CYKOWO

(1388 or. Czicowo, 1426 Cicow, 1437 Cycowo, 1449 [Czcicowo], 1462 Czikowo Maior, 1510 Maius Czikowo) 8 km na SE od Grodziska Wlkp.1Na MTop. 1950, MTop. 1893, a przede wszystkim w Opisaniu parafiów 7, 73, wieś Cykowo leży na S od Cykówka. Natomiast na mapach Perthéesa, Gilly’ego i Gaula położenie tych dwóch osad względem siebie jest odwrotne. Ponieważ Opisanie parafiów było podstawą dla mapy Perthéesa, przeto należy przyjąć, że powstał błąd przy rysowaniu tej mapy i został on przejęty przez mapy Gilly’ego i Gaula

1. 1462 n. pow. kośc. (PG 6, 125); 1510 n. par. Kamieniec (LBP 158).

2. 1418 ugoda dot. kopców [gran.] między Cz. i Kotowem → p. 3; 1448 w rozgraniczeniu wsi Ujazd, Kowalewo i Kamieniec wzmianka o błocie pod C. i o strudze cykowskiej [→ Łęczyczna] (KoścZ 13, 202v); 1453 wsie Plastowo i Kamieniec graniczą z C., wzmianka o strudze [→ Łęczyczna] (KoścZ 14, 196); 1566 protest o wycięcie wielu drzew w lesie, czyli w strudze, na obszarze C. (KoścG 19, 225).

3. Własn. szlach. 1388 Marcin s. Jaktora [Hektora] z C. w sporze z Sędziwojem z Objezierza o 100 grz. z tytułu poręczenia u Żydówki (Lek. 1 nr 399); 1393 Janusz Rotenbork (Rotubork) w sporze z Tomaszem Quarczicz o dziedzinę C. (Lek. 2 nr 1490).

1397 Cuncze von Bonnsdurff [na Śląsku?] osiadły w Czykow [= Cykowo?] sprzedaje odziedziczoną po ojcu [cz.] Chociszewa [k. Trzciela] braciom Grzymkowi i Niklasowi z Komorowa [również z Karpicka] za 35 grz. gr czeskich (Wp. 3 nr 1974; I. Zakrzewski przekaz ten wiązał z C. k. Grodziska Wlkp., zob. Wp. 4 indeks, co wydaje się prawdopodobne).

1401 Andrzej z Kotowa i C. [oraz → Ptaszkowa], łowczy pozn. 1394-1403 (KoścZ 2, 1v; GUrz. nr A 239), 1406 prawdop. już nie żyje (KP nr 2747).

1400-18 Piotr, Piotrasz Oganka z C. [również z Chobienic] (WR 3 nr 223): 1400 tenże przegrywa w sporze z Katarzyną [ż. Falkenhana] z Piotrowa [k. Czempinia] i jej bratem Piotrem [Seberlichem] o 24 grz. (Lek. 2 nr 2568); 1418 tenże w sporze z Andrzejem Borzysławskim o → Cykówko.

1406 Jan Bodecki [→ Bucz, przypis 1]: 1406 tenże toczy proces z Małgorzatą z Cz. o ojcowiznę, 1408 tenże Jan Bodecki z Cz. (KoścZ 3 k. 16, 80).

1408-36 Andrzej, Andrach Borzysławski, Jandrach, Jandrak Cykowski, Henryk niegdyś Borzysławski: 1418 tenże (Andreas, Andrach) Borzysławski oraz Pietrasz Oganka z bratem Marcinem za pośrednictwem sędziów polubownych zawierają ugodę pod karą umowną 60 grz.: kopce między Kotowem i Cykowem mają pozostawać tak, jak są usypane, a Andrach zwalnia braci od wszystkich kar, za co ci mają mu dać 10 grz. szer. gr z tych pieniędzy, jakie mają u niego oraz zapłacić mu 5 grz. monety obiegowej, zaś wszystkie inne sprawy między stronami umarza się (KoścZ 4, 355); 1436 Małgorzata2T. Żychliński na podstawie tej zapiski mylnie twierdził, że Małgorzata ż. [!] Henryka Szkapy Borzysławskiego wniosła mu w posagu [!] C. (Żychl. 6, 77) ż. Henryka (Henricus) niegdyś Borzysławskiego umarza swój dok. wiana na C., wręcza go Henrykowi Szkapie z Borzysławia, stwierdzając, że ten zaspokoił jej roszczenia oraz przekazuje mu swe prawa do C. (PZ 13, 207) 1426 (Wp. 3 nr 1160).

1414 Marcisz Cykowski (WR 3 nr 520).

1440-50 Jakub, Jakusz z C., Cykowski, asesor w Pozn. 1440 (AC 2 nr 1092), wicepodkomorzy w Kościanie 1449 (GUrz. nr C 855), 1450 tenże zobowiązuje się płacić 3 grz. dobrych półgr. czynszu rocznego Elżbiecie Strzeleckiej zakonnicy w Owińskach (ACC 32, 3).

1445 Hinczka Szkapa z C. (PZ 15, 5lv).

1462 Winc. Pradel, czyli Cybek, z C. kupuje wieś C. od Mikołaja, Jana i Bartłomieja braci niedz. z C. za 100 zł węg.; tenże zapisuje ż. Annie po 50 grz. posagu i wiana na 1/2 C. (PG 6, 125); 1464 Mikołaj Większy i Mikołaj Mniejszy ss. zm. Winc. Cybka z C. (KoścZ 14, 398).

1462-76 Mik. Cykowski: 1462 tenże szl., sołtys w Ptaszkowie Małym sprzedaje na swym sołectwie 1 wiard. półgr. [czynszu rocznego] Janowi altaryście altarii Ś. Katarzyny w Grodzisku [Wlkp.] za 3 grz. półgr. z zastrz. pr. wykupu (ACC 42, 83); 1476 tenże daje całą wieś M. C. Janowi Strzępińskiemu w zamian za 7 1/2 ł. w Strzępinie (PG 9, 59).

1464-96 Wojciech z C., Cykowski, asesor w Kościanie 1464 (DBL 247), 1496 jego siostra Katarzyna ż. Mik. Dokowskiego (PG 7, 124 v): 1494 tenże zapisuje dożywotnio matce Barbarze wd. po Janie Sowie Cykowskim na 1/2 C. rocznie 2 grz., 4 ćw. żyta, 2 korczyki prosa, ćw. grochu, 2 połcie słoniny, 1 kamień masła (PG 7, 32); 1494 tenże sprzedaje szwagrowi Mik. Dokowskiemu 1/2 wsi C., którą Barbara wd. po Janie Sowie Cykowskim trzyma jako swą oprawę, za 112 zł węg. z zastrz. pr. odkupu (PG 7, 32v); 1495 tenże zapisuje ż. Katarzynie c. zm. Andrzeja Barklińskiego po 17 grz. posagu i wiana na 1/2 C. (PG 7, 76v); 1496 tegoż ż. Katarzyna sprzedaje Piotrowi Opalenickiemu czwartą cz. Barklina (PG 7, 90v).

1476 Jan Strzępiński: nabywa M. C. (zob. wyżej transakcje Mik. Cykowskiego) oraz zapisuje ż. Barbarze po 100 grz. posagu i wiana na 1/2 C. (PG 9, 59).

1479 panna Małgorzata c. Jana z C. siostrzenica Małgorzaty [z Ujazdu k. Grodziska] (PG 9, 188v).

1510 dz. Wojc. Cykowski, folwark, 5 1/4 ł. os., 2 ł. opust., a z nich 1/4 ł. uprawiana, a 1 3/4 ł. nie uprawiane (LBP 158); 1530 pobór: 3 ł. (ASK I 3, 123v); 1563 pobór: 3 3/4 ł., karczma dor. (ASK I 4, 156v); 1564 → p. 5; 1581 pobór: 3 3/4 ł., 1 zagr. (ŹD 74; ASK I 6, 506).

5. 1510 z łanów kmiecych dzies. wiard. dla bpa pozn., z folwarku dzies. dla plebana (LBP 158); 1564 dzies. z 3 ł. po 1 wiard. dla bpa pozn. (IBP 302).

6. 1437 kapłan Piotr z C. (AC 1 nr 211).

Uwaga: Wiadomość z 1359 r. o sołtysie z Czekow (Wp. 3 nr 1411) zapewne nie dotyczy Wielkopolski.

1 Na MTop. 1950, MTop. 1893, a przede wszystkim w Opisaniu parafiów 7, 73, wieś Cykowo leży na S od Cykówka. Natomiast na mapach Perthéesa, Gilly’ego i Gaula położenie tych dwóch osad względem siebie jest odwrotne. Ponieważ Opisanie parafiów było podstawą dla mapy Perthéesa, przeto należy przyjąć, że powstał błąd przy rysowaniu tej mapy i został on przejęty przez mapy Gilly’ego i Gaula.

2 T. Żychliński na podstawie tej zapiski mylnie twierdził, że Małgorzata ż. [!] Henryka Szkapy Borzysławskiego wniosła mu w posagu [!] C. (Żychl. 6, 77).