DŁUGIE STARE

(1322 or. Luba, 1428 Antiqua Luba, Lipa, 1437 Dlugye, 1450 Lawbe, 1464 Antiqua Dlugye, 1499 Dluge Antiqua, Antiqua Dluge, 1503 Maior Dlugye, Dlugie, 1510 Dlugye Maior, 1528 Długie, 1535 Stare Dlugye, Antiquum Dlugye, 1564 Stare Dlugie, 1566 Antiqua Dlugie, 1579 Antiqua Dluga) 9 km na E od Wschowy.

1. 1499 n. pow. wsch. (WsG 1, 20); 1421 n. par. własna (Now. 2, s. 31, 422, 440); 1510 n. dek. Wschowa (LBP 154).

2. 1437 D. graniczy z częścią wsi Lasocice (ACC 79, 44; Wp. 5 nr 608); 1528 w opisie gran. między Królestwem [→ Wielkopolska, granice] a ks. głog. wymienione : 3 kopce aż do strumienia → Sylach, którym biegnie gran. aż do kopca narożnego k. drogi → Schaybewag, która rozgranicza wsie Przybyszewo [k. Wschowy] oraz D. [w Wielkopolsce] i wieś Seiffersdorf [1944 Seiffersdorf, obecnie Radosław] w ks. [głog.] (Reces 19); 1554 lasy dębowe k. wsi A. D. i Długie Nowe → p. 3; 1566 w dziale dóbr między Wojc. Dłuskim podsędkiem wsch. a Stefanem Wilkowskim [z Wilkowa Niemieckiego, obecnie Wilkowo Leszczyńskie] i Kat. Gościejewicz [z Gościejewic k. Ponieca] ż. Jakuba Rokossowskiego [z Rokosowa] podsędka pozn., tzn. części tych dóbr zw. Dawidowskie, we wsiach S. D., → Długie Nowe i Przybyszewo wspomn. Kat. otrzymuje w S. D. m. in. cały folw. ze skotnicami leżącymi w polu k. Lasocic, łąkę zw. Kleynrodeland naprzeciw folw. za Krępą [obiekt nieokreślony], 1 z wiatraków tamże (drugi dla wspomn. Wojc.); las zw. Dawidowski między Przybyszewem a D. zostaje podzielony na 3 cz., a Wojc. Dłuski otrzymuje m. in. role w S. D. zw. Szyby (KoścG 18, k. 57-57v).

3. Własn. szlach. 1322 Hans Empnaw z L. [ławnik] sądu landwójta (Landschoeppe) we Wschowie (Wp. 2 nr 1032).

1420-52 Pecz, Piecz, Peczko Ledlow, Ledlaw, Ledlowo z L., z D. [i → Długich Nowych?] s. Piotra Starego (Antiquus): 1420 tenże Pecz w sporze z Januszem Ledlow z → Dryżyny o 70 grz. należnych mu z działów po stryju [imienia nie podano] i zm. bracie Piotrze Ledlow (KoścZ 6, 80); 1422 tenże Peczko [z D. S.] śwd. Jana s. Nankiera Kotwicza z Przyczyny [Górnej?] (Wp. 5 nr 348); 1450 tenże Pecz z L. w sporze z Josmanem (Joszman) Żydem z Poznania (KoścZ 14, 50); 1452 tenże Piecz z D. rękojemcą Hanczela i jego s. Mik. Kotwiczów z Siedlnicy w ich sprawie ze wspomn. Josmanem o dług 40 grz. (KoścZ 14, 137v)1Piotra Starego Ledlowa jako ojca Peczka, i zm. Piotra Młodszego, jako ojca Janusza Ledlowa z Dryżyny wymieniał Kozierowski (KObceRyc. 62). Piotr Stary jako Ledlow Antiquus (bez imienia) wspomn. w zapisce z 1434 → Drzewce, natomiast w zapisce z 1420 wspomn. jako Petrus pater Peczonis. Wprawdzie żaden z dok. nie wymienia jednoznacznie ojca Peczka – jak również samego Peczka – jako dziedziców w D. S., jednak można sądzić, że byli oni dziedzicami zarówno w tejże wsi, jak i w → Długich Nowych (tamże, zob. Piotr [Stary] Ledlow 1426). Identyfikację tych wsi utrudnia niekiedy brak drugiego członu ich nazwy, jak w zapiskach z 1450 i 1452. W cytowanej pracy Kozierowskiego podano błędnie datę zapiski z 1420 pod r. 1435, a w SzPozn. 76 zapiska z 1452, też mylnie datowana na 1437.

1429-40 Jan s. Rudgierza z D., pleb. w D. → p. 5.

1464 Mik. Kotwicz z A. D. w sporze z Jakubem i Sędziwojem [braćmi niedz. z Czacza] oraz z Janem, Mikołajem i Stanisławem z Czacza o sprawy z pozwu Jana Czackiego kan. pozn. (KoścZ 14 k. 391 -391v)2W KObceRyc. 56 wymieniono Nikla (Mikołaja) z D. S. już z 1453, jakkolwiek w zapisce z tej daty (KoścZ 14, 204) wspomniany jest Mikołaj nie z D. S., lecz z Dluska (Nikyel Quoihwicz de Dluszko). Prawdop. jest to omyłka pisarza, ponieważ z in. źródeł nie znamy Kotwiczów w → Dłusku; 1467 Mik. Dłuski [z D. S.] stryjem Wincentego [s. Wincentego] z Kargowy (PG 6, 240).

1485 Henryk (Andrzych, Jadrzych) z D. kupuje od Doroty c. zm. Michała Piotrowskiego [z Piotrowic k. Święciechowy] całe jej ósme części w Goniębicach i Wyciążkowie za 100 kop gr; tenże kupuje od Mik. Żakowskiego [z Żakowa k. Osiecznej] całe połowy jego części we wspomn. wsiach za 600 grz. (PG 10 k. 21v, 24); 1488 Hincza Dłuski dz. w D. zapisuje ż. Barbarze po 100 grz. posagu i wiana na wsi Machcin (PG 10, 101).

1493 Mik. Dłuski [ten sam co z l. 1464-67?] otrzymuje od króla [Jana Olbrachta] rozsądzającego jego spór, powstały jeszcze za panowania króla Kazimierza [Jag.] ze zm. opatrznym Mac. Hekielem (Hekyel) wójtem wsch. o dług 670 flor., wwiązanie w wójtostwo wsch. (MS 2 nr 145); 1498-1503 Mik. Kotwicz Dłuski stryjem Kat. Morkowskiej [z Morkowa, obecnie Mórkowo] (KObceRyc. 55); 1499 i wzm. 1518 [tenże?] Mik. brat Kaspra, 1501-03 tenże Mik. śwd. (Ląd C 12, 49; A nr 178); 1511 [tenże?] Mik. Dłuski „familiaris” Andrzeja Pampowskiego wdy sier. i star. malborskiego, śwd. jego testamentu (AC 2 nr 1653).

1498-1520 Stan. Dłuski z D. A. i Długich Nowych, 1498-1504 burgr. pozn., 1505-20 komandor kl. joan. → Święty Jan k. Poznania (GUrz C 943; Dominikanie P-ń Dissoluta 6 b nr 10; AR nr 1750, 1789, 1893; PG 13, 57; Ląd C 12, 49; A nr 178; CP 5 nr 8; CP 440, 10; MS 4/1 nr 2822); 1499 tenże Stan. oraz [jego bracia] Dawid i Nankier z A. D. i Długich Nowych odmówili zapłacenia podatków król.: po 1 grz. od wsi, wiardunków [z łanu] i od głowy [po 1 gr], uchwalonych dla obrony [kraju] przez sejmy w Piotrkowie i Sandomierzu, ze swych części w A. D. i Długich Nowych, oraz zabronili burgr. wsch. i poborcom ciążenia swych dóbr tamże (pignus); sąd nakłada na wspomn. braci trzykrotną karę 14 grz. (WsG 1, k. 19v-20); 1500 tenże Stan. z braćmi Dawidem i Nankierem dziedziczą w D., Siedlnicy, Kowalewie, Przybyszewie [k. Wschowy], i Olbrachcicach (Cieplucha 145); tegoż Stanisława burgr. pozn. oskarża Andrzej Gołuchowski kan. pozn. o zniewagi, żądając rekompensaty 300 flor. węg. (AC 2 nr 1561); 1509 tenże Stan. na prośbę Dawida z D. star. kon. zwolniony od udziału w wyprawie wojennej [mołdawskiej] z powodu choroby i słabości (MS 4/1 nr 675); 1511 tenże otrzymuje w testamencie Ambrożego Pampowskiego wdy sier. i star. malborskiego zapis 200 grz. (AC 2 nr 1653); 1513 Krzysztof z Szydłowca podkanclerzy koronny jednaczem (compositor amicabilis) w ugodzie w sprawie działu dóbr między Stan. komandorem joan. pozn. i Nankierem braćmi z D. oraz ich bratankiem Stan., małoletnim s. zm. Dawida z D. (MS 4/2 nr 10 394); 1518 król Zygmunt St. zezwala mniszkom z Owińsk na sprzedaż temuż Stan. komandorowi joan. pozn., wsi Głuchowo [k. Czempinia] w pow. kośc. (MS 4/2 nr 11 730; Dok. og. duch. 4, 27); 1520 tenże zm. (MS 4/1 nr 3315).

1499-1511 Dawid Dłuski z D. S. i Długich Nowych, star. pyzdr. 1505-10, star. kon. 1506-10 (GStar., s. 44, 60): 1499-1500 zob. wyżej, Stanisław; 1503 temuż Dawidowi król Aleksander nadaje wakującą po zm. Mik. Krzyszkowskim komandorię kl. joan. k. Poznania (MS 3 nr 923); tenże Dawid dworzanin [król.] otrzymuje od wspomn. króla kwit na 4 bałwany soli (banci salis) od żupnika Pawła Czarnego ze składu pozn. (MS 3 nr 1069); 1504 wspomn. król z tytułu rozliczeń ze Spytkiem z Jarosławia kaszt. krakowskim i tenut. m. Kościan oraz z Dawidem Dłuskim swym dworzaninem kwituje ich z pobranych sum (de perceptis) z dochodów stwa kośc. (MS 3 nr 1310); 1505 temuż Dawidowi star. sandomierskiemu wspomn. król zapisuje sumę dłużną 2090 fl. na dochodach m. Pyzdry i [należących do tej tenuty] wsi (MS 3 nr 2489); 1507 tenże Dawid otrzymuje [od króla Zygmunta St.] oświadczenie w sprawie zapłaty [należnych mu] 120 flor. w r. 1508 (MS 4/2 nr 8461); 1509 temuż Dawidowi star. kon. i tenut. pyzdr. [król Zygmunt St.] zapisuje na m. Pyzdrach z wsiami 1000 flor. węg. jako pozostałość z dawniejszej sumy 1800 flor. węg. zapisanej przez króla Aleksandra (MS 4/1 nr 636); tenże Dawid, zob. wyżej, Stanisław; tenże Dawid otrzymuje za zasługi [dla króla] wraz ze swoimi braćmi [Stan. i Nankierem] w dożywocie wójtostwo wsch. (MS 4/2 nr 9032); 1511 tenże Dawid star. kon. i pyzdr. śwd. testamentu Ambrożego Pampowskiego wdy sier. (AC 2 nr 1653); Mik. Ocieski star. kośc. i koniuszy król. (magister agazonum curiae regiae) otrzymuje od wspomn. króla zgodę na wykupienie od spadkobierców [zm.] Dawida Dłuskiego star. kon., tenuty pyzdr. w kwocie 1000 flor., która zostaje zapisana wspomn. Ocieskiemu na dobrach król. zamku i m. Konin (MS 4/1 nr 1079).

1499-1534 Nankier Dłuski z D. S.: 1499-1500 zob. wyżej, Stanisław; 1499 tenże Nankier zapisuje ż. Annie Morkowskiej po 250 flor. węg. posagu i wiana na swoich dobrach dziedz. z działów z braćmi we wsiach: D. i Długie Nowe, Kowalewo, Przybyszewo i na wójtostwie wsch. (WsG 1, 19); 1503 tenże Nankier zapisuje wspomn. ż. Annie po 250 flor. węg. na całych połowach wsi D. M. i Długie Nowe, Przybyszewo, Kowalewo i na 1/2 swej części w Siedlnicy pow. wsch. oraz na wójtostwie wsch. (WsG 1, k. 43-43v); 1509 tenże zapisuje wspomn. ż. Annie po 250 flor. węg. na całej połowie swych części dziedz. we wsiach M. D., Długie Nowe, Przybyszewo i Siedlnica w pow. wsch. (WsG 1, 69v); tenże Nankier w sporze z Jerzym Przybyszewskim ze wsi Trzebinia [obecnie Trzebiny k. Święciechowy] i jego poddanymi (WsG 1, 69); dożywocie tegoż Nankiera na wójtostwie wsch., zob. wyżej, Dawid; 1513 podział dóbr między tymże Nankierem, jego bratem Stan. i ich bratankiem Stan., zob. wyżej, Stanisław; 1518 król Zygmunt St. zezwala rajcom m. Wschowy na wykupienie wójtostwa tamże od spadkobierców tegoż Nankiera, wójta dziedz., który po okazaniu dokumentów i zapisów na posiadłościach wspomn. wójtostwa zachowuje na nim dożywocie (MS 4/2 nr 11 711, 11 712); 1520 wspomn. król zezwala rajcom wsch. na wykupienie wójtostwa wsch. od spadkobierców tegoż Nankiera, zachowując pr. dożywotniego posiadania części tegoż wójtostwa dla Wawrz. Tauchmana, Jana Jurgi, Bartłomieja Doringa, Mac. Wende i wd. Wendowej, mieszczan wsch. (MS 4/1 nr 3309); 1520 wspomn. król rozsądza spór między tymże Nankierem wójtem wsch. i mieszczanami wsch. o nie zapłacone czynsze z łaźni wsch. (MS 4/2 nr 12 514); tenże Nankier oraz Stan. Siedlnicki (Syniczki) i Wojc. Olbrachcicki [z Olbrachcic] świadkowie z linii ojcowskiej poświadczają Jerzemu Kotwiczowi s. Jana z Kowalewa [k. Wschowy], wójtowi gnieźn., jego szlachectwo (MS 4/2 nr 12 701); 1531 tenże Nankier sprzedaje radzie m. Wschowy wójtostwo tamże za 770 grz. (MS 4/2 nr 16 209); 1534 tenże Nankier sędzia wsch. (Cieplucha 124).

1499-1546 Kasper Dłuski z D.: 1499 zob. wyżej, Stanisław Dłuski; 1509 Jan Leszczyński podkom. wsch. otrzymuje od króla Zygmunta St. m. in. dobra Kaspra Dłuskiego z Siedlnicy w ziemi wsch. (MS 4/2 nr 9268 zapis w księdze MK skreślony); Piotr Dłuski prosi wspomn. króla, aby wyznaczył jego bratu Kasprowi, który ciężko zachorował w drodze na wyprawę mołdawską, [nowe] miejsce służby wojennej (locus militandi); ponieważ hetman wraz z wojskiem prawdop. był już w Wołoszy (in Valachia), król wyznaczył Kasprowi miejsce walki wraz z Mik. Ocieskim [star. kośc.], który był na Pokuciu (in Poktye) w celu uderzenia na ziemię Wołoszy (MS 4/1 nr 820); 1510 tenże Kasper otrzymuje po zm. Fryczu Andrzejewskim [z Jędrzychowic k. Święciechowy] urząd podkom. wsch. (MS 4/2 nr 9533); 1511 tegoż Kaspra kwituje Mik. Gołanicki z kwoty 10 grz. należnych mu z dóbr w Gołanicach (WsG 1, 80); 1518 tenże Kasper zapisuje ż. Katarzynie c. zm. Stan. Ingbira z Objezierza po 400 flor. węg. posagu i wiana na 1/2 sumy 500 flor. węg. i 1/2 kopy gr. zapisanej na wsi Jezierzyce [obecnie Jezierzyce Kościelne k. Święciechowy], zakupionej z zastrz. pr. odkupu od Mikołaja i Wawrzyńca z Gołanic oraz na 1/2 swego działu we wsi Siedlnica otrzymanego z działów z braćmi Janem, Mikołajem, Piotrem i Marcinem oraz na 1/2 wszystkich in. swoich dóbr ruchomych i nieruchomych (WsG 1, 119); 1546 tenże Kasper zm. (MS 4/3 nr 22 451).

1499, 1509, 1518 Piotr i Jan bracia Kaspra i Mik. Dłuskich i 1518 Marcin ich brat, zob. wyżej, Kasper; 1510 do panów z D. należą: 1/2 wsi Goniębice, w której 2 1/2 ł. uprawiają Dłuscy, a w części kmiecie i 1/2 wsi Wyciążkowo z 2 ł. os. i 2 1/2 ł. opust. (LBP s. 131, 132).

1513-41 Stan. Dłuski, Siedlnicki (Syniczki, Schidniczki) z D. i Siedlnicy, s. Dawida; 1513 tenże uczestniczy w podziale dóbr ze stryjami: Stanisławem i Nankierem; 1520 tenże śwd. Jerzego Kotwicza w procesie o naganę szlachectwa, zob. Nankier; a. 1521 tenże Stan. dziedziczy w Siernikach [k. Czempinia] po Tomaszu z Bieczyn (Cieplucha s. 145, 264)3Autor na s. 264 podaje, że Stan. Dłuski-Siedlnicki był bratem Małgorzaty ż. Tomasza Bieczyńskiego. Informacja, że przejęcie dóbr w Siernikach przez Stanisława nastąpiło już między 1498-1521, jest nie zupełnie ścisła, ponieważ jeszcze w 1505 dziedziczkami w Siernikach po zm. Sędziwoju Będlewskim były siostry Sędziwoja, Anna Chobienicka i Zofia Bylęcka (PG 13, k. 62v-63); 1524 w sporze tegoż Stan. s. zm. Dawida, dworzanina (cubicularius) król., bratanka (nepos) zm. Stan. Dłuskiego, poprzedniego komandora kl. joan. pozn., z Janem Mirzewskim obecnym komandorem wspomn. kl. o sumy 1000 flor. i 4000 grz. zdeponowane w ratuszu pozn., król Zygmunt St. nakazuje radzie m. Poznania wydać temuż Stan. 400 grz. i [in.] rzeczy z depozytu [po zm. Stan. komandorze?], natomiast 1000 grz. wypłacić Annie siostrze Stanisława, gdy ta wstąpi w związek małżeński (MS 4/2 nr 13 933, 13 936); tenże Stanisław dziedziczy dobra po zm. stryju Stan. Dłuskim komandorze joan. pozn. (Cieplucha 145 i zob. 1500 Stan. Dłuski); 1529 → Głuchowo k. Czempinia; 1541 tenże Stan. Siedlnicki otrzymuje urząd sędziego wsch. (MS 4/3 nr 20 500).

1541 Wojc. Dłuski otrzymuje urząd sędziego wsch. (MS 4/3 nr 20 500); 1566 tenże Wojciech z S. D. i → Długich Nowych, → p. 2.

1554 bracia Krzysztof, Wolfgang, Ludwik, Andrzej, Stan. i Mik. Krzyccy [z Krzycka Wielkiego i Małego] pozywają siostry Barbarę i Kat. Gościejewskie o niewydzielenie należnej wspomn. braciom sumy 200 flor. pol. za 1/3 żołędzi i drzew w lasach wsi A. D. i Długie Nowe (WsZ 1, k. 24v-25); 1566 Kat. Gościejewska (Gościejewicz) ze S. D. i → Długich Nowych → p. 2.

1531 pobór w A. D. z 10 1/2 ł. os., karczmy i wiatraka, tamże 1 ł. opust. (ASK I 3, 187v); 1535 pobór w S. D. z 12 ł. i 1 karczmy (ASK I 4, 38); 1564 w S. D. wsi Jakuba Rokossowskiego [z Rokosowa] 12 ł. → p. 5; 1566 pobór w A. D. wsi podsędka pozn. [wspomn. Rokossowskiego] z 11 ł., 8 zagr., 1 wiatraka w dzierż. dziedz., 1 karczmy zubożałej (ASK I 4, 308); 1578 pobór w A. D. w części pana skarbnika [wspomn. Rokossowskiego podskarbiego w. koronnego od 1578] z 9 ł. i 3 prętów, 4 zagr. z rolami, 2 [zagr.] wolnych, 1 rataja z 2 pługami, 1 zagr. bez roli, 6 rzem., 7 komor. z bydłem, 20 komor. bez bydła, 1 pasterza z 50 owcami; w części Mac. Rozwarowskiego: z 2 ł., 3 zagr. z rolami, 1 komor. z bydłem, 3 komor. bez bydła [mających] po 2 wieprze (ASK I 3, 666; ŹD 100).

4. 1428 sołtys z A. L. (K 4, wzm. bez sygnatury źródła).

5. 1421 Janowi Szydło plebanowi z D. S. (w par. tylko D. S.) w sporze z Andrzejem pleb. z Borszyna [k. Czerniny na Śląsku] oficjał pozn. przysądza 10 grz. od tegoż Andrzeja (Now. 2 s. 31, 422); 1426 Mik. Kolmaszowi plebanowi kościołów w D. S. i Długich Nowych (par. przyłączonej do par. w D. S.) oficjał pozn. przysądza czynsz 3 grz. z Długich Nowych od Piotra [Starszego] Ledlowa, sołtysa i kmieci tamże (Now. 2, 440); 1428 kościół [par.] w L. (K 4, 174 wzm. bez sygnatury źródła); 1510 par. D. M. [formularz nie wypełniony] (LBP 154); 1516/17 Stan. Dłuski komandor joan. pozn. patron kościoła w D. S., 1522 Nankier Dłuski patron jw.; 1540 pleb. w D. S. płaci kontrybucję kleru (Now. 2, 440); 1564 bp pozn. pobiera dzies. wiard. z 12 ł. w D. S. wsi Jakuba Rokossowskiego (IBP 311); po 1564-1606 kościół Ś. Marcina w D. S. przejęty przez innowierców (Now. 2, 440).

1421-1561 plebani w D. S.: 1421-22 Jan Szydło, 1422 n. Franciszek Beer z Głogowa, 1426 Mik. Kolmasz, 1429-40 Jan s. Rudgierza z D., 1475 Marcin Trunkiel, 1481 Piotr Szurza, 1506-10 Jakub Storch, 1517 zm. Piotr, 1517 Piotr z Bulina (de Bulania) [Śląsk], 1561 Baltazar (Now. 2, 440 bez sygnatur źródłowych poza wzm. o Janie Szydło i Mik. Kolmaszu).

6. 1509 Kasper Dłuski na wyprawie mołdawskiej → p. 3.

7. ŁOp. 2, s. 301-302; SzPozn. s. 76-77; Now. 2, 440.

8. Kościół późnogotycki, prawdop. z XV w. (KZSz 5 z. 12, 3).

1 Piotra Starego Ledlowa jako ojca Peczka, i zm. Piotra Młodszego, jako ojca Janusza Ledlowa z Dryżyny wymieniał Kozierowski (KObceRyc. 62). Piotr Stary jako Ledlow Antiquus (bez imienia) wspomn. w zapisce z 1434 → Drzewce, natomiast w zapisce z 1420 wspomn. jako Petrus pater Peczonis. Wprawdzie żaden z dok. nie wymienia jednoznacznie ojca Peczka – jak również samego Peczka – jako dziedziców w D. S., jednak można sądzić, że byli oni dziedzicami zarówno w tejże wsi, jak i w → Długich Nowych (tamże, zob. Piotr [Stary] Ledlow 1426). Identyfikację tych wsi utrudnia niekiedy brak drugiego członu ich nazwy, jak w zapiskach z 1450 i 1452. W cytowanej pracy Kozierowskiego podano błędnie datę zapiski z 1420 pod r. 1435, a w SzPozn. 76 zapiska z 1452, też mylnie datowana na 1437.

2 W KObceRyc. 56 wymieniono Nikla (Mikołaja) z D. S. już z 1453, jakkolwiek w zapisce z tej daty (KoścZ 14, 204) wspomniany jest Mikołaj nie z D. S., lecz z Dluska (Nikyel Quoihwicz de Dluszko). Prawdop. jest to omyłka pisarza, ponieważ z in. źródeł nie znamy Kotwiczów w → Dłusku.

3 Autor na s. 264 podaje, że Stan. Dłuski-Siedlnicki był bratem Małgorzaty ż. Tomasza Bieczyńskiego. Informacja, że przejęcie dóbr w Siernikach przez Stanisława nastąpiło już między 1498-1521, jest nie zupełnie ścisła, ponieważ jeszcze w 1505 dziedziczkami w Siernikach po zm. Sędziwoju Będlewskim były siostry Sędziwoja, Anna Chobienicka i Zofia Bylęcka (PG 13, k. 62v-63).