GÓRSKO

(1210 or. Gorzko, 1312 Gor..., 1358 kop. XV w. Gorsco, 1379 or. Gorsske, 1401 or. Gorsko, 1426 or. Gorzsko) 9 km na SW od Przemętu.

1. 1417 opole przemęckie → Przemęt opole, por. Brenno opole, mapa (KoścZ 4, 308); 1530 n. pow. kośc. (ASK I 3, 131); 1563 n. par. Przemęt (ASK I 4, 184v).

2. 1402 wieś G. wraz z in. 17 wsiami [→ Brenno opole, uwaga] płacą kary z powodu niestawienia się na opole [rozgraniczenie?] w Wilkowie Polskim (KoścZ 1, 146).

3. Własn. książęca, następnie kl. cyst. w Wieleniu-Przemęcie. 1210 Władysław Od. ks. kal. nadaje opatowi kl. cyst. w Pforta [Saksonia] w celu założenia kl. cyst. m. in.: wsie Radomierz z G. i Osłonin, Siekowo z Kluczewem (Wp. 1 nr 66; fundacja niezrealizowana, Matuszewski Imm. 406).

1312 Henryk ks. śląski zatwierdza nadanie 5 toni (niewodowych) na jez. w G. dla kl. cyst. w Wieleniu (obecnie Wieleń Zaobrzański) przez dziedziców z G. (tekst bardzo uszkodzony, trudno czytelny) (Przem. A 4; Regesten zur schlesischen Geschichte, wyd. C. Grünhagen, K. Wuttke, t. IV, Breslau 1892, nr 3310); 1358 → p. 5; 1379 Mikno[z] G. [i] z [wsi] → Ptowo [Stary Klasztor?] śwd. opata z Wielenia1W dok. nie podano, kim był ten śwd.; oprócz niego występuje in., równie „anonimowy” śwd. z Moch oraz 2 sołtysów, także z wsi klaszt. z Osłonina i Wijewa; można przypuszczać, że był to któryś z zarządców dóbr klaszt. lub może dzierżawca [obecnie Wieleń Zaobrzański] (Wp. 3 nr 1762).

1426 Wojc. Kromnow (Crompnow) wraz z Ottonem Awstaczem s. swej żony oznajmiają, że Katarzyna ż. Wojciecha i matka Ottona, podarowała kl. cyst. w Wieleniu 80 grz. szer. gr ze swej ojcowizny w intencji za swego męża i syna, a [w zamian] kl. oddał w dożywocie Wojciechowi i jego ż. Katarzynie wieś G.; Wojciech i Katarzyna zobowiązują się do utrzymywania kapłana, którego wyznaczy kl. oraz do wypełniania służby wojskowej ze wsi G., jeśli kl. nie będzie od niej wolny, lecz na koszt klasztoru; zobowiązują się także do polepszenia stanu wsi i folw. z dworem (allodium) oraz do pozostawienia dla kl. wszelkich ruchomości i inwentarza w dworze (allodium sive curia); zastrzegają tylko dla Małgorzaty c. Ottona Awstacza 4 „lectas sive plumas” i 6 krów (Wp. 5 nr 429); 1429 Wojc. (Olbracht)2W cytowanych tu zapiskach z ksiąg sądowych z reguły występuje jako Olbracht Kromnow (Cromnowo) Górski wygrywa spór z Jarosławem Sierpowskim o 5 1/2 grz. szer. gr kwoty głównej i tyleż pieniędzy z tytułu szkód (KoścZ 9 k. 225, 238v); 1430 tenże Wojciech w sporach z Januszem z Czerwonego Kościoła i Januszem Krakwiczem [z Luboni] o 3 grz. szer. gr szkody (KoścZ 9 k. 244v, 257v, 271v, 277v); 1432 Katarzyna wd. po Henryku z Bylęcina [obecnie Belęcin Stary k. Krzywinia] dowodzi, że nie ręczyła Wojciechowi Kromnow [z G.] za Sędziwoja Spławskiego [ze Spławia k. Śmigla] i Zygmunta Grunowskiego (WR 3 nr 1450); 1432 Helena ż. Piotra z Kubaczyna dowodzi, że nie posyłała swego szwagra (dziewierza) Wojc. Kromnowa z G. do Wschowy, aby odebrał od Żydów jej 10 grz. (WR 3 nr 1453); 1433 Wojc. Kromnow w G.3Tenże Olbracht Kromnow znany z 1435 r. jako dziedzic w Rusinowie k. Krzywinia (KoścZ 11, 14) (KObceRyc. 60).

1533 król Zygmunt St. zatwierdza wszystkie przy w. i nadania dóbr kl. w → Przemęcie udzielone przez dawniejszych monarchów, m. in. w pow. kośc. z późniejszej fundacji4W dok. wymieniono wieś G. w drugiej grupie „posterioris fundationis”, lecz najwidoczniej błędnie, gdyż m. in. wieś G. należy zaliczyć do najwcześniejszych posiadłości kl. w Wieleniu [później w Przemęcie] na m. Przemęt i m. in. na wieś G. (MS 4/2 nr 16 708).

Pobór: 1530 z 2 ł. (ASK I 3, 131); 1563 z 6 ł., 1 wiatraka w dzierż. dziedz., 1 karczmy, od 1 komor. (ASK I 4, 184v); 1566 z 5 ł. kmiecych, 1 ł. soł., 1 wiatraka, od 4 zagr. z rolami, od 1 komor. (ASK I 4, 272); 1580 z 3 ł., od 4 zagr., 1 komor., 1 dudarza, z wiatraka w dzierż. dorocznej; sołectwo posiada ur. Gaspar Nostwicz Drzewiecki, który płaci z 1/2 ł., od 1 zagr., 1 komor. i 2 ratajów (coloni), 25 owiec i z 2 wiatraków w dzierż. dorocznej (ASK I 6, 275v).

4. 1566, 1580 łany i posiadłości sołectwa → p. 3.

5. 1358 kop. XV w. Rudolf opat z Wielenia [w tekście mylnie de Wedel] oświadcza, że dzies. m. in. z wsi G. należą od dawna do bpstwa pozn. (Wp. 3 nr 1383).

1 W dok. nie podano, kim był ten śwd.; oprócz niego występuje in., równie „anonimowy” śwd. z Moch oraz 2 sołtysów, także z wsi klaszt. z Osłonina i Wijewa; można przypuszczać, że był to któryś z zarządców dóbr klaszt. lub może dzierżawca.

2 W cytowanych tu zapiskach z ksiąg sądowych z reguły występuje jako Olbracht.

3 Tenże Olbracht Kromnow znany z 1435 r. jako dziedzic w Rusinowie k. Krzywinia (KoścZ 11, 14).

4 W dok. wymieniono wieś G. w drugiej grupie „posterioris fundationis”, lecz najwidoczniej błędnie, gdyż m. in. wieś G. należy zaliczyć do najwcześniejszych posiadłości kl. w Wieleniu [później w Przemęcie].