JARYSZEWO

(1408 or. nazwisko: Jariszewski, 1425 or. Iaryschewo, 1509 Jharischewo, 1563 Jarisschewo, 1564 Iarzyszewo, 1577 Jarissewo, 1580 Jariszewo) 8,5 km na NNE od Szamotuł.

1. 1493 n. pow. pozn. (PG 10, 186v); 1508, 1510 par. Stobnica (ASK I 3, 18v; LBP 79).

3. Własn. szlach. 1408 Jan Jaryszewski (WR 1 nr 786).

1493 Katarzyna1Stobnica, J. i inne wsie w tej okolicy stanowiły zapewne posag Małgorzaty, c. Wincentego z Szamotuł (zmarł 1444), która 1442 wyszła za mąż za Kazimierza II ks. bełskiego, z Piastów mazowieckich (zmarł 1442), a potem 1445 za Wacława ks. opawskiego i raciborskiego (zmarł 1456). Z kolei Katarzyna, c. Małgorzaty i Wacława zapewne otrzymała w posagu m. in. J. (por. Brączewo 1465) wd. po Władysławie [kaszt. i star. nak.] z Danaborza [pow. kcyn.] daje swym synom Janowi Starszemu i Janowi Młodszemu 1/2 m. Stobnica z przynależnościami, m. in. z wsią J. (PG 10, 186v).

1531 Jan z Kościelca kaszt. łęcz., star. nak. i tucholski, jako opiekun Gertrudy c. zm. Andrzeja z Danaborza upomina się, aby Mac. Tuczyński po otrzymaniu 1200 fl. ustąpił z dóbr 1/2 m. Stobnica i m. in. J., zaś Maciej kwituje odbiór tej sumy i ustępuje z tych dóbr (PG 75 k. 170v-173, 677v-679).

1508 pobór: 3 ł. (ASK I 3, 18v); 1509 pobór: 3 ł., sołtys z 1 ł. (ASK I 3, 58v); 1510 4 ł. os., 6 ł. opust., 2 ł. sołectwa (LBP 79); 1563 pobór: 3 ł., 1 ł. sołtysi, karczma dor. (ASK I 5, 234); 1564 8 1/2 ł. (IBP 304); 1577 płatnik poboru Jan Broniewski (ASK I 5, 711); 1580 płatnik poboru Jan Broniewski, 6 półł. (ŹD 33).

Mieszkańcy: 1425 Małgorzata kobieta z J. (K 4, 303, przekaz nie odnaleziony).

4. 1509 sołtys na 1 ł. (ASK I 3, 58v); 1510 sołectwo na 2 ł. (LBP 79); 1563 1 ł. sołtysi (ASK I 5, 234).

5. 1510 z łanów [kmiecych] dzies. dla bpa pozn. po 6 gr z ł., 2 ł. sołectwa nie płacą dziesięciny [co należy rozumieć, że nie płacą dziesięciny bpowi] (LBP 79); 1564 z 8 1/2 ł. [kmiecego] po 6 gr dzies. dla bpa pozn. (IBP 304).

1 Stobnica, J. i inne wsie w tej okolicy stanowiły zapewne posag Małgorzaty, c. Wincentego z Szamotuł (zmarł 1444), która 1442 wyszła za mąż za Kazimierza II ks. bełskiego, z Piastów mazowieckich (zmarł 1442), a potem 1445 za Wacława ks. opawskiego i raciborskiego (zmarł 1456). Z kolei Katarzyna, c. Małgorzaty i Wacława zapewne otrzymała w posagu m. in. J. (por. Brączewo 1465).