CZARNA

(1313 Scarnazstroge, 1436/41 kop. 1630-36 Czarna, 1549 Nigrum Flumen, 1559 Zarne, 1564/65 Czerwona Rzeka!, Rothen Flyth!, 1944 Zarne), prawy dopływ Gwdy, uchodzi k. Lędyczka1Cz. jest dopływem Gwdy zarówno według przekazów historycznych, jak i wg MTop. 1941. MTop. 1951 chyba mylnie informuje, że za Okonkiem Czarna wpływa do Glinki i dolny bieg Czarnej nazywa się już Glinka.

[Pow. wał.]

1313 Gunter z Kevernberg [w imieniu margr. brand.?, por. Wp. 2 nr 959 z 1312 r.] wyznacza posłowi bpa pozn. Andrzeja termin dla wymierzenia 200 łanów dla biskupa pozn. między Margrabską Drogą oraz rzekami Plitnicą, S. i Gwdą (Wp. 2 nr 960).

1436/41 - 1564/65 polskie relacje o granicy → Wielkopolski z Pomorzem: 1436/41 kop. 1630-36 wspomn. granica biegnie od brodu na Plitnicy wzdłuż kopców i znaków do rz. Cz. i wzdłuż tej rzeki do rz. Gwdy (GG 135, 502; WG 25, 151v; LWK 1628/1630 t. 1, 55; Raczyński, Wspomnienia, 2, s. VI); 1549 taż granica idzie Margrabską Drogą przez rz. Plitnicę do lasu zw. Zgubiony Zdrój2W przekazach z 1549 mylnie podano, że Zgubiony Zdrój leżał na E od Plitnicy, gdyż wszystkie inne źródła lokalizują go na E od Piławy, co pozwala identyfikować to miejsce z późniejszą osadą Borne (1944 Gross Born), od tego lasu do rz. N. F. i wzdłuż tej rzeki do rz. Gwdy pod Lędyczkiem (Wielopolski 102; CMP nr 154; WG 25, 150v; LWK 1628/32, t. 1, 63); 1564/65 taż granica biegnie od Margrabskiego Brodu przez Zgubiony Zdrój wzdłuż [Margrabskiej] drogi przez rz. Plitnicę aż do Czerwonej! [recte Czarnej] Rzeki i wzdłuż tej rzeki do Gwdy (LWK 1, 209).

1559 pomorska relacja o wspomn. granicy rozpoczyna opis duktu gran. od ujścia rz. Z. do Gwdy i prowadzi go dalej wzdłuż Gwdy przez Lędyczek do ujścia Ptuszy i dalej wzdłuż rz. Ptuszy w górę brzegu rzeki [na W] (AKsSzcz. I 546, 349).

Uwaga: Pomorskie relacje o wspomn. granicy nie wymieniają rz. Cz., gdyż wg nich dukt tej granicy przebiegał kilkanaście kilometrów na S od rz. Cz.

1 Cz. jest dopływem Gwdy zarówno według przekazów historycznych, jak i wg MTop. 1941. MTop. 1951 chyba mylnie informuje, że za Okonkiem Czarna wpływa do Glinki i dolny bieg Czarnej nazywa się już Glinka.

2 W przekazach z 1549 mylnie podano, że Zgubiony Zdrój leżał na E od Plitnicy, gdyż wszystkie inne źródła lokalizują go na E od Piławy, co pozwala identyfikować to miejsce z późniejszą osadą Borne (1944 Gross Born).