(1564 Dzierzassna) rz., pr. dopływ Bukówki (lewego dopływu Noteci), ujście 8 km na NE od Wielenia.

[Pow. pozn.]

1564/65 do wsi Wrzeszczyna należą 2 stawy: wyższy [i niższy] oraz młyn o 1 kole korzecznym na rz. Dz. (LWK 1 s. 194, 195).

Uwaga: Wieś Wrzeszczyna leżała na lewym brzegu Noteci (ok. 9 km na S od ujścia rz. Dz.). Do tej wsi należały tereny położone nad rz. Dz., leżące w puszczy znajdującej się na N od Noteci, na prawym jej brzegu. Określano je w LWK jako znajdujące się „przy wsi Wrzeszczyna” mimo dzielącej je odległości kilkunastu kilometrów.

Wspomniany w przekazie mł. stał się zapewne zaczątkiem osady Dzierzążno Wielkie (10 km na N od Wielenia) lokowanej w 1593 r. lub Dzierzążno Małe (15 km na N od Wielenia) lokowanej w 1592 r. W 1595 r. obie te osady wchodziły w skład dóbr Wieleń (Schulz Netzegau s. 39, 41). Przy drodze z Dzierzążna Małego do Człopy znajduje się grodzisko nie ustalonego typu i o nie ustalonej chronologii (Hensel 1, 212).

Nazwę hasła Dz. przyjęto za Januszem Riegerem i Ewą Wolnicz-Pawłowską, Nazwy rzeczne w dorzeczu Warty, Wrocław 1975, s. 42. Wg MTop. 1950: Dzierzęzna.

Por. → Dzierzązno i → Dzierzązenko jeziora oraz → Dzierzązna las i łąka.