BRUSZCZEWO

(1393 or. Brasczewo, 1393 [Broczewo], 1395 Broczewo, 1396 Bzrczeewicz, 1401 Brosczewicze, 1422 Brosczewo, 1445 Broschewo, 1467 Brusczewo, 1470 Brzosczewo) 3 km na E od Śmigla.

1. 1445 n. pow. kośc. (PG 2, 109); 1510 n. par. Śmigiel (LBP 130).

2. 1393 mł. Broczewski → p. 3; 1421 wzm. 1582 narożnik wsi B., Przesieki Polskiej i Ostrowa (KoścZ 67, 453); 1423 Przybysław Gryżyński z B. zawiera ugodę z Andrzejem Bojanowskim pod zakładem 40 grz. w sprawie utrzymania grobli i młyna między Bojanowem a B. : naprawy grobli, rowu i gaci wykonywać mają jak dawniej po 1/3 obie strony i młynarz, a dochody, poza częścią młynarza mają być dzielone na pół dla obu stron; hodowla świń we młynie ma być zachowana według dawnego zwyczaju (KoścZ 5, 433v; KoścZ 8, 9); 1534 Mik. i Sebastian Śmigielscy z B. pozywają braci Jana, Wojciecha i Piotra z Czacza z powodu pobudowania nowej grobli i pogrodków i zamiany biegu wody ze szkodą dla młyna oraz z powodu zalania łąk [w B.] (KoścZ 25, 207); 1540 ciż dają Andrzejowi Bojanowskiemu z Bojanowa brzeg rz. Młynisko, płynącej od Robaczyna do Bojanowa i B. z pr. wybudowania tamże młyna (PG 17, 402v).

3. Własn. szlach. 1393 [Henryk] Falkenhan z B. pozwany przez Wawrz. Łódzkiego [z Będlewa] o 100 grz. (Lek. 1 nr 1624); tenże pozwany z 1/2 młyna zw. Broczewski przez Andrzeja z Gryżyny o 14 grz. i o 8 grz. (Lek. 1 nr 1681); 1395 Tomisław z Broczewa [= Bruszczewo?] w sporze z Janem i Bodzętą (Lek. 2 nr 1945); 1401 B. ma zapłacić karę 8 sk. sądowi i 8 sk. Synosze Wilkowskiej z powodu absencji „circa opole circa Wilkowo” [Polskie]1Por. → Brenno opole, mapa; wieś B. na mapie omyłkowo pominięta (KoścZ 1, 146); 1421, 1423, 1424 Przybysław z Brenna [brat Andrzeja z Osiecznej i z Gryżyny] posiada [m.in.] Kawczyn, B. i Bojanice (→ p. 2: Cieplucha 213; KObceRyc. 15); 1422 sąd zachowuje Małgorzatę, ż. Przybysława z Brenna, stolnika pozn., przy jej darowiźnie [oprawie], którą ma m.in. w B. (KoścZ 7, 70); 1444 działy bratanków Przybysława z → Brenna: Jan [s. Wyszaka] z Jaszkowa otrzymuje po stryju m.in. B. (PG 2, 109); 1448 działy Jana i Andrzeja [ss. Wyszaka] Jaszkowskich: Jan otrzymuje m.in. B. (PG 3, 28; KObceRyc. 15 pod błędną datą 1434); 1467 śwd. Paweł z B., wuj sołtysów z Górki [obecnie Górki Duchownej] (DBL nr 267); 1470 działy Bnińskich: Andrzej, Jan, Mikołaj, Stanisław [ss. Wojciecha z Bnina i Śmigla, kaszt. międz.] otrzymuje dobra Śmigiel, w tym m.in. B. (PG 8, 55); Jan ze Śmigla zapisuje ż. Elżbiecie po 400 grz. posagu i wiana na 1/3 m. Śmigiel, 1/2 Koszanowa i na B. (PG 8, 57); 1483 Mikołaj Śmigielski [s. Wojciecha z Bnina] zapisuje ż. Róży [z Wrześni] po 200 grz. posagu i wiana na 1/2 części dóbr → Śmigiel, które mu przypadną w dziale z braćmi, m.in. w B. (PG 9, 180); 1489 Jan Śmigielski kaszt. przem. sprzedaje B. Sędziwojowi Trzebawskiemu z pr. odkupu za 100 grz. (PG 10, 116v); 1491 tenże temuż sprzedaje z pr. odkupu B. za 40 grz. (PG 10, 155v); 1496 Mac. Trzebawski [s. Sędziwoja] daje Krzysztofowi Olbrachcickiemu wieś B. z pr. odkupu za 145 grz. jako posag swej siostry Zofii (PG 7, 96v).

1510 3 1/4 ł. os., 9 kwart roli wójtostwa, 1/2 ł. opust., 2 młyny (LBP 130); 1530 pobór z 3 ł. (ASK I 3, 134); 1563 pobór od 3 1/2 ł. oraz od mł. korzecznego dziedz. o 1 kole (ASK I 4, 201 v); 1566 pobór od 3 3/4 ł., 1 zagr., mł. dziedz. o 1 kole walnym (ASK I 4, 283); 1581 pobór: 2 ł., 2 zagr., 1 ,,aratrum coloni” 1 mł. walny o 1 kole (ŹD 87; ASK I 6, 493).

4. 1422 sołtys w B. (WR 3 nr 932); 1510 wójtostwo o 9 kwartach roli → p. 3.

5. 1510 wiard. dzies. z B. pobiera [kan. pozn. Piotr] Tomicki (LBP 130).

8. Ok. VII – połowa X w. grodzisko wklęsłe; ok. V-XI w. osada przygrodowa (Hensel 1, 74-76; Z. Hilczerówna, Dorzecze górnej i środkowej Obry od VI do początków XI wieku, Wrocław 1967, s. 284-299)

1 Por. → Brenno opole, mapa; wieś B. na mapie omyłkowo pominięta.