KRAJEWKI

1392 Craiewicze1Nie wiadomo, czy nazwa użyta w 1392 przy imieniu Jaśka (→ p. 3) odnosi się do jego byłej siedziby tzn. do Krajewic k. Gostynia, czy do nowej siedziby w Pudliszkach, → przyp. 2 (Wp 3 nr 1928), 1418 or. Crayevicze (KoścZ 5, 123), 1420 medzi obogimi Pudliszcoviczami (WR 3 nr 771), 1420 Crayewicze (WR 3 nr 850), 1427 Minus Crayewicze (KoścZ 8, 323v), 1432 Minus Krayewky (KoścZ 10, 15), 1436 Crayewniki (AC 1 nr 209), 1466 Krayewky (PG 7, 239), 1469 Minus Crayewky (PG 8, 44), 1481 Crayewky (PG 9, 149), 1481 Minus Cragyewycze, Parwa Cragyewycze (KoścZ 16, 290v), 1485 Parwa Crayewycze (KoścZ 17, 30v), 1510 Krayewki (LBP 113); wieś stanowiła prawdop. pierwotnie dział wsi Pudliszki, w XV w. stała się osobną osadą, a w ciągu XVI w. ponownie została wchłonięta przez wieś Pudliszki; leżała ok. 3 km na W od Krobi2Wynika to z zeznań świadków w procesach o K. (→ p. 2: 1420, → p. 3: 1420). Cz. Pudliszek kupiona przez Jaśka Krajewskiego z Krajewic ok. 1390 nazywana była pierwotnie Pudliszkami i stąd Jasiek, a potem s. jego Janusz używali niekiedy nazwiska Pudliszkowski (a nawet przezwiska Pudliszek, podobnie jak Marcin dz. Pudliszek). Z czasem posiadłość Jaśka i Janusza Krajewskich zaczęto nazywać Krajewicami, a od 1427 ustaliła się nazwa Krajewice Małe, później Krajewki. Gdy na przełomie XV i XVI w. K. znowu stały się własnością dziedziców Pudliszek doszło zapewne do ponownego zlania się gruntów wsi K. z Pudliszkami. Krajewki znajdowały się ok. 9 km na SW od Krajewic i z nimi nie graniczyły.

1. 1466 n. pow. kośc. (PG 7, 238); 1510 n. par. Krobia (LBP 113).

2. 1418 Jan Krajewski z [siostrą] Katarzyną toczą spór gran. z Maciejem i Mileszą [z Pudliszek] i oceniają swe szkody na 10 grz. (WR 3 nr 710; KoścZ 5, 123); 1420 Milesza Pudliszkowski dowodzi przy pomocy świadków, że nie rozorał kopców między obydwoma wsiami [zw.] Pudliszki i że ta wieś, w której siedzi Janusz Krajewski nazywa się [już] Krajewice, a nie Pudliszki; rozgraniczenie tych 2 wsi [tzn. 2 działów w Pudliszkach, z których jeden stał się wsią Krajewki] nastąpiło przed 30 l. [tzn. ok. 1390] → p. 3 (WR 3 nr 771, 771a, 850; KoścZ 6, 32).

1434 Jan Krajewski w sporze z Mac. Pudliszkowskim o rozgraniczenie Pudliszek i M.C.3W tekście tej zapiski pisarz, prawdop. omyłkowo, dopisał nazwę wsi Wścieklice [k. Kórnika] jako obiekt sporu między stronami. Nie znamy żadnych związków łączących tę wieś tak z jedną, jak i z drugą stroną sporu (KoścZ 10, 194).

1516 staw Jeziorko nal. do K. → p. 3.

3. Własn. szlach., przed 1432 przejściowo w posiadaniu bpa pozn. 1388-1412 Jasiek (Jaszek, Jeszko) Krajewski alias Pudliszkowski (Pudliszek), h. Czasza [brat Jacka Krajewskiego z → Krajewic] (Lek. 1 nr 460; WR 3 nr 7, 11, 122, 167, 306, 312, 338, 369; Wp. 3 nr 1928): 1398-99 tenże przegrywa proces z Małg. Krajewską [wd. po Jacku Krajewskim z Krajewic] ż. Wyszaka z Granowa, siostrą Pietrasza Karsieckiego [ze wsi Karsiec, obecnie Karzec] o to, że wypędził rataja (colonus) i zagrodnika [z jej posiadłości] (Lek. 2 nr 2124, 2155, 2422, 2423); 1398-99 tenże przegrywa proces z Janem z Dymoczewa o 7 grz. (Lek. 1 nr 2697, 2959); 1401 temuż Marcin z Pudliszek dowodzi, że nie organizował napadu na niego; Jasiek płaci karę, bo niesłusznie naganił szlachectwo jednego ze świadków przedstawionych przez Marcina (MHP nr 37, 43; ZSW nr 228, 243; WR 3 nr 173; KoścZ 2, 21); 1403 tenże pozwany przez Małgorzatę i Siechnę z Krajewic [cc. jego brata Jacka] o 18 grz. (KoścZ 2, 67); 1403-07 tenże w sporze z Hinczką Wezenborgicm z Gostynia dowodzi, że kupił 1/3 Bodzewa, a Hinczka go stamtąd przemocą usunął (ZSW nr 591; WR 3 nr 351; KoścZ 2 k. 19, 63, 74v; KoścZ 3, 62); 1403-08 tenże w sporze z Jaśkiem Szołdrą4Nazwisko Szołdra nosiła drobna szlachta ze wsi Szołdry k. Śremu. Jasiek jest jednym z bardziej znanych i bardzo ruchliwym nosicielem tego nazwiska, jednakże, jak widać, zeznaje, że po ojcu odziedziczył Pudliszki. Wśród licznych jego transakcji żadna nie dot. wsi Szołdry o Pudliszki; Szołdra dowodzi, że otrzymał Pudliszki po ojcu ([to jego] prawa occzyzna) [cd. tej sprawy → niżej: transakcje Janusza] (KP nr 1174, 1428, 1810; WR 3 nr 378; KoścZ 2, 76a); 1405 tenże jest h. Czasza (MHP nr 69; ZSW nr 968); 1408 tenże oraz jego s. Janusz toczą spory z Hinczką i Szybanem z Krajewic oraz ich żonami (KoścZ 3 k. 71v, 72, 75, 76); 1409 tenże niesłusznie naganił szlachectwo Domasława Bodzewskiego h. Korab i ma mu zapłacić 3 grz. kary (MHP nr 94, 965W MPH nr 96, błędna lekcja: Dobeslao, zamiast: Domaslao (KoścZ 3, 128); ZSW nr 1368); 1409 tenże w sporze o 10 grz. z Andrzejem Rycerzem [z Krajewic] (WR 3 nr 395); 1411 tenże toczy spory o 1 ł. w Bodzewie z Domasławem i Mikołajem z Bodzewa (KoścZ 3, 170; KoścZ 4, 18); informacje o żonach i dzieciach Jaśka → niżej: transakcje Janusza.

1403 Jasiek s. Jaśka Krajewskiego [może ident. z Januszem? → niżej] (KP nr 1174).

1408, 1415-21 Janusz Krajewski [s. Jaśka] z Pudliszek [czyli z K.]: 1408 tenże występuje razem z ojcem Jaśkiem → wyżej; 1415 tenże Krajewski z Pudliszek (WR 3 nr 562); 1415 temuż. Gniewek Krajewski [z → Krajewic] w imieniu [ż.] Siechny i [jej siostry] Małgorzaty zarzuca, że pochodzi z nieprawego łoża i wobec tego nie ma pr. do majątku [po ojcu w K.] (MHP nr 128); 1416 Zbigniew [Lanckoroński z Brzezia (PSB 16, 457)] marszałek król. [jako pełnomocnik Agnieszki wd. po Jaśku] i jej c. Kasi pozywa Siechnę i Małgorzatę z Krajewic o to, że zniesławiają Agnieszkę twierdząc, że Jasiek wypędził swą żonę, a następnie żył w nieprawym związku z Agnieszką i miał z nią nieślubne dzieci; marszałek wyjaśnia, że Jasiek po śmierci swej pierwszej żony [ok. 1409] zawarł z Agnieszką w kat. w Poznaniu ważny związek małżeński (MHP nr 132); 1416 tenże Janusz dowodzi w sporze z Andrzejem Rycerzem [z → Krajewic], że nie zabrał zboża z dziedziny Andrzeja (WR 3 nr 573; KoścZ 4 k. 212, 220); 1416 tenże zabił Andrzeja Rycerza Krajewskiego [z → Krajewic]; Szczepan (Stephanus) s. Andrzeja pozywa go o 10 grz., o które wcześniej pozywał go też jego ojciec Andrzej [Andrzej toczył spór o 10 grz. już w 1409 z Jaśkiem ojcem Janusza → wyżej] (KoścZ 4, 228v); 1418 tenże w sporze ze Świętosławem z Bogusławek [k. Gostynia] o 16 grz. poręki (WR 3 nr 713a, 723; KoścZ 4, 400v), 1418 tenże z [siostrą] Katarzyną → p. 2; 1420 tenże w sporze z Jaśkiem Szołdrą dowodzi przy pomocy świadków, że Jasiek, ojciec Janusza, kupił Pudliszki i posiadał „sprawiedliwy” dok. [świadczący o kupnie], lecz ten dok. spłonął w Poniecu; Jasiek posiadał tę wieś ponad 3 l. [a dopiero później] pozwał go o nią Jasiek Szołdra [→ wyżej: transakcje Jaśka w l. 1403-08] (WR 3 nr 767); 1420-21 tenże w sporze z Mileszą Pudliszkowskim → p. 2 (WR nr 766, 784; MHP nr 159).

1422 panie „z Krajewic” [Agnieszka wd. po Jaśku z c. Kasią?] pozwały Mac. Pudliszkowskiego, a on dowodzi, że nie najechał na wieś C. z 3 in. osobami i nie wyganiał stamtąd ich ludzi (WR 3 nr 949).

1427 bracia Jan, Mikołaj, i Jerzy nabyli całe C. [Krajewice = Krajewki] od Zofii, Katarzyny, Piotra, Andrzeja i Jana z C.6Trudno zidentyfikować zarówno osoby sprzedające, jak i nowych nabywców K. Nie wiadomo, czy sprzedający to rodzeństwo (występuje w tej grupie Katarzyna), czy może już dzieci Janusza z K. W 1440 w Krobi był rajcą Piotr Krajewski (AE Ia 31), może ident. z Piotrem występującym w 1427; nikt nie wniósł sprzeciwu, więc sąd przyznał nabywcom wieczne pr. do C. (KoścZ 8, 323v).

1427-44, 1451 Jan Krajewski [nabywca C. → wyżej] (KoścZ 9, 234v; KoścZ 12, 344): 1427-32 tenże [z braćmi] toczy spory z biskupstwem pozn. o K.: 1427-28 tenże toczy spór z Winc. Furmanem [z Mchów] o pr. bliższości do M. C., które znajdują się w ręku Winc. Kota tenut. dóbr [bpich] Krobia; wg polecenia król. (dok. z 26 III 1427: Wp. 9 nr 1124) sprawa będzie mogła być rozsądzona dopiero po wyborze nowego bpa pozn. (KoścZ 8 k. 386, 432v-433v); 1429 → niżej: transakcje Jerzego; 1432 tenże Jan z braćmi Mikołajem i Jerzym zawiera ugodę polubowną ze Stan. [Ciołkiem] bpem pozn.: bp pozn. ma ustąpić (condimittere) wspomn. braciom na wieczne czasy z dziedziny M. K.; poddani bpa do 29 IX mają pr. używać pastwisk na polach [w M. K.], a bracia do 25 XII mają zapłacić bpowi 30 grz.; 1433 tenże Jan płaci bpowi pozn. 30 grz.7Nie znamy genezy sporu o K. z bpstwem pozn. Wiadomo natomiast, że w 1436 kap. kat. pozn. zażądała od bpa Stan. Ciołka, aby sumę otrzymaną za C. przekazał na wykup wsi Sydlewa [Szydłowo k. Poznania] (AC 1 nr 208) (KoścZ 10 k. 15, 179); 1434 tenże → p. 2; 1444 temuż oraz Piotrowi Skoroszewskiemu [ze Skoraszewic k. Krobi] Jan i Mikołaj z Dłoni zobowiązują się zapłacić 37 grz. szer. gr (KoścZ 12, 486); 1451 tenże Jan kupuje cz. Kuczyny od braci niedz. Jana, Wawrzyńca, Macieja i Wojciecha z Kuczyny (PG 4, 35).

1427-32 Jerzy Krajewski [brat Jana] → wyżej; 1429 tenże staje na termin sąd. z bpem pozn.; bp się nie stawił (KoścZ 9, 236v).

1427, 1432 Mikołaj [z K.] brat Jana → wyżej.

1466 Jan Krajewski [s. Jana z l. 1427-51] zapisuje ż. Barbarze po 100 grz. posagu i wiana na K. (PG 7, 239); 1466 tenże z siostrami Agnieszką, Barbarą, Małgorzatą, Jadwigą, Katarzyną i Pryską posiadają cz. w Kuczynie [zapiska nie dokończona] (PG 6, 222v); 1467 tenże kupuje za 100 grz. [z zastrz. pr. odkupu] 1/4 Pudliszek od Jerzego i Michała braci z Ziemlina (PG 7, 196v); 1469 tenże wymieniony jako zm. → niżej.

1469 Barbara wd. po Janie Krajewskim, a ż. Jana Szurkowskiego swą oprawę zapisaną przez swego pierwszego męża Jana Krajewskiego na M. C. sprzedaje za 200 grz. Łukaszowi Rokossowskiemu (PG 8, 44).

1481 siostry Agnieszka i Małg. Krajewskie cc. Jana [z l. 1427-51 i siostry Jana z l. 1466-67] oraz ich bratanek Jan s. [Jana] i Barbary pozywają Łukasza Rokossowskiego ze wsi Sławikowice, Karsiec i Bełczylas [obecnie Bączylas] o zwrot nieprawnie zajętego ich majątku po ojcu Janie i po matce w M. C. (P.C.; KoścZ 16, 290v); 1485 taż Agnieszka z siostrzenicą Małgorzatą c. zm. Małgorzaty [→ wyżej: 1481] ponownie pozywa wspomn. Łukasza Rokossowskiego o zwrot P. C; Jan s. [Jana] i Barbary wspomn. jako zm. (KoścZ 17, 30v).

1480-1510 Jan Pudliszkowski w K.: 1480 tenże nabywa z zastrz. pr. odkupu pr. do 1/3 z sumy 100 grz. zapisanej niegdyś zm. Janowi Krajewskiemu przez Jerzego i Michała z Ziemlina na 1/4 Pudliszek [→ wyżej: 1467] od sióstr wspomn. zm. Jana: Małgorzaty ż. Stan. Konratowskiego [w or. błędna lekcja: Krajewskiego! → niżej: 1481], Agnieszki wd. po Wojc. Drogoszewskim i Barbary wd. po Stan. Smogorzewskim (PG 9, 200); 1481 tenże kupuje części w K. za 60 grz. od Małgorzaty ż. Stan. Konratowskiego mieszcz. w Pogorzeli; Małgorzata sprzedaje swą cz. dziedz. po ojcu i matce oraz cz., na której miała oprawę [jej bratowa] Barbara wd. po Janie Krajewskim (PG 9, 149); 1495 tenże kupuje cz. K. za 200 grz. od Floriana Rokossowskiego; w 1493 Florian nabył tę cz. od Agnieszki wd. po Wojc. Drogoszewskim (PG 7, 74; PG 10, 190v); 1510 tenże Jan posiada opust. K. (LBP 113).

1516 Mik. Pudliszkowski [s. Jana] zapisuje matce Barbarze [wd. po Janie Pudliszkowskim] oprawę na 1/2 Pudliszek i na stawie zw. Jeziorko nal. do K.; tenże zapisuje ż. Agnieszce c. Bernarda Starkowieckiego [ze Starkowca k. Kobylina, pow. pyzdr.] po 250 fl. posagu i wiana na drugiej 1/2 Pudliszek, która jest wolna od oprawy matki i na 1/4 Kokoszek (PG 15, 87, 2 zapiski).

1544 Agnieszka Starkowiecka wd. po Mik. Pudliszkowskim z s. Janem Pudliszkowskim zapisuje 6 grz. czynszu rocznego na Pudliszkach, K. i na Badurkowie mansjonarzom w kościele par. w Kościanie (PG 18, 101).

1510 opust. K. mają 6 ł. (LBP 113); [w rejestrach poborowych z XVI w. wieś K. nie figuruje; prawdop. była znów częścią Pudliszek].

1 Nie wiadomo, czy nazwa użyta w 1392 przy imieniu Jaśka (→ p. 3) odnosi się do jego byłej siedziby tzn. do Krajewic k. Gostynia, czy do nowej siedziby w Pudliszkach, → przyp. 2.

2 Wynika to z zeznań świadków w procesach o K. (→ p. 2: 1420, → p. 3: 1420). Cz. Pudliszek kupiona przez Jaśka Krajewskiego z Krajewic ok. 1390 nazywana była pierwotnie Pudliszkami i stąd Jasiek, a potem s. jego Janusz używali niekiedy nazwiska Pudliszkowski (a nawet przezwiska Pudliszek, podobnie jak Marcin dz. Pudliszek). Z czasem posiadłość Jaśka i Janusza Krajewskich zaczęto nazywać Krajewicami, a od 1427 ustaliła się nazwa Krajewice Małe, później Krajewki. Gdy na przełomie XV i XVI w. K. znowu stały się własnością dziedziców Pudliszek doszło zapewne do ponownego zlania się gruntów wsi K. z Pudliszkami. Krajewki znajdowały się ok. 9 km na SW od Krajewic i z nimi nie graniczyły.

3 W tekście tej zapiski pisarz, prawdop. omyłkowo, dopisał nazwę wsi Wścieklice [k. Kórnika] jako obiekt sporu między stronami. Nie znamy żadnych związków łączących tę wieś tak z jedną, jak i z drugą stroną sporu.

4 Nazwisko Szołdra nosiła drobna szlachta ze wsi Szołdry k. Śremu. Jasiek jest jednym z bardziej znanych i bardzo ruchliwym nosicielem tego nazwiska, jednakże, jak widać, zeznaje, że po ojcu odziedziczył Pudliszki. Wśród licznych jego transakcji żadna nie dot. wsi Szołdry.

5 W MPH nr 96, błędna lekcja: Dobeslao, zamiast: Domaslao (KoścZ 3, 128).

6 Trudno zidentyfikować zarówno osoby sprzedające, jak i nowych nabywców K. Nie wiadomo, czy sprzedający to rodzeństwo (występuje w tej grupie Katarzyna), czy może już dzieci Janusza z K. W 1440 w Krobi był rajcą Piotr Krajewski (AE Ia 31), może ident. z Piotrem występującym w 1427.

7 Nie znamy genezy sporu o K. z bpstwem pozn. Wiadomo natomiast, że w 1436 kap. kat. pozn. zażądała od bpa Stan. Ciołka, aby sumę otrzymaną za C. przekazał na wykup wsi Sydlewa [Szydłowo k. Poznania] (AC 1 nr 208).