(1386 or. [Garby], 1387 or. Garbi, 1390 Garbowo, 1398 Garbovi), obecnie Garby Wielkie, 4 km na S od Swarzędza.
1. 1444 n. pow. pozn. (PG 2, 46v); 1442 n. par. Spławie (ACC 25, 72).
2. 1394 pan Garbowski [Świętopełk] oraz kanclerz pozn. [tj. kanclerz koleg. NMP in Summo Poznaniensi, jako czasowy posiadacz wsi kolegiackiej Szewce] otrzymują termin ujazdu [celem rozgraniczenia wsi G. i Szewce] (Lek. 1 nr 1929; Now. 2, 591); 1408 Świętopełk Garbowski toczy proces z Mik. Wierzenickim o granice między G. a Zalasowem i o konie (WR 1 nr 648, 649); 1427 właśc. G. dowodzi, że zajął bydło [w szkodzie] na G., a nie na Zalasewie → p. 3; 1560 Dorota Spławska ż. Jana Kościeleckiego star. bydg. pozywa Kat. Komornicką ż. Leonarda Modrzewskiego o wycięcie lasu i krzaków na szerokość 1 stajania i na długość 2 stajań na szkodę wsi Spławie i celem przyłączenia do wsi G., o zagarnięcie lasu zw. Struga oraz wielkiej łąki wsi Kobylepole na rzecz wsi G., o zniszczenie 2 kopców gran. między wsiami Spławie i G., o zagarnięcie cz. boru wsi Kobylepole na rzecz wsi G., o bezprawne poczynienie naciosów gran. między wsiami Spławie i G. i zagarnięcie gruntu dla wsi G. (PZ 33, 420-421); 1575 trzecie pole wsi Gowarzewo leży w stronę G. (PG 21, 592v- 593v).
3. Własn. szlach. 1386 Przedpełk Garbowski (Lek. 1 nr 65).
1388-1408 Świętopełk z G., Garbowski (WR 1 nr 228, 235, 254, 404, 476, 485, 569, 619, 659): 1388 tenże na podstawie wyroku sądowego ma zapłacić Helszce z Tomaszewic 15 grz. za brata jej, którego zabił Paszek z Tulec, a sumę tę ma zaliczyć na poczet zastawu, który posiada na części Paszka w Tulcach (Lek. 1 nr 362); 1390 tenże toczy proces o 15 grz. posagu z Wojc. Kobylińskim [z Kobylina w pow. pyzdr.], który odpiera jego roszczenia (Lek. 1 nr 801); 1391 tenże toczy proces o 15 grz. wiana z wd. po Mirosławie z Tulec, która nie stanęła w sądzie (Lek. 1 nr 964); 1394 → p. 2; 1396 sąd wyrokuje, że Świętopełk winien bronić od roszczeń osób trzecich tę cz. dziedziny Tulce, którą miał w swym posiadaniu, zaś pani Tulecka winna mu w wyznaczonym terminie wypłacić pieniądze (Lek. 1 nr 2102); 1396 Paszkowa Tulecka toczy proces ze Świętopełkiem Garbowskim o 1/2 folw. w Tulcach; sąd wyrokuje, że Świętopełk odparł jej roszczenia do 1/2 folw., zaś Paszkowa winna posiadać drugą 1/2 folw. (Lek. 1 nr 2235); 1398 świekr [ = ojciec męża lub żony] Świętopełka z G. po śmierci Pawła zapłacił 7 grz. czynszu Paszkowi z Tulec; Świętosława jego żona [tj. Paszka, por. WR 1 nr 216] zapłaciła Świętopełkowi z G. 15 grz. sumy głównej i czynsz od niej oraz zażądała zwrotu dok.; Świętopełk oświadcza, że go nie posiada, a sąd umarza wspomn. dok. (Lek. 1 nr 2670); 1399 Świętosław z G. toczy proces z Mikołajem służebnikiem Tomisława z Miłosławia [pow. pyzdr.] o 7 grz. i o 12 grz., o których Mikołaj twierdzi, że należały do jego zm. ciotki oraz dowodzi, że nie pobrał Mikołajowi mienia wartości 7 grz. (Lek. 1 nr 3011; WR 1 nr 370); 1399 tenże nie stanął w sądzie w procesie z Świętosławą [ż. Paszka] Tulecką o szkody w Tulcach (Lek. 1 nr 3043); 1399 tenże w sporze z [Świętosławą] Paszkową Tulecką dowodzi że ugodził się co do 1/2 folw. [w Tulcach] i co do procesu (WR 1 nr 408); 1399 tenże powołany przez Wojciecha [z Kobylina w pow. pyzdr., kaszt.] międz. jako zachodźca [tj. odpowiedzialny za wady prawne] w procesie Wojciecha z Świętosławą Paszkową Tulecką, której 1400 sąd przysądza 1/2 folw. [czy w Tulcach?] i to wszystko, co w 15 grz. dzierżył [Świętopełk] Garbowski, a to, ponieważ Wojciech nie przyprowadził do sądu Garbowskiego jako zachodźcę (Lek. 1 nr 3089; KP nr 68); 1403 tenże w procesie [Świętosławy Paszkowej Tuleckiej?] przeciwko Mik. Kobylińskiemu zaprzysiągł, że dzierżył folwark i łąkę [w Tulcach?] (KP nr 1308, 1341, 1366, 1567); 1403 tenże toczy proces z [Świętosławą] Paszkową Tulecką [i z jej c. Chwalisławą?] o 16 grz. (KP nr 1581, 1590); 1404 tenże wraz z siostrą i bratem toczy proces z [Świętosławą] Paszkową Tulecką i jej dziećmi o 15 grz. (WR 1 nr 566; KP nr 1881, 2632); 1408 → p. 2.
1394 Zofka ż. pana [Świętopełka ?] Garbowskiego w sporze z panią Tulecką o 15 grz.; gdy Tulecka wypłaci Zofce 15 grz., to winna ona oddać jej dziedzinę (Lek. 1 nr 1928).
1397 Mik. Garbowski dz. w G. (Wp. 3 nr 1973).
1409 Maciek Garbowski (WR 3 nr 396).
1411 zapis 1 grz. czynszu rocznego na G. od sumy głównej 10 grz. na rzecz wikariuszy kat. pozn. (CP 14, 627).
1412 Mikołaj sołtys z Lubicza toczy proces z Zofią z G., którą sąd zachowuje przy dok. darowizny [oprawy ?], którą ma na G. oraz toczy proces z Małgorzatą z G. o 130 grz. i o 20 grz. wyprawy (PZ 3, 193).
1426-35 Wojciech z G., Garbowski: 1426 tenże toczy spór z Ozepem [Józefem] z Markowic [pow. pyzdr.] (PZ 8, 129v); 1434-35 tenże pozwany przez Katarzynę ż. Mik. niegdyś Wydzierzewskiego [z Wydzierzewic] o uwolnienie trzeciej cz. dziedziny G. od roszczeń osób trzecich (PZ 12, 197v; PZ 13, 56; wg KR 4, 32 Katarzyna była siostrą Przedpełka); 1435 tenże sprzedaje cz. G., zob. niżej.
1427 Jaracz ze wsi Wielinie, 1429 z G.: 1427 tenże w procesie z Zalasowską dowodzi, że zajął [w szkodzie] 19 szt. bydła na G., na swej dziedzinie, a nie na Zalasewie (WR 1 nr 1492); 1429 tenże toczy procesy z Wojciechem ze Spławia [k. Poznania] (WR 1 nr 1326) i z Przecławem z Kobylepola (PZ 8, 129v).
1428 Małgorzata z Mieszkowa [pow. pyzdr.] w procesie z Winc. Furmanem z Mchów dowodzi, że go „nie wręczyła... za wywiarowanie dziedziny G.” (WR 2 nr 886).
1435 Mik. Wydzierzewski [z Wydzierzewic], niegdyś Wydzierzewski z G.: 1435 tenże zeznaje 7 grz. i 1 wiard. długu na rzecz Bogusława niegdyś ze Złotnik [w pow. gnieźn., obecnie Złotniczki k. Pobiedzisk] (PZ 13, 93v); 1435 na rzecz tegoż żony, Katarzyny zeznają Andrzej Krupka ze Skórzewa, Mikołaj i Wincenty ze Sadów 44 grz. szer. gr długu (PZ 13, 94).
1435-96 Komorniccy [z Komornik k. Kostrzyna] w G., tj. bracia Mikołaj 1435-50 i Jan 1435-46 oraz bratankowie Mikołaja [a więc zapewne ss. Jana], bracia Jan 1450-79, Bodzęta 1472-96, Maciej 1472-96 i Marcin 1472-96: 1435 Mikołaj i Jan z Komornik kupują od Wojc. Garbowskiego cz. w G. za 40 grz. (PG 1, 60); 1442 Jan Komornicki → p. 5; 1444 Jan i Mikołaj z Komornik kupują od Andrzeja i Arnolda z Borkowa [niezident.] trzecią cz. w G. za 60 grz. (PG 2, 29); 1444-46 Jan i Mikołaj bracia z Komornik kupują od Jana i Andrzeja z Grodnej [k. Rogoźna, obecnie Grudna] A) 1444 dwie cz. w G. za 160 grz. z zastrz. pr. wykupu; B) 1445 dwie cz. w G. za 200 grz. z zastrz. pr. wykupu; C) dwie cz. w G. za 400 grz. (PG 2 k. 46v, 115v, 171v); 1450 Jan wikariusz i altarysta kat. [pozn.] i jego stryj Mikołaj dziedzice w Komornikach i G. zapisują na G. wikariuszom kat. pozn. 1 grz. czynszu [rocznego] od sumy [głównej] 12 grz. półgr. (CP 14, 620); 1472 Jan pleban w Niezamyślu [pow. pyzdr.], Maciej, Bodzęta pleban w Kazimierzu [niezident., czy Kazimierz w pow. kon. ?] i Marcin bracia niedz. z Komornik zapisują siostrze swej Barbarze ż. Filipa ze Strzelec [Wielkich k. Gostynia] 5 grz. czynszu rocznego na wsiach Komorniki, G. i Gowarzewo z zastrz. pr. wykupu za 60 grz. (PG 8, 132v); 1479 Mac. Komornicki zapisuje ż. Annie 100 grz. wiana w dożywocie na 1/2 dóbr z działów z braćmi Janem, Bodzętą i Marcinem we wsiach Komorniki, G. i Gowarzewo (PG 9, 114); 1496 bracia Marcin Komornicki dz. w G., Mac. Komornicki oraz Bodzęta prep. w Chełmie biorą udział w procesie o pr. patronatu kościoła Ś. Małgorzaty w Śródce pod Poznaniem i przedstawiają swego kandydata magistra Leonarda [z] Lublina adwokata konsystorza pozn. (ACC 73, 120v).
1423 kop. 1488-92 w G. 9 ł. (LBP 54); 1508 wiard. wojenne z 5 ł. (ASK I 3,19); 1510 5 ł. os., pozostałe opust. (LBP 53-54); 1532 Wojc. Komornicki dz. w G. (PZ 30, 80rv); 1563 pobór z 8 ł. (ASK I 5, 234); 1577 płatnik poboru Leonard Modrzewski (ASK I 5, 712); 1580 tenże płaci pobór z 6 ł., od 3 zagr., 1 płóciennik (linitextor), karczmarz na niewielkiej roli, 1 „architector” [cieśla?] (ŹD 33; ASK I, 6, 142v).
Kmiecie: 1387 Marcin z G. (WR 1 nr 8); 1405 Winc. Kotka [dz.] z Jasienia [k. Swarzędza, obecnie Jasin] odpiera roszczenia Jana Słowika włodarza z G. i jego ż. o 1 grz. i 8 gr tytułem posagu oraz o rzeczy wartości 5 grz., o które toczył się spór, natomiast Kotka winien wymierzyć sprawiedliwość (debet ius iuvare) temuż Janowi i jego ż. w sporze ze swymi kmieciami (KP nr 2270); 1509 Łukasz kmieć z G. (ACC 86, 38).
5. 1423 (kop. 1488-92) dla prebendy w kat. pozn., zw. „Krzesiny”, małdraty i pieniądze z 9 ł. (LBP 54); 1442 pleban w Spławiu pozywa Jana Komornickiego o to, że odmówił dzies. snop. z cz. dziedziny, którą dzierży w G. (ACC 25, 72); 1510 dla tejże prebendy kmiecie płacą małdraty z każdego ł., lecz dziedzice z krzywdą dla kan. nie pozwalają kmieciom płacić więcej, jak po 2 ćw. (mensure) żyta, 2 ćw. owsa i po 6 gr, a tylko 5 ł. jest os., a pozostałe opust. (LBP 53-54).