DAMECZ

(1436/41 kop. 1630-36 Damec, Damnic, 1549 Magnum Damecz, Damen, 1564/65 Domecz, 1944 Damen See), obecnie jez. Dębno, 15 km na NE od Czaplinka.

[Na granicy pow. wał.]

1436/41 – 1630 polskie relacje o przebiegu granicy – Wielkopolski z Pomorzem:

1436/41 kop. 1630-36 wspomn. granica biegnie [z NW na SE] rz. Damicą do jez. D. (1/2 D. należy do Polski), a dalej wzdłuż strugi bez nazwy [rz. Jażdżowa?] i wzdłuż kopców, koło wielkich kopców gran. jakby mogił (na jednej z nich rzeźba orła, na drugiej gryfa) do lasu bukowego zw. Kawaler albo Ryterbus [ → Kotowa Dąbrowa], potem przez wzgórza i równinę do Panieńskiej Góry, a następnie przez jeziorka Przyczyny do jez. Pilborg [obecnie jez. Pile] (GG 135, 502; WG 25, 151v; LWK 1628/32 t. 1, 54; Raczyński, Wspomnienia 2, s. VII).

Ok. 1493 wg zeznań z 1580 (obl. 1636) taż granica biegnie rzeką Damicą do jez. D., które całe należy do Polski, a brzeg [od E] do Pomorza, a następnie do błota zw. Wodne Błoto w Kotowej Dąbrowie, potem zaś kolejno przez jez. Tuczno, staw Pritstein [ → Przyczyny] rz. Piłę do jez. Pilborg (WG 25, 152).

1549 taż granica biegnie wzdłuż rz. Damica do jez. D. (1/2 D. należy do Polski), a dalej od wierzchowiska tego stawu [jeziora] wzdłuż rz. Jażdżowej do 3 kamieni postawionych niegdyś przez starców (2 kamienie są przewrócone), potem zaś kolejno przez las Kolonwa [→ Kotowa Dąbrowa], Panieńską Górę, jez. Tuczno, błota Wodne Błoto, Wilczy Ostrów i Kromolin, jeziora Pritstein Mały [ → Przyczyny], Brody i przez rz. Rakow do jez. Pilborg (Wielkopolski 102; CMP nr 154).

1549 [inna wersja:] taż granica biegnie wzdłuż rz. Damica do jez. D., a następnie do Pomorskiej! [recte Panieńskiej] Góry i wzdłuż strugi [Jażdżowa?] do mogiły z 3 kamieniami (z nich 2 zniszczone przez Pomorzan) a następnie kolejno przez Wodne Błoto, Kawalerski Chrost [ → Kotowa Dąbrowa], jez. Tuczno (należy do Polski, ale Pomorzanie je sobie przywłaszczyli), znowu k. Wodnego Błota, przez bór i przez 2 jeziorka Przyczyny do jez. Pilborg (LWK 1628/32 t. 1, 62; WG 25, 150).

1564/65 taż granica biegnie rz. Damicą do jez. D., potem do Panieńskiej Góry nad tymże jeziorem, a następnie przez drogę z Polski na Pomorze i przez strugę Jażdżową do mogiły, na której były 3 kamienie (obecnie zniszczone przez szlachtę pomorską); stąd kolejno przez Kotową Dąbrowę, przez jeziora Tuczno, Kromolin, Brody i dalej wzdłuż rz. Piły do jez. Pilborg (LWK 1, 208-209).

1630 taż granica biegnie rz. Damicą do jez. D. (1/2 D. należy do Polski) i dalej wzdłuż strugi [Jażdżowa?] do miejsca, gdzie były 3 mogiły rozorane przez Pomorzan (kamienie z tych mogił potopiono w bagnach), a następnie przez miejsce, gdzie wycięto las bukowy Kawaler [→ Kotowa Dąbrowa] do Panieńskiej Góry; stąd kolejno przez Wodne Błoto, stawy zw. Przyczyny do jez. Pilborg (LWK 1628/32 t. 1, 58).

Uwaga: Przedstawiono powyżej wszystkie znane nam opisy granicy polsko-pomorskiej na odcinku między jez. D. a jez. Pile; te same obiekty fizjograficzne wymieniane są w tych opisach w różnej kolejności.

Pomorskie relacje o wspomn. granicy nie wymieniają jez. D., gdyż opisywany przez nie dukt graniczny przebiegał na SW od wspomn. tutaj obiektów.