(1408 or. Vnykowo, 1500 Vnykow, 1510 Junykowo, Ianykowo, 1565 Unikowo), obecnie Junikowo, południowo-zachodnia dzielnica Poznania, ok. 5 km od centrum miasta.

1. 1508 n. pow. pozn. (ASK I 3, 4v); 1508, 1510 n. par. Komorniki (ASK I 3, 4v; LBP 98).

2. 1408 błoto, las, bór, młyn, droga do młyna z Poznania, struga (aqua) przy borze, obok wsi Rudnicze (Wp. 5 nr 134); 1473 komisarze król. rozgraniczają¹Późna kopia tego aktu w CP 381 nr 63; prawdop. tego rozgraniczenia dot. notatka w kopiariuszu cystersów oberskich pod datami 1469, 1473 (Obra B 3 s. 300) dziedziny Ławica wieś król., Ławiczka wieś opust. [czyja?] i V. wieś kapituły pozn., poczynając od kopca narożnego wspomn. wsi usypali 30 kopcy aż do drogi wielkiej z Poznania do Międzyrzecza (PZ 19, 165); 1500 granice ze wszystkimi sąsiadami są spokojne, a z Górczynem nie są dobrze oznaczone i wymagają poprawy (CP 111, 17); 1509 mł. (ASK I 3, 39v); 1509 staw niemały; mł. dobry, może przynieść rocznie 2 małdraty mąki, jeśliby mielił bez przerwy; granice są dobre, a jedynie z Górczynem nie ma kopcy, co wymaga poprawy (CP 111, 31v-32); 1528 [duży] staw rybny (CP 36, 88); 1531 bagno na 3 stajania, młyn; granice z wsiami Plewiska, Skórzewo, Ławica, Górczyn, Rudnicze; z Górczynem potrzebne jest rozgraniczenie, bo role są bardzo podorane; inne granice są pewne (CP 11, 132).

1558-65 spory o granice ze wsią dominikanek pozn. Rudnicze: 1558 kap. pozn. jako właśc. J. pozwana o zabranie przemocą znacznej cz. wsi Rudnicze w zaroślach, czyli na ostrowie oraz o wypasienie łąki w Rudniczu (Dominikanki P-ń B 1, 13): 1561-62 proces o las (Dominikanki P-ń C 23, 16); 1565 rozgraniczenie U. i wsi Rudnicze, poczynając od kopcy narożnych wsi U., Rudnicze i Plewiska a leżących między błotem czyli strugą u smugu; od tych kopcy narożnych ścieżką przez strugę aż do innej wielkiej strugi i błota płynącej z U., która to struga łączy się z poprzednią strugą; nad strugą i błotem wbito 15 pali dębowych; od wielkiej strugi wstępując przy rowie na role, gdzie usypano nowe kopce aż do zarośli, gdzie jest stary kopiec narożny wsi Rudnicze, U. i Górczyn (Dominikanki P-ń B 1, 6-8).

1563 mł. dor. o 1 kole (ASK I 5, 217v); 1580 mł. o 1 kole (ASK I 6, 141v).

3. Własn. kapituły kat. pozn. 1408 kap. pozn. sprzedaje sołectwo w V.; wielka łąka rozciągająca się od drogi z Poznania do młyna [w J.] aż do wielkiego lasu zastrzeżona dla dworu (Wp. 5 nr 134).

1457 kap. pozn. ze wzgl. na szkody, jakie wyrządziło wojsko, odpuszcza kmieciom z U. po 5 gr [czynszu] (AC 1 nr 489).

1496 kap. pozn. na skutek skarg wikariuszy kat. pozn. na poważne szkody, jakie w lasach wsi Górczyn wyrządzają kmiecie z U. i Pabianowa, a to Andrzej Grzymała sołtys, Jakub Baran, Jan Trzanska, Jakub Jemiołka i inni kmiecie z U. postanawia, aby Andrzej Rogaliński kan. pozn. i aktualny regens wsi U. i Pabianowo, wyegzekwował te szkody od każdego z winnych (AC 1 nr 854).

1500 z wizytacji wsi prestymonialnej kap. pozn. V.: 10 ł., z tego 3 ł. os. (w r.b. dwa ł. płacą czynsz, trzeci ł. ma wolniznę); z czwartego ł. kmieć uciekł, a regens zabrał do siebie 2 konie i 2 krowy; czynsz z ł. po 13 sk., a z 7 ł. opust. płacą po 4 koguty i po 30 jaj; niektórzy kmiecie uprawiają 2 ł. opust. za czynszem; sołtys na zimę obsiał jeden z opust. łanów, lecz na wiosnę nie siał, bo grunty są nieurodzajne; dom i dwór dobre, komin wymaga naprawy, stodoła dobra; folw. mały, niecały łan; nie ma karczmy i zagrodników; kmiecie ze wsi [kapitulnej] Pabianowo proszą, aby ich nie przymuszano do uprawiania ról niegdyś kmiecych w V., a obróconych na folw., bo leżą daleko, aż pod Ławicą (CP 111, 16-17).

1509 z wizytacji: łany jak wyżej; płacą czynszu po 13 sk., lecz regens pobiera od nich po 1/2 grz., po ćw. (mensura) owsa, 4 koguty, 30 jaj; niektórzy kmiecie uprawiają za czynszem 2 1/2 ł. opust.; folw. mały, jego cz. uprawiają kmiecie, można wysiać 10 ćw. (mensure); staw niemały, mł. dobry, może przynieść rocznie 2 małdr. mąki, jeśliby mielił bez przerwy; dwór nie jest ogrodzony, w nim domus, palacium, camera, stuba nigra oraz stajnia, wszystkie już stare, stodoła dobra; [kmiecie] żalą się na Mik. Kamieńskiego z Międzyrzecza i jego służbę, że wypaśli końmi zboże na polu i zabrali liczne gęsi i koguty, zaś panu Zbąskiemu dali [przymuszeni] beczkę piwa i kilka gęsi (CP 111, 31v-32).

1516, 1521, 1527 wizytacje wsi V. (CP 111 k. 88v-89, 100v-101, 113v).

1520 kap. pozn. postanawia, że jeśli kmiecie z U. i Pabianowa nie mogą obyć się bez pastwisk opust. wsi [kapitulnej] Świerczewo, to mają zawrzeć ugodę z regensem tej wsi co do odrobku w zamian za pastwisko (AC 1 nr 1096).

1528 kap. kat. pozn. zgadza się ze względu na wielkie nakłady, jakie Anzelm z Łukowa [pow. kcyn.] kantor pozn. poczynił na budowę stawu rybnego we wsi V., której jest regensem, aby każdorazowy posiadacz tej wsi i stawu płacił do rąk prokuratora kapituły 2 grz. czynszu [rocznie] na anniwersarz za duszę zm. Jana z Łukowa dziekana pozn., a po śmierci Anzelma za dusze Anzelma i jego stryja, tegoż Jana, zaś sam Anzelm poddaje się obowiązkowi płacenia wspomn. czynszu (CP 36, 88).

1531 z wizytacji V.: regensem kantor pozn.; 10 ł., z tego 2 ł. os. i 8 ł. opust.; z łanów os. dają po 13 sk., 4 kapłony, 30 jaj, ćw. (mensura) owsa; 8 ł. opust. uprawiają za czynszem; karczmy nie ma; 2 zagr., pracują we dworze; 2 łąki po 1 stogu [siana], z trzeciej zaledwie stóg; młyn; folw. mały; opis dworu; kmiecie z Pabianowa zwożą siano ze Świerczewa niekiedy do stodoły w V., niekiedy do Poznania (CP 111, 131v-132v).

1558 Stan. Objezierski kan. pozn. i tenut. wsi kapitulnych J. i Pabianowo (Dominikanki P-ń B 1, 13).

1567 kap. pozn. poleca kmieciom z 12 wsi, m. in. z U., mleć zboże w młynach kap., pod karą 1 kopy (AC 1/1 nr 625).

1508-80: 1508 pobór: 3 ł., sołtys z 2 ł. (ASK I 3, 4v – wzm. o sołtysie została wykreślona); 1509 pobór: 3 ł., sołtys z 2 ł., od młyna 3 gr (ASK I 3, 39v); 1510 4 ł. kmiece os., 6 ł. opust., z nich sołtys uprawia 2 ł., a kmiecie 4 ł., sołectwo na 2 ł. (LBP 98); 1563 pobór: 2 ł., mł. dor. o 1 kole, karczma dor. (ASK I 5, 217v); 1577 płatnik poboru: kap. pozn. (ASK I 5, 679v); 1580 płatnik poboru kap. pozn.: 3 ł., 3 ł. opust., 3 zagr., mł. o 1 kole (ŹD 14; ASK I 6, 101v).

1423-1520: 1423 Jan kmieć z Palędzia w sporze z kmiećmi z U. dowodzi, że nie kradł żyta z woza kmiotowicom z U. (WR 1 nr 1148); 1496 kmiecie Jakub Baran, Jan Trzanska, Jakub Jemiołka (AC 1 nr 854); 1520 Wojc. Pakosławski kan. pozn. [posiadacz wsi kapitulnej] Górczyn toczy proces z Maciejem Szwolek ze Ś. Marcina [pod Poznaniem] o należny czynsz za role, które ten uprawiał w Górczynie, oraz o 26 gr, które Mac. Piątka kmieć z Y. przegrał do niego w kości i karty, zamiast uiścić czynsz Pakosławskiemu; pozwany twierdzi, że czynsz przekazał przez sołtysa z I. (AC 2 nr 1731).

4. 1408 kap. pozn. ze wzgl. na długotrwałe spustoszenie swej wsi V. sprzedaje sołectwo w V. opatrznemu i prac. kmieciowi Wawrzyńcowi s. Marcina sołtysowi z Krzyżewnik [w par. Tulce, na SE od Poznania] za 11 grz. gr praskich; sołtys otrzymuje 2 ł. położone na błocie między łąką młynarza, z tyłu za dworem, poniżej wsi Rudnicze, obok wielkiego lasu i między drogą z Poznania do młyna [w J.], przy borze; sołtys otrzymuje gaj na swoich łanach, łąkę na 3 małe wozy kmiece, zagrodnika, kowala i karczmarza, od których może pobierać czynsz; 1/3 kar sądowych; może hodować owce, lecz nie czyniąc nikomu szkody [przy ich wypasie]; może polować na zające, kwiczoły (quisculi) i inne ptaki, łowić ryby w strudze między topolą i borem; sołtys ma służyć na koniu wartości 2 grz. wg zwyczaju sołtysów wsi kapitulnych o swoim koszcie i wydatkach, jednak nie dalej niż 8 mil od J.; alienacje i zastaw sołectwa za zgodą kapituły; wieś otrzymuje pr. średzkie; po upływie wolnizny o nie podanej długości kmiecie mają płacić z ł. po 13 sk. gr praskich, po 30 jaj i 4 kury, a zagrodnicy po 3 gr i 2 kury, karczmarze po 8 gr i 2 kury (Wp. 5 nr 134).

1431 kap. pozn. deleguje 2 kanoników dla rozpatrzenia praw sołectwa w V. oraz przedłożonego dok. [sołeckiego], czy jego treść należy zachowywać, czy też nie (CP 28, 52).

1496 Andrzej Grzymała sołtys → p. 3; 1500 sołectwo na 2 ł.; sołtys na zimę obsiał jeden z opust. ł. kmiecych, lecz na wiosnę nie siał, bo grunty są nieurodzajne (CP 11, 16v-17); 1508 sołtys płaci pobór z 2 ł. (ASK I 3, 4v – ta wzm. wykreślona); 1509 sołectwo na 2 ł., sołtys winien służyć na koniu wartości 2 grz. i jechać konno na 8 mil albo dać [w tym celu] konia (CP 111, 31v-32); 1509 sołtys płaci pobór z 2 ł. (ASK I 3, 39v); 1510 sołectwo na 2 ł., sołtys uprawia 2 opust. ł. kmiece (LBP 98); 1520 sołtys Maciej, też → p. 3 (AC 2 nr 1731); 1531 sołectwo na 2 ł., sołtys służy konno regensowi, uskarża się na dalekie podróże (CP 111, 132).