(1352 or. Karczewo, 1387 Corczewo, 1445 Carcewo, 1449 Carczowo) 10 km na SE od Grodziska Wlkp.

1. 1446 n. pow. kośc. (PG 2, 152); 1510 par. Kamieniec (LBP 158).

2. 1397 zapowiedź dziedziny K. w jej granicach (Lek. 2 nr 2034); 1430 zapowiedź dróg niesłusznych, łąk, pastwisk, lasów i wszystkich pożytków oraz grobli dziedzin Rzeszotarzewo [obecnie Rostarzewo] i K. (KoścZ 9, 248).

1578 kopiec węgielny wsi Plastowo, Konojad i K. [w innym akcie wymieniono tu też Jaskółki] leży w połowie błota, czyli samicy [główne koryto strugi, tu Mogilnicy] w miejscu zw. Młynisko i jest oznaczony palami (KoścZ 67 k. 348v-350, 350v-351v).

1592 Marcin Granowski na wizji gran. okazuje samicę w rz. Mogilnica, która dzieli Granówko i K. oraz kopiec narożny przy rzece, między Granówkiem, K. i Jaskółkami, na którym 2 wielkie kamienie (KoścG 46, 616).

1597 ugoda między dziedzicami Granówka i K. dot. rozgraniczenia: od narożnika między Granowem, Granówkiem i K. granica biegnie rzeczką Mogielnicą, pośrodkiem, z obu stron Kąpińskiego Brodu, od samicy przez błoto, gdzie wbito pal, od niego 18 pali w błocie aż do narożnika, który rozdziela Granówko, K. i Jaskółki; strony mają wspólnym nakładem wzdłuż tej granicy, począwszy od samicy, uczynić rów szerokości 6 łokci, który ma być uważany za samicę i granicę (KoścZ 51, 80-82).

3. Własn. szlach. 1352 Tomisław¹Oprócz K. pod Grodziskiem Wlkp. mamy w Wlkp. także inne osady: Karczewo w pow. pyzdr. pod Koźminem (posiadana dokumentacja dla tej osady rozpoczyna się dopiero od schyłku XV w.) oraz Karczewo nad Kamionką w pow. nak. (było własnością cystersów koronowskich). K 2, 279, lokalizuje Tomisława w K. pod Grodziskiem Wlkp., nie podając argumentów; w świetle zebranych informacji ta lokalizacja jest najbardziej prawdopodobna z K., współuczestnik konfederacji szlachty wlkp. (Wp. 3 nr 1313).

1366 Andrzej dz. z K.²Lokalizacja uwzględnia treść dok. oraz osoby, które występują na liście świadków (Wp. 3 nr 1567).

1387 Bodzęta z K. toczy proces z Bogusławem s. Narama [z Baranowa k. Mosiny] o 11 grz. (Lek. 1 nr 115); 1387 spadkobiercy Bodzęty, Andrzej i Tomasz Bielawscy [z Bielaw w pow. gnieźn., k. Janowca Wlkp.] i ż. [czyja?] Robka [?] dziedzice z Wrześni [pow. gnieźn.] toczą procesy o długi Bodzęty z Żydami pozn. Markielem, Jordanową i Sabdajem (Lek. 1 nr 129, 161, 162, 166).

1387-97 Jan dz. z C., Karczewski (Lek. 1 nr 134, 154, 2376; Lek. 2 nr 1919), też 1387 z Jeziorek [k. Buku], 1389 z Łęk [k. Kościana]: 1388 tenże w procesie z Mik. Zgirzyckim zwalnia go od roszczeń na sumę 18 grz., o które toczył spór od czasu wojen (Lek. 1 nr 387); 1389 tenże w procesie z siostrą Beatą dowodzi, że przyrzekł dać jej szaty wartości 10 grz. (WR 1 nr 58); 1397 tenże, z Łęk, dz. w K., zapowiada dziedzinę K. (Lek. 2 nr 2034).

1396 Przecław z C. (Lek. 2 nr 1878).

1401-02 Małgorzata: 1401-02 taż, ż. Stefana (Szczepana) Rzeszotarzewskiego, syna Wojciecha (tak KR 8, 13, cytując KoścZ 2 k. 18v, 28v, pod 1401 i 1402, lecz tam tylko zapiski dot. Rzeszotarzewskiego i brak informacji o Małgorzacie); 1429 Machna z C. (KoścZ 9, 226v); 1430 Małg. Rzeszotarzewska (KoścZ 9 k. 250v, 261v, 270v).

1420-30 Stefan (Szczepan) Rzeszotarzewski, s. Wojciecha z Rzeszotarzewa (KoścZ 2, 28v), brat Jana z Rzeszotarzewa (KoścZ 3, 100v), brat niezamężnej Heleny z Rzeszotarzewa (1422 KoścZ 7, 25v), mąż Małgorzaty z K. (KR 8, 13): 1420 tenże zapisuje na K. na rzecz wikariuszy kat. pozn. 1 grz. [czynszu rocznego] i 12 grz. sumy głównej (CP 14, 613); 1430 tenże zapowiada dziedziny K. i Rzeszotarzewo (KoścZ 9, 248).

1437 Pakosz z Wolikowa [obecnie Wolkowo] Katarzynie ż. niegdyś Przybka z Wolikowa tytułem posagu w wysokości 90 grz. daje cz. dziedz w Wolikowie, z wyjątkiem części, które ma w C. i Plastowie (PG 1, 130v).

1446-50 Przedpełk z Plastowa, K., Łęcki [z Łęk k. Kościana], 1440-49 wicepodkomorzy w Kościanie (GUrz. nr C 855); 1446 tenże na 1/2 dziedziny w C. zapisuje ż. Katarzynie po 30 grz. posagu i wiana (PG 2, 152); 1448 tenże toczy proces z Tomaszem Parzęczewskim i jego ss. Stanisławem i Janem o uwolnienie dziedziny C. od obciążeń oraz o dok. (litera obligatoria alias zachodny) na sumę 60 grz. (KoścZ 13, 333-334); 1450 tenże kupuje od Hinczki Kubackiego 1/3 jego szóstej cz. w C. i 2 płosy w Plastowie za 50 grz. (PG 4, 52v).

1448 Wawrzyniec z C. i Powodowa, niegdyś Rzeszotarzewski toczy proces z Przedpełkiem Łęckim (KoścZ 13, 333-334).

1449 Hynak z Plastowa, Wolikowa i C. toczy proces z Wojciechem i Maciejem, braćmi z Krąpiewa, którzy powołują się na wcześniejszą zapiskę w księdze [sądowej] i twierdzą, że Hynak nie zapłacił im 180 zł węg. (KoścZ 13, 402v).

1450 Hinczka Kubacki → wyżej: Przedpełk. 1454 → p. 6.

1462-96 Maciej dz. w C., Karczewski, dwie osoby o tym samym imieniu, których czynności nie można rozdzielić, jeden z nich to brat Winc. Karczewskiego kanonika pozn. (PG 8, 167v), drugi to bratanek Wincentego i Macieja Karczewskich (PG 7, 91); żony: 1462 Jadwiga (PG 6, 116v), 1469 Anna (PG 8, 1v), 1487 Synocha (PG 10, 67), 1493 Dorota (PG 10, I87v), 1473 Maciej stryj Jana, Macieja, Wojciecha i Stanisława braci z Tuchorzy (PG 7, 216v), 1496 Marcin i Jan ss. Macieja (PG 7, 93v); 1462 Maciej³Przedmiot tych transakcji, Godziatków, leży nieco daleko od Grodziska Wlkp.; stąd budzą się wątpliwości, czy sprawa ta dotyczyła osoby, która z tych okolic się wywodziła. Jednakże z drugiej strony trzeba podnieść, że w innych osadach wlkp. o nazwie Karczewo nie występuje żaden inny Maciej Karczewski kupuje od Macieja z Krośnina [pow. kal., k. Pleszewa] 1 3/4 ł. w Godziatkowie [pow. kal., k. Stawiszyna] za 20 grz. szer. gr (PG 6, 20, dawniej k. 101); 1462 Maciej na 1/2 C. zapisuje ż. Jadwidze po 70 grz. posagu i wiana (PG 6, 116v); 1465 Maciej kupuje od Jakuba, Mikołaja i Filipa braci niedz. z Wolikowa ich części folw. i młyna w K. za 13 grz. z zastrz. pr. wykupu (PG 6, 216v); 1469 Maciej zapisuje ż. Annie na 1/2 C. po 80 grz. posagu i wiana (PG 8, 1v); 1471 Maciej kupuje od Mikołaja i Filipa Wolikowskich 1 ł. z cz. karczmy i ogrodem za 40 grz. z zastrz. pr. wykupu (PG 8, 94v); 1473 Maciej otrzymuje od brata Winc. Karczewskiego, plebana w Kamieńcu 1/2 C. w dożywocie, a zapisuje mu dożywotnio 15 grz. czynszu rocznego na 1/2 C. (PG 8, 167v); 1476 Maciej pozwany przez Wojc. Gościchowskiego o 90 szt. inwentarza żywego (KoścZ 16, 135v); 1483 Maciej kupuje od Mik. Wolikowskiego 1 1/2 ł. opust. w K. za 15 grz. z zastrz. pr. wykupu (PG 9, 177); 1487 Synocha ż. Macieja kupuje od Piotra Rzeszotarzewskiego cz. dziedz. w K., jaka przypadła na niego po zm. Winc. Karczewskim kan. pozn., za 20 grz. z zastrz. pr. wykupu (PG 10, 67); 1489 Maciej kupuje z zastrz. pr. wykupu od Piotra Rzeszotarzewskiego 2 ł. opust. w Rzeszotarzewie oraz cz. dziedz. należną mu z działów z bratem Janem Rzeszotarzewskim za 10 grz. oraz za 180 grz. (PG 10 k. 111v, 131v); 1491 Maciej poświadcza, że od Dobrogosta z Lwówka kaszt. międzyrz. otrzymał 12 grz. tytułem sprzedaży z zastrz. pr. wykupu 1 grz. czynszu rocznego na swoich 3 częściach wsi C. dla ekonomów i witryków szpitala Ś. Ducha pod Lwówkiem (AC 2 nr 1474); 1493 Maciej na 1/2 cz. w K. zapisuje ż. Dorocie po 60 grz. posagu i wiana (PG 10, 187v); 1495 Maciej, 1 1/2 ł. opust. w C., kupione od Mik. Wolikowskiego z zastrz. pr. wykupu za 15 grz., sprzedaje Piotrowi Karczewskiemu pod tymi samymi warunkami (PG 7, 82); 1496 Maciej kupuje od Jana Tłockiego 3 ł. os. w Tłokach za 30 grz., z zastrz. pr. wykupu (PG 7, 92). 1496 Maciej, brat stryj. Jana Rzeszotarzewskiego, kupuje od niego za 40 grz. cz. dziedz. w C., jaka przypadła na niego po śmierci stryja Winc. Karczewskiego oraz inną cz., jaka przypadła na niego po bracie (PG 7, 91).

1465, 1471, 1483 bracia Wolikowscy → wyżej: Maciej.

1473 – zm. 1485 Wincenty z C., Karczewski, pleb. w Kamieńcu, od 1472 kan. pozn. (PG 8, 167v; ACC 60, 10v; Theiner 2 nr 286; AC 2 nr 1440; SŹ 3, 161), 1481 prokurator kap. pozn. (AC 1 nr 690, 691): 1487, 1496 spadek po nim →wyżej: Maciej.

1485-95 Piotr Karczewski: 1485 tenże, zięć Marcina Grabisza ze Strzelec, kupuje od niego folw. Kurowo i [role] 4 kmieci w Strzelcach [obie osady k. Grodziska Wlkp.] za 60 grz. z zastrz. pr. wykupu (PG 10, 22); 1495 → wyżej: Maciej.

1487 Piotr, 1496 Jan Rzeszotarzewscy → wyżej: Maciej.

1496 Marcin i Jan, ss. Macieja Karczewskiego kupują od niedz. dziedziców Jana Rzeszotarzeskiego z siostrami Barbarą i Jadwigą, sołectwo os., 1 ł. os., karczmę os. i 3 ł. opust. w Rzeszotarzewie za 40 grz. półgr (PG 7, 93v).

1510 w C. pani Karczewska i druga pani, Anna Karczewska (LBP 158).

1565 Piotr Sepieński oraz Andrzej, Jan i Marcin Borkowscy, stryj z bratankami, powodowie, toczą proces z Wawrzyńcem, Sebastianem, Janem, Wojciechem i Piotrem Granowskimi, czyli Karczewskimi, ss. zm. Piotra Granowskiego, czyli Karczewskiego, pozwanym o podjęcie sumy pieniędzy, jaką zm. Wawrz. Powodowski, poprzednik powodów, zm. Maciejowi Karczewskiemu, poprzednikowi pozwanych zapisał z zastrz. pr. wykupu na cz. wsi Karczewo, którą odziedziczył po zm. Winc. [Karczewskim], kan. pozn. W tej cz. wsi siedzieli pracowici Jan Kożuch na 1 ł., Klimek na 1 półł. i na 1/3 półł. opust. z 1/3 karczmy, w której siedział karczmarz Walenty, z zagr. opust. i z 1/3 młyna, z 1/3 stawu i z 1/3 folw., w K. Powodowie żądają, aby pozwani okazali swe dok., podjęli sumy w nich wymienione i ustąpili z dóbr. Sąd postanawia, aby pozwani z 6 świadkami zaprzysięgli, co następuje: że Andrzej, Jan i Marcin Borkowscy nie są najbliższymi spadkobiercami po Winc. Karczewskim kan. pozn., lecz był nim zm. Jan Rzeszotarzewski, jego bratanek; że tenże Jan Rzeszotarzewski pr. własności spornych dóbr, jako swoich własnych, przeniósł wieczyście [tytułem sprzedaży, → wyżej: pod 1496] na Macieja Karczewskiego poprzednika pozwanych oraz że na tej podstawie Maciej Karczewski wraz ze swymi spadkobiercami te dobra posiadali oraz że w tym czasie minęły wszelkie terminy przedawnienia (KoścZ 58, 356-357, dawniej k. 297-298).

1574 w podziale dóbr między braćmi Granowskimi Wojciech otrzymuje cz. K., która należała do ich ojca Piotra Granowskiego (KoścG 31, 134-135v).

1578 K. własn. Marcina Karczewskiego, Wojc. Granowskiego i Wawrz. Zadorskiego (KoścZ 67, 348v-350).

1581 płatnicy poboru Marcin Karczewski, Agnieszka Karczewska i Stan. Zadorski (ŹD 74; ASK I 6, 506).

1597 dziedzice K: Marcin Karczewski, Sebastian Granowski i Zofia Grobska wd. po Stan. Zadorskim (KoścG 51, 80-82).

1507 z wizytacji wsi C.: [kmieć] Jarząbek powiedział, że przed 20 l. było 10 kmieci, inny, starszy pamięta ok. 20 kmieci przed 30 l.; obecnie jest sześciu [kmieci], płacą po 40 gr czynszu, szósty ma wolniznę na 2 l.; wiatrak [opust.] bez młynarza (CP 111, 22); 1510 folw. podzielony; 8 1/4 ł. os.; 4 1/2 ł. [kmiecych] opust., z nich 4 ł. uprawia pani Karczewska, 1/2 ł. druga pani, Anna Karczewska; 2 karczmy: opust. i os. (LBP 158); 1530 pobór: 3 ł., od karczmy 3 gr (ASK I 3, 123v); 1563 pobór: 5 ł., 1 karczma dor. (ASK I 4, 156v); 1581 pobór, cz. Marcina Karczewskiego: 3 1/4 ł., 3 zagr.; cz. Agnieszki Karczewskiej: 1 ł., 1 zagr.,; cz. Stan. Zadorskiego: 2 ł., 4 zagr., 1 rzem. (ŹD 74; ASK I 6, 506).

1430 kmieć (kmetho, laycus) Maciej z K. toczy proces z Jandrachem z Borzysławia (KoścZ 9 k. 250v, 261); a. 1565 prac. Jan Kożuch na 1 ł., Klimek na 1 półł. i na 1/3 półł. opust., karczmarz Walenty (KoścZ 58, 356-357, dawniej k. 297-298).

5. 1445 dzies. [od kmieci] z C. w procesie między Mikołajem plebanem z Kamieńca a Wincentym plebanem z Łęk [Wielkich] zostaje przysądzona kościołowi par. w Kamieńcu, zaś pleb. z Łęk zapowiada apelację do sądu metropolitalnego (ACC 28, 19).

1510 dzies. wiardunkowa z 8 1/4 ł. [kmiecego] os. dla plebana w Łękach Wielkich; brak informacji o dzies. z 4 1/2 ł. [kmiecego] opust. i o świadczeniach z 2 karczem; z folw. dzies. dla plebana w Kamieńcu (LBP 158).

6. 1454 szl. Andrzej dz. z K. [nie wiemy, czy z naszego K. → przyp. 1] wśród jeńców polskich wziętych przez Krzyżaków w bitwie pod Chojnicami (Biskup Spisy 92).