GRUNÓWKO

(1401 ambo Grunowo1Słowo „ambo” w zapisce z 1401 r. (→ p. 3) zostało skreślone z nieznanego powodu; nie ma więc pewności, czy istniały już wtedy 2 odrębne osady o nazwie Grunowo, czy też słowo to wpisano omyłkowo, sugerując się sąsiednimi wpisami: „ambo Chelkowo” i „ambo Szakowo” [Zakowo]; gdyby ambo było wpisane omyłkowo, to za pierwszą wzm. o G. należy uznać przekaz z 1429 r, 1429 Grunowo Minor, 1430 Minor Grunowo, 1510 Grunowko, 1559 Gronowko Male, 1563 Gronowko), obecnie Gronówko, 8 km na NE od Święciechowy, 5 km na NE od Leszna.

1. 1464 n. pow. kośc. (PG 7, 222); 1510 n. par. Goniębice (LBP 131).

2. 1510 2 łany Pirzchalinskye → p. 3; 1559 łąki skotnice, błota, błoto Szadek, granice z Goniębicami i Grunowem [obecnie Gronowo] → p. 3.

3. Własn. szlach. 1401 mieszkańcy obu2→ przyp. 1 wsi G. mają zapłacić po 8 sk. sądowi i 8 sk. Tomisławowi [nazwisko trudno czytelne: ...emczsky] z powodu niestawienia się na opole [na rozgraniczenie wsi przy pomocy świadków opolnych] (KoścZ 1, 146).

1429 Zygmunt dz. G.M. [→ Grunowo, gdzie Zygmunt występuje jako dz. w l. 1415-50] zawiera ugodę z pleb. z Goniębic w sprawie łąki w → Grunowie (ACC 22, 22).

1430 Jan Wyciążkowski przedstawia w sądzie ziemskim dok. kupna 1/2 M.G. za 150 grz. od Kat. Strzeżowskiej: nikt nie zgłasza pr. bliższości do M.G. (KoścZ 9, 252v).

1464 Helena z Grunowa sprzedaje 1/4 M.G. [Mik.] Grunowskiemu [któremu?] za 70 grz. (PG 7, 222); 1467 Stanisław z M.G. zapisuje ż. Barbarze po 50 grz. posagu i wiana na M.G. (PG 7, 196v); 1469 Tomasz niegdyś Grunowski z M.G. (KoścZ 15, 305); 1470 Szymon i Stanisław dziedzice z G.M. kupują 1/4 Grunowa [Małego?] od Macieja s. Tomka3Maciej sprzedawał swój majątek po matce, z czego można wnosić, że to ona była dziedziczką cz. w G., a jej mąż Tomek był przybyszem [z G. M.] (PG 8, 60); 1470-72 Szymon z M.G. (KoścZ 15 s. 511, 630); 1471 tenże zapisuje ż. Agnieszce po 40 grz. posagu i wiana na 1/2 swych części w M.G. (PG 8, 97).

1470 Mik. Grunowski z M.G. [zapewne żonaty z Kuranowską] zeznaje, że swemu s. Janowi wnosi, [do M.G.?] 40 grz. z Kuranowa [k. Osiecznej; obecnie Koronowo], a Mik. Kuranowski w zastępstwie tegoż Jana swego siostrzeńca płaci przysądne (KoścZ 15, 510).

1470-79 Mik. Pierzchała, niegdyś z Kuczyny, obecnie Grunowski z M.G. (KoścZ 15 s. 509, 576); 1476 tenże żonaty z Kat. [Grunowską] bratanicą Mik. Grunowskiego (PG 9, 65); 1479 tenże sprzedaje swą cz. w M.G. za 60 grz. Janowi Więckowskiemu (PG 9, 189v).

1486 Kat. [Grunowska c. Szymona?], wd. po Mac. Stroszynie Pijanowskim [zapewne potomku Stroszyna Wyskoty z → Oporowa k. Ponieca i → Pijanowic] posiadaczka cz. dziedz. w M.G. pozwana przez Jana Krzyżankowskiego (KoścZ 17, 58); 1488 taż, c. Szymona, jest winna wspomn. Janowi 20 grz. i na poczet tego długu zastawia mu 1 1/2 ł. os. w M.G. (KoścZ 17, 158); 1489 [taż Grunowska] Katarzyna ż. Mik. Robaczyńskiego sprzedaje bratu stryj. Janowi Grunowskiemu cz. [M.] G. za 90 grz. (PG 10, 114).

1489 Jan Grunowski sprzedaje z zastrz. pr. odkupu 1 1/2 ł. os. w G. Janowi Krzyżankowskiemu [z Krzyżanek k. Krobi] (PG 10, 114); 1489 tenże zapisuje ż. Katarzynie po 50 grz. posagu i wiana na cz. w G., którą kupił od Katarzyny ż. Mik. Robaczyńskiego (PG 10, 114v).

1493 Jan i Jakub bracia niedz. z M.G. sprzedają z zastrz. pr. odkupu 1 1/2 ł. os. w M.G. Piotrowi Międzychodzkiemu [z Międzychodu k. Śremu] za 20 grz. (PG 10, 186v).

1510 w G.: Jan Żegrowski [s. Jana Wyciążkowskiego] posiada 3 ł. opust., które są uprawiane; 2 ł. zw. Pirzchalinskie [po Mik. Pierzchale, zob. wyżej r. 1479]; Jan Grunowski posiada 4 1/2 ł. os. oraz 2 1/2 ł. opust., nie uprawne; 4 ł. folwarczne, wiatrak, 3 stawy (LBP 131-132); 1513 Michał duchowny (→ p. 6) i Jan bracia dziedzice w M.G. (KoścZ 18, 410v); 1530 pobór: 4 ł. i karczma (ASK I 3, 125); 1559 podział G.M. między Mac. Grunowskiego i Marcina Goniębickiego: Grunowski otrzymuje płosę roli pod dworem, w którym mieszka od jeziorka aż do błota i błotko Szadek, w którym może sobie zrobić staw, a Goniębicki otrzymuje pozostałe błota i łąki, 2 płosy roli z siedliskami (na jednym z siedlisk budynki), jedna z nich ciągnie się od skotnic do gran. z Goniębicami, a druga od skotnic do gran. z Grunowem oraz pr. przeganiania bydła i wożenia siana przez groblę [przez grunty Grunowskiego] (KoścG 12, 199-200); 1563 pobór: Marcin Goniębicki płaci z 3 ł.; [Maciej?] Grunowski płaci z 2 1/4 ł., karczmy dziedz., wiatraka dziedz. i 4 komor.; Stefan Wilkowski płaci z 1 ł. i wiatraka dziedz. (ASK I 4, 162v); 1564 Stefan Wilkowski posiada 3 1/2 ł. w G. (IBP 305); 1566 pobór płacą Stefan Wilkowski i Małg. Granowska: 2 3/4 ł., karczma doroczna, 2 wiatraki, 4 zagr,. 1 rzem. (ASK I 4, 256v).

5. 1451 dzies. z G. należy do par. w Goniębicach (ACC 33, 27v); 1510 pleb. w Goniębicach otrzymuje dzies. z 2 ł. zw. Pirzchalinskie i z 4 ł. folw.; z łanów będących w ręku Jana Grunowskiego płacono wiardunki dzies. bpowi pozn. → p. 3 (LBP 131-132); 1564 wiard. dzies. dla bpa pozn. płaci Stefan Wilkowski z 3 1/2 ł. (IBP 305).

6. 1504-31 Michał Grunowski (→ p. 3) pleb. w Goniębicach (KoścZ 19, 42v; AC 2 nr 1601, 1800; ACC 92, 338v; MH 7, 30); 1510 Jan Wielgi z G. pleb. w Gryżynie (ACC 87, lv).

7. 1397 (Lek. 2 nr 1966); 1400 (KP nr 32).

8. Ok. XII – poł. XIII w. ślady osad na wzgórzach w pobliżu G. (Hensel 2, 155).

1 Słowo „ambo” w zapisce z 1401 r. (→ p. 3) zostało skreślone z nieznanego powodu; nie ma więc pewności, czy istniały już wtedy 2 odrębne osady o nazwie Grunowo, czy też słowo to wpisano omyłkowo, sugerując się sąsiednimi wpisami: „ambo Chelkowo” i „ambo Szakowo” [Zakowo]; gdyby ambo było wpisane omyłkowo, to za pierwszą wzm. o G. należy uznać przekaz z 1429 r.

2 → przyp. 1.

3 Maciej sprzedawał swój majątek po matce, z czego można wnosić, że to ona była dziedziczką cz. w G., a jej mąż Tomek był przybyszem.