(1210 or. Dominiz, 1449 Domyenicze, 1589 Dominicze, 1603 Duniewicze), 8 km na S od Przemętu.
1. 1210 provintia [opole, kasztelania?] przem. (Wp. 1 nr 66); 1589 n. pow. kośc. (KoścG 43, 128v).
2. 1261 – XV w. jez. → Dominice; 1589 Stan. Ossowski dz. w Przesiece Polskiej [obecnie Przysieka Polska k. Śmigla] sprzedaje Stan. Ostrowskiemu Zdzieszek [z Ostrowa k. Uńkowa, woj. sier., K 7, 320] wsie → Wiecz i → Ostrówki [niezident. k. Przemętu] z jez. zw. → Żegżółka, które leżą k. gran. z wsiami Grotniki i D. (KoścG 43, k. 128v-129v); 1603 Jan Ossowski dz. w Boszkowie w sporze z opatem przem. i Łukaszem Opalińskim z Bnina dz. w Grotnikach i D. o kopce węgielne przy rozgraniczaniu Boszkowa z wsiami Starkówko1W źródłach znanych z okresu do końca XVI w., wieś o takiej nazwie nie występuje w tej okolicy (→ K 3 i 5) poza Starkowem (opata przem.) i jez. → Starkówko opata przem. i wsiami Grotniki i D. (KoścZ 88, k. 334v, 335).
3. Własn. książęca, później zakonu cyst., następnie szlach.? (→ Uwaga). 1210 ks. kal. Władysław Odonic przekazuje Winemarowi opatowi kl. cyst. w Pforta [Saksonia] w celu założenia przez niego nowego kl. cyst. in provintia przem. następujące dobra przeznaczone dla tegoż kl.: miejsce (locus) zw. po pol. → Wierzchuje z okolicznymi jez. i lasami aż do gran. [ks.] Głogowa, [miejsca] D. i → Koła [obecnie Koło k. Przemętu], → Bukowiec [Wielki, obecnie Górny k. Śmigla] i in. → Bukowiec [Mały jw.] z → Rozwarowem oraz 10 in. osad [w tym 8 także z okolic Przemętu] wraz z wszystkimi użytkami gruntowymi i wodnymi; zezwala przyszłemu kl. na założenie jednej lub dwóch osad targowych i nowych, na karczunkach leśnych wsi na pr. niem. oraz zwalnia wszystkich chłopów (rustici) zarówno niem. jak i pol. z [wspomn.] miejsc (loca) od sądownictwa i powinności pr. pol. i wymienia nadanych kl. chłopów m. in. w D.: Radoch, Zwantos, Plewnia (Plefna), Nudassa, z których każdy przez 3 dni w tygodniu ma dawać kl. 12 ryb długości łokcia oraz 3 urny (urnae-pokowy?) miodu rocznie, Nowosz (Novos) i Radsław (Radzlaws), którzy z synami mają codziennie łowić ryby [dla kl.], Zlavosovici, Chrapisz (Hrapis), Pancis, Gozis, Karsna, Bożeciech (Bozstetet) z pomocnikiem (cum sotio), bartnicy, Biegan (Began) garncarz (Wp. 1 nr 66); 1261 → Dominice jez.2Zamierzona w 1210 fundacja nowego kl. cyst. w okolicy Przemętu nie doszła w tym czasie do skutku. Nastąpiło to w l. 1278-85 (→ Ciosaniec, tamże przyp. 2 i → Stary Klasztor, Wieleń, Przemęt; Now. 2, 759). Jednakże dobra wymienione w dok. z 1210, lub ich część prawdop. nadal pozostawały w dyspozycji cyst., a w każdym bądź razie przeznaczone były przez książąt wlkp. dla tegoż zakonu, o czym świadczy nadanie w 1261 przez ks. Bolesława Pob. kl. cyst. w Lubiążu na Śląsku jez. → Dominice. Dok. z 1261 dot. tegoż nadania nie wspomina o wsi Dominice, można jednak przypuszczać (także ze względu na wymienione w nim użytki gruntowe, m. in. role, łąki, pastwiska i lasy „należące z dawna” do jez. Dominice), że również i ta wieś przeszła na pewien czas w posiadanie kl. lubiąskiego. Może tu się nasuwać analogia do l. 1444 i 1449, w których Henryk Kotwicz wymieniony został jako dz. samego tylko jez. → Dominice, a następnie jako dz. wsi D
1444 → Dominice jez.; 1449 [Henryk] Kotwicz star. wsch. z → Gołanic [i] D. oświadcza przed sądem, że zwalnia Małg. c. Jana Bnińskiego [z Bnina pow. pyzdr.], wd. po Janie Kotwiczu [z Gołanic, star. wsch. zm. 1448, GStar. 69], a obecnie ż. szl. Piotra Pasikonia [z → Włościejewek] z [należnej mu] sumy 150 grz. (KoścZ 14, 4v); 1603 → p. 2.
Uwaga: Brak dalszych, choćby pośrednich wiadomości o osadzie D. i jej właścicielach po 1261 r. (a nie wiadomo nawet bezspornie, do którego opactwa cyst. i jak długo ona należała) aż do poł. XV w. – może nasuwać wątpliwości, czy D. nadane cystersom w XIII w. były identyczne z wsią, której szlach. właścicieli znamy od 1449; być może D. „klasztorne” leżały na północnym brzegu jez. Dominice i następnie opustoszały lub zmieniły nazwę. Także brak wzmianek o D. „szlacheckich” z 2. poł. XV w. i wszelkich informacji o tej wsi w rejestrach poborowych z XVI w. może świadczyć, że była ona opust. w tym czasie, jakkolwiek granice tej posiadłości były znane w końcu XVI i na pocz. XVII w. Zniekształcona nazwa D. z 1603 dotyczy niewątpliwie tej samej wsi D. w posiadaniu szlach., wspominanej później m. in. w rejestrze pogłównego z 1676 (Bibl. Czartoryskich, rps 1100, 46); na mapach Perthéesa i Gilly’ego nazwa osady: Dominik.
1 W źródłach znanych z okresu do końca XVI w., wieś o takiej nazwie nie występuje w tej okolicy (→ K 3 i 5) poza Starkowem (opata przem.) i jez. → Starkówko.
2 Zamierzona w 1210 fundacja nowego kl. cyst. w okolicy Przemętu nie doszła w tym czasie do skutku. Nastąpiło to w l. 1278-85 (→ Ciosaniec, tamże przyp. 2 i → Stary Klasztor, Wieleń, Przemęt; Now. 2, 759). Jednakże dobra wymienione w dok. z 1210, lub ich część prawdop. nadal pozostawały w dyspozycji cyst., a w każdym bądź razie przeznaczone były przez książąt wlkp. dla tegoż zakonu, o czym świadczy nadanie w 1261 przez ks. Bolesława Pob. kl. cyst. w Lubiążu na Śląsku jez. → Dominice. Dok. z 1261 dot. tegoż nadania nie wspomina o wsi Dominice, można jednak przypuszczać (także ze względu na wymienione w nim użytki gruntowe, m. in. role, łąki, pastwiska i lasy „należące z dawna” do jez. Dominice), że również i ta wieś przeszła na pewien czas w posiadanie kl. lubiąskiego. Może tu się nasuwać analogia do l. 1444 i 1449, w których Henryk Kotwicz wymieniony został jako dz. samego tylko jez. → Dominice, a następnie jako dz. wsi D.