GIERŁACHOWO

(1181 fals. XIII w. Garlochou, 1258 or. Garlochov, 1294 Garlochovo, 1466 Gyerlachowo) 3,5 km na NE od Krzywinia.

1. 1530 pow. kośc. (ASK I 3, 127); 1510 n. par. Lubiń (LBP 108).

2. 1552 łąka sołecka leży za kamieniami znajdującymi się przy drodze krzywińskiej przy brodzie [należącym do...?, prowadzącym do...?] wsi Jerka; przy tej łące Brzozowy Dołek [zarośla, las]; role Zbytki leżą przy drodze z lasu Kłyszewa do wsi Święciec [obecnie Świniec] przy rolach marzyszewskich [por. → Marzyszewo]; tamże leży mała łąka Gliniany Smug (Gliniany Szmuk) koło lasu Brzozowiec (Brzozowiecz) → p. 5.

3. Własn. bened. lub., od XV w. wieś użytkowana przez konwent; 1181 fals. ok. 1230 Władysław [Lask.] wśród posiadłości bened. z Lubinia wymienia m. in. G. (DBL nr 1); 1258 Bolesław Pob. zatwierdzając wspomn. rzekome nadanie Władysława [Lask.] wymienia wśród posiadłości bened. lub. m. in. G. (Wp. 1 nr 368; reg. DBL nr 23); 1294 fals. 1302 Przemysł II potwierdzając posiadłości bened. lub., wymienia m. in. wieś G. (Wp. 2 nr 719; DBL nr 41).

1441 daninę w zbożu należną królowi z G. posiadacz tej daniny Rafał z G.! [recte: z Gołuchowa w pow. kal.) przez wiele lat odstępował klasztorowi1Władysław [Warn.] zapisał Rafałowi z Gołuchowa podkomorzemu kal. sumę 500 grz. na daninie zbożowej zw. spy ze wszystkich wsi opactwa lub. (DBL nr 184). Data 18 II 1441 r. przytoczona w nekrologu lub. nie jest datą śmierci Rafała, gdyż zmarł on między 12 III a 29 VIII 1442 r. (GUrz. A 98, por. 99) (MPHn. 9/2, 32; MPH 5, 612); 1466 G. i Nowy Dwór należą do dóbr konwentu lub.; bp pozn. zatwierdza decyzję opata lub. Wojciecha: wieś Marzyszewo, którą poprzedni opaci zabrali konwentowi, ma być zwrócona konwentowi i dołączona do pozostałych jego dóbr2Data podziału dóbr lub. na część opacką i część konwentualną nie jest znana (DBL nr 257).

1510 w G. 7 ł. os., sołectwo na 2 ł. i 1 zagr. nal. do sołtysa (LBP 108); 1530 pobór z 2 ł. i od sołtysa 1 ł. (ASK I 3, 127); 1563 pobór od 8 ł., 2 ł. sołectwa, 2 komorników i 1 karczmy (ASK I 4, 173); 1571 opat lub. płaci pobór od 7 ł., 2 ł. soł., 2 zagr. i karczmy (ASK I 5, 424); 1580 pobór z 8 ł. [kmiecych] i 2 ł. soł. (ŹD 76).

4. 1463 córka sołtysa z G. żoną rajcy w Krzywiniu (RH 6, 92); 1481-88 Marcin Gierlachowski, s. zm. Andrzeja sołtysa w G., mieszcz. w Krzywiniu (DBL nr 327, 340); 1482 tenże kwituje matkę Małgorzatę i brata Jana z majątku po ojcu i matce w sołectwie w G.; o tej transakcji informuje Tomasza opata lub. Leonard sołtys ze Zbęch i zastępca sołtysa w G.; ławnicy na sądzie gajonym w G.: Piotr Bartowicz, Mik. Rączka, Stan. Śliwa (Lub. nr 4475).

1552 Paweł Chojnacki opat. lub. odnawia po pożarze przyw. sołecki Maciejowi sołtysowi we wsi konwentualnej G.: sołectwo to kupił jego przodek (proavus) za 12 grz.; do sołectwa należą: łan roli oraz ogród z łąką, do tego obecnie opat dodaje mu rolę zw. Zbytki z małą łąką zw. Gliniany Smug (→ p. 2); sołtys ma pr. hodować 200 owiec z własnym owczarzem, posiada karczmę, zagrodę wśród zabudowań wiejskich (hortulania in areis), trzecią część z rezygnacji i z opłat sądowych; sołtys płaci konwentowi 1/2 grz. rocznie i ma służyć na dobrym koniu tak jak dotychczas; kmiecie dają z łanu po 1 grz. czynszu i na Wielkanoc po 2 kapłony i 30 jaj; w czasie sądów dają obiad (prandium): kmiecie 2 razy w roku, a sołtys raz (Lub. Diss. II 8; AAG Benedyktyni Lubiń, Liber viridis f. 111-114).

5. 1510 kmiecie z G. płacą meszne i stołowe plebanowi w Lubiniu (LBP 108).

6. 1463-88 mieszczanie w Krzywiniu z G. → p. 4.

Uwaga: W 1538 r. za Jakuba Bartnika z Jerki ręczył opatowi lub. m. in. Kasper custos de Pyeląchowo; wydaje się, że informacja ta dot. G. (KsLub. nr 4482).

1 Władysław [Warn.] zapisał Rafałowi z Gołuchowa podkomorzemu kal. sumę 500 grz. na daninie zbożowej zw. spy ze wszystkich wsi opactwa lub. (DBL nr 184). Data 18 II 1441 r. przytoczona w nekrologu lub. nie jest datą śmierci Rafała, gdyż zmarł on między 12 III a 29 VIII 1442 r. (GUrz. A 98, por. 99).

2 Data podziału dóbr lub. na część opacką i część konwentualną nie jest znana.