BRZEDNIA

(1294 [fals. przed 1302] Bredne, 1298 Brodno, Brzedno, 1362 Brzeselne, Bresdne, 1424 Brzedna, 1493 Brzedne) 4,5 km na W od Dolska.

1. [pow. kośc.]

2. 1294 [jez. Cichowo] → p. 3; 1298 B. nad jeziorem tej samej nazwy (Wp. 2 nr 797); 1362 B. w pobliżu Dolska (Wp. 3 nr 1477); 1493 właściciele Lubiatowa Małego pozywają bpa pozn. o rozgraniczenie ich wsi z B., podając opis granicy: środek błota za zapustem i ostrowem Sroczyniec (Sroczynyecz) uważa się za kopiec narożny wsi Lubiatowo, Lubiatowo Małe i B.; granica między polami Lubiatowa Małego i B. aż do łąk nad jez. Banie, potem przy strudze i przy drodze, która prowadzi do wspomn. pól do boru m. Dolska, potem do miejsca Nart (Narth) przy brzegu jez. Banie, oblanego zewsząd jego wodami; Nart uważa się za kopiec narożny między dziedziną Banie, czyli m. Dolskiem, Lubiatowem Małym i B.; od Nartu granica między Lubiatowem Małym a Dolskiem biegnie brzegiem jez. Banie aż do strugi; na jej końcu kopiec narożny między Lubiatowem Małym a Dolskiem; sąd przychyla się do wniosku pełnomocnika bpa o przeprowadzenie wizji (PZ 22, 235); 1499 w sporze gran. między wspomn. stronami sąd postanawia przeprowadzić wizję granic między Lubiatowem Małym a B., Kotowem i Dolskiem (CA XII 1); 1500-01 Sroczyniec (K 3, 241); 1513 Zygmunt St. potwierdza rozgraniczenie między Dolskiem, jeziorem tego miasta [=jez. Banie] a Lubiatowem Małym: za zgodą stron usypano kopiec na błocie między B. a Lubiatowem Małym w pobliżu gaju należącego do Lubiatowa Małego, potem 21 kopców między łąkami, rolami i zaroślami obu wsi aż do łąk Lubiatowa Małego w stronę jez. Banie; łąki te z powodu zalania ich zostaną rozgraniczone później; jez. Banie należy do dóbr bpich (A 218; MS 4/2 nr 10 422, 10 453).

3. Własn. abpa, potem kap. gnieźn., a przejściowo (lub częściowo?) szlach., a następnie bpstwa pozn. 1294 fals. a. 1302 Przemysł II potwierdza posiadłości kl. lub., m.in. Cichowo wraz z całym jeziorem [jez. Cichowo] i zaznacza, że Dębice i B. nie mają pr. połowu ryb w tym jeziorze (Wp. 2 nr 719; dok. podrobiony, wykaz dóbr kl. lub. na ogół uaktualniony, DBL nr 41); 1298 abp daje kap. gnieźn. wieś Pyszczyn z dziesięciną [pow. gnieźn.] w zamian za Urbanowo za Poznaniem oraz B., położoną nad jeziorem tej samej nazwy k. Lubinia oraz źreb Piekczynowo [pow. gnieźn.] (Wp. 2 nr 803); 1298 Florian z Pątnowa daje abpowi Pczelino k. Turka w zamian za B. k. Lubinia (Wp. 2 nr 803); 1362 Jasiek z Dębic sprzedaje B. bpowi pozn. za 50 grz. (Wp. 3 nr 1477); 1411 Jan Brzedni (WR 3 nr 450); 1424 bp pozn. jako właśc. wsi B. i Ostrowo [k. Gostynia] pozwany przez Czemę z Lubiatowa Małego causa congregacionis katholice fidei alias zboru crzesczyanskiego (KoścZ 5, 441 v); 1424 proces między bpem pozn. jako właśc. Dolska, B., Bani i Kotowa oraz Czemą z Lubiatowa Małego (KoścZ 8, 70rv); 1493, 1499, 1513 B. własn. bpstwa pozn. (PZ 22, 235; CA XII 1; A 218; MS 4/2 nr 10 422, 10 453); 1548 bp pozn. sprzedaje Marcinowi Wilkowskiemu z Lubiatowa Małego za 220 grz. z zastrz. pr. wykupu wieś B., którą tenże dotychczas dzierżawił za 6 zł rocznie (J. Jabczyński, Rys historyczny m. Dolska, Poznań 1857, s. 145-146).

7. 155 (K 2, 52).

Uwaga: B. występuje 1600 i 1754 r. jako wieś opust. (Wp. 3 s. 779; K 4, 72), 1610 r. jako folw. (AV 4, 63v), 1777 r. jako locus desertus (AV 32, 251v), na mapie Gilly’ego jako folw. Brzedna, w tym samym miejscu na MTop. 1950 leśniczówka bez nazwy. Spis wymienia osadę B.