(1245 rkps XV w. i 1419 or. Charthowo, 1420 Chartowo, 1458 Chartkowo!, 1531 Chartowo) wieś między Zegrzem a Kobylim Polem, obecnie część m. Poznania 3 km na SE od Starego Rynku, znajdowała się w miejscu obecnego Osiedla Rusa oraz ulic Chartowskiej i Rogackiej nad strumieniami Chartynią i Piaśnicą (r. 1784 Źr. Kart. Pozn. nr 13).

1. 1419 n. pow. pozn. (Wp. 5 nr 296); 1509 n. par. Ś. Jan k. Poznania (ASK I 3, 24v).

2. 1245 w sporze z mieszkańcami Środki [k. Poznania] domagającymi się na mocy przyw. ks. pewnego obszaru na pastwiska i in. użytki, bp z kapitułą kat. pozn. uzyskuje pełne pr. własn. do tegoż obszaru, na którym znajduje się wieś Ch., a którego granice zaprzysiężone przez 6 kan. są następujące: od E od drugiego mostu [na rz. Cybinie?] na drodze do kościoła Ś. Małgorzaty [w Śródce, stąd prowadzą] prosto na S za [rz.] Cybiną aż do wzgórza wsi Rataje, dalej na W k. wzgórza aż do rz. Warty (MPHn. 6 s. 8 nr 42); 1453 zapust mł. → Łącznego k. stawu położonego od strony Ch. (CP 4 nr 65); 1482 kap. kat. pozn. wyznacza swego przedstawiciela do wyznaczania granic i miedz między wsiami Ch. i Szczepankowo (AC 1 nr 716); 1500 kopce gran. opust. wsi Ch. są jak przedtem nie naprawione (CP 111, 7v); 1516 łąki → p. 3; 1531 opust. wieś Ch. graniczy, jak zeznali poddani z Garaszewa, z Kobylim Polem, Spławiem, Szczepankowem, Zegrzem i Ś. Janem (CP 111, 124v); 1560 tenut. wsi Ch. Siekierzecki pozywa dz. wsi Szczepankowo w sprawie o rozgraniczenie (PZ 33, 469v)¹W K 3, 165 z tejże zapiski błędnie odczytanej autor wynotował nie istn. obiekt „Rzeczka czy Rzeczki, las niezn. między Chartowem a Szczepankowem”. Zamiast rzekomego: „silvae rzeczki” jest nazwisko tenut. w Ch., Siekierzecki (Siekierzeczki); 1561 dożywotni posiadacze wsi Ch. zobowiązani do rozgraniczenia tej wsi, położonej między wsiami Kobyle Pole, Szczepankowo, Zegrze i Ś. Jan → p. 3.

3. Własn. kapituły kat. pozn. 1245 → p. 2; 1419 Wojciech dz. wsi Polne w pow. kośc. wikariusz kat. pozn., oddaje kap. pozn. całą wspomn. wieś w zamian za 1/4 cz. wsi Ch. z wyjątkiem folw. w Ch. (Wp. 5 nr 296); 1420 kap. kat. pozn. oznajmia, że po dokonaniu zamiany z Wojc. s. Michała z Polnego jego wsi Polne na 1/4 cz. Ch. z wyjątkiem folw., zachowanego przez kap. dla siebie, odkupiła od tegoż Wojc. wspomn. 1/4 cz. Ch., zobowiązując się płacić altarii w kat. pozn. co roku 4 grz. szer. gr pras. z wsi Sarbinowo [k. Kostrzyna, pow. pozn.]. Gdyby Sarbinowo opustoszało, kap. będzie płacić ten czynsz z in. dóbr kapitulnych (Wp. 5 nr 324); 1422 star. wlkp. oznajmia, że wspomn. Wojc. Polny (Polni) oddał kapitule kat. pozn. całą swoją część w Ch. w zamian za brzeg rz. Warty wraz z obszarem gruntu, na którym można zbudować mł., place należące do mł. oraz ogród, położony we wsi Koziegłowy, oddalone od Poznania ok. 1 mili (Wp. 5 nr 358); 1431 kap. pozn. zwalnia Mik. Ciotczanego kan. pozn. od zapłaty 1 grz. z czynszu 4 grz. z wsi Ch., zniszczonej przez wojska przechodzące w czasie wyprawy na Litwę (AC 1 nr 48); 1458 taż kap. zezwala kan. Stan. z Dobieszewa na wyrąb drzew w Rogalinku [k. Mosiny] dla Ch. (AC 1 nr 507); 1464 taż kap. wysyła swych przedstawicieli do grodu pozn. ze skargą na kmieci z Zegrza, którzy m. in. wyrządzili szkody na polach w Ch. (AC 1 nr 573); 1476 Mik. z Książa kan. gnieźn. i pozn., tenut. wsi Gotartowo [obecnie Gortatowo] skarży przed oficjałem pozn. kmieci ze Szczepankowa o zniszczenie i rozgrabienie zabudowań. Mac. Słabego zagr. w Ch. (AC 2 nr 1390); 1482 kap. pozn. wysyła swych przedstawicieli do star. wlkp. ze skargą na kmieci z Zegrza o gwałty zadane Mik. Sierpowskiemu, regensowi wsi Ch.; taż kap. skarży tamże Jana i Piotra Spławskich [ze Spławia k. Poznania] oraz kmieci ze Szczepankowa o to, że chcieli zabić wspomn. regensa wsi Ch. (AC 1 nr 709, 715).

1500 wieś Ch. całkowicie opust., regens wydzierżawił wszystkie role kmiece i folw. ludziom ze Szczepankowa, przed 3 l. za 2 grz., w r. ubiegłym za 6 wiard., a w tym r. za 1 grz. (CP 111, 7v); 1508 Ch. opust. (ASK I 3, 24v); 1516 Ch. całkowicie opust. od ok. 20 l.; mówią, że jest tu 6 ł. roli i liczne łąki, które wraz z rolami wykorzystują ludzie ze Szczepankowa, a płacą [oni] z nich pewną dzies. [!]; jest obawa, że grunty te zagrabią sąsiedzi (CP 111, 81); 1531 Ch. cała opust.; miała 6 kmieci, jest w niej sołectwo, nie wiadomo na ilu łanach, lecz kmiecych 6 1/2 ł., jest także folw. i łąki; z powodu słabej opieki jest spustoszona przez sąsiednią szlachtę; zeznano też, że obecnie [Ch.] dzierży Winc. Spławski, choć nie wiadomo z jakiego tytułu (CP 111, 124v).

1561 kap. pozn. z powodu licznych krzywd wyrządzonych kościołowi w opust. wsi Ch., należącej do kap. pozn., przez niektórych sąsiadów tej wsi, którzy jej część zagarnęli, a gran. zniszczyli lub zmienili, oddaje za zgodą kan. Wojc. Rudnickiego wspomn. Ch. w dożywocie Stan. Spławskiemu kaszt. santockiemu, jego ż. Annie z Witosławia oraz ich c. Dorocie Spławskiej. Wspomn. dożywotni posiadacze zobowiązani zostali do odzyskania zagrabionych gruntów wsi Ch. i jej rozgraniczenia na swój koszt z sąsiadami: Mik. Spławskim al. Wyskockim [z Wyskoci] dz. w Szczepankowie, wsią wspomn. dożywotników Kobylim Polem, dobrami król. lub ich tenut. w Zegrzu, komandorem kl. Ś. Jana k. Poznania i in. w ciągu 2 lat; ponadto mają urządzić w Ch. na koszt własny folw. z 2 zagr.; kap. zastrzega dla siebie pastwiska na ugorach i czynsz roczny 6 grz. (CP 4 nr 100).

Chłopi w Ch.: 1453 kmieć Maciej (AR 1 nr 559); 1476 kmiecie Błażej Grucza, Piotr Wieloba, zagr. Mac. Słaby (AC 2 nr 1390).

4. 1531 sołectwo w Ch. → p. 3.