GROBIA

(1403 [Grobia], 1417 Grobya, 1423 Crobya!), osada obecnie nie istnieje, leżała w pobliżu Bucza1K 8, 34, a za nim Now. 2, 435 lokalizowali zanikła wieś G. w miejscu obecnej wsi Dębina, 2 km na SW od Bucza, 11,5 km na SW od Śmigla. Wydaje się, że opust. w końcu XVI w. G. znajdować się musiała bliżej Bucza, gdyż wg zeznań zanotowanych w wizytacjach kościelnych z XVII w. dawny kościół par. w G. po r. 1641 pełnił funkcję kościoła par. w Buczu, zapewne wiec znajdował się w pobliżu tej wsi (AV 4, 144v; AV 17 k. 454n., 631n.; PrCP nr 4388), na SW od Śmigla.

1. 1463 n. pow. kośc. (PG 6, 162v); 1443 n. par. własna (AE I, 11v); 1510 dek. Kościan (LBP 128).

2. 1411 Dobiesław Grobski w sporze o granice [G.?] z Katarzyną wd. po Mikołaju z Sączkowa (KoścZ 3, 167); 1416 jez. → Lutomia, → p. 3; 1450 jez. → Trzebidza, → p. 3; 1547 granica Sęczkowa i Sączkówka dochodzi do kopca narożnego z wsią G., nal. do Wawrzyńca Gołanickiego (KoścZ 27, 538); 1568 kopiec narożny wsi G., Dłużyna i → Charbielin (PG 20, 715).

3. Własn. szlach. 1403-17 Dobiesław Grobski z G. [albo Bodecki z → Bucza] (WR 3 nr 197, 200, 259, 545, 551, 599, 630 tu błędnie: Grabski; KoścZ 4, 270v); 1404 tenże pozwał Szczedrzyka Kluczewskiego o rzekomą kradzież konopi wartości 1 grz. (WR 3 nr 258); 1408 tenże uzyskał w sporze z wdową po Bartoszu [Wezenborgu] wdzie pozn. i jej ss. Januszem i Bartoszem pr. do 20 grz. szkody z powodu niewykrycia złodzieja [w Gostyniu] (WR 3 nr 361); 1413 tenże oddalił pretensje Mościca, kaszt. pozn. i jego pełnomocnika Paszka Chrząstowskiego do 50 grz. (BR 628 nr 55, 56); 1416 tenże pozwany przez Katarzynę Sączkowską nie chce jej oddać 1/4 jez. Lutomia [por. → Bucz r. 1415, 1418] (KoścZ A, 103).

1418-28 Wyszemir Grobski [albo Bodecki z → Bucza, brat Dobiesława] (KoścZ 8, 143v; KoścZ 9, 49); 1418 tenże przegrywa proces z Wawrz. Granowskim o 6 grz. szer. gr (KoścZ 4, 368v); 1422 tenże asesorem sąd. w Kościanie (Wp. 5 nr 354); 1427 tenże posiada → Śniaty (WR 3 nr 1278 tu błędnie nazwany Grabskim); 1429 tenże otrzymuje od Tomasza sołtysa z Głodna 1/3 jego sołectwa i 1/2 zbiorów z tegoż sołectwa obejmującego 1 ł. roli (KoścZ 9, 208v);.

1428-29 Jurga Grobski [z G.?] (KoścZ 9 k. 117, 204v).

1428, 1441 Mik. Grobski [s. Wyszemira z Bucza i z G.] (KoścZ 9, 19; AE I, 61).

1445 Michał Grobski [s. Wyszemira z Bucza i z G.] przegrywa proces o dług 84 grz. i kary z Mik. Bylęckim [z Bylęcina k. Krzywinia], który otrzymuje pr. wwiązania w G., Bucz i Śniaty do wysokości sumy długu (KoścZ 12, 638).

1446 Wojc. Grobski [s. Wyszemira z Bucza i G.], pleb. w Kryrowie [pow. pyzdr.; obecnie → Krerowo] posiada cz. Sikorzyna otrzymaną w działach z braćmi (PG 2, 165); 1446 tenże oraz Michał i Jakub bracia niedz. z G. sprzedają Mik. Tomickiemu 1/2 wsi Wąsowo (PG 2, 158); 1448 tenże Wojciech kupuje czynsz 5 grz. szer. gr za 110 zł węg. od Jerzego dz. w Szczepankowie i Biskupicach [k. Śmigla] (ACC 109, 276v); 1450 Michał i Jakub z G. otrzymują od Jurka Szczepanowskiego pr. posiadania 2 rybaków na jez. Trzebidza, którzy będą mogli łowić tylko na potrzeby ich kuchni wszelkiemi sieciami z wyjątkiem niewodu i słębu (PG 4, 47); 1450-53 ciż w sporze z kolejnymi plebanami z Wilkowa o grunty w → Śniatach (ACC 32, 29; ACC 33, 62; AE I, 204); 1462 Jakub Grobski daje swemu bratankowi Stanisławowi s. zm. Michała [z G.] 1/3 swych dóbr w G., Buczu, Boszkowie Starym, Barklinie Starym, Siekowie, Siekowie Małym, Śniatach, Sikorzynie i Głodnie (PG 6, 162v); 1463 tenże zapisuje plebanowi w G. czynsz 4 grz. od sumy 80 grz. na tychże dobrach (PG 6, 162v); 1463 tenże otrzymuje od swego brata Wojciecha pleb. w Kryrowie części dziedz. w G., Buczu, Siekowie, Siekowie Małym i w Głodnie (PG 6, 168); 1465 tenże z bratankien Stanisławem zapisują czynsz dla Jana Konarzewskiego altarzysty i pleb. w Siekowie → p. 5.

1467 Anna dz. G. (ACC 46, 151v).

1469 działy majątkowe Grobskich-Siekowskich [pełne dane → Bucz]: Kat. [z domu Grobska?] otrzymuje G., Bucz i Boszkowo Stare (PG 8, 42): 1470 taż Katarzyna sprzedaje z pr. odkupu Janowi tenut. [dóbr bpich] w Wielichowie, niegdyś wójtowi kościańskiemu, swoje wsie po ojcu i matce G., Bucz i Boszkowo Stare za 300 grz., a wspomn. Jan na tych wsiach zapisuje ż. Dorocie 250 grz. posagu i wiana (PG 8, 60v).

1470-80 Jan [niegdyś z → Gołanic, niegdyś wójt kośc.] zw. Grobskim w 1472 nabywa od Filipa Chobienickiego 3 ł. roli w Godziszewie i 1 ł. w Zakrzewie [k. Zbąszynia], a w 1480 r. całe Zakrzewo z pr. odkupu za 300 grz. oraz od Klemensa niegdyś Skoraczewskiego pr. i przezyski na wsi Jeligowo (PG 8 k. 137, 144v; PG 9, 122; PG 10, 67); 1492 Dorota wd. po tymże Janie Grobskim sprzedaje z pr. odkupu Janowi Gołanickiemu sędziemu wsch. swą oprawę na G., Buczu i Boszkowie Starym za 250 grz. (PG 10, 166v).

1563 w G. tylko zagrodnicy (ASK I 4, 163v); 1581 pobór od 5 zagr. i 1 komor. (ŹD 67).

5. 1443 Grzymała pleb. w G. (AE I 11v; Now. 2, 646 tu podano imię Maciej?); 1447-75 Piotr altarysta w Wolsztynie, pleb. w G. (Now. 2, 435); 1485-86 Stanisław pleb. w G. (Now. 2, 435); 1508-34 plebani i witrycy kościoła par. w G. upominają się o zaległy czynsz z Kuczynki (ACC 85, 73v; ACC 91, 29; ACC 102, 101v; ACC 109, 28v); 1510 par. G. [formularz nie wypełniony] (LBP 128); 1519 Winc. Bronikowski zapisuje pleb. w G. czynsz 2 grz. z pr. odkupu za 22 grz. z cz. Bronikowa (ACC 94, 115); 1519 Maciej komendarz w G. kwituje odbiór 1 grz. i 6 gr zaległego czynszu oraz 24 grz. sumy głównej z Wroniaw od Mik. Potulickiego vel Kiebłowskiego (ACC 94, 102v); 1573 wzm. 1684-85 pleb. Wacław obejmuje par. G. z prezenty p. Gołanickiej i jako uposażenie otrzymuje dzies. w ziarnie i meszne ze wsi Bucz, Barklino i Boszkowo2Ta sama wizytacja wymienia dok. z r. 1540! Wystawiony rzekomo przez bpa Andrzeja Opalińskiego! [był bpem pozn. w l. 1607-23, Now. 2, 104] dot. dzies. snop. dla kościoła w G. należnych ze wsi G., Bucz, Boszkowo [Stare] i Barklino [Stare], Ponieważ w r. 1540 nie było bpa o imieniu Andrzej, Now. 2, 435 zapewne słusznie przypisał ten przyw. bpowi Andrzejowi z Bnina, antydatując go na r. 1440 (AAP Acta Visitationum 17, 455) (AV 17, 455).

1455-65 kaplica Ś. Barbary (i in. altarie?): 1455 Jakub Grobski kupuje czynsz 2 grz. od sumy 24 grz. zapisanej na wsi Krzan [Jana] Jaszkowskiego i przeznacza ten czynsz dla kapłana, który ma 2 razy w tygodniu odprawiać mszę w kaplicy Ś. Barbary, znajdującej się w pobliżu kościoła par. w G. (ACC 36, 51); 1460 tenże kupuje z zastrz. pr. odkupu u Jana i Jakuba z Konarzewa [k. Poznania] czynsz 2 grz. od sumy 24 grz. dla kaplicy Ś. Barbary w G. (ACC 40, 96); [1461] tenże zapisuje dla ołtarza, który ma być erygowany w kaplicy kościoła par. w G. czynsz 2 grz. od sumy 24 grz. z Siekowa; Wojc. z Morkowa zapisuje dla tegoż ołtarza czynsz 1 1/2 grz. z Morkowa (AE 11, 32-32v); Mikołaj z Kurska [Now. 2, 435 nazywa go błędnie Grobskim] zapisuje altaryście Ś. Barbary w G. czynsz 1 zł węg. od sumy 20 zł węg. z Kurska (ACC 46 126v); 1465 Jan z Morkowa zapisuje Janowi altaryście w G. Czynsz 2 grz. od sumy 30 grz. z Morkowa (ACC 44, 25v); 1465 obl. 1478 Jakub Grobski uposaża altarię ŚŚ. Andrzeja i Jakuba, Jerzego, Krzysztofa, Dziesięciu Tysięcy Męczenników, Marii Magdaleny i Barbary w czynsz 9 1/2 grz., z czego 2 grz. i 1 zł węg. zapisane są na folw., 3 rybakach, łące i ogrodzie w Siekowie oraz na łące w Barklinie Starym; altaria ta posiada również czynsz z Krzanu [→ wyżej r. 1455]; uposażenie altarii pozostanie bez zmiany po przeniesieniu jej do kaplicy (capellania seu oraculum) w Siekowie; altarystą tej altarii i pleb. w Siekowie zostaje Jan Konarzewski (AE II, 533 n.; PG 6, 208).

6. 1434 Stanisław kleryk z G. (ACC 18, 116).

[XV w.] wzm. 1529 dziadkiem Andrzeja Bieganowskiego [z Bieganowa k. Wrześni, pow. pyzdr.] był Mikołaj Grobia3O bliskim pokrewieństwie Andrzeja Bieganowskiego z Grabskimi świadczy jego udział w działach rodzinnych w 1469 r. (→ Bucz). Andrzej był s. Winc. Bieganowskiego i Małg. z domu Grabskiej (kartoteka SHG). Ojcem Małgorzaty wg zeznań z 1529 r., opartych na ustnej tradycji rodzinnej, miał być Mikołaj, zapewne ident. z słabo poświadczonym Mik. Grobskim z l. 1428, 1441 (→ wyżej) (AC 2 nr 1816).

1446-69 Wojciech s. Wyszemira z Bucza i G., pleb. w Kryrowie; 1448 fundator altarii fundi Grobia-Siekowo w koleg. NMP in Summo Pozn., 1455 fundator altarii Zwiastowania NMP, Dziesięciu Tysięcy Męczenników, ŚŚ. Barbary, Małgorzaty, Doroty, Katarzyny i Agnieszki w kat. pozn., 1457 fundator i altarysta, altarii ŚŚ. Trójcy, Wojciecha, Stanisława, Marcina w kat. pozn. (PG 2, 165; ACC 36, 63v; BJ 8057 IV, 247; Now. 1 s. 267, 418; Now. 2 s. 594, 596).

7. 1417 (KoścZ 10, 320v).

1 K 8, 34, a za nim Now. 2, 435 lokalizowali zanikła wieś G. w miejscu obecnej wsi Dębina, 2 km na SW od Bucza, 11,5 km na SW od Śmigla. Wydaje się, że opust. w końcu XVI w. G. znajdować się musiała bliżej Bucza, gdyż wg zeznań zanotowanych w wizytacjach kościelnych z XVII w. dawny kościół par. w G. po r. 1641 pełnił funkcję kościoła par. w Buczu, zapewne wiec znajdował się w pobliżu tej wsi (AV 4, 144v; AV 17 k. 454n., 631n.; PrCP nr 4388).

2 Ta sama wizytacja wymienia dok. z r. 1540! Wystawiony rzekomo przez bpa Andrzeja Opalińskiego! [był bpem pozn. w l. 1607-23, Now. 2, 104] dot. dzies. snop. dla kościoła w G. należnych ze wsi G., Bucz, Boszkowo [Stare] i Barklino [Stare], Ponieważ w r. 1540 nie było bpa o imieniu Andrzej, Now. 2, 435 zapewne słusznie przypisał ten przyw. bpowi Andrzejowi z Bnina, antydatując go na r. 1440 (AAP Acta Visitationum 17, 455).

3 O bliskim pokrewieństwie Andrzeja Bieganowskiego z Grabskimi świadczy jego udział w działach rodzinnych w 1469 r. (→ Bucz). Andrzej był s. Winc. Bieganowskiego i Małg. z domu Grabskiej (kartoteka SHG). Ojcem Małgorzaty wg zeznań z 1529 r., opartych na ustnej tradycji rodzinnej, miał być Mikołaj, zapewne ident. z słabo poświadczonym Mik. Grobskim z l. 1428, 1441 (→ wyżej).