BOJANICE

(1387 kop. Boyanycze, 1394 or. Boyanice, 1395 Boenicze, 1398 Boyanicz, 1418 Voyanicze!, 1419 Boianky, a. 1439 Boianouicze, 1439 Boyanicza) 10 km na E od Osieczny.

1. 1444 n. pow. kośc. (PG 2, 45); 1395 n. par. własna (WR 3 nr 21; Now. 2, 414); 1510 dek. Śrem1Par. B. wymieniono również mylnie po raz drugi w dek. Kościan (LBP 128) (LBP 109); 1548 par. B. włączona do par. Świerczyna (Now. 2, 414).

2. 1387 B. graniczą z wsią Wieszkowo (DBL nr 117); 1415 woźny sąd. zapowiada w imieniu Andrzeja z → Gryżyny gaje i zapusty w kilkunastu wsiach, m.in. w B. (KoścZ 4, 163); 1560 obl. 1573 Mac. Daleszyński i Idzi Jurkowski, dziedzice B., dzielą między siebie obiekty dotąd nie podzielone w B.: las k. rz. Obry od granicy z Miaskowem do granicy z Siemowem, strugę Chabencz, gaj dębowy ku Trzebcowi, w którym jest [wzgórze?] Ostra Górka (Ostra Górka), brzezinę i dębinę nad stawami ciągnące się ku granicy z Chmielikowem, gaj zw. Księża Miedza (Xieza Miedza) przy granicy z Karchowem aż do [rz.?] Śmierdząca, Ostrowce (Ostrowcze) i Kobylice (Kobylicze), obiekty nieokreślone, łąkę zw. Wielga Łąka, staw mały przyznany Jurkowskiemu i staw wielki przyznany Daleszyńskiemu, leżący przy jego dworze i sięgający do granicy z Kleszczewem i Chmielikowem; z tych stawów wolno im budować rowy do rz. Chabencz dla spuszczenia wody; na części Daleszyńskiego ślady: Plebanski, Potharoewski, Bartkow.

3. Własn. szlach. 1394-1400 Sędziwój Wyskota Bojański, Bojanicki z B. [po r. 1403 w → Żytowiecku], brat m.in. Bawora i Jaranta Wyskotów (WR 3 nr 135), 1394 tenże w sporze z [bratem?] Czewlejem o 25 grz. (Lek. 2 nr 1606); 1394-95 tenże w sporze o B. ze swą macochą Hanką, siostrą Materny, oraz z bratem Jarantem z Dryżyny (Lek. 2 nr 1606, 1816, 1817); 1395 tenże w sporze z Sobkiem zw. Mendicus albo Mendicans [może identyczny z Sobkiem Wyskotą z Żytowiecka?] zawiera ugodę, że będzie płacił 2 grz. czynszu rocznie, dopóki nie spłaci mu długu 25 grz., a w razie niedotrzymania umowy da mu 200 grz. (Lek. 2 nr 2322, 2437, 2603, 2649, 2688); 1398 Sobek [wspomn. Mendicus?] pozywa z B. braci [Wyskotów]: Czewleja z Krzemieniewa, Liska, Henryka i Maćka z Pawłowic, Stroszyna z Mirzewa [obecnie Mierzejewa] o 35 grz. poręki, o zastaw B., które brat ich posiadał i o działy (Lek. 2 nr 2082, 2233, 2234).

a. 1439 [XIV w.?, pocz. XV w.?] Anna z matką dały bened. lub. swą część B. (MPHn. 9/2, 44).

1415 Andrzej Gryżyński z B.? → p. 2; 1418 tenże z V. w sporze z Teodorykiem z Międzychodu (MHP nr 143); 1419-21 Dziersław Bojański z B.2Występuje tylko jako asesor sądowy i pisze się z Bojanek. Łączymy go z Bojanicami, gdyż jest prawdopodobne, że jest on identyczny z Dziersławem Wyskotą, wg Kozierowskiego synem Sobka Wyskoty z Żytowiecka (KObceRyc. 125) (WR 1 nr 1086), wicepodsędek w Kościanie i w Poznaniu (GUrz. C 815, 1013), wicepodkomorzy w Poznaniu (MHP nr 157); 1421 Przybysław z Brenna [brat Andrzeja z Osiecznej i z Gryżyny] posiada [m.in.] Kawczyn, Brusczewo i B. (Cieplucha 213); 1422 kmieciowi z B., rąbiącemu zapust w Trzebcu, zajęto wóz, woły i siekierę (WR 3, 943); 1439-40 Andrzej i Wojsław Gryżyńscy [ss. Jana z Gryżyny] w sporze z Andrzejem Jaszkowskim [s. Wyszaka] o podział dóbr po stryju Przybysławie z → Brenna, m.in. B. (KoścZ 12, k. 137v, 322); 1444 Mac. Borek z Osiecznej [s. Andrzeja z Osiecznej i z Gryżyny] zapisuje ż. Małgorzacie 2000 grz. na wsiach Czerwony Kościół [obecnie Czerwona Wieś], Górka [k. Krzywinia] i B. (PG 2, 45).

1447 śwd. Nikel z B. (DBL nr 218); 1450 tenże zapisuje ż. Małgorzacie po 100 grz. posagu i wiana na 1/2 B. (PG 4, 46v); 1488 śwd. Jan Bojański (DBL nr 339); 1493 Jan, Wojciech, Tomasz i Wincenty [z B.] odstępują swej ciotce, pannie Barbarze, c. Nikla Bojańskiego 1/2 czynszu rocznego od kmieci z B., jako jej majątek po ojcu i matce (PG 10, 188v); 1510 Tomasz z 2 części w B. płaci 1 grz. 4 gr czynszu altarzyście w Krzywiniu (LBP 205); 1538 Tomasz Radomicki zapisuje posag i wiano ż. Annie, c. Jana Jurkowskiego, na 1/2 B. i 1/2 mł. Błutkowo (KoścZ 28, 920v).

1530 pobór z 3 ł. (ASK I 3, 120v); 1563 pobór od 7 3/4 ł. i 2 karczem (ASK I 4, 144); 1566 Idzi Jurkowski płaci pobór od 3 3/4 ł., 1/4 ł. karczm., karczmy i 3 zagr., a Jan Daleszyński od 3 1/2 ł., 1/4 ł. karczm., karczmy i 3 zagr. (ASK I 4, 241); 1581 Jadwiga Jurkowska płaci pobór: 3 1/2 ł., 1 ł. opust., 2 zagr., 2 komor., 1 „aratrum coloni”, 15 owiec, palenie gorzałki (olla vini adusti), a Marcin Drzewiecki płaci: 3 1/2 ł., 3 zagr., 1 komor., 1 „aratrum coloni”, 15 owiec (ŹD 61; ASK I 6, 478v).

5. 1453 pleban w B. ma zagrodnika płacącego czynsz (Now. 2, 414); 1548 bp pozn. Benedykt Izdbieński za zgodą patronów Mac. Daleszyńskiego i Tomasza Radomickiego przyłącza par. B., z powodu jej nikłego uposażenia, do par. Świerczyna3W rejestrze poborowym z 1581 r. B. występuje jako samodzielna parafia! (ŹD 61) (Now. 2, 414).

1395-1515 plebani w B.: 1395 Grzymek (WR 3 nr 21), 1425-27 Wojciech, 1436 Maciej, następca zamordowanego Tomasza, 1453 Marcin, 1515 Wojc. Strobiszewski pleban w Świerczynie i w B. (Now. 2, 414).

6. 1423 Mikołaj z B., młynarz z młyna k. Jerki (Wp. 5 nr 375); 1444-47 Klemens Bojeński albo Bojański, rzeźnik, mieszcz. w Krzywiniu, rajca w Krzywiniu 1447 (DBL nr 196, 214).

7. SzPozn. 25.

1 Par. B. wymieniono również mylnie po raz drugi w dek. Kościan (LBP 128).

2 Występuje tylko jako asesor sądowy i pisze się z Bojanek. Łączymy go z Bojanicami, gdyż jest prawdopodobne, że jest on identyczny z Dziersławem Wyskotą, wg Kozierowskiego synem Sobka Wyskoty z Żytowiecka (KObceRyc. 125).

3 W rejestrze poborowym z 1581 r. B. występuje jako samodzielna parafia! (ŹD 61).