KROŚNINO

1486 or. Krosznino (PG 10, 48v), 1499 Crosznyew (PG 62, 12v), 1506 Krosnyno (PG 13, 78), 1563 Chrossnino (ASK I 5, 229v), obecnie Krosin, 14 km na SE od Czarnkowa nad Notecią.

1. 1506 n. pow. pozn. (PG 13, 78); 1508, 1510 n. par. Połajewo (ASK I 3, 15; LBP 80).

2. 1510 koło K. liczne lasy (LBP 80).

Ok. 1555 [na terenach leśnych nal. do wsi K.?] powstaje wieś Krosinko, → Uwaga (AE X 131v).

3. [a. 1466], 1486, 1496, 1507 K. w posiadaniu Czarnkowskich z → Czarnkowa [nad Notecią] (PG 10, 48v; PG 13 k. 78, 129v; MS 2 nr 704); 1499 wieś K. nie zapłaciła wiardunków [podatku] (PG 62, 12v).

1508 wiardunki wojenne z K.: od 6 ł. i od karczmy (ASK I 3, 15); 1510 pobór: 6 1/2 ł. os. i sołectwo na 1 ł. (LBP 80).

1557 działy majątkowe Czarnkowskich, ss. zm. Macieja kaszt. bydg.: Andrzej Czarnkowski bp pozn. daje swym braciom swoje części dóbr po ojcu i matce, a bracia komasują swoje części dóbr, → Czarnków; Piotr Czarnkowski s. Macieja otrzymuje m. in. wsie K. i Krośninko (PG 19 k. 386-388, 404-406).

1563 pobór: 6 ł., karczma (ASK I 5, 229v): 1577 Ch. w posiadaniu [Piotra Czarnkowskiego s. Macieja] kaszt. pozn. (ASK I 5, 699); 1580 Ch. w posiadaniu tegoż Piotra płaci pobór od 6 ł., 9 zagr., 1 krawca, 1 szewca i karczmy, która ma 1/2 ł. roli (ŹD 26).

4. 1510 sołectwo na 1 ł. → p. 3.

5. dzies. z K. po 3 gr z półł. pobiera kapituła [kat. pozn.], a meszne otrzymuje pleb. w Połajewie (LBP 80).

Uwaga: W drugiej połowie XVI w. obok K. powstała wieś Krośninko [obecnie Krosinek, 13 km na SE od Czarnkowa, 2 km na NE od K.]. W 1555 Jakub z Czarnkowa pleb. w Boruszynie zeznał w Czarnkowie przed bpem pozn. Andrzejem Czarnkowskim, że zgadza się na zmniejszenie mesznego kmieciom w Boruszynie (ma ono odtąd wynosić po 2 wiert. żyta i 2 wiert. owsa od kmiecia); bp w zamian za to przyłączył do par. Boruszyn nowo wykarczowaną i nowo osadzoną wieś Krosinko (Kroszinko; AE X 131v). Wbrew temu postanowieniu nowa wieś zw. Krośninko (1563 Krossninko, 1577 Chrosninko) wymieniana jest odtąd w rejestrach poborowych obok wsi K. w par. Połajewo; w 1563 było tam 5 ł. i karczma, a w 1580 4 ł., 2 zagr. i karczma z 1/2 ł. roli; pobór płacił Piotr Czarnkowski kaszt. pozn. (ASK I 5 k. 229v, 699; ŹD 26).

SzPozn. 178, sugeruje, że w K. był kościół par., bo w 1432 pisał się z K. ksiądz Andrzej. Tymczasem Andrzej s. Bogusza de Crosnino pochodził z Kruszyna w diec. włocł. (Wp. 8 nr 852, przyp. 7).