BIAŁĘŻYN

(1418 or. Byalanszino, 1423 kop. 1488/92 Byalanzyno, 1443 Byalanczino, 1461 Bialezino, 1508 Byalaszyno, 1510 Byalazino, 1513 Bilanczino, 1514 Byalązyno, 1580 Bialęzino) 7 km na N od Murowanej Gośliny.

1. 1508 n. pow. pozn. (ASK I 3, 1); 1404 n. par. własna → p. 5; 1510 n. dok. Oborniki (LBP 89).

2. 1516 B. graniczy z Starczynowem (CP 111, k. 73v-74); 1531 B. graniczy z Trojanowem; kopce na granicy B. z Mściszewem i Starczynowem wymagają odnowienia (CP 111, k. 117v, 118); 1573 k. wsi B. rzeka → Zieleń; role w B.: Pięciorki (Piecziorki), Ośmiorki (oszmiorki), Pręty i Prątki k. rz. Zieleń, Krocica Pigwińska (kroczicza pygwinska), płosa Szatki, zarośla od strony wsi Starczynowo zw. Sześciorki (Szescziorki) i miejsce zw. Mokicia (Mokiczia) k. rzeki jw. (K3 s. 32, 33, 81, 170, 303, 678).

3. Własn. bpstwa pozn., następnie szlach. 1508 bp pozn. Jan [Lubrański] odstępuje szl. Andrzejowi Głażewskiemu wieś B., z dopłatą 70 flor. węg., w zamian za wsie Głażewo i Durmowo (A 200); 1508-09 król Zygmunt St. potwierdza zamianę wspomn. wsi i przenosi B. z pr. kościelnego na ziemskie (A 201; MS 4/2 nr 8849); 1514 kmiecie z Trojanowa [wsi kap. pozn.] zmuszani do pracy w B., chociaż nigdy dotąd tam nie pracowali (CP 111, 39).

1423 łany w B. → p. 5; 1508 pobór z 7 półł.; 1510 pobór z 6 półł. (ASK I 3, k. 1, 245); w B. tylko 6 ł. os. z powodu spustoszenia wsi przez Andrzeja Głażewskiego (LBP 53); 1563 pobór z cz. Jakuba Iłowieckiego z 2 1/2 ł. i z 1 karczmy, z cz. Cypriana Iłowieckiego z 2 ł. (ASK I 5, 213); 1580 pobór z cz. Jana Iłowieckiego z 2 ł. i 2 zagr., z cz. Cypriana jw. z 1 ł. i 1 zagr. (ASK I 6, 75).

4. 1427 Jan, sołtys w B. [w sporze] z pleb. z Rożnowa (K 4, 24); 1513 sołtys w B. → p. 5.

5. 1423 kop. 1488/92 dzies. wiard. z 12 ł. w B. w uposażeniu prebendy [kap. pozn.] „Krzesiny” (LBP 54); 1434 legat [kan. pozn.?] 3 grz. na nowy dzwon dla kościoła par. w B. (Now. 2, 378); 1434, 1472 do uposażenia par. w B. należą tamże rola i las oraz dzies. snop: 1456 z Mieszewa [obecnie Nieszawa], 1484 z Pacholewa i 1547 meszne z sołectwa w Starczynowie (Now. 2, 378); 1481 Bartosz dz. w Jurkowie, zapisuje tamże na oprawie swej ż. Barbary, za jej zgodą, Mikołajowi pleb. w B., 5 grz. czynszu roczn. za sprzedane mu z pr. odkupu 90 zł węg. (PG 9, 139v); 1510 dzies. wiard. z 6 ł. w B. dla prebendy [kap. pozn.] „Krzesiny” (LBP 53); 1513 Andrzej Głażewski w procesie o zniesławienie go przez Pawła pleb. w B., zarzutem zabrania legatu kościelnego, stawia swego świadka, prac. Piotra sołtysa w B. (ACC 27; Now. 2, 378); 1514 tenże pleb. ukarany miesiącem więzienia za utrzymywanie konkubiny (AC 2 nr 1688); 1580 par. w B. podlegają wsie: B., Starczynowo, Pacholewo i Mieszewo (ŹD 3).

1404-1500 plebani w B.: 1404-05 Paweł (K 4, 24; SzPozn. 19); 1418-25 Jan (ACC 3, 27v); 1443 Bogusław (AC 2 nr 1153); 1480-1500 Mikołaj, patron altarii w kat. pozn., altarysta kolegiat NMP i Ś. Marii Magdaleny w Poznaniu (AC 2 nr 1400; CP 4 nr 107; PG 9, 139v; Now. 1, 235); 1513-14 Paweł → p. 5.