KROTCZYNO

1417 kop. 1546 Czotchczyno! (Wp. 5 nr 274), 1436 or. Krothczyno (KoścZ 15, 571), 1481 Croczino (PG 9, 132v), 1494 Crothczino (PG 9, 20v), 1530 Croczina (ASK I 3, 121), 1530 Croczyno (ACC 105, 136rv), obecnie Kruczyn1Nazwa Kruczyn występuje już na mapach Parthéesa i Gilly’ego, 5,5 km na SE od Książa.

1. 1469 n. pow. kośc. (PG 8, 3v); 1564 n. par. Kolniczki (IBP 310).

2. 1436 woźny zeznaje, że zatwierdził liczne kopce gran. między Skoraczewem a K. Mikołaja Kolnickiego (KoścZ 11, 224v).

3. Własn. szlach. 1417 (kop. 1546) Gela wd. po Świeborze z → Kolniczek zapisuje altarii w kościele par. w Włościejewkach 1 grz. czynszu we wsi C., w której ma oprawione wiano (Wp. 5 nr 274)2→ Kolniczki, przyp. 3.

1436-53 Mik. Kolnicki z → Kolniczek [zapewne s. Świebora]: 1436 tenże posiadacz K. → p. 2; 1453 tenże zastępuje w sądzie kmiecia Piotra Wielgusa z K. (KoścZ 14, 219).

1469-81 Paweł Pachota Kolnicki z → Kolniczek, 1469-93 Mikołaj i Jan ss. Jana Chwałkowskiego [z → Chwałkowa], brata Pawła i Świebora: 1469 Paweł Pachota z Kolniczek zapisuje swej ż. Małgorzacie po 100 grz. posagu i wiana na 1/2 dóbr należnych mu z działów z bratem Świeborem i bratankami ss. zm. Jana, w Kolniczkach, K., Mszczyczynie, opust. Lgocie [pod Książem, obecnie nie istnieje] i Chwałkowie (PG 8, 3v); 1469 Paweł Kolnicki sprzedaje z zastrz pr. odkupu Katarzynie wd. po Janie Kolnickim 6 ł. os. w K. za 60 grz. (PG 8, 10v); 1470 sędziowie polubowni mają dokonać podziału dóbr ojczystych i macierzystych między Jadwigą ż. Jana ze Szkudły [pow. kal.], Katarzyną, Świeborem i Pawłem Pachotą Kolnickimi dziećmi Mikołaja Kolnickiego i ich bratankami ss. zm. Jana Kolnickiego, we wsiach Mszczyczyn, Kolniczki, Chwałkowo i C. (PG 57, 45v-46); 1471 Katarzyna wd. po Janie Kolnickim c. zm. Mikołaja Brodnickiego [z Brodnicy w pow. kośc., k. Śremu] pozywa Pawła Pachotę ze wsi Kolniczki, C., Chwałkowo i Mszczyczyn, o to, że ręczył z bratem Świeborem, iż będzie jej bronił od roszczeń innych osób i że odstąpi jej 6 ł. w C., z których płynie po 1 grz. czynszu od łanu, a które jej sprzedał z zastrz. pr. odkupu (PG 15, 571); 1475 Paweł Pachota dz. w Kolniczkach zapisuje swej ż. Małgorzacie po 100 grz. posagu i wiana na 1/2 dóbr należnych mu z działów z bratem Świeborem i bratankami ss. zm. Jana Chwałkowskiego, w Kolniczkach, K., Lgocie opust. i Chwałkowie (PG 9, 22v); 1480 Katarzyna ż. Jana Niemierzyckiego [wd. po Janie Kolnickim alias Chwałkowskim] sprzedaje z zastrz. pr. odkupu Andrzejowi Świączyńskiemu 3 ł. os. i 3. ł. opust. w K. (PG 9, 120); 1480 Paweł i Świebor bracia sprzedają z zastrz. pr. odkupu od Andrzeja Świączyńskiego [ze Świączyna pow. kośc.] 6 ł. w C., 3 ł. są opust., na 3 ł. siedzą kmiecie: Trawicz, Krzczek i Kasin (PG 9, 132v); 1493 Mik. Kolnicki z → Kolnic zapisuje swej ż. Helenie c. Andrzeja Świączyńskiego po 115 grz. posagu i wiana na 1/2 dóbr należnych mu z działów ze stryjem Świeborem w Kolnicach, K., Chwałkowie, Lgocie oraz na 1/2 dóbr, jakie przypadną mu po zm. stryju Pawle Pachocie (PG 10, 192v); 1494 Andrzej Świączyński dopuszcza Małgorzatę wd. po Pawle Pachocie do jej posagu i wiana w Kolniczkach, C., Chwałkowie i Lgocie (PG 59, 20v); 1497 Świebor Kolnicki zapisuje swej ż. Dorocie c. Bartosza Jutroskiego [z Jutrosina, pow. pyzdr.] po 200 grz. posagu i wiana na wsiach Kolniczki i C. oraz na inwentarzu w Chwałkowie (PG 7, 138).

1530 Tomasz Skoraszewski [ze Skoraszewic, pow. kośc.] dz. w C. rości pretensje do pr. patronatu kościoła w Kolniczkach (ACC 105 k. 136-132v, 138); 1531 tenże Tomasz Kroczyński z ż. Jadwigą Świeborówną sprzedaje z zastrz. pr. odkupu Jadwidze Nowomiejskicj ż. Hieronima Rozdrażewskiego 2 grz. czynszu od sumy głównej 24 grz. na całej swej cz. wsi C. (PG 16, 438v).

1535 Marcin Kroczyński [z Kolniczek] daje Piotrowi Manieckiemu [z Manieczek, pisał się też z → Krajkowa] swe części wsi C. i opust. Lgoty [k. Książa, obecnie nie istnieje], które przypadły mu w działach z braćmi, a otrzymuje w zamian wsie Koryta, Walendowice i Nowa Wieś w pow. kal. (PG 16, 724rv); 1545 Anna Maniecka [alias Krajkowska] wd. po Marcinie [Masłku] Kolnickim, obecnie ż. Marcina Sobiepańskiego [niezident.] oraz jej c. Anna sprzedają z zastrz. pr. odkupu Janowi, Stanisławowi, Sebastianowi i Krzysztofowi Pierzchleńskim [z Pierzchna, pow. pyzdr.] ss. zm. Wojc. Pierzchleńskiego swe części w K. i Lgocie (PG 18, 217v).

1582 Hieronim Rozdrażewski dz. w Nowym Mieście [nad Wartą], K. i Lgocie (KoścZ 67, 565-565v).

Mieszkańcy: 1453 Piotr Wielgus kmieć z K. (KoścZ 14, 219); 1481 Trawicz (Trawycz), Krzczek (Crzczek), Kasin (Kassin) kmiecie w C. (PG 9, 132v).

Pobór: 1530 od 3 ł. (ASK I 3, 121), 1564 od 1 3/4 ł., karczmy (ASK I 4, 144v), 1566 od 1 1/2 ł., karczmy i 3 zagr. (ASK I 4, 241v), 1581 od 2 ł., 5 zagr.; owczarz ma 40 owiec (ŹD 72); 1564 wieś ma 6 ł., 1610 wieś ma 4 kmieci, niegdyś było ich 11 → p. 5.

5. 1510 wieś płaci kopę [gr] czynszu plebanowi w Nowym Mieście (LBP 136); 1564 wieś C. w par. Kolniczki ma 6 ł. (IBP 310); 1610 wizytacja par. Kolniczki: w K. 4 kmieci płaci plebanowi w Kolniczkach po 1 miarze (metreta) pszenicy i owsa; dzies. z folw. nie jest płacona; niegdyś we wsi tej było 11 kmieci (AV 4, 115v).

1 Nazwa Kruczyn występuje już na mapach Parthéesa i Gilly’ego.

2 → Kolniczki, przyp. 3.