KRZYŻANOWO

1396 or. Crzizanowo (Lek. 2 nr 1860), 1397 Crziszanowo (WR 2 nr 46), 1398 Krziszanovo (Lek. 2 nr 2207), 1416 Krzizanowo (WR 3 nr 622), 1420 Crzyszanowo (WR 2 nr 674), 1513 Krzizankowo! (PG 14, 429), 7,5 km na W od Śremu.

1. 1462 n. pow. kośc. (PG 6, 123v); 1408 n. par. Błociszewo (Wp. 5 nr 132).

2. 1418 ugoda między Hinczką z C. i jego ss. Marcinem i Januszem a Piotrem Jarogniewskim w sprawie błota między C. a wsią Gaj; Jarogniewski ma pr. budowy stawu (piscina alias staw) i młyna na tym błocie; Hinczka z ss. ma otrzymywać ryby wartości 3 grz. złowione w tym stawie, sam zaś może łowić ryby tylko, gdy woda wyleje poza granice (KoścZ 4, 332-332v).

1519 Jan Krajkowski z ż. Jadwigą Maniecką zgodnie z ugodą zapośredniczoną przez arbitrów otrzymują od Mac. Krzyżanowskiego podsędka pozn. błoto we wsi Zgirzyce a dają mu w zamian zapust (indago) zw. Górki w K. leżący przy granicy z Girzycami, rozciągający się od pierwszego wzgórza przy błocie zw. Charłupki (Carlupky) obok drogi z K. do Śremu do błota i granicy wsi opust. Gaj (KoścZ 23, 85-97).

3. Własn. szlach. 1396 Dzierżek z C. toczy procesy ze Streczką i Jakuszem (Lek. 2 nr 860, 1862).

1397-1429 Hinak (Henryk, Hinczka) z K., Krzyżanowski, h. Świnka, ojciec Mikołaja [I], Marcina i Janusza (WR 2 nr 46; KoścZ 9 k. 226v, 230): 1398 tenże toczy proces z Sędką i Tomisławą; ma zapłacić 15 grz. Sędce, 14 grz. Tomisławie oraz nie podaną sumę teściowej (jątrew) Jakusza z Grabianowa; w sprawie pozostałych długów ma zawrzeć z podanymi osobami ugodę (Lek. 2 nr 2136); 1398-99 tenże toczy proces z Sędką i Tomisławą z Grabianowa (Lek. 2 nr 2207, 2331); 1399 tenże toczy proces z Beniaminem z Jaraczewa o 97 sztuk bydła i 10 grz. (Lek. 2 nr 2277); 1400 tenże toczy proces z Janem z Łaskaw o 13 grz. (Lek. 2 nr 2518); 1405 tenże wraz z Jakuszem Grabianowskim śwd. z h. Świnka w wywodzie szlachectwa Pawła Kotarby h. Czasza (ZSW nr 968; MHP nr 69); 1412 tenże z ss. → niżej: Małgorzata; 1415 tenże [i jego ss.] Marcin i Janusz przy pośrednictwie arbitrów dokonują podziału dóbr z Janem [I] i Katarzyną dziećmi zm. Mikołaja ich [tzn. Marcina i Janusza] brata rodzonego; 1/4 C. przypaść ma Janowi i Katarzynie, a jeśli przeżyją swego dziada Hinaka, to mają też brać udział w równym podziale jego cz. w C.; Jan i Katarzyna zastawiają Marcinowi swemu stryjowi rodzonemu 2 kopy i 13 gr rocznego czynszu od kmieci w C., za zgodą swych wujów Gniewosza i Dobrogosta; w zamian za to Marcin spłaci długi Jana i Katarzyny w wysokości 29 grz., aby wspomn. dzieci nie utraciły swoich dóbr drogą zastawu za długi; gdy Jan i Katarzyna dojdą do lat sprawnych będą mogli wykupić swą cz. od Marcina (KoścZ 4, 131v-132); 1418 tenże z ss. Marcinem i Januszem → p. 2; 1429 tenże toczy proces z Wojciechem i Stefanem z Rzeczkowa (KoścZ 9, 221).

1399-1401 Mikołaj [I] z K., Krzyżanowski, s. Hinaka, brat Marcina i Janusza, ojciec Jana [I] i Katarzyny (WR 3 nr 135, 247, 278, 423, 586): 1399 tenże przeprowadza w procesie z Agnieszką z Manieczek ż. Sędka dowód ze śwd., iż jego ojciec wydał 18 grz. na polepszenie domu Agnieszki (WR 3 nr 122; Lek. 2 nr 2297); 1401 tenże wraz z in. szlachcicami ręczy za Henryka [z Witaszyc w pow. kal., Zimnowody w pow. pyzdr.] kaszt. ksiąs. i zobowiązuje się wraz z in. założyć staroście zakład w wysokości 1000 grz. (ZSW nr 198); 1415 tenże zm. ojciec małoletnich Jana i Katarzyny → wyżej: Hinak.

1409-35 Marcin z K., Krzyżanowski, s. Hinaka, brat Mikołaja i Janusza, ojciec Bartłomieja, Dobrogosta, Wojciecha, Jana [I], Wawrzyńca i Piotra (WR 3 nr 439, 955, 980; KoścZ 9, 237): 1409 tenże wiceburgr. kośc. (ZSW po nr 1354); 1412 tenże → niżej: Małgorzata; 1413 tenże ma zawrzeć ugodę ze Stan. Lubickim w sprawie o 1/4 wsi Przetoczno; Marcin powierza prowadzenie procesu swym braciom (KoścZ 4, 76); 1415 tenże z ojcem Hinakiem i bratem Januszem, brat zm. Mikołaja → wyżej: Hinak; 1416 tenże → niżej: Janusz; 1418 tenże z ojcem Hinakiem i bratem Januszem → p. 2; 1429 tenże ręczy Mikołajowi z Kolniczek za swego brata [najpewniej nie rodzonego, → niżej] Henryka Wyszakowskiego, że ten uwolni Mikołaja od wszelkich pretensji osób trzecich do wsi Mszczyczyn [k. Dolska] (KoścZ 9, 237); 1430 tenże toczy proces z Zygmuntem Strobiszewskim; zastępuje go w sądzie brat Henryk [Wyszakowski] (KoścZ 9 k. 258, 277); 1435 tenże, Janusz i Jan [I] z K., Mikołaj, Jan i Piotr z Kruczyna oraz Bartosz s. zm. Jana Łaskawskiego sprzedają Mik. Zimnowodzkiemu swe części w Cielmicach i Przecianowie [obecnie Trzecianów, pow. pyzdr.] za 100 grz. (PG 1, 89).

1412 Małgorzata z K. toczy proces z Hinakiem i jego ss. z C. oraz z Marcinem [jednym z ss. Hinaka] z K. (KoścZ 3 k. 180, 181v).

1415-63 Janusz z K., Krzyżanowski, s. Hinaka, brat Mikołaja i Marcina (WR 3 nr 1195): 1415 tenże z ojcem Hinakiem, bratem Marcinem, brat zm. Mikołaja → wyżej: Hinak; 1416 tenże, Marcin [jego brat] i kmiecie z C. toczą proces z Piotraszem Grabianowskim (WR 3 nr 622, 623); 1417 tenże z ojcem i bratem Marcinem → p. 2; 1425 tenże śwd., znajduje się pod ekskomuniką (WR 3 nr 1260); 1429 tenże winien jest Janowi Pucołowskiemu 3 grz. i 1 wiard. oraz 3 grz. tytułem szkód (KoścZ 9 k. 178v, 189v, 207v); 1435 tenże → wyżej: Marcin; 1445 tenże → niżej: Jan [1]; 1462-63 tenże sprzedaje swe dobra w K. → niżej: Wojciech.

1415-64 Jan [I] z K., Krzyżanowski, s. Mikołaja [I] (DBL nr 223, 226): 1415 tenże z siostrą Katarzyną małoletnie dzieci zm. Mikołaja s. Hinaka → wyżej: Hinak; 1420 tenże toczy proces z Henrykiem z Wyszakowa [→ niżej], którego oskarża o zrabowanie mienia wartości 20 grz. (WR 2 nr 674); 1433 tenże familiaris Mik. Czackiego (PZ 12, 90); 1435 tenże → wyżej: Marcin; 1445 tenże toczy proces z Januszem z C. o podział cz. po dziadzie, którą Janusz bezprawnie dzierży, oraz o to, że Janusz zabrał mu 200 owiec na ugorze i ranił przy tym owczarza (KoścZ 12, 575); 1448-50 tenże pełnomocnik Jadwigi ż. Wojc. Ostrowskiego [z Ostrowa k. Śremu] (BR 628 nr 138, 144, 154); 1449 tenże zastępuje w sądzie Andrzeja i Wojsława z Gryżyny (KoścZ 13, 409); 1449 tenże toczy proces z Wojciechem Mroczkiem Pasierbickim (KoścZ 14, 24); 1462 tenże kupuje z zastrz. pr. odkupu od Wawrzyńca z Szurkowa 4 ł. w Szurkowie za 40 grz. (PG 6, 142v); 1464 tenże toczy proces z Mik. Sasinem Gościejewskim i Wojc. Gostkowskim (KoścZ 14 k. 392v, 393).

1417 Jan Gorzycki [ident. z Janem I s. Mikołaja?] z C. toczy proces z Piotraszem Grzybieńskim; Piotr przeprowadza dowód ze śwd., że przy umowie z Janem nie zrezygnował z zapowiedzi sprzedaży przez Jana dziedziny w Grzybnie (WR 3 nr 644); 1455 Jan „Labersky” [ident. z Janem I?] z C. toczy proces z Mac. Malikiem kmieciem z Piotrkowic (KoścZ 12, 560).

1429-30 Henryk (Hendrzych) z K., Wyszakowski, z → Wyszakowa [nazywany bratem Marcina z K. syna Hinaka: KoścZ 9, 237, 277: → wyżej: Marcin, choć najpewniej nie był jego bratem rodzonym1W sprawie podziału K. w 1415 występował Hinak z wymienieniem trzech ss. i mowa była o posiadaniu przez dzieci jednego z nich 1/4 dóbr K., co odpowiadałoby istnieniu czterech działów dla czterech osób; nie ma tu już miejsca na jeszcze jednego s. Hinaka. Henryk z Wyszakowa zw. Paluch występuje w Wyszakowie w l. 1389-1414, później od 1425 już tylko jako olim z Wyszakowa. Jego powiązania rodzinne nie są znane] (KoścZ 9 k. 226v, 230, 244v): 1429 tenże toczy proces z Wojciechem i Stefanem z Rzeczkowa [→ Drzeczkowo, Uwaga] (KoścZ 9, 221); 1430 tenże toczy proces z Piotrem z Bylina (PZ 11, 40v); 1430 tenże toczy proces z Piotrkiem Jezierskim [ze wsi Jeziora Wlk., obecnie Jeziory Wlk., pow. pyzdr.] i ma przedstawić dok. sądu król. w Pyzdrach poświadczający, że Piotrek wwiązał go w dział Szymona i jego ż. Doroty w Starkowcu [k. Miłosławia, pow. pyzdr.] (KoścZ 9, 251).

Być może ident. z tymże Henrykiem: 1448 Andrzej z K. kupuje od Pawła z Robaczyna Małego folw. w Robaczynie Małym za 100 grz. (PG 3, 11v); 1448 tenże toczy proces z Wojc. Ostrowskim i domaga się odeń zapłaty 27 grz.; sąd przyznaje Andrzejowi wwiązanie w dobra w Ostrowie [k. Śremu], za każde 10 grz. w 1 ł. (BR 628 nr 129, 132, 133, 142, 143); 1451 tenże kupuje od Jana, Andrzeja, Macieja i Bogusza z Robaczyna Małego folw. w Robaczynie Małym za 200 grz. (PG 4, 35).

1442-88 Bartłomiej Krzyżanowski s. Marcina, duchowny → p. 6, 1445-94 Dobrogost Krzyżanowski s. Marcina, duchowny → p. 6.

1445-69 Wojciech, 1445-96 Wawrzyniec, 1445 Jan [II] i Piotr Krzyżanowscy ich bracia: 1445 Bartłomiej, Dobrogost, Wojciech, Jan, Wawrzyniec i Piotr bracia rodzeni niedz. z K. → wyżej: Jan [I].

1445-69 Wojciech z K., Krzyżanowski, mąż Jadwigi, ojciec Tomasza, Marcina i Doroty: 1455 tenże z braćmi → wyżej; 1462 tenże kupuje od Janusza z K. [swojego stryja] 5 1/2 ł., ogród i zagr. w K. za 100 grz. (PG 6, 123v); 1463 tenże kupuje od Janusza z K. całą jego cz. w K. za 250 grz. i zapisuje swej ż. Jadwidze po 100 kóp gr posagu i wiana na 1/2 K. (PG 6, 163v); 1463 ż. tegoż Jadwiga Lubieńska sprzedaje swą cz. Szymanowic w pow. kal. (PG 7, 357v); 1469 ż. tegoż Jadwiga daje Janowi i Piotrowi z Gawronów 1/4 wsi Lubień Wlk. [obecnie Lubina Wlk., pow. kal.] i 220 grz., a otrzymuje w zamian całą wieś Gawrony (PG 8, 18); 1479 Jadwiga wd. po tymże sprzedaje z zastrz. pr. odkupu Mikołajowi i Wawrzyńcowi z Grabianowa wieś Gawrony za 100 grz. (PG 9, 106); 1489 Jadwiga ż. [!] tegoż zeznaje, iż Tomasz i Marcin ss. jej i tegoż Wojciecha zadośćuczynili jej za wiano i posag, jakie miała zapisane przez męża na C. (KoścZ 3, 93v); 1491 Jadwiga Gawrońska wd. po tymże sprzedaje z zastrz. pr. odkupu swej c. Dorocie wieś Gawrony za 100 kóp gr jako posag; pieniądze te wpłaca za Dorotę Marcin Krzyżanowski [s. tegoż i Jadwigi, brat Doroty] z bratankiem Janem [s. Tomasza] z tytułu zadośćuczynienia za dobra po ojcu i matce (PG 10, 152v); 1496 Jadwiga z Gawronów sprzedaje Marcinowi Krzyżanowskiemu swemu s. wieś Gawrony za 400 grz. (PG 7, 101v).

1445-96 Wawrz. Krzyżanowski, z K.: 1445 tenże z braćmi → wyżej: Jan [I]; 1464 ż. tegoż Jadwiga (PG 7, 193); 1496 tenże występuje jako wuj dzieci Mac. Kawieckiego i Anny Krzekotowskicj (PG 7, 114; BR 628 nr 244).

1464 Barbara niegdyś z C. ż. Wawrz. Grabianowskiego (KoścZ 14, 402v).

1469-96 Mikołaj [II] z K., Krzyżanowski, także z → Pucołowa, brat Wincentego, zapewne s. Jana [I]2Nie jest to potwierdzone w sposób wyraźny; może świadczyć na rzecz takiej filiacji powtarzalność imion Mikołaj i Jan w tej linii rodziny. W każdym razie nie wydaje się, by Mikołaj [II] z bratem Wincentym mogli być dziećmi któregoś z ss. Marcina: z nich Bartłomiej i Dobrogost byli duchownymi, Wojciech ma potomstwo skądinąd znane, Wawrzyniec żył jeszcze długo po samodzielnym wystąpieniu Mikołaja [II], zaś Jan i Piotr są bardzo słabo poświadczeni, a potomstwo jednego z nich jest też znane skądinąd (→ przyp. 5), ojciec Jana [III] i Macieja, 1485 wicesędzia pozn., 1487-88 wicewda pozn. (GUrz. nr A 967, 1005): 1469 tenże zapisuje swej ż. Jadwidze po 50 grz. posagu i wiana na swej cz., należnej z działów z bratem rodzonym Wincentym (PG 8, 19); 1473 tenże występuje jako wuj Jadwigi ż. Mac. Kawieckiego (PG 7, 215) i jej pełnomocnik procesowy (BR 628 nr 196, 197, 198); 1474 tenże kupuje za 45 grz. od Mik. Zgirzy z Pucołowa jego cz. w Pucołowie wraz z pr. bliższości, które Pucołowskiemu winna przekazać Dorota [siostra żony Mikołaja] ż. Przybysława Chaławskiego i jej siostrzeniec Jan Krzyżanowski [s. Mikołaja] (PG 9, 13); 1481 tenże pełnomocnik procesowy Mac. Kawieckiego (BR 628 nr 210); 1486 tenże występuje jako wuj Wojc. Gołuńskiego [ze wsi Gołuń k. Pobiedzisk, pow. gnieźn.] s. Jana (PG 10, 42); 1487 tenże kupuje 2 ł. w K. → niżej: Tomasz i Marcin; 1489 tenże toczy proces z Janem pleb. w Lubiniu i Piotrem Błociszewskimi, oskarżony o zabicie ich brata Mikołaja; tenże zapłacić ma Błociszewskim 40 grz. (KoścG 4 k. 21v-22, 23-23v); 1489 tenże zapisuje swej ż. Jadwidze po 100 zł posagu i wiana na C. (PG 10, 106); 1489 tenże oddaje swemu s. Janowi z Pucołowa cz. w Pucołowie, którą niegdyś wykupił od Mik. Zgirzy za 50 grz., jako zadośćuczynienie za dobra należne Janowi po matce, które tenże Mikołaj zatrzymał dla siebie (PG 10, 109); 1496 tenże zapisuje Katarzynie c. Mik. Rogalińskiego a ż. swojego s. Macieja3W tekście źródła jest imię Mikołaj, niewątpliwie błędne. Kat. Rogalińska jest później dobrze znana jako ż. Macieja, wymienionego zresztą niżej w tym samym akcie po 150 zł posagu i wiana na 3 ł. w K., wyjąwszy domek w K., który tenże Mikołaj zatrzymuje dla siebie, a który winien oddać [wspomn.] Katarzynie ż. swego s. Macieja (PG 7, 98); 1496 tenże zapisuje swej ż. Jadwidze Krzyżanowskiej4Była to już druga ż. Mikołaja, różna od swej imienniczki z 1469. W 1489 Mikołaj dał bowiem swemu synowi zadośćuczynienie za dobra należne mu po zm. już widocznie matce. Występująca tuż przedtem w tymże 1489 Jadwiga ż. Mikołaja, której ten oprawiał właśnie posag i wiano, mogła już być drugą żoną c. Marcina Gawrońskiego [Krzyżanowskiego, brata stryjecznego Mikołaja, → niżej] po 100 zł posagu i wiana na swych dobrach w K., wyjąwszy oprawę wiana ż. swego s. Macieja (PG 7, 98).

1469 Wincenty brat rodzony Mikołaja [II] Krzyżanowskiego → wyżej.

1474-83 Maciej i Wojc. Krzyżanowscy, ss. Jana [II] lub Piotra5Maciej i Wojciech nazywali się w 1480 i 1483 rodzonymi bratankami Bartłomieja. Z braci Bartłomieja ojcem Macieja i Wojciecha nie mógł być duchowny Dobrogost, Wojciech którego potomstwo jest znane, Wawrzyniec żyjący aż do 1496 (a od 1474 samodzielnie występują już wszak Maciej i Wojciech); jako możliwi pozostają tylko Jan i Piotr: 1474 ciż nieletni wysyłają na wyprawę wojenną zastępcę ze swych dóbr (ExpBel. nr 677); 1474 ciż bracia rodzeni niedz. kupują z zastrz. pr. odkupu od Katarzyny ż. Abrahama z Kiebłowa [obecnie Kębłowo] 1/3 Oborzysk za 270 grz. (PG 9, 16); 1480 ciż bratankowie (nepotes) Bartłomieja z Krzyżanowa wraz z owym Bartłomiejem kan. płockim kupują od Abrahama Kiebłowskiego i jego ż. Katarzyny 1/2 Gołębina za 450 grz. i 7 zł (PG 9, 122v); 1483 ciż sprzedają z zastrz. pr. odkupu Jadwidze ż. Jadwigi [! recte Mikołaja, Wawrzyńca?] Krzyżanowskiego 2 ł. os. w K. za 24 grz. (PG 9, 175v); 1483 ciż ze stryjem rodzonym Bartłomiejem kan. płockim zapisują z zastrz. pr. odkupu Dobrogostowi z K. [swemu stryjowi] kantorowi płockiemu 8 grz. czynszu od sumy głównej 100 grz. na 1/2 Gołębina, w celu ufundowania altarii [gdzie?] (PG 9, 176).

1474-89 Jan [III] z K., Krzyżanowski, także z → Pucołowa, s. Mikołaja [II], brat Macieja: 1474 tenże siostrzeniec Doroty ż. Przybysława Chaławskiego mają wraz z tą Dorotą pr. bliższości do cz. Pucołowa, 1489 tenże z Pucołowa s. Mikołaja [II] otrzymuje od ojca cz. w Pucołowie → wyżej: Mikołaj; 1493 Elżbieta wd. po tymże wraz ze swym bratem rodzonym Stan. Czasthoczskim [nie wiadomo, skąd pochodził] sprzedaje z zastrz. pr. odkupu Mikołajowi i Wojciechowi z Grabianowa swe prawa i przezyski na 2 ł. os. i 1 ł. opust. w Pucołowie za 30 grz. (PG 10, 194); 1496 Dorota wd. po Przybysławie Chaławskim sprzedaje z zastrz. pr. odkupu Wojc. Grabianowskiemu cz. w Pucołowie przypadłą jej po zm. Janie Krzyżanowskim (PG 7, 121v).

1479-89 Tomasz, 1479-96 Marcin z K., Krzyżanowscy, ss. Wojciecha: 1479 ciż kupują od Mikołaja i Wawrzyńca z Grabianowa ich części w Grabianowie i Chyrzynie za 200 grz. (PG 9, 106); 1487 ciż6W tekście źródła jest Tomasz i Maciej, co jest niewątpliwie zwykłą omyłką ze stryjem rodzonym Bartłomiejem kan. płockim sprzedają Mik. [II] Krzyżanowskiemu [swemu bratu stryjecznemu] 2 ł. os. w K. za 100 grz. (PG 10, 75); 1489 działy tychże: Tomasz otrzymuje cz. Gołębina i Grabianowa, Marcin otrzymuje całą wieś Gawrony i cz. K.; Marcin zapisuje swej ż. Elżbiecie po 165 grz. posagu i wiana na swej cz. K.; Tomasz zapisuje ż. Małgorzacie po 165 grz. posagu i wiana na swej cz. Gołębina (PG 10, 117-117v); 1489 ciż ss. Wojciecha i Jadwigi → wyżej: Wojciech; 1489 Elżbieta ż. Marcina i Małgorzata ż. Tomasza cc. Jana Jarogniewskiego z Barda zeznają, iż ojciec zadośćuczynił im za dobra dziedziczne we wsiach Bardo i Mysłki [obecnie Mystki] w pow. pyzdr.; ciż Tomasz i Marcin otrzymać mają od Jarogniewskiego po 100 grz. (KoścG 3, 92-93v); 1489 ciż zobowiązują się dać swej siostrze rodzonej Dorocie 50 grz. posagu (KoścG 3, 93-93v); 1489 ciż bracia niedz. zapisują z zastrz. pr. odkupu Kani mieszczaninowi pozn. 5 grz. czynszu od sumy głównej 60 grz. na cz. K. (PG 10, 125v); 1489 c. tegoż Tomasza Anna Grabianowska, ż. Mac. Włostowskiego → Grabianowo; 1491 tenże Marcin z bratankiem (nepos) Janem [IV, s. Tomasza], brat Doroty → wyżej: Wojciech; 1495 tenże Marcin występuje jako stryj dzieci zm. Jana Grzymisławskiego (PG 7, 75); 1495 tenże Marcin sprzedaje Janowi Krajkowskiemu swe części w K. za 500 grz. (PG 7, 82v); 1495 ż. tegoż Elżbieta, c. Jana Bardzkiego (PG 7, 82v); 1496 c. tegoż Marcina Gawrońskiego, Jadwiga Krzyżanowska ż. Mik. [II] Krzyżanowskiego → wyżej: Mikołaj; 1496 tenże Marcin7Cieplucha 290, wspominając tę sprawę, podaje iż Marcin był s. Tomasza. Jest to oczywisty błąd – Jadwiga Gawrońska to przecież ż. Wojciecha s. Jadwigi Krzyżanowskiej z Gawronów → wyżej: Wojciech.

1491-1509 Jan [IV] Krzyżanowski, także z → Grabianowa, s. Tomasza: 1491 tenże bratanek Marcina Krzyżanowskiego [brata Tomasza] → wyżej: Wojciech; 1496 tenże Grabianowski s. zm. Tomasza Krzyżanowskiego w towarzystwie stryja Marcina z K. oraz wuja Marcina Pigłowskiego sprzedaje z zastrz. pr. odkupu swej ciotce rodzonej Dorocie [siostrze Tomasza] ż. Andrzeja Więckowskiego8W haśle Grabianowo (cz. I s. 654) cytując ten akt, błędnie dodano (jako źródłową!) informację, jakoby Dorota ż. Więckowskiego była tożsama z Dorotą wd. po Przybysławie Chaławskim. Dorota Więckowska była ciotką (siostrą ojca) Jana [IV] s. Tomasza, zaś Dorota Chaławska była ciotką (siostrą matki) Jana [III] s. Mikołaja swą cz. w Grabianowie za 50 kóp gr (PG 7, 101v); 1509 tenże kupuje z zastrz. pr. odkupu od Andrzeja Więckowskiego jego cz. wsi Międzychód [k. Śremu] w pow. kośc. za 60 grz. oraz sprzedaje z zastrz. pr. odkupu Dorocie Krzyżanowskiej [swej ciotce] ż. wspomn. Andrzeja cz. w Grabianowie za 100 grz., zaspokajając tym samym jej pretensje do dóbr po ojcu i matce (PG 13, 97).

1495-1527 Krajkowscy [→ Krajkowo] w K.: 1495 Jan Krajkowski kupuje od Marcina Krzyżanowskiego cz. K. → wyżej: Tomasz i Marcin; 1519 Jan Krajkowski [s. wspomn. Jana] sprzedaje z zastrz. pr. odkupu Annie ż. Jakuba Wilkowskiego 5 ł. os. w K. (PG 15, 318); 1519 tenże z ż. Jadwigą Maniecką → p. 2; 1522 tenże zapisuje swej ż. Jadwidze Manieckiej po 100 grz. posagu i wiana na cz. K. (PG 15, 472); 1526 tenże otrzymuje w działach z bratem Piotrem cz. K. (PG 16, 130v-131; → Krajkowo); 1526 tenże sprzedaje Katarzynie ż. Mac. Krzyżanowskiego podsędka i burgr. pozn. część K. za 600 grz. (PG 16, 130v-131); 1527 Anna ż. Piotra Mrowińskiego i Małgorzata cc. Mac. Krajkowskiego [brata Jana] sprzedają Mac. Krzyżanowskiemu podsędkowi i burgrabiemu pozn. cz. K. za 200 grz. (PG 16, 188v).

1496-1544 Mac. Krzyżanowski, zm. 27 VI zapewne 15459Datę dzienną śmierci podaje Nekrolog lub. (MPHn. 9/2, 79). Data roczna wynika z ram czasowych zmiany na urzędzie podsędka (między 28 VI 1544 a 20 VIII 1545), s. Mikołaja [II], ojciec Hieronima opata z Tyńca, Marcina, Jana, Macieja (Boniecki 13, 50), Katarzyny i Agnieszki, 1510 wicepodsędek pozn. (CP 381 nr 82), 1514-15 wicepodkom. pozn. (Boniecki 13, 50; Lubiń C 17, 10), 1517-29 burgr. pozn. (Dominikanie P-ń, dissoluta VIc nr 3; CP 415, 11); surogator star. gen. Wlkp. w Poznaniu w l.: 1519 (MS 4/2 nr 12021; BR 176, 94), 1520 (A 238), 1524 (MS 4/2 nr 14061), 1526 (Hock. IV 595; Wągr. B 7 nr 15), 1527 (CP 24, 33), 1528 (BR 176, 96v-97), 1530 (CP 5 nr 28), 1535 (PG 16, 748); 1518-44 podsędek pozn. (UDR I/2, 132): 1496 tenże s. Mikołaja, mąż Kat. Rogalińskiej → wyżej: Mikołaj [II]; 1503 tenże występuje jako wuj Kat. Golińskiej ż. Stan. Szkudelskiego (PG 13, 111v); 1513 tenże sprzedaje Stan. Lasockiemu podkom. pozn. 1 ł. w K., na którym siedzi kmieć Michał Mróz (PG 14, 429); 1519 tenże kupuje cz. Zgirzyc (Cieplucha 207); 1519 tenże → p. 2; 1520 tenże zwolniony z obowiązku uczestnictwa w wyprawie wojennej (MS 4/1 nr 3472); 1520 tenże daje swej ż. Kat. Rogalińskiej w dożywocie wsie K., Zgirzyce i Grabianowo (PG 15, 366v); 1520 tenże występuje jako wuj Małgorzaty c. zm. Jana Psarskiego (PG 15, 359); 1522 tenże zwolniony od obowiązku uczestnictwa w wyprawie wojennej, otrzymuje zadanie strzeżenia grodu pozn. (MS 4/2 nr 13285); 1523 tenże kupuje z zastrz. pr. odkupu od Jana Baranowskiego wieś Rogaczewo w pow. kośc. za 200 grz. (PG 15, 514); 1525 tenże występuje jako stryj Anny ż. Jerzego Kołackiego (PG 16, 92); 1525 tenże kupuje od Macieja i Mikołaja Żyrzyńskich wieś Rzyżyn [obecnie Ryżyn] w pow. pozn. za 300 grz. (PG 16, 73); 1526 tegoż ż. Katarzyna kupuje cz. K. od Jana Krajkowskiego, 1527 tenże kupuje cz. K. od cc. zm. Mac. Krajkowskiego → wyżej: Krajkowscy; 1529 tenże występuje jako stryj Anny c. zm. Mik. Kaniewskiego (PG 16, 280); 1531 29 IV zm. Katarzyna z K. podsędzina [ż. tegoż] (MPHn. 9/2, 60); 1531 tenże zapisuje swej ż. Annie c. zm. Jana Siedleckiego z Siedlca [nie wiadomo którego] kaszt. krzyw. po 50 grz. posagu i wiana na 1/2 K. (PG 16, 442); 1532 tenże wyznaczony na sejmie w Krakowie do komisji mającej przygotować korekturę praw (Volumina legum, wyd. J. Ohryzko, t. 1, Petersburg 1859, s. 247); 1544 22 III zm. Anna ż. podsędka Krzyżanowskiego (MPHn. 9/2, 46).

Córki Mac. Krzyżanowskiego: 1520 Agnieszka ż. Hieronima Konarskiego z Rogalina (PG 15, 359v); 1523-32 Katarzyna ż. Stan. Słupskiego z Turwi (PG 15, 551v; PG 16, 487v); 1529-30 Agnieszka ż. Wojc. Sułockiego (PG 16 k. 92v, 341); 1550-58 Anna ż. Jana Karśnickiego (PG 18, 533; PG 19, 563).

1513-30 Bartłomiej Krzyżanowski (KoścZ 18, 401), także z → Lipówki, 1520-30 wicepodkom. pozn. (Lubiń C XVII 10, 20): 1519 tenże dz. w Lipówce zapisuje swej ż. Helenie c. Jana Bielawskiego po 100 grz. posagu i wiana na 1/2 Lipówki (PG 15, 314v); 1528 tenże kupuje od Wawrz. Strzeleckiego cz. Smogorzewa w pow. kośc. za 300 grz. (PG 16, 233); 1529 tenże kupuje od Zofii Dobczyńskiej cz. Smogorzewa za 200 grz. (PG 16, 296); 1530 tenże dz. w Lipówce i Smogorzewie zapisuje swej ż. Helenie c. zm. Jana Bielawskiego po 150 grz. posagu i wiana na 1/2 Smogorzewa (PG 16, 335v); 1530 tenże występuje jako stryj Agnieszki Krzyżanowskiej ż. Wojc. Sułockiego [c. Mac. Krzyżanowskiego podsędka] (PG 16, 341).

1534 Jerzy, Stanisław i Marcin z Lwówka [Ostrorogowie] Krzyżanowscy (CP 378, 181).

1557-77, zm. a. 1578 16 V Jan Krzyżanowski wojski poz. [s. Macieja podsędka] (UDR I/2, 149).

1584 Jan Błociszewski czyli Gajewski (Piotrkowska 1 nr 309).

1415 kmiecie z C. → wyżej: Jan [I]; 1416 kmiecie z C. (WR 3 nr 622); 1445 Jan Carch, Mac. Rynczewicz kmiecie z C. (KoścZ 12, 560); 1487 kmiecie ss. Michała Mroza i Maciek mają po 1 ł. (PG 10, 75); 1513 kmieć Michał Mróz ma 1 ł. (PG 14, 429).

1502 czynsz dla altarii w Komornikach, zapisany w 1488 na wsi K., przeniesiony na inne dobra (PG 12, 218).

1563 pobór od 13 ł. i 1/2 kwarty, karczmy, wiatraka (ASK I 4, 141v); 1564 wieś ma 7 ł. → p. 5; 1581 pobór od 3/4 ł., 8 zagr., 1 rzem., wiatraka; owczarz ma 23 owce (ŹD 59; ASK I 6, 476).

5. 1408 Wojc. [Jastrzębiec] bp pozn. eryguje par. w Błociszewie, która obejmować ma wsie Błociszewo, Gaj, Wronowo i K., ponieważ wsie te są bardzo oddalone od dotychczasowych kościołów par. (Wp. 5 nr 132); 1446 bp pozn. rozstrzyga na rzecz pleb. w Błociszewie proces z pleb. z Brodnicy o przynależność parafialną wsi C. (AE I 141v).

1564 wieś K. w par. Błociszewo płaci 2 fl. i 24 gr dzies. z 7 ł. bpowi pozn. (IBP 305).

6. 1442-88 Bartłomiej Krzyżanowski10Wg Bonieckiego 13, 49, Bartłomiej pochodził z Krzyżanowskich h. Sulima z Krzyżanowa w pow. orłowskim, woj. łęczyckie, s. Marcina (AC 1 nr 461; AC 2 nr 1132): 1443 tenże student w Krakowie (AS 1, 105); 1480-87 tenże kan. płocki → p. 3: Maciej i Wojciech, Tomasz i Marcin; 1488 tenże kan. płocki (Boniecki 13, 49).

1445-94 Dobrogost Krzyżanowski s. Marcina11Wg Bonieckiego 13, 52, Dobrogost pochodził z Krzyżanowa w woj. płockim. Błąd ten powtarza Słownik historyczno-geograficzny województwa płockiego w średniowieczu, zesz. 2, Wrocław 1981, s. 154: 1445 tenże z braćmi → p. 3: Jan [I]; 1449-87 tenże prep. głuszyński → Głuszyna; 1457 tenże s. Marcina pleb. w Kozłowie Biskupim [k. Sochaczewa, na Mazowszu] (Now. 2, 512); 1472-94 tenże kantor płocki (Słownik historyczno-geograficzny województwa płockiego w średniowieczu, opr. A. Borkiewicz-Celińska, zesz. 2, Wrocław 1981, s. 154; Boniecki 13, 52); 1487 tenże kantor płocki → p. 3: Maciej i Wojciech.

1511 zeznanie w sprawie cudów związanych z obrazem NMP pod Gostyniem [Święta Góra k. Gostynia, → cz. I s. 574-575] świadka, który słyszał od zm. już Krzyżanowskiego spod Brodnicy, iż cierpiał on na paraliż i leżał 3 lata chory zanim udał się do Gostynia do obrazu NMP; przeszedł on na kolanach 1 staję aż do pnia, gdzie znajduje się obraz, modlił się tam, a po modlitwie wstał zdrów i odrzucił krukwie; działo się to przed 16 laty; inny śwd. zeznaje, że Krzyżanowski bywał wcześniej w innych cudownych miejscach, ale nie znalazł łaski (AC 2 nr 1664).

Uwaga: Nie wydaje się, by należało z K. łączyć Wojciecha Krzyżanowskiego „de Krzizanowicze”, który w 1414 przeprowadził wywód szlachectwa z h. Czasza (MHP nr 121), → Krzyżanowice.

Nie wiadomo, czy z K. łączyć można Mik. Krzyżanowskiego, zapewne duchownego, występującego w 1503 (AC 2 nr 1584, 1585), oraz Mac. Krzyżanowskiego pleb. w Głusku na Mazowszu w latach 1502-12 (Now. 2, 514; MS 4/1 nr 1378). Wydaje się, iż zwłaszcza tego ostatniego wywieść należy z innej miejscowości o podobnej nazwie. Liczne miejscowości o nazwie Krzyżanowo, Krzyżanówko czy Krzyżanowice występowały w woj. łęczyckim, płockim i w Małopolsce (→ przyp. 10-11).

1 W sprawie podziału K. w 1415 występował Hinak z wymienieniem trzech ss. i mowa była o posiadaniu przez dzieci jednego z nich 1/4 dóbr K., co odpowiadałoby istnieniu czterech działów dla czterech osób; nie ma tu już miejsca na jeszcze jednego s. Hinaka. Henryk z Wyszakowa zw. Paluch występuje w Wyszakowie w l. 1389-1414, później od 1425 już tylko jako olim z Wyszakowa. Jego powiązania rodzinne nie są znane.

2 Nie jest to potwierdzone w sposób wyraźny; może świadczyć na rzecz takiej filiacji powtarzalność imion Mikołaj i Jan w tej linii rodziny. W każdym razie nie wydaje się, by Mikołaj [II] z bratem Wincentym mogli być dziećmi któregoś z ss. Marcina: z nich Bartłomiej i Dobrogost byli duchownymi, Wojciech ma potomstwo skądinąd znane, Wawrzyniec żył jeszcze długo po samodzielnym wystąpieniu Mikołaja [II], zaś Jan i Piotr są bardzo słabo poświadczeni, a potomstwo jednego z nich jest też znane skądinąd (→ przyp. 5).

3 W tekście źródła jest imię Mikołaj, niewątpliwie błędne. Kat. Rogalińska jest później dobrze znana jako ż. Macieja, wymienionego zresztą niżej w tym samym akcie.

4 Była to już druga ż. Mikołaja, różna od swej imienniczki z 1469. W 1489 Mikołaj dał bowiem swemu synowi zadośćuczynienie za dobra należne mu po zm. już widocznie matce. Występująca tuż przedtem w tymże 1489 Jadwiga ż. Mikołaja, której ten oprawiał właśnie posag i wiano, mogła już być drugą żoną.

5 Maciej i Wojciech nazywali się w 1480 i 1483 rodzonymi bratankami Bartłomieja. Z braci Bartłomieja ojcem Macieja i Wojciecha nie mógł być duchowny Dobrogost, Wojciech którego potomstwo jest znane, Wawrzyniec żyjący aż do 1496 (a od 1474 samodzielnie występują już wszak Maciej i Wojciech); jako możliwi pozostają tylko Jan i Piotr.

6 W tekście źródła jest Tomasz i Maciej, co jest niewątpliwie zwykłą omyłką.

7 Cieplucha 290, wspominając tę sprawę, podaje iż Marcin był s. Tomasza. Jest to oczywisty błąd – Jadwiga Gawrońska to przecież ż. Wojciecha.

8 W haśle Grabianowo (cz. I s. 654) cytując ten akt, błędnie dodano (jako źródłową!) informację, jakoby Dorota ż. Więckowskiego była tożsama z Dorotą wd. po Przybysławie Chaławskim. Dorota Więckowska była ciotką (siostrą ojca) Jana [IV] s. Tomasza, zaś Dorota Chaławska była ciotką (siostrą matki) Jana [III] s. Mikołaja.

9 Datę dzienną śmierci podaje Nekrolog lub. (MPHn. 9/2, 79). Data roczna wynika z ram czasowych zmiany na urzędzie podsędka (między 28 VI 1544 a 20 VIII 1545).

10 Wg Bonieckiego 13, 49, Bartłomiej pochodził z Krzyżanowskich h. Sulima z Krzyżanowa w pow. orłowskim, woj. łęczyckie.

11 Wg Bonieckiego 13, 52, Dobrogost pochodził z Krzyżanowa w woj. płockim. Błąd ten powtarza Słownik historyczno-geograficzny województwa płockiego w średniowieczu, zesz. 2, Wrocław 1981, s. 154.