BORUJA

(1409 or. Boruya, 1424 Boruy, Borug, 1531 Borvgya, Borogya) 10,5 km na ESE od Zbąszynia1Nie należy mylić wsi Boruja z wsią Boruja Kościelna, która powstała później i leży 6 km na NE od Borui.

1. 1530 n. pow. kośc. (ASK I 3, 134); 1510 par. Zbąszyń (LBP 162).

2. 1409 proces o rozgraniczenie między B. a Bylęcinem i Tuchorzą (KoścZ 3, 120; nietrafna interpretacja u KR 8, 11); 1497 lasy, bory, płone pastwiska → p. 3; 1531 łąka Czyste Wielkie, las Osowy Lasek → p. 3; 1554 granica Bylęcina z B. od kopca narożnego zw. circa Brzosty wzdłuż kopców do miejsca zw. Pawłów Ostrów (Pawlow Ostrow), następnie wzdłuż strugi Ossowa Struga do źródła [Tokarska Studnia], które leży w lesie Lipowiec (Lipowiecz) i od dawna stanowi narożnik Bylęcina, B. i Tuchorzy (KoścZ 28 k. 156, 178); 1557 Abraham Zbąski z matką Heleną Zbąską protestują, że Stan. Ostroróg dokonał licznych wyrębów w ich dobrach, m.in. na ostrowie zw. Szyrszyna (Schyrschina), na Brzozowym Ostrowie (na Brzozovem Osthrovye) w B., a jego poddani z Kąkolewa [k. Grodziska] wypaśli żołędzie w lesie zw. Milcz (Mylcz) oraz w innym lesie, między Milczem a B. (KoścG 11, 268); 1561 młyn Hamer w B. (PG 20, 40); 1563, 1566, 1580 młyn → p. 3; 1571 granica Bylęcina z B. od kopca narożnego wsi Bylęcin, Przeprostynia i B. przecina drogi do Bylęcina i do Zakrzewka, idzie wzdłuż strużki, która oddziela pola borujskie od Pawłowego Ostrowu [w Bylęcinie], a wpływa do Ossowej Strugi, następnie prawym korytem (prawą wodomyczą) Ossowej Strugi do Tokarskiej Studni i do kopca narożnego Bylęcina, B. i Tuchorzy (PP 1, 84v-85); 1571 rozgraniczenie między m. Zbąszyń z wsiami, m.in. z B. a m. Trzcielem z wsiami: kopiec nad drogą przez Cisowy Las od Tomyśla do B.; przez środek lasu Kierz; kopce pod, nad i za Białym Błotem; nad wielką strugą, ku wielkiemu grądowi; kopiec narożny w lesie na Cisiej Górze dzieli Jabłonę [Starą i Nową?] i B. należące do Zbąszynia, Sątop należący do Lwówka, Kąkolewo i Bukowiec należące do Grodziska [Wlkp.] (KoścZ 62, 50-52; PP 1, 79v-82); 1594 ugoda o rozgraniczeniu wsi B.: granice Zbąszynia, B., Chrośnicy i Łomnicy poczynają się od kopców narożnych wsi Przeprostynia, Bylęcin i B., przy których usypano kopiec narożny Zbąszynia; z B. 15 kopców, potem do lasu Wargań (przy nim łąki borujskie), przez ten las do ostrowia z lasem Tążyń (przy Chrośnicy); 7 kopców przez ostrów tążyński aż do Lubocińskiej Strugi (ta z obu brzegami do B.); nad tą strugą 10 kopców aż do ostrowia lubocińskiego; od tych kopców usypano 32 kopce aż do jeziorka Gogoliczna; przy nowym stawie na Lubocińskiej Strudze jest Chojnikowska Struga (ta z obu brzegami do Borui); nad Chojnikowską Strugą 18 kopców po stronie Chojenika Wielkiego aż do Chojenika Małego (przy nim kopce graniczne dóbr lwóweckich); kopce narożne wsi Łomnica, Chrośnica i B. (PG 164, 244v-246).

3. Własn. szlach. 1409 pani Głowaczowa [Jadwiga wd. po Janie Głowaczu ze Zbąszynia] (KoścZ 3, 120); 1412 taż z ss. Janem i Dobrogostem ze Zbąszynia (KoścZ 3, 180; K 2, 42 mylnie pod 1411); 1424 B. i Zbąszyń dziedziny Abrahama [Głowacza ze Zbąszynia] (WR 3 nr 1024); 1424 → Borujski Młyn; 1436 Mikołaj Żółtek z B. w sporze z Janem z Tuchorzy i jego ż. Barbarą o 7 ran krwawych, zboże i pieniądze wartości 12 grz. oraz o 2 rany i różne przedmioty wartości 45 grz. (KoścZ 11, 184); 1456 Stanisław ze Zbąszynia [s. Abrahama Głowacza] zapisuje ż. Małgorzacie po 1200 grz. półgr. posagu i wiana na Zbąszyniu z wsiami, m.in. B. (PG 5, 28); 1489 Abraham ze Zbąszynia [s. Stanisława] daje w działach braciom Piotrowi i Marcinowi dobra po ojcu, tj. m. Zbąszyń z wsiami, m.in. B. (PG 10, 107); 1491 Abraham kust. gnieźn., Piotr i Marcin bracia niedz. ze Zbąszynia, B. i in. pozwani przez Piotra z Opalenicy o 200 zł węg. posagu ich siostry Anny (KoścZ 17, 228); 1497 B. ma pr. wyrębu w lasach i borach oraz pr. wypasu na płonych pastwiskach (pascua sterilia) należących do Zbąszynia (PG 11, 106); 1510 B. wieś Zbąskiego; 9 ł.; role sołeckie uprawia się dla pana (LBP 162); 1530 pobór z 4 ł. (ASK I 3, 134); 1531 bracia Piotr i kan. pozn. Jan Zbąscy dokonują podziału dóbr: Jan otrzymuje m.in. 1/2 B. z karczmą [Hamerska Karczma] i kuźnicą [Hamer] oraz 1/2 łąki Czyste Wielkie w B., od drogi, która dzieli Czyste Wielkie od Czystego Małego aż do lasu zw. Osowy Lasek wg naciosów na drzewach, zaś Piotr otrzymuje drugą 1/2 B. (PG 16, 412-414v); 1531 Jan Zbąski kustosz wiślicki, kan. pozn., sekretarz król. sprzedaje bratu Piotrowi m. in. 1/2 B. z karczmą [Hamerska Karczma] i kuźnicą [Hamer k. B.] za 800 grz. z zastrz. pr. odkupu (PG 16, 414v- 415); 1563 pobór: 7 ł., karczma dor., mł. dziedz. o 2 kołach korzecznych2Jakkolwiek 1561 r. Abraham Zbąski sprzedał Janowi Cykowskiemu wsie B., Jabłonę Starą i Hamer [k. Borui] za 6000 zł pol. z zastrz. wykupu (PG 20, 40), to wkrótce potem Abraham Zbąski występuje 1571 r. jako właśc. B. (KoścZ 62, 50-53; PP 1, 79v-82), zaś 1594 r. Anna ż. Jana Ciświckiego i Zofia ż. Stan. Potulickiego Zbąskie zawierają ugodę o rozgraniczeniu B. (PG 164, 244v-246) (ASK I 4, 199); 1566 pobór: 7 ł., 8 zagr., karczma dor., mł. o 2 kołach korzecznych, 5 rzem., 3 komor. (ASK I 4, 282); 1580 pobór: 7 ł., 8 zagr., 5 komor., mł. dor. o 2 kołach (ŹD 89; ASK I 6, 513v).

4. 1412 Jan Gorzeskot3W 1416 r. szl. Jan i Abraham [ze Zbąszynia] zasądzeni na zapłatę 20 grz. Janowi Gorzeskotowi [występuje bez określenia stanowego i bez podania miejscowości, zapewne ze wsi Gorzeskoty w ziemi rawskiej], ponieważ nie okazali dokumentu król. (MHP nr 129). W 1424 r. Jan Gorzeskot w procesie o naganę swego szlachectwa twierdzi, że jest h. Lubow [tj. h. Lubicz] i wywodzi się z Mazowsza (MHP nr 170, 171). Jan Gorzeskot występuje później we wsi Zdrój w sporze z panią Głowaczową i jej ss. Janem i Dobrogostem ze Zbąszynia o sołectwo w B. i inne dobra (KoścZ 3, 180); 1510 → p. 3.

1 Nie należy mylić wsi Boruja z wsią Boruja Kościelna, która powstała później i leży 6 km na NE od Borui.

2 Jakkolwiek 1561 r. Abraham Zbąski sprzedał Janowi Cykowskiemu wsie B., Jabłonę Starą i Hamer [k. Borui] za 6000 zł pol. z zastrz. wykupu (PG 20, 40), to wkrótce potem Abraham Zbąski występuje 1571 r. jako właśc. B. (KoścZ 62, 50-53; PP 1, 79v-82), zaś 1594 r. Anna ż. Jana Ciświckiego i Zofia ż. Stan. Potulickiego Zbąskie zawierają ugodę o rozgraniczeniu B. (PG 164, 244v-246).

3 W 1416 r. szl. Jan i Abraham [ze Zbąszynia] zasądzeni na zapłatę 20 grz. Janowi Gorzeskotowi [występuje bez określenia stanowego i bez podania miejscowości, zapewne ze wsi Gorzeskoty w ziemi rawskiej], ponieważ nie okazali dokumentu król. (MHP nr 129). W 1424 r. Jan Gorzeskot w procesie o naganę swego szlachectwa twierdzi, że jest h. Lubow [tj. h. Lubicz] i wywodzi się z Mazowsza (MHP nr 170, 171). Jan Gorzeskot występuje później we wsi Zdrój.