v-77; MK 341, 13v).

3. Włas. szlach. 1376 Falęta z W. (PW nr 1); 1418 discr. i scientificus Jan z Niesiołowa procesuje się z Ziemakiem z W. (Wysz. 44v, 45v, 46); Ziemak z W. ma wymierzyć Mścisławowi z Kossobud włóki w Otoczni Starej (Wysz. 44); 1427 Jakub alias Sczynic z Bielin odstępuje Ziemakowi z W. sędziemu ciech. wsie Wolę, Gusin i Głosków w distr. czer. (PP V nr 465); 1428 Ziemak z W. łowczy [płoc.] jest posłuszny wobec księcia [w sprawie] przeciwko Ziemakowi sędziemu [zawkrz.] (PP V nr 830, 831); 1432 Bronisz z Gostkowa winien jest Ziemakowi z V. 2 1/2 kóp gr (PP VI nr 10); 1435 Ziemak z W. jako śwd. (MK 335, 87); 1437 na mocy układu między Ziemakiem z W. z jednej a siostrami jego Anną, Warszką i Dorotą z drugiej strony, Ziemak wypłaci każdej z sióstr po 100 grzywien krakowskich w półgr. tytułem posagu. Poza tym najstarszej Annie da wóz z 2 końmi, płaszcz podbity popielicami, a młodszym siostrom dobrą wyprawę i także po 1 płaszczu. Każdego roku ma wypłacać Warszce 1 1/2 kopy gr posp. na Ś. Marcina, a Dorocie po 1 kopie gr do dwunastego roku życia, a potem także po 1 1/2 kopy gr rocznie, dopóty nie wyjdą za mąż. Jeśli matka ich umrze, zanim staną się mężatkami, Ziemak ma dbać o siostry, stosownie do stanu. Gdy któraś z nich wyjdzie za mąż i zostanie przez brata wyposażona, winna zrzec się na rzecz jego dóbr dziedzicznych (MK 336, 63v-64v); 1444 Ziemak z W. otrzymuje od Bernarda z Mierzanowa 40 kóp gr w półgr. pożyczki, które ma zwrócić po Ś. Janie Chrzcicielu [...] (MK 336, 11v)²Brak d.c. Zob. hasło Wola Szydłowska; 1452 Jan z Rumoki ma zabezpieczone 58 kóp gr w szelągach na 16 wł. os. we wsi W., należących do Ziemaka z W. (MK 337, 61); 1454 ur. Ziemak z W. łowczy płoc. kupuje od Jana z Wiśniewa cz. w Wiśniewie za 60 kóp gr (MK 335, 117v); 1459 ur. Ziemak z W. łowczy płoc. potwierdza, że winien jest Janowi z Rumoki 58 kóp gr w szelągach, zabezpieczonych uprzednio na W.; w wypadku nieuiszczenia długu tenże Jan ma pr. wejść w posiadanie wsi Zdroje i 24 wł. os. w W. (MK 335, 167v); 1460 Andrzej z W. pisarz dworu książęcego (MK 335, 175); 1462 Ziemak z W. łowczy płoc. (WS 309); 1463 Ziemak z W. ma syna plebana w Wąsoszu (Ep. 9, 87); Andrzej z W. [s. Ziemaka] pleban w Wąsoszu, bakałarz sztuk (Ep. 5, 130); 1464 tenże Andrzej kanonik warsz., rektor kościoła par. w Wąsoszu (Ep. 5, 136-136v); 1468 Barbara c. Ziemaka z W. sędziego zawkrz., żona Mikołaja z Pruszkowa kwituje swych braci: Ziemaka, Gotarda i Jana z W. z zadośćuczynienia za dobra ojcowskie i macierzyste (MK 337, 27v); 1469 szl. Elżbieta wd. po Adamie ze Skaszewa wójcie w Grominie, wsi stołu bpiego, odstępuje Ziemakowi z W. łowczemu płoc., swemu obecnemu mężowi, swoją cz. tegoż wójtostwa (Ep. 5, 209); 1470 przy podziale dóbr Ziemaka z W. sędziego zawkrz. z synami, Ziemak Świeży łowczy płoc. otrzymuje wieś Dąbek; Gotard – połowę wsi W. w kierunku Szydłowa i Trzcianki, zawierającą 30 wł. i pół młyna, oraz połowę wsi Zdroje w kierunku W.; Jan – drugą połowę W., w której leży kościół, z karczmą, dworem i rybnikiem oraz połowę wsi Zdroje w kierunku lasu (MK 5, 76v-77; MK 341, 13v-14); 1471 ur. Jan z W. (ADP perg. 341); 1472 Mikołaj Świeży z W. łowczy płoc. (MK 5, 14v); 1472-1482 Ziemak z W. sędzia zawkrz. (MK 5, 14v; AG perg. 2131, 3608); 1474 Jan Wyszyński winien 2 kopy gr i 15 gr plebanowi z Kampinosu (Ep. 10, 99-100); 1483 → p. 5; 1490 Jan z V. (MK 6, 274); 1511 Jan z W. sędzia zawkrz. (AG perg. 3670); 1513 Dadźbog Wyszyński, żona Anna c. Mikołaja z Milęcina (MK 32, 164v); Agnieszka Wyszyńska przechowywała od 16 lat akt erekcji kościoła w Sulerzyżu (PT 1, 185); 1531: cz. Gotarda – 4 wł. os.; cz. Dadźboga – 5 wł. os.; cz. Marcina – 7 1/2 wł. os.; cz. Glinojeckich – [?] (RP 41, 137v).

5. 1407 pleban z W. (Pł. nr 1005); 1429 discr. Niemierza pleban z W. wezwany do uiszczenia świętopietrza; zarazem odsyła to wezwanie discr. Wszeborowi plebanowi w Bogurzynie (Kurenda, 218); 1466 Piotr pleban w W., zrezygnowawszy z par. tamże wskutek sędziwego wieku, otrzymuje od bpa płoc. za swą długą służbę w tejże par. dzies. z ról folw. w Dąbku, którą zarezerwował dla niego Ziemak Wyszyński; jednocześnie bp zawiadamia Ziemaka, że parafia została opróżniona (Ep. 5, 180v); 1468 Stanisław z Olszewa wikary w Miszewie zaprezentowany na par. w W. (Ep. 5, 196v); 1483 Jan z W. zobowiązuje się zapłacić bpowi płoc. 14 1/2 kóp gr za dzies., za które są winni jego kmiecie (Ep. 10, 305); 1497 bp płoc. darowuje kapitule płoc. dzies. snop. m. in. ze wsi W., należącą do dóbr stołowych bpstwa (Kap. P 50, 46-46v; L nr 267); 1509 sprawa discr. Szymona wikarego w W. przeciwko Mikołajowi Tatarkowi z Ciechanowa (Ep. 6, 30); 1598 kościół par. Ś. Andrzeja w W. (WP 5, 154).

7. 1477-1509 (Ep. 10, 312, 327; Ep. 11, 93, 105, 106v, 107; Ep. 13, 92; Ep. 15, 101v; Ep. 16, 230v).

8. Grodzisko pierścieniowate z IX-XII w., o średnicy około 60 m, położone na podmokłych łąkach po zachodniej stronie toru kolejowego Ciechanów-Mława, 2 km na W od środka wsi Wola Szydłowska. Część materiału ceramicznego sięga VII-VIII w., co znaczy, że przed założeniem grodu istniała tu osada otwarta (Sprawozdania Archeologiczne t. XXII, 152-153; GMP 159)³Poniewaź grodzisko usytuowane jest między W.K. a Wolą Szydłowską, w literaturze archeologicznej występuje raz pod nazwą W.K., a innym razem pod nazwą Wola Szydłowska.