(1388 or. Belawi, 1403 Belewo!, 1413 Byelawi, 1676 Bielawy deserta) wieś nie istniejąca, położona zapewne między Biedruskiem, Chojnicą a Owińskami, ok. 13 km na N od Poznania.

1. 1388 B. w opolu → Chojnica (Lek. 1 nr 392); 1434 n. pow. pozn. (PG 1, 3); 1508, 1510 n. par. Chojnica (ASK I 3, 5v; LBP 80).

2. 1419 Wincenty z B. w sporze z uczciwymi Jadwigą i Swięchem kmieciem z Pawłowic z powodu zaorania kopca [granicznego¹Źródło nie podaje położenia kopca. Wydaje się wątpliwe, aby mogła istnieć granica B. z Pawłowicami w pow. pozn] (PZ 6, 29); 1511 Jan Bielawski z B. pozwany przez opatkę z Owińsk z powodu rozkopania dróg prowadzących do mł. Jagata i spowodowanie 40 grz. szkody (PZ 26, 103v); 1521 sąd ziemski rozgranicza B. Jana Bielawskiego z wsiami Biezdrowsko, Nosilino i Wygonowo nal. do cysterek w Owińskach: od kopca narożnego, który leży na roli zw. Kczewy (Krzewy? [lekcja niepewna]), k. drogi z B. do mł. Nosilino i rozdziela wsie B., Chojnica i Nosilino, granica biegnie kolejno przez miejsce Krukówka (Crukowka), zarosłe zw. Krzewie, miejsce Owcze Główki (Owcze glowki), miejsce Ogorzały Dąb (Ogorzały Damp), role k. lasu zw. Kleczewiec (Kleczewyec) nal. do Jana Bielawskiego, role zw. Ostrowo nal. do folw. Biezdrowsko, k. krzyża, k. drzewa zw. Czerwona Gruszka aż do drogi zw. Troskotowska i idącej do Troskotowa; przy tej drodze kopiec narożny, który dzieli B., Lubicz i Wygonowo; sąd zobowiązuje strony do usypania kopców na tej granicy (PZ 29, 185).

3. Własn. szlach. 1397-1421 Jura Bielawski z B. [identyczny z Jurą Chojnickim z → Chojnicy, tamże jego funkcje i in. informacje], brat Piotra z Chojnicy (WR 1 nr 412, 788, 826, 1034, 1037; WR 2 nr 50; KP nr 1549, 2562); 1403 Jan zw. Chojnica [→ Chojnica p. 6], bakałarz, w imieniu swoim i ojca Jury zapisuje wikariuszom kat. pozn. czynsz roczny 2 grz. od sumy 20 grz. ze wsi Glinno, Sady i B. (Wp. 5 nr 34); 1407 Mac. Nosiliński zastępuje przed sądem Jurę z B. w sprawie z cysterkami z Owińsk o 2 brzegi rz. [Warty] między Nosilinem a Owińskami, młyn [Nosilino?] i pr. łowienia ryb w jazie (PZ 3 k. 32v, 64); 1413 Mac. Grzybowski²Jest on zapewne identyczny z Maciejem z → Biezdrowska i Maciejem Nosilińskim z → Nosilina, s. Piotrka Nosilińskiego. Posiadał zapewne Grzybowo k. Skoków w pow. gniezn dowodzi, że nie sprzedał Jurze rzeki [Warty?; w Nosilinie?] od brzegu do brzegu, gdzie był jaz (WR 1 nr 687); 1414 Jura z B. w sporze ze Stan. Lubickim w sprawie dot. zastawu lub kupna Biezdrowska (WR 1 nr 854); 1419 tenże zeznaje w sprawie śladu roli w Tworkowie [tzn. posiada pr. do Tworkowa?] (WR 1 nr 980); 1421 tenże w sporze z Maciejem kmieciem z Rozwarowa [obecnie Roztworowo] dowodzi, że skarga Macieja ,,o rzes” [wg wydawcy „rzeź”, a może reż = żyto?] wartości 6 grz. jest przedawniona z powodu upływu 3 lat od jej złożenia (WR 1 nr 1094); 1420 tenże z [s.] Wincentym, dziedzice Złotnik, w sporze ze Zbylutem, Pawłem i Dziersławem ze Strzeszyna (PZ 6, 33).

1419-64 Wincenty Czurydło (Sczurzidło, Sczuridlo, Czuridlo, Czurilo), stren. z B., s. Jury z B. i z Chojnicy h. Przosna (WR 1 nr 1054, 1285, 1400, 1413-1416, 1443, 1634, 1635; CMP nr 119; Koz. Nieznane nr 25; KR. 5, 7; Wp. 5 nr 712; PZ 9, 15; PZ 10, 16; PZ 11, 116; PZ 14, 46; PZ 15, 155v; PZ 17, 314v); 1420 tenże otrzymuje cz. Tworkowa od Hanki, c. Mikołaja Barana, niegdyś dz. w Tworkowie, ponieważ miał do tej wsi lepsze pr. niż Hanka (PZ 6, 48); 1421 tenże ma sprawę przed sądem duch. o dzies. ze Złotnik (AC 2 nr 969); 1425 tenże dowodzi, w sporze z Maćkiem Trzcielskim, że nie jest mu winien 16 grz. pożyczki (WR 1 nr 1205); tenże Janowi z Chojnicy nie zwrócił w dobrym stanie pożyczonego konia wartości 20 grz. (WR 1 nr 1199); 1428 tenże w sporze o skot [bydło] z Erazmem z Naramowic (WR 1 nr 1286); tenże ma odstąpić [w zastaw?] za 150 grz. braciom swym Janowi zw. Chojnica, kan. w Głuszynie i Wojciechowi z Glinna 2 części B. (PZ 10, 35v); 1430-34 tenże w sporach o posag Anny, c. Piotra Suczki [z Chyb ?], ż. Jury z B. i Chojnicy: 1430 z Chwalibogiem z Chyb o 20 grz., 1432 z Michałem z Kiekrza o 40 grz., które wg wyroku star. gen. wlkp. na mocy pr. bliższości należą się jako spadek po Wojc. Suczce [s. Piotra] Chwalibogowi z Chyb i Michałowi z Kiekrza, 1433 ze Szczepanem z Chyb o 5 grz. z należnej mu części wspomn. posagu, 1434 z Michałem z Kiekrza o 1/3 wyprawy i 1/3 posagu wspomn. Anny, która przypadła Wojc. Suczce po śmierci [bezpotomnej] Abrahama [s. Jury z Chojnicy] (WR 1 nr 1398, 1419; PZ 11 f. 72v, 106v; PZ 12, 196); 1434 tenże zapisuje ż. Ofce po 50 grz. posagu i wiana na B., Tworkowie, Złotnikach i Biezdrowsku (PG 1, 3); 1434-35 tenże w sporze z Pakoszem z Konar o posag swej siostry Mirosławy (KoścZ 10, 314; KoścZ 11 k. 50v, 74); 1435-59 tenże w sporach z dziedzicami Chojnicy: 1435 z Jadwigą c. Wojciecha, 1435 z Teodorykiem, 1443 z Jakubem, 1459 z Wojc. Gardziną (PZ 13 f. 95, 99; PZ 17, 214v); 1436 tenże zawiera ugodę z [bratem] Janem zw. Chojnicą z Morawska [kan. z Głuszyny], że po śmierci kanonika przejmie jego własne pr. oraz pr. odziedziczone po zm. bracie Abrahamie do B., Tworkowa, Złotnik, Biezdrowska i Nosilina oraz pr. patronatu kościoła w Chojnicy (PZ 13, 135v); 1446 tenże na mocy wyroku sądu duch. ma płacić wikariuszom kat. pozn. czynsz roczny 2 grz. od sumy 10 grz. (CP 14, 631; Kor. Prał. 2, 223 tu błędnie Mikołaj zamiast Wincenty!); 1449 tenże zapisuje ż. Zofii 60 grz. posagu i 200 grz. wiana na B., Biezdrowsku i mł. Nosilino (PG 3, 83v); 1462 tenże z B., Biezdrowska, Tworkowa i Złotnik zapisuje Janowi z Rościnna [pow. gniezn.] czynsz roczny 16 grz. na kmieciach we wsi Złotniki na okres 8 lat, co w sumie uczyni sumę [ok.] 100 kop gr (PG 6, 68v; por. PZ 17, 314v); 1464 tenże z s. Wojciechem zapisuje po 500 grz. posagu i wiana na Złotnikach i Tworkowie Jadwidze ż. Wojciecha [c. Bernarda z Wysoczki] (PG 7, 274).

1448-62 Ofka (Zofia) ż. Winc. Czurydły z B. prowadzi spory z dziedzicami Chojnicy: 1448 z Jakubem, 1459 z Dorotą ż. Wojc. [Gardziny?] Chojnickiego, 1462 z Janem Słupkiem, Dzietrzychem i Bartoszem oraz Dorotą ż. Piotra Dębińskiego [z Dębna k. Stęszewa] (PZ 17 k. 216, 216v, 311v).

1467-81 Wojc. Czuryło Bielawski z B., s. Winc. Czurydły (PZ 19, 98; Dominikanki P-ń C 23, 9), jego ż. Jadwiga (PZ 19, 11); 1467 tenże otrzymuje od teścia Bernarda z Wysoczki 100 grz. na Wysoczce jako posag swej żony Jadwigi (PG 7, 251 v); 1470 tenże pozwany o zaległe wiard. król. ze wsi Biezdrowsko i Nosilino (PG 57, 91v); 1472 tenże posiada B. Biezdrowsko, Tworkowo i Złotniki (PZ 19, 128); 1477 tenże nabywa od Andrzeja i Jadwigi, dzieci Jakuba z Mchów za 200 grz. 1/2 Wysoczki, którą oni odziedziczyli po swym dziadku Bernardzie z Wysoczki (PG 9, 81v); 1481 tenże posiada wsie wspomn. w 1472 r. oraz Wysoczkę (PZ 20, 115v); 1484 Jadwiga, wd. po Wojc. Czuryle Bielawskim z s. Janem zapisuje Wawrzyńcowi altarzyście w Obornikach czynsz na Tworkowie (PG 10, 7); 1485 taż z ss. Janem, Wincentym, Bernardem i Andrzejem zobowiązuje się oddać pewną sumę pieniędzy w 2 ratach młynarzowi z Trzcielina (PG 58, 184); Jan i Andrzej Rościńscy!³Wzmianka ta dot. zapewne Jana i Andrzeja Bielawskich, ss. Wojciecha. W r. 1462 istniały rozliczenia między ich dziadem Wincentym a Janem z Rościnna; być może w ich wyniku Bielawscy nabyli jakieś pr. do Rościnna, o których w materiałach Słownika brak wiadomości dziedzice w B. (Dominikanki P-ń C 23, 8v); 1487 Jan Bielawski zapisuje 10 zł węg. czynszu rocznego z pr. wykupu za 124 zł węg. dla altarii Ś. Trójcy w kolegiacie w Szamotułach na wsiach B., Biezdrowsko i Złotniki (PG 10, 80); tenże przejmuje z wsi Bobulczyno czynsz 1 grz. za 12 grz. dla altarii bractwa kapłanów w koleg. w Szamotułach i zapisuje go na Tworkowie (ACC 65, 47); 1491 działy braci Bielawskich [ss. Wojciecha]: Andrzej⁴Od r. 1495 działem Andrzeja w B. i w in. wsiach pod Poznaniem rozporządza jego brat Jan. Andrzej natomiast przeniósł się najprawdopodobniej do ziemi dobrzyńskiej, gdzie w końcu na przełomie XV/XVI w. występowali Przosnowie: 1) Andrzej Baliński z Moraska (Bielawscy nabyli w końcu XV w. pewne prawa do części w Morasku [→ Morawsko], zob. też wyżej r. 1497, 1527), chorąży dobrzyński i kaszt. rypiński, dz. Balina i Starego Rypina, 2) Jan Baliński, s. Andrzeja (Boniecki uważa, że nie był on identyczny ze wspomn. wyżej Andrzejem z Moraska!), łożniczy król., wojski dobrzyński, 1514 kaszt. rypiński, 1519-1531 kaszt. gdański (Boniecki 1, 89; A. Biliński, Szlachta ziemi dobrzyńskiej, W-wa 1932, s. 17) otrzymuje Bielawy, Złotniki i Wysoczkę, a Jan Biedrowsko, Tworkowo, mł. Nosilino (PG 10, 158); 1493 Andrzej Bielawski z B. zapisuje czynsz roczny 4 grz. z pr. wykupu za 48 grz. Mikołajowi altaryście w Szamotułach (PG 7, 4v); 1493 Jan Pogorzelski wykupuje czynsz roczny 2 grz. od sumy 24 grz. dla wikariuszy kat. pozn. ciążący na B. i Biezdrowsku i przenosi go na m. Pogorzelę i Głuchowo w pow. pyzdr. (CP 5 nr 6); 1494 Andrzej Bielawski sprzedaje z pr. odkupu za 100 grz. Grzegorzowi Jankowskiemu Wysoczkę (PG 7, 36v); 1496-1527 Jan Bielawski z B. [w l. 1491-1495 z → Biezdrowska], s. Wojciecha (PG 62, 68v; MHP nr 250, KR 5 s. 10, 14), uczestnik wyprawy antytureckiej 1498 (ExpBel nr 73), zamieszkały? we Wronowie 1527 (KR 5, 8); 1496 tenże sprzedaje za 160 grz. Janowi i Marcinowi z Morawska Wysoczkę (PG 7, 118); 1497 tenże sprzedaje za 30 grz. z pr. odkupu Elżbiecie Nowowiejskiej [z Nowej Wsi par. Święty Wojciech pod Poznaniem] 3 ł. os. w Złotnikach (PG 7, 151 v); tenże otrzymuje od króla pr. do dóbr skonfiskowanych szlachcie z powodu niestawienia się na posp. ruszenie: 1/2 Nowej Wsi Wojc. Nowowiejskiego i cz. Elżbiety Przebędowskiej tamże, oprawę Elżbiety Nowowiejskiej w Skórzewie, oprawę Katarzyny Chomęckiej w Morawsku i w Chojnicy oraz [oprawę] Anny Chojnickiej w Chojnicy i jej przezyski w Biezdrowsku (MS 2 nr 1078; Posp. Rusz. nr 148); 1501 tenże sprzedaje B. za 50 grz. z pr. odkupu szl.! Leonardowi Helth z Poznania (PG 13, 138); 1518 Zygmunt Stary zezwala cysterkom z Owińsk nabyć Biezdrowsko od Jana Bielawskiego (MS 4/2 nr 11 730, oryg. Zbiór akt kl. IV. 27); po 1518 (wzm. ok. 1522) Jan Bielawski sprzedał cysterkom z Owińsk za 800 grz. Biezdrowsko, Nosilino i Wygonowo (PZ 29, 33); 1521 Tomasz Otuski, dzierżawca w B. (PZ 29, 185), [ok. 1522] sąd oddala pretensje Anny, siostry Jana Bielawskiego, wd. po Janie Karśnickim, do B., Nosilina, Wygonowa sprzedanych cysterkom (PZ 29, 33); 1527 Jan Bielawski sprzedaje z pr. odkupu Tomaszowi Otuskiemu 3 ł. os. w Morawsku (PG 16, 165).

1423 kop. 1488/92 6 ł. w B. (LBP 26); 1508 pobór z 1 1/2 ł., 1510 pobór z 3 półłanków (ASK I 3 k. 5v, 251); 1510 4 półłanki os. i 3 półłanki opust., folwark (predium) w B. (LBP 80-81); 1563 pobór od 2 3/4 ł. i karczmy (ASK I 5, 219); 1580 Jan Otuski płaci pobór: 2 ł. opust., 3 zagr. i 1 „colonus” (ŹD 10).

4. 1428 sołtys szl. Wincenty⁵W tym czasie Bielawy były własnością szl. Wincentego Czurydły, stąd podejrzenie, że zaszła tu pomyłka; brak dokładnego odsyłacza źródłowego uniemożliwia skontrolowanie tej informacji (RH 14, 60).

5. 1423 kop. 1488/92 prep. kapituły pozn. pobiera dzies. snop. lub po 1 wiard. z 6 ł. w B. (LBP 26); 1451, 1489 współpatroni kościoła par. w Chojnicy z B.: 1451 Wincenty Czurydło (AC 2 nr 1247), 1489 Jan i Andrzej (ACC 66, 174); 1510 kmiecie z B. płacą prepozytowi kapituły pozn. zamiast dzies. po 6 gr z łanu, a folwark płaci dzies. plebanowi w Chojnicy (LBP 25, 81).

6. 1432 Wincenty [Czurydło] z B. wśród osób zobowiązujących się w imieniu szlachty wlkp. do wyboru królem Polski jednego z synów Władysława Jag. po jego śmierci (CMP nr 119).

7. 1676 (Biblioteka Czartoryskich w Krakowie, rps 1100, 16).

Uwaga: Wg Kozierowskiego z tychże Bielaw pochodził Dziersław zm. przed r. 1407 (KR 5 s. 4, 7, 10, źródło cytowane niedokładnie, nie można odszukać wskazanego aktu).