CHWALĘCINEK

(1446 or. Chwalanczino Minus Chwalanczino, 1505 Chwalaczino Minor, 1523 Chwalienczynko, 1530 Chwalenczino Minus, 1563 Chwalenczyno, 1580 Chwalienczino) 9 km na SE od Książa.

1. 1446 n. pow. kośc. (PG 2, 166v); 1530 n. par. Panienka (ASK I 3, 130).

2. 1523 połowa wsi Ch. zw. Lataczewska (Lathaczewska) → p. 3.

3. Własn. szlach. 1443 Piotr z Ch. M. zapisuje ż. Barbarze po 50 grz. posagu i wiana na 1/2 wsi Ch. i 1/2 wsi Łaskawy (PG 2, 166v); 1462 Helena, Barbara i Synocha cc. Andrzeja Zberkowskiego [ze Zberek, pow. pyzdr.] niegdyś dziedziczki w Ch. (KoścZ 14, 348v); 1496 Katarzyna ż. Mik. Koczuskiego [z Kociug], dziedzica w Ch. M., sprzedaje Wojc. Pigłowskiemu [z Pigłowic, pow. pyzdr.] 1/2 Ch. M. za 100 grz., a tenże Wojc. zapisuje swej ż. Katarzynie c. Mik. Strzeszkowskiego [ze Strzeszek, pow. pyzdr.] po 50 kop gr posagu i wiana na połowie 1/2 Ch. kupionej od wspomn. Kat. Koczuskiej i na 1/2 dóbr należnych mu z działów z siostrą Martą w tymże Ch. (PG 7, 112); 1505 Marta Chwalęcka ż. Jakuba Wargowskiego [z Wargowa] sprzedaje Wawrz. Nadarzyckiemu [z Nadarzyc, pow. pyzdr.] 1/2 dóbr ojczystych i 1 ł. opust. z siedliskiem w Ch. M. za 60 grz. (PG 13, 62); 1509 Stan. Chwałkowski [→ Chwałkowo k. Książa 1493-1517] zw. Bylęta z Ch. (KObceRyc. 59); 1523 Mac. Dobczyński [→ Dobczyn] zobowiązuje się wobec Mac. Kołackiego [z Kołacina] dz. w Skoraczewie [pow. kośc., k. Książa] uwolnić go od należności za 1/2 wsi Ch. zw. Lataczewska, sprzedanej przez siebie temuż Kołackiemu z zastrz. pr. odkupu za 100 grz. (KoścZ 24, 320v).

1530 pobór w Ch. M. z 1 ł. (ASK I 3, 130); 1563 pobór w Ch. z 3 1/2 ł., 1566 z 3 1/2 ł. i 2 zagr. (ASK I 4, k. 182, 269); 1564 → p. 5; 1580 pobór z 2 1/2 ł., 2 zagr., 1 komor. (ASK I 6, 265v).

5. 1426 meszne z Ch. dla pleb. w Panience?1Brak jest pewności, że wiadomość o mesznem z 1426 dla kościoła w Panience dotyczy Chwalęcina (pow. pyzdr., k. Książa), jak to zinterpretował Nowacki, a nie Ch. Należy tu podkreślić, że ani Kozierowski (→ K 2, 90), który cytuje przekazy źródłowe odnoszące się tylko do Chwalęcina, ani Nowacki, nie odróżniali w ogóle obydwu wsi, tzn. Chwalęcina i Chwalęcinka, prawdop. dlatego, że ta ostatnia wieś występowała w źródłach często pod taką samą nazwą jak Chwalęcin. Stąd nieporozumienie w pracy Nowackiego (Now. 2, 398), który w opisie par. Panienka twierdził (na podstawie mylnie interpretowanych przekazów w rejestrach poborowych pow. kośc. i pow. pyzdr. (ŹD s. 79, 209), że część Chwalęcina należała do pow. pozn. (!), a część do pow. pyzdr. W rzeczywistości wspomn. rejestry podają dane dotyczące dwóch odrębnych, choć tak samo przez te źródła nazywanych, wsi tzn. Chwalęcinka i Chwalęcina (Now. 2, 398); 1564 dzies. wiard. z Ch. z 5 ł. należy do klucza dóbr bpa pozn. w Krobi? (IBP 310).

1 Brak jest pewności, że wiadomość o mesznem z 1426 dla kościoła w Panience dotyczy Chwalęcina (pow. pyzdr., k. Książa), jak to zinterpretował Nowacki, a nie Ch. Należy tu podkreślić, że ani Kozierowski (→ K 2, 90), który cytuje przekazy źródłowe odnoszące się tylko do Chwalęcina, ani Nowacki, nie odróżniali w ogóle obydwu wsi, tzn. Chwalęcina i Chwalęcinka, prawdop. dlatego, że ta ostatnia wieś występowała w źródłach często pod taką samą nazwą jak Chwalęcin. Stąd nieporozumienie w pracy Nowackiego (Now. 2, 398), który w opisie par. Panienka twierdził (na podstawie mylnie interpretowanych przekazów w rejestrach poborowych pow. kośc. i pow. pyzdr. (ŹD s. 79, 209), że część Chwalęcina należała do pow. pozn. (!), a część do pow. pyzdr. W rzeczywistości wspomn. rejestry podają dane dotyczące dwóch odrębnych, choć tak samo przez te źródła nazywanych, wsi tzn. Chwalęcinka i Chwalęcina.