KIEŁPINY

1259 or. Kelpino (Wp. 1 nr 378, Wp. 4, 37-38), 1380 kop. XVII w. Kelpina (Wp. 3 nr 1782), 1401 kop. XVI w. Culpino (LBP 256-257), 1419 Kelpini (KoścZ 5, 112v), 1420 Kyelpino (KoścZ 6, 114v), 1434 Kelpyno (KoścZ 10, 219), 1482 Kyelpyny (KoścG 2, 111v), 1496 Calpyno (MS 2 nr 586), 1530 Kyelpini (ASK I 3, 133v), 1537 Kapyni (KoścZ 25, 280v), 1571 Kielpiny (ASK I 5, 428v), 5,5 km na NW od Wolsztyna.

1. 1259 kasztelania zbąsz. (Wp. 1 nr 378); 1431 n. pow. kośc. (Wp. 5 nr 523); 1380 par. Siedlec, 1401 [ponowne?] przeniesienie wsi K. z par. Niałek do par. Siedlec → p. 5.

2. 1401 zabagniona łąka na granicy K. i Siedlca → p. 5; 1404 pastwiska, 1419 pastwiska, bory, pola, gaje, krzewy, 1420 drogi, zarośla, łąki, pastwiska, gaje, lasy, jeziora, 1512 pastwiska, 1537 łąki → p. 3; 1412 droga publiczna wiodąca z Grodziska (Lites 3, 75); 1513 i 1530 (wzm. 1653) granice stateczne K. i Powodowa (Obra B 3, s. 296, 298, 304); 1531 Jakub opat ober. i Wawrzyniec Powodowski rozgraniczają wsie K., Kijakowo i Powodowo: kopiec narożny dzielący K., Powodowo i Niałek znajduje się k. dąbrowy zw. Zapust Niałecki, stąd granica biegnie do drogi do Wolsztyna i tą drogą obok łąki za Karczmarskim Kątem, przez rolę U Gugowego Kąta do pola Michaleczki, które należy do Powodowa i oznacza granicę tej wsi z K.; stąd granica biegnie przez drogę z Powodowa do K., przez laski, przez las zw. Gęsta Miedza, przez łąkę zw. „Krzewis”, przez Marków Kąt do kopca na łące sołtysa z Kijakowa, leżącej za lasem Ognikowo; łąka ta leży przy łące pana Powodowskiego (KoścZ 25, 99-100); 1558 w opisie granic Powodowa wymieniono nowy kopiec ścienny dzielący tę wieś od K. (KoścG 12, 120v).

3. Własn. rycerska, potem cystersów ober. 1257 fals. Przemysł I zezwala cystersom z Paradyża na lokowanie na pr. niem. m. in. wsi K. (Wp. 1 nr 351); 1259 Bolesław Pob. rozstrzyga spór Ikona palatyna legnickiego i Michała z synami Iwona, Chrostlą i Janem o dziedzictwo K., leżące w kasztelanii zbąsz., przysądzając je Ikonowi i Michałowi (Wp. 1 nr 378)1Dok. ma w kopii z XVII w. datę 1249, która jest niemożliwa do przyjęcia, bo Bolesław Pob. nie panował wtedy nad tymi terenami. Or. jest uszkodzony i nie posiada datacji, na odwrocie ma jednak notę z XVII w. „anno Domini 1269”. Bielińska 277, przyjmuje datę 1259, pod którą dok. wydany został w Wp., a której odpowiada lista świadków. Bielińska podejrzewa też możliwość sfałszowania tego dok; 1287 Przemysł II zatwierdza nadanie wsi K. dla cystersów ober., dokonane przez Michała kaszt. wrocławskiego i jego brata Mironka, palatyna legnickiego (Wp. 1 nr 573); 1287 Przemysł II uwalnia wieś K. należącą do kl. w Obrze od wszystkich powinności (Wp. 1 nr 582).

1380 → p. 5; 1404 (wzm. 1653) woźny zapowiada pastwiska we wsiach kl. w Obrze, m. in. w K. (Obra B 3, 299); 1419 woźny zapowiada pastwiska, bory, pola, gaje, krzewy we wsiach kl. w Obrze, m. in. w K. (KoścZ 5, 112v); 1420 woźny zapowiada drogi (vie indirecte), zarośla, łąki, pastwiska, gaje, lasy, jeziora we wsiach kl. w Obrze, m. in. w K. (KoścZ 6, 106v); 1431 Władysław Jag. zatwierdza klasztorowi w Obrze, m. in. nadanie wsi K. z 1287 (Wp. 5 nr 523); 1482 opat ober. pozwany z Obry, K. i Żodynia (KoścG 2, 111v); 1496 Jan Olbracht na skargę opata ober., że poborcy pobierają tytułem poradlnego 1 wiard. z łanu rocznie z dóbr klaszt., m. in. z K., ustanawia w tych dobrach poradlne wysokości 2 gr z łanu (Obra B 3 s. 231-232; MS 2 nr 586); 1512 woźny zapowiada pastwiska we wsiach kl. w Obrze, m. in. w K. (KoścZ 18, 296); 1529 szl. Mikołaj Górski urzędnik (factor) i sługa opata ober. w K. (Obra B 3, 23); 1537 opat ober. pozywa Piotra Kosickiego [z Kosiczyna] o zalanie łąk kmiecych w K. wartości 70 grz. (KoścZ 25, 280v; KoścZ 26, 3v).

Mieszkańcy: 1431 Małgorzata z K. zeznaje, że w ubiegłym roku zawarła ślub z Mikołajem albo Mikno z K. w Zbąszyniu w domu Jakuba (ACC 15, 96v).

1510 wieś opata ober. ma 12 kmieci i 1/2 ł. os., sołectwo ma 2 ł. (LBP 166); 1530 pobór z 7 ł., z karczmy 3 gr (ASK I 3, 133v); 1580 pobór z 10 ł., 2 ł. opust., 2 ł. sołectwa, 6 zagrodników, 3 komorników, 1 pługa rataja (colonus) (ŹD 86; ASK I 6, 492v).

4. 1380 sołtysi wsi kl. w Obrze, m. in. K. (Wp. 3 nr 1782); 1420 Marcin sołtys w K. ma przedstawić na żądanie opata ober. przywilej na 1/2 sołectwa, ale nie stawił się w sądzie (KoścZ 6 k. 107v, 114v); 1510 sołectwo na 2 ł. (LBP 166); 1516 Marcin sołtys w K. (Obra B 3, 38); 1530 Jan i Błażej, ss. Marcina sołtysa w K. zawierają układ z Wojciechem, sołtysem w Żodyniu, że ss. Wojciecha po śmierci matki nie będą dochodzić praw do sołectwa w K. z tytułu posagu matki; Wojciech ma w tym roku pokryć 1/3 podatków król. i dzies. bpią oraz zapłacić dukata opatowi ober. (Obra B 3, 23); 1580 sołectwo na 2 ł. → p. 3.

5. 1380 Mikołaj bp pozn. na prośbę opata ober. i mieszkańców wsi należących do kl. w Obrze, m. in. K., ustanawia dla tych wsi par. w Siedlcu, oddalając roszczenia pleb. z Niałka, który uzurpował sobie prawa parafialne w tych wsiach [postanowienie nie zrealizowane?] (Wp. 3 nr 1782); 1401 Wojciech bp pozn. ze względu na trudności, jakie mają mieszkańcy wsi należących do kl. w Obrze, m. in. wsi K., z dotarciem do kościoła par. w Niałku, przyłącza te wsie do par. w Siedlcu; mieszkańcy tych wsi mają dawać plebanowi tytułem mesznego 1 ćw. owsa i 1 ćw. pszenicy z łanu oraz 1 gr od zagrodnika, tudzież kolędę i jaja na wigilię Bożego Narodzenia i na Trzech Króli, zaś klerykowi na każde Suche Dni 3 denary i 1 chleb od każdego mieszkańca; do pleb. należeć będzie m. in. zabagniona łąka na granicy K. i Siedlca (Wp. 7 nr 404); 1510 wieś płaci meszne plebanowi w Siedlcu (LBP 166); 1580 wieś w par. Siedlec (ŹD 86).

6. 1468 Wojciech Kiełpiński witryk kościoła w Kiebłowie (ACC 47, 73); 1488-1495 Wawrz. Kiełpiński z Kiebłowa pleb. w Drożynie [obecnie Drużyn] (LBP 244).

1 Dok. ma w kopii z XVII w. datę 1249, która jest niemożliwa do przyjęcia, bo Bolesław Pob. nie panował wtedy nad tymi terenami. Or. jest uszkodzony i nie posiada datacji, na odwrocie ma jednak notę z XVII w. „anno Domini 1269”. Bielińska 277, przyjmuje datę 1259, pod którą dok. wydany został w Wp., a której odpowiada lista świadków. Bielińska podejrzewa też możliwość sfałszowania tego dok.