JABŁONKA

(1429 or. Jabłonka, 1590 Jabłonka) 6 km na N od Trzciela.

1. 1434 n. pow. pozn. (PZ 12, 111v); 1508 n. par. Trzciel (ASK I 3, 22).

2. 1446? bory i lasy (PG 2 k. 203v, 209v); 1450 bory (PG 4 k. 8v, 15v, 75).

1520, 1521 Jan Rozbicki z Lewic toczy proces z [Ostrorogami] dziedzicami w Lwówku o rozgraniczenie ich dóbr, tj. m. Trzciel z wsiami J., Grodna [obecnie Grudna] i Zębowo z m. Lewice; z opisu gran.: kopiec narożny przy błocie zw. Bagno dzieli Trzciel, Lewice i J., od niego gran. idzie do kopca narożnego przy końcu jeziora, na łące zw. Pąchy; kopiec ten dzieli J., Silną i Lewice (PZ 29, 90; CP 378, 179-181).

1534 właściciele Lewic toczą proces z [Ostrorogami] z Lwówka o odnowienie granic między m. Lewice oraz wsiami Grodna i J.; z opisu gran.: kopiec narożny na końcu łąk i jeziora zw. Pąchy dzieli Lewice, wsie Silna bpa pozn., Grodna i J., potem gran. wzdłuż drogi zw. Stara Kościeńska przez bór aż do kopca narożnego przy tej drodze i przy bagnie zw. Długie Błoto; kopiec ten dzieli Lewice, Grodnę i J. (PZ 30, 135v-136; CP 378, 181-183).

1535 łąki i jezioro zw. Pąchy, inne łąki wsi J., bory (PG 16, 746); 1545 strugi, na których można zbudować stawy: Stawisko we Wsi, Piaseczna, Przerwane Stawisko, Wierzchowisko, Moszczona, Mostki, Krowie Błoto (PG 87, 77-81); 1571 Pańska Struga, łożyska [czyli strugi] Piaseczna, Czyste, Moszczona w borze wsi J. → p. 3 (PG 121, 149v-156).

3. Własn. szlach. 1429 J. pana Macieja Trzcielskiego (KoścZ 9, 236v).

1434 Dziersław z Krzestkowic [obecnie Krzeszkowice], Sędziwój z Grzebieniska, Marcin Jarogniewski, Manlin Żyd pozn., stren. Jan Pniewski [każdy z nich z osobna, prawdop. jako wierzyciele zm. Macieja Trzcielskiego] toczą procesy z dziedzicami Trzciela i przynależnych dziedzin, m. in. J., to jest z Filką [ze wsi Rusiec, pow. kcyn.] wd. po Śreniawie, Burnetą wd. po [Janie] Janowskim [Janowiec, pow. gnieźn.], Anną ż. Stan. Mielżyńskiego [Mielżyn, pow. pyzdr.], Małgorzatą ż. Kaczkowskiego [Kaczkowo, pow. kcyn.], Janem Rojewskim [tytułowany stolnikiem lub podstolim inowrocł.], Kat. Gądską [ż. Tomasza Gądkowskiego z Gądek] i z siostrami Barbarą i Dobroszką [cc. zm. Mroczka] z Łopuchowa (PZ 12 k. 111v, 116v, 117, 123v, 129v).

1434 pełnomocnik braci Stanisława i Dobrogosta Ostrorogów przedkłada przed sądem ziemskim pozn. dokumenty dot. przeniesienia na ich rzecz własności m. Trzciel z wsiami, m. in. J.: A. wyst. przez starostę gen. Wlkp. Sędziwoja Ostroroga [star. do 13 III 1434], pozbywcami są [siostry] Filka [wd. po Śreniawie] z Ruścca [pow. kcyn.] i Burneta wd. po Janie z Janowca [pow. gnieźn.] oraz Jan Rojewski stolnik inowrocł. z siostrami, a sąd przyznaje dok. moc wieczystą (PZ 12, 186); B. wyst. przez starostę gen. Wlkp. Andrzeja Ciołka z Żelechowa [star. od 5 III 1434], pozbywcami są Dobroszka i Barbara cc. zm. Mroczka z Łopuchowa (PZ 12, 186v), C. zaś stren. Maciej z Wąsoszy [pow. kcyn.] na tym samym posiedzeniu sprzeciwia się wywołaniu tego dok. i zgłasza roszczenia z tytułu pr. bliższości (PZ 12, 187); 1434 sąd ziemski kośc. po trzykrotnym wywołaniu przyznaje moc wieczystą dok. przeniesienia własności m. Trzciel z wsiami, m. in. J., wystawionemu na rzecz Stanisława i Dobrogosta [Ostrorogów] (KoścZ 10, 265v-266).

1446 Dorota ż. Bernarda z Wysoczki daje Wyszocie z Bytynia ósmą cz. w Rościegniewicach i ósmą cz. w Gorgoszewie w zamian za 2 ł. w J. i 100 grz. (PG 2, 156v).

1446?-1450 Dobrogost Ostroróg: 1446? tenże daje Hinczy z Rogowa [woj. sandomierskie] kaszt. rozpierskiemu i podskarbiemu Królestwa Polskiego 3 ł. w J. i 2000 grz. półgr w zamian za las Czerniec w pow. kon. (PG 2 k. 203v, 209v); 1450 tenże daje Jakubowi, Bartłomiejowi i Janowi dziedzicom z Krzysztoforzyc [woj. krak.] dziesiątą cz. roli w J., z wyłączeniem innych pożytków i borów, oraz 2000 grz. szer. gr w zamian za ich prawa do wsi Wierzenica, Rakownia, Pławno, Kobylnica i Zalasewo, jakie im przypadły po zm. stryju Mik. Męczce z Krzysztoforzyc (PG 4 k. 8v, 15v, 75).

1508 w J. nie ma kmieci (ASK I 3, 22); 1510 J. wieś panów [Ostrorogów] ze Lwówka, 6 1/2 ł., lecz jeden z nich opust.; dziesięcinę snop. oddają burgrabiemu zamku trzcielskiego, a plebanowi [tytułem dzies.] po 3 gr (LBP 175-176).

1520, 1521 J. własn. Jerzego, Stanisława, Marcina i Mikołaja [Ostrorogów] z Lwówka [ss. Dobrogosta i wnuków Dobrogosta Ostroroga z Lwówka] (PZ 29, 90; CP 378, 179-181).

1534 J. własn. Jerzego, Stanisława i Marcina Ostrorogów z Lwówka (PZ 30, 135v-136; CP 378, 181-183).

1535 bracia niedz. Jerzy i Stan. Ostrorogowie dziedzice w Lwówku Dobiesławowi, Piotrowi i Wojciechowi Rozbickim z Lewic dla użytku ich poddanych z m. Lewice dają jez. Pąchy, łąki zw. Pąchy, odgraniczone palami dębowymi od innych łąk wsi J. oraz wolną drogę do tego jeziora i łąk oraz wolne płone pastwiska (pascua sterilia) w borach Trzciela i J., a otrzymują płone pastwiska w borach m. Lewice dla użytku swych poddanych z m. Trzciel, wsi J. i z Hamru (PG 16, 746).

1538 w podziale dóbr m. Lwówek między Ostrorogami Wojc. Lwowski otrzymuje m. in. J. (PG 80, 195v-197v).

1545 podział dóbr między [Ostrorogami] Lwowskimi: Stanisław s. zm. Marcina Lwowskiego i Wojciech s. zm. Jerzego Lwowskiego otrzymują części m. Lwówek oraz m. in. po 1/2 wsi J., zaś wspólne mają być strugi, na których można zbudować stawy, tj. Stawisko we Wsi, Piaseczna, Przerwane Stawisko, Wierzchowisko, Moszczona, Mostki, Krowie Błoto oraz miejsce, gdzie można zbudować kuźnicę ze stawem (PG 18, 180-183; PG 87, 77-81).

1563 w J. zagrodnicy (ASK I 5, 237v).

1571 starosta gen. Wlkp. zgodnie z dekretem król. rozdziela między Annę z Ostroroga Lwowską, wd. po Prokopie Sieniawskim oraz Krzysztofa i Marcina [Ostrorogów] Lwowskich bory i lasy, przynależne do Lwówka i Trzciela, a m. in. bór na J., począwszy od Pańskiej Strugi i gran. z Rybojadami; dla Sieniawskiej prawa strona tego boru, idąc od Pańskiej Strugi, a wszerz aż do Piasecznej Strugi; dla Lwowskich lewa strona boru aż do granic z Lewicami i Silną; łożyska [tj. strugi] w tym boru podzielono drogą losowania: Czyste i Piaseczna dla Sieniawskiej, Moszczona dla Lwowskich (PG 121, 149v-156).

1577 J. (ASK I 5, 720v).

1580 płatnik poboru Marcin Lwowski: 14 półł., 4 zagr., 2 komor., 1 kołodziej (ŹD 38).

1590 Marcin Lwowski z Ostroroga kaszt. kam. zapisuje ż. Gertrudzie Opalińskiej c. Andrzeja Opalińskiego z Bnina po 7000 zł pol. posagu i wiana na 1/2 swych dóbr m. Lwówek z wsiami, m. in. na 1/2 wsi J. (PG 23, 474-475).

5. 1510 w J. 6 1/2 ł., z nich 1 ł. opust.; dziesięcinę snop. oddają burgrabiemu zamku trzcielskiego, a plebanowi [tytułem dziesięciny, co wynika z opisu całej parafii] po 3 gr (LBP 175-176); 1640-41 z wizytacji kościoła par. w Trzcielu: w J. plebanowi [dają meszne po korcu (modium) owsa i tyleż żyta; tekst dot. J. zawiera b. radykalny skrót, który prawdop. oznacza, że w J. jest tak samo, jak we wsi poprzednio opisanej]; mieszczanie w Trzcielu i kmiecie [ze wsi parafialnych?] dają po 3 gr czeskie plebanowi i tyleż rektorowi szkoły (AV 10, 105v-107v).