1399 or. Krziszian[ky] (Lek. 2 nr 2410, WR 3 nr 135), 1427 Crzyzanky (KoścZ 8, 308; dawniej k. 127), 1428 Krzizanky (KoścZ 9, 122v), 1450 Krzyzanky (PyZ 11, 14), 1452 Crzizanky (KoścZ 14, 186v), 1503 Krzyzanki (PG 12, 272v), 1535 Krzyszanky (ASK I 5, 143), 5,5 km na SE od Krobi.

1. 1444 n. pow. kośc. (PG 2, 8); 1510 n. par. Pępowo (LBP 120).

2. 1530, 1563, 1566 wiatrak → p. 3; 1556 mł. [wiatrak?], struga, łąka soł. oraz Dębina, Brzeźniak i Sroczeń [obiekt nieokreślony] w K. (KoścG 11, 108-109); 1566 gorzelnia (ASK I 4, 270v); 1567 zapust zw. Wierzchowisko przy gran. z Potarzycą i Gębicami (KoścG 20, 276v-278); 1570 K. graniczą z Krzekotowicami (PG 19, 125v-126v); 1578 podział [cz. gruntów wsi] K. między spadkobierców zm. Łukasza i zm. Jana Krzyżankowskich; przedmiotem podziału jest Dąbrowa, niektóre role położone w 3 polach (ozimym, jarzynnym i ugorowym) oraz łąki, które leżą: a) łąka wielka nad rz. Dobroczną [obecnie Dąbroczna], b) nad strumieniem, c) 3 łąki w Ostrowie i k. Ostrowu, d) k. drogi do Skoraszewic, e) k. drogi do Gębic, f) za groblą, g) łąka sołtysia przy gran. z Krzekotowicami; w K. wymieniono ponadto: dwór zm. Wojc. Krzyżankowskiego, mł. [wiatrak?], [zarośla zw.] Dąbrowa, lasek (chrost) zw. Wierzchowisko, stawek i strumień [bez nazwy]; drogi: do Krobi, do Gębic, ze Skoraszewic do Krzekotowic; K. graniczy z Potarzycą, Gębicami, Krzekotowicami i Skoraszewicami (KoścG 34, 533-534); 1580 ciż oraz [Łucja wd. po Janie Krzyżankowskim] pani wienna w K. dzielą w dobrach K. i Pasierbice to, co nie było poprzednio [w 1578] podzielone; wymieniono dwór zm. Jana Krzyżankowskiego z położoną k. niego sadzawką, chałupę młynarską i wiatrak; pani wienna otrzymuje domek, 1/2 „budowania wielkiego” [dworu?] (w losowaniu przypadły jej i jej ss. izba i komora, a drugiej stronie czyli ss. Łukasza komory i kuchnia), 2 chlewy (KoścG 34, 533-534); 1581 zniszczony mł. w K. (KoścZ 67, 105v).

3. Własn. szlach. 1399 śwd. Tomisław Krzyżankowski (WR 3 nr 135, Lek. 2 nr 2410).

A. 1427 Konrad Borsnicz ze Zdun [k. Krotoszyna w pow. kal.] kupuje od Mik. Frycza z Jutrosina [pow. pyzdr.] → Gębice i C.¹KObceRyc. 35, datuje tę transakcję na a. 1435 (→ Gębice, przyp. 1) (KoścZ 8, 308; dawniej k. 127).

1427-50 Herman, Irzman Zdunowski ze Zdun, dz. K.: 1427 tenże w procesie z Małg. Chlebowską przedkłada dok. nabycia Gębic i C. przez swego ojca Konrada Borsnicza ze Zdun; sąd uznaje ważność wspomn. transakcji (KoścZ 8, 308; dawniej k. 127); 1427 tenże dowodzi przy pomocy świadków, że nie zachował żadnego dok. świadczącego, że dziedzina K. jest ojcowizną Małgorzaty (WR 3 nr 1190; KoścZ 8, 308v); 1428, 1429 tenże przegrywa procesy ze wspomn. Małgorzatą i ma jej zapłacić 55 grz. szer. gr (KoścZ 9 k. 122v, 154v-155); 1434 tenże zapisuje ż. Jadwidze po 200 grz. posagu i wiana na wsi Gębice i na 7 ł. w K. (PG 1, 48v); 1444 tenże sprzedaje dziedziny w C., przypadające mu z działów braterskich, Janowi z Unięcic [k. Krobi] za 450 grz., a wspomn. Jan zapisuje ż. Katarzynie po 75 grz. posagu i wiana na 1/2 K. (PG 2, 8); 1450 tenże toczy proces z Mikołajem, s. Bartosza z Jutrosina, który odstępuje od roszczeń do Gębic i C. z tytułu pr. bliższości i wycofuje pozew (KoścZ 14, 62).

1444-50 Jan z Unięcic dz. K.: 1444 → wyżej; 1450 tenże toczy proces z Konradem Zdunowskim (PyZ 11, 14).

1452-1505 Jan Krzyżankowski z K.:

1452-69 tenże toczy procesy z Pampowskimi²W 1452 Jan Pampowski pożyczył Andrzejowi Pogorzelskiemu (z Pogorzeli w pow. pyzdr.) 440 fl., a jednym z 4 poręczycieli był Jan z Krzyżanek. Po śmierci Pogorzelskiego pozywany był o zwrot 110 fl. i szkody poniesione przez Pampowskich z uwięzienia kapitału. Por. J. Wiesiołowski, Ambroży Pampowski – starosta Jagiellonów, Wrocław 1976, s. 19 n [z Pępowa k. Krobi]: 1452 tenże toczy proces z Janem Pampowskim (KoścZ 14, 186v); 1453 tenże ma zapłacić wspomn. Janowi 110 fl. węg. w ciągu 8 tygodni (KoścZ 14, 193); 1459 tenże oraz Mik. Szelewski [z Szelejewa] i Mik. Zaleski [z Zalesia, obie wsie k. Borku] toczą proces ze wspomn. Janem Pampowskim o wyrządzoną mu szkodę (KoścZ 14, 225); 1459 tenże ma zapłacić wspomn. Janowi 10 fl. węg. (KoścZ 14, 231); 1459 tenże zapisuje z zastrz. pr. wykupu wspomn. Janowi 6 grz. czynszu rocznego na K. od sumy głównej 100 fl. węg. (KoścZ 14, 231); 1464 tenże toczy procesy ze wspomn. Janem i Szczepanem (Stephanus) Pampowskimi (KoścZ 14 k. 332, 391v); 1465 tenże toczy proces ze wspomn. Janem komandorem joan. pozn. o 10 fl. węg. (KoścZ 15 s. 18); 1469 tenże spłacił wspomn. Janowi wszystkie długi (KoścZ 15 s. 251).

1459 tenże toczy proces z Wojciechem z Gostkowa (KoścZ 14, 225); 1469, 1472 → niżej: Aleksandra; 1476 tenże zapisuje ż. Olechnie po 100 kóp [gr] posagu i wiana na 1/2 dóbr w K. (PG 9, 65v; w PG 10, 155: 1491); 1486 tenże pozwał Katarzynę wd. po Mac. Stroszynie Pijanowskim, posiadaczkę części dziedz. w Grunówku [obecnie Gronówko] (KoścZ 17, 58); 1488 tenże otrzymuje od wspomn. Katarzyny w zastaw 1 1/2 ł. os. w Grunówku na poczet 20 grz. długu (KoścZ 17, 158); 1489 tenże kupuje z zastrz. pr. wykupu od Jana Grunowskiego 1 1/2 ł. os. w Grunówku za 20 grz. (PG 10, 114); 1492 tenże kupuje z zastrz. pr. wykupu od Stefana Kołaczkowskiego 3 ł. os. w Kołaczkowicach za 48 zł węg. (PG 10, 165); 1493 tenże kupuje z zastrz. pr. wykupu od Mik. Skoraszewskiego i jego ż. Jadwigi 1 ł. os. w Skoraszewicach za 19 zł węg. (PG 10, 180v); 1494 tenże kupuje z zastrz. pr. wykupu od Mik. Srockiego cz. we wsi Sroki [k. Kobylina w pow. pyzdr.] za 30 zł węg. (PG 7, 7v); 1502, 1503 → niżej: Aleksandra; 1503 tenże z ż. Aleksandrą sprzedają z zastrz. pr. wykupu Stanisławowi s. Walentego z Poznania altaryście w Krotoszynie 3 grz. czynszu rocznego na K. za 36 grz. (PG 12, 272); 1505 tenże z żoną Olechną sprzedają z zastrz. pr. wykupu Janowi z Grodziska [obecnie Grodzisk Wlkp.] wicedziekanowi [kat.] pozn. i rządcy szpitala Ś. Barbary [w → Chwaliszewie] 1 grz. czynszu rocznego zapisanego na K. za 12 grz. szer. gr (PG 13 s. 31, 52; CP 439, 15, kop. XVII w.³W CP 439, 15, wzm. o zapisie czynszu dla szpitala Ś. Wawrzyńca (o kościele szpitalnym Ś. Wawrzyńca → Chwaliszewo, przyp. 8); CP 440, 7v, kop. XVII w.).

1469-1505 Aleksandra (Olechna) ż. Jana Krzyżankowskiego: 1469 tejże winni są po 12 grz. Karsz i Dobiesław bracia niedz. ze Sławianowa [k. Łobżenicy w pow. nak.] (NG 2, 111); 1472 taż z siostrą rodzoną Dorotą, ż. Mac. Tupalskiego [z Tupadł k. Kcyni], kwitują z 10 grz. Karsza i z 13 grz. Dobiesława Sławianowskich (NG 2, 147-148); 1502 taż kupuje od Heleny Tworzyjańskiej, występującej w asystencji stryja Piotra Kuranowskiego [z Kuranowa, obecnie Koronowo] i wuja Jana Krzyżankowskiego, całą jej cz. w obu wsiach Tworzyjanice [tj. Tworzyjanice i Tworzyjanki, obecnie Tworzanice i Tworzanki] oraz w Pomykowie [wsie k. Rydzyny] za 200 fl. węg. (PG 12, 228-228v); 1503 taż kupuje od Jadwigi Tworzyjańskiej, występującej w asystencji tychże, jej części w Tworzyjankach, Tworzyjanicach i Pomykowie za 200 fl. węg. (PG 12, 267); 1503, 1505 → wyżej.

1509-16 Jan, 1509-45 Mikołaj i 1509 Stan. Krzyżankowscy bracia dziedzice K. [zapewne ss. Jana Krzyżankowskiego]: 1509 Jan Krzyżankowski daje w dziale swoim braciom rodzonym Mikołajowi i Stanisławowi całe części dziedz. po ojcu i matce w K. (PG 14, 85); 1509 tenże zapisuje ż. Małgorzacie c. Wawrz. Czarnkowskiego [prawdop. z Czarnkowa k. Ponieca, obecnie Czarkowo] po 50 zł węg. posagu i wiana na 1/2 swych części dziedz. we wsiach Tworzyjanice, Tworzyjanki, na 1/2 ł. os. w Pomykowie, na karczmie i 1/2 wiatraka w Tworzyjanicach (PG 14, 92); 1509 Stan. Krzyżankowski zapisuje ż. Jadwidze c. Wawrz. Czarnkowskiego po 50 zł węg. posagu i wiana na połowie z 1/2 dziedz. wsi K. i Pasierbice [k. Krobi] (PG 14, 93); 1514 Jan Krzyżankowski wuj Piotra Krajewskiego i jego siostry Elżbiety (PG 15, 7); 1516 Mik. Krzyżankowski zapisuje ż. Barbarze Kierskiej [z Kiekrza] po 200 grz. posagu i wiana na cz. wsi K. (PG 15, 94); 1516 Mikołaj i Jan bracia rodzeni z K. sprzedają z zastrz. pr. wykupu Mac. Włostowskiemu 4 ł. os. w K. za 43 grz. (PG 15, 77v); 1527 Mik. Krzyżankowski zapisuje ż. Annie Włostowskiej po 100 grz. posagu i wiana na 1/2 całej wsi K. (PG 16, 159v); 1545 tenże kupuje od swego bratanka Mac. Krzyżankowskiego 1/4 cz. K. za 417 zł (PG 18, 72).

1529-45 Anna c. Mik. Krzyżankowskiego: 1529 taż ż. Andrzeja Góreckiego [z Górki k. Kobylina w pow. pyzdr.] otrzymuje od Mik. Góreckiego i jego s. Andrzeja (swego męża) oraz od Anny Rąbińskiej, drugiej ż. Mik. Góreckiego, zapis po 100 grz. posagu i wiana na 1/2 wsi Górka i 1/4 wsi Sroki (PG 16, 281); 1545 tejże wd. po Andrzeju Góreckim jej pasierb Franciszek Górecki włącza do jej pierwotnej oprawy, na dworze z przyległościami we wsi Sroki w pow. pyzdr., 3 półł. os. i 1/2 folw. (PG 18, 194v).

1532 Piotr Krzyżankowski daje w dziale swym braciom przyrodnim Maciejowi, Wojciechowi i Stanisławowi całe części po ojcu w Tworzyjanicach, Tworzyjankach i K., a w zamian otrzymuje cz. Pomykowa (PG 16, 517); 1532 tenże i jego bracia przyrodni Maciej i Wojc. Krzyżankowscy (bracia niedzielni), którzy zastrzegają zgodę swego brata rodzonego Stan. Krzyżankowskiego, sprzedają Benedyktowi Miaskowskiemu [z Miaskowa k. Krzywinia, obecnie Miąskowo] całą swą cz. po ojcu i matce w Pomykowie za 100 grz. (PG 16, 517).

1532-45 Maciej i Stanisław, 1532 Wojc. Krzyżankowscy bracia: 1532 → wyżej: Piotr; 1545 → wyżej: Mikołaj; 1545 Stan. Krzyżankowski sprzedaje bratu rodzonemu Maciejowi cz. po ojcu i matce w Tworzyjanicach za 300 zł (PG 18, 210).

1566 – zm. a. 1578 Jan i Wojciech, 1566 Łukasz Krzyżankowscy z K. bracia rodzeni: 1566 Łukasz i Wojc. Krzyżankowscy, każdy z żoną, dzielą cz. dóbr w K., którą kupili od brata Jana (KoścG 11, 108-109); 1566 Łukasz Krzyżankowski wspomn. jako zm. → niżej; 1578, 1580 Jan, Wojciech i Łukasz Krzyżankowscy wspomn. jako zm. (KoścG 34, 530-534).

1566-81 Feliks (Szczęsny), Mikołaj i Łukasz Krzyżankowscy bracia rodzeni dziedzice K. (KoścZ 67, 105v-106): 1566, 1580 ciż [imiennie nie wymienieni] ss. zm. Łukasza Krzyżankowskiego dziedzice K. → niżej; 1578 ciż oraz Łukasz i Marcin Krzyżankowscy ss. zm. Jana Krzyżankowskiego dzielą między siebie K. i Pasierbice, → p. 2 (KoścG 34, 530-532v); 1580 ciż oraz wspomn. Łukasz i Marcin dzielą te dobra w K. i Pasierbicach, które nie zostały podzielone między nich w 1578, → p. 2 (KoścG 34, 533-534); 1581 ciż toczą proces z Łucją Strzeszkowską wd. po Janie Krzyżankowskim m. in. o zniszczenie ich młyna w K. (KoścZ 67, 105v); 1581 ciż toczą proces ze wspomn. Łucją o kmiecia (KoścZ 67, 171v).

1578-80 Łukasz i Marcin Krzyżankowscy ss. zm. Jana Krzyżankowskiego i Łucji Strzeszkowskiej: 1578, 1580 → wyżej.

1580-81 Łucja Strzeszkowska alias Krzyżankowska dz. w K., wd. po Janie Krzyżankowskim: 1580 taż dz. K. → niżej; 1580 tejże ma zapłacić 12 grz. Wojc. Bodzewski (KoścG 34, 167-167v); 1580 → p. 2; 1581 → wyżej: Feliks, Mikołaj i Łukasz Krzyżankowscy; 1581 taż toczy procesy z kmieciami z K. (KoścZ 67, 105v-106).

Kmiecie w K.: 1580 Sobek, Kopeć, Drozdzak, Granat, Maciek s. Piotra, Stanisław brat Drozdzaka i zagrodnik Przybek (KoścG 34, 533-534); 1581 kmiecie Wawrzyniec i Stanisław bracia (KoścZ 67, 171v); 1581 kmiecie Sebastian i Jakub Kopeć (KoścZ 67, 105v-106).

1510 w K. 10 ł. os. i 9 ł. opust. uprawianych przez panów (domini), którzy folwarków nie mają (LBP 120).

Pobór w K.: 1530 od 7 ł., 3 gr z wiatraka (ASK I 3, 130v); 1533 karczma [opust.] (ASK I 5, 143); 1563 od 8 ł., 1 wiatrak dor. (ASK I 4, 183); 1566 pobór z cz. Jana Krzyżankowskiego od 4 ł., 1 karczmy dor., 2 zagr., 1 wiatraka dor., 1 gorzelni; z cz. synów zm. Łukasza Krzyżankowskiego od 4 ł., 1 karczmy dor., 3 zagr., 1 komor. (ASK I 4, 270v-271); 1580 pobór z cz. Łucji Krzyżankowskicj od 2 ł., 1 zagr., z cz. dziedziców zm. Łukasza Krzyżankowskiego od 4 1/2 ł., 2 zagr. (D 80; ASK I 6, 270v).

4. 1566, 1578 łąka soł. w K. → p. 2.

5. 1510 panowie (domini) z C. dają meszne tak jak kmiecie dla pleb. w Pępowie, dzies. wiard. dla bpa pozn. (LBP 120); 1564 dzies. wiard. z 8 ł. w K. dla bpa pozn. (IBP 311).