1389 or. Crziszewnicze (Lek. 1 nr 605), 1392 Crzizefnigki (Lek. 1 nr 1224), 1393 Krzisefnik (Lek. 1 nr 1429), Krziszefnik (Lek. 1 nr 1572), 1399 Crzizewniki (Lek. 1 nr 3033), Crziszewniki (WR 1 nr 371), 1401 Krziszewniki (WR 1 nr 501), Krzizewniki (WR 1 nr 524), Crisowniczski (WR 2 nr 148), 1418 Crzysewniky (PZ 5, 127v), 1419 Krzyzewniki (WR 1 nr 1034), 1423 Krziszewnyky (Wp. 5 nr 369), Crzyschewniky, Crzyzewniky (WR 1 nr 1134), 1427 Krzizewniky (WR 1 nr 1252), 1428 Crzyszewniky (WR 1 nr 1495), 1432 Krzischewniky (WR 1 nr 1387), 1489 Krzyrzewnyky (PC 10, 123v), 1503 Crzyrzewnyki, Krzyrzewnyki (PG 12, 254), obecnie Krzyżowniki, 7 km na NNE od Kórnika.

1. 1465 n. pow. pozn. (PG 7, 202); 1581 par. Tulce (D 37).

2. 1423 granica między K. a Śródką (WR 1 nr 1134); 1428 granica między C. a Nagradowicami (WR 1 nr 1514); 1429 Mik. Wydzierzewski ma wytyczyć za pomocą kopców granicę biegnącą środkiem strugi (per medium gurgitis) między Nagradowicami a K. (PZ 10, 179).

1438 ugoda między Janem z K. a jego stryjem Januszem; Jan ma odstąpić Januszowi swą 1/6 połowy jego dziedziny [Góra k. Stęszewa, obecnie nieznana → cz. I s. 606-607], a Janusz ma w zamian za to oddać Janowi ostrów, na którym rezyduje Jan, wraz z otaczającymi ten ostrów bagnami; Jan ma pr. budować groblę czyli gać przy tym ostrowie, na tej i na starej grobli podnosić wodę, oraz łowić ryby w bagnach; Janusz i jego ludzie będą jednak mieli pr. swobodnego przejazdu przez ostrów i obie groble; jez. Łąka¹Obecnie nie istnieją w okolicy K. żadne jeziora, jedynie kilka cieków oraz mokradła kilka km na S od wsi (za wsią Środka). Podobnie było już w końcu XVIII w. (Gilly, MTop. 1950) mają podzielić po połowie, tak by przypadłe im części przylegały do ich dworów; Jan odda Januszowi rolę i ogród za dworem Janusza, a Janusz w zamian za to odstąpi Janowi swą 1/2 Nowej Wsi [obecnie nieznana] wraz z zapustami; [inne] jezioro mają podzielić po połowie aż do dąbrowy Janusza, a pozostałą cz. zgodnie z dawnym podziałem; zgodnie ze starym podziałem mają też posiadać [role, lasy?] od drogi do Mosiny aż po granice Nowej Wsi: Jan po lewej, a Janusz po prawej stronie; począwszy od Krzynek mają posiadać swe dąbrowy każdy naprzeciwko swoich płós aż do drogi do Mosiny; w Piskorzewie [obecnie nieznane] Janusz będzie posiadał dąbrowy naprzeciwko swych płós, zaś Jan bór (pinetum alias bor) zaczynający się od przekopanej roli (ager foditus); [role?] między [rolami] kmieci a groblą czyli grodzisko na jeziorze [?] mają podzielić po połowie; granicę Nowej Wsi i dąbrowy Janusza stanowić ma ścieżka odchodząca od drogi do Mosiny w prawo przy granicy Nowej Wsi i prowadząca ku granicom Pożegowa: na lewo od ścieżki rozciąga się Nowa Wieś, na prawo dąbrowa (PZ 14, 17v-18).

3. Własn. szlach. 1389 Wojsław, Jan, Andrzej bracia rodzeni niedz. zastawnicy (obligatores) z C. pozwani przez Stefana Łodzię o to, że napadli nocą na jego dziedzinę i zranili mu człowieka (Lek. 1 nr 605).

1392-1402 Pachlerz z K., ojciec Jana i Macieja, zapewne ident. z Mikołajem²Zarówno Pachlerz, jak i Mikołaj oskarżeni byli przez Czewleja z Góry o nie wyclenie tej wsi, → w haśle informacje z 1402: 1392 tenże pozwany przez [Mroczka z Kleszczewa] podczaszego pozn. o 12 grz., napad na dziedzinę i zranienie sołtysa (Lek. 1 nr 1242, 1266); 1401 tenże dowodzi, że jego syn nie napadł na dom Niemierzy z Lubosza i nie ukradł koni jego kmieciom (WR 1 nr 524); 1402 tenże toczy proces z Czewlejem z Góry o 80 grz. długu (KP nr 1009, 1020); 1402 Czewlej z Góry dowodzi, że tenże nie wyclił mu [nie uwolnił od pretensji osób trzecich] wsi Góra i przez to Czewlej stracił 40 grz. (WR 1 nr 544).

1393 Mikołaj z K. [zapewne ident. z Pachlerzem] toczy proces z Mik. Łódzkim i jego ż. (Lek. 1 nr 1429); tenże toczy proces ze Stefanem Łodzią i jego ż. o podział [dóbr] (Lek. 1 nr 1522); tenże toczy proces ze Stefanem Łodzią i Paszkową z K. o podział K. na trzy części (pro tercia parte divisionis, Lek. 1 nr 1572); Paszek Krzyżewnicki zeznaje wobec swego bratanka (cognovit filiastro suo) że było [w K.] trzech braci rodzonych³Być może chodzi tu o samego Paszka, wspomn. niżej Jana oraz Mikołaja-Pachlerza i każdy miał z ojcowizny 4 ł., a 1 ł. zostawili wspólny i mieli go wykupić za 5 grz. [z zastawu?]; po wykupieniu miał on przypaść Janowi; Jan miał też posiadać zarośla z łąkami do czasu wykupienia owego łanu; wtedy wszyscy bracia mieli podzielić równo między siebie ów łan i zarośla (Lek. 1 nr 1688).

1398 Mik. Krzyżewnicki [zapewne ident. z Pachlerzem] dowodzi, że nie zastawił Mikołajowi z Węgierek [w pow. pyzdr.] roli, z której Mikołaj ten zabrał mu żyto (WR 2 nr 75); 1399-1411 tenże śwd. (WR 1 nr 371, 501; WR 2 nr 326, 504); 1402 Czewlej z Góry toczy proces z Marcinem o łupiestwo i z tymże Mikołajem z K. o poręczenie, że [obaj?] wyclą dziedzinę Góra (KP nr 996); 1405 tenże toczy proces z Wojciechem z Wysławic o 3 sztuki bydła (WR 2 nr 246).

1399-1418 Maciej z K., ojciec Jana, brat Janusza, s. Pachlerza (WR 1 nr 371, 404, 803; WR 2 nr 130, 148, 202; WR 5 s. 144 nr 130): 1399 tenże toczy proces z Filipem z Dachowej (Lek. 1 nr 3033); 1418 tenże ojciec Jana → niżej: Jan.

1407 Janusz Krzyżewnicki [tenże z → Góry, gdzie nazywany s. Pachlerza; brat Macieja] toczy proces ze Świętosławem Górskim, który dowodzi, że oddawał Januszowi pieniądze, ale Janusz nie chciał mu zwrócić zastawionych dóbr i rąbał [drzewo] w jego zapuście (WR 1 nr 620); 1428, 1436 tenże z Góry stryj rodzony Jana, mąż Jachny → niżej: Jan; 1438 tenże → p. 2.

1418-38 Jan z K., Krzyżewnicki, s. Macieja, zapewne ojciec Jana Starszego i Jana Młodszego (WR 1 nr 1068; Wp. 5 nr 369; PG 167, 483v-484; M. Lwówek I/3, 8): 1418 tenże toczy proces z Pawłem Glinką i Mikołajem z Bylina (PZ 5, 127v); 1418 tenże z siostrami Katarzyną i Jadwigą toczą proces ze swą siostrą Hanką i dowodzą że Maciek [ich ojciec] dokonał podziału z ojcem i braćmi przed 3 laty, oraz że Maciek kupił od ojca 1 ł. za 15 grz., a od brata 1/2 ł. za 5 grz. (WR 1 nr 940, 941); 1423 tenże pisarz [Sędziwoja z Ostroroga] starosty [gen. Wlkp.] (WR 1 nr 1134); 1428 tenże zastępuje w sądzie Bieniaka Zarembę z Lubosiny, Jana z Komornik i Katarzynę z Tulec (PZ 10 k. 32v, 34); 1428 tenże toczy proces z Piotrem Korczbokiem z Trzebawia o 1/2 dóbr Góra i Sadowie oraz o 1/2 ł. i 1/6 folw. należące do połowy Góry [będącej w posiadaniu] Janusza [stryja Jana]; sąd orzeka, że dobra te zgodnie z pr. bliższości mają przypaść Janowi, ale winien on zapłacić Piotrowi 150 grz. (PZ 10, 28); 1428 tenże zapowiada przez woźnego swe dziedziny C., Sadowie i Góra, którą posiada wraz ze swym stryjem, panem Januszem (PZ 10, 34v); 1428 tenże w procesie z Mikołajem z Wysłowic dowodzi, że Maciek Krzyżewnicki z s. Janem [niewątpliwie chodzi o tegoż Jana z ojcem] wydzierżał 1/3 K., o którą pozwał go Mikołaj (WR 1 nr 150!); 1428 tenże toczy proces z Katarzyną ż. Borka z Ruśca [swą siostrą?] o 20 grz. z tytułu jej dóbr matczynych i o 10 grz., gdyż Jan dał tyleż swej [drugiej?] siostrze (PZ 10, 142v); 1432 tenże → niżej: kmiecie; 1434 tenże Krzyżewnicki z 1/2 Góry toczy proces z Wincentym z Dymoczewa (WR 1 nr 1442); 1435 tenże kupuje od Przedpełka z Koźmina [pow. pyzdr., poprzednio posiadał Stęszew] 1/2 wsi Sadowie za 60 grz. (PZ 1, 70v); 1436 tenże toczy proces z Przecławem z Gwiazdowa i ma przysiąc, iż nie ręczył za swego stryja rodzonego Janusza Góreckiego, że ten da swej ż. Jachnie po 50 grz. posagu i wiana (WR 1 nr 1461); 1438 tenże → p. 2.

1465-93 Jan Starszy z K., Krzyżewnicki, 1465-89 Jan Młodszy z K., Krzyżewnicki, mąż Małgorzaty (PG 6, 149v-150), bracia rodzeni, najpewniej ss. Jana⁴Obaj Janowie dziedziczyli K., 1/2 Góry i Sadowie, czyli te same dobra, które wcześniej posiadał Jan, obaj także z → Góry: [po 1450] obaj Janowie Górscy bracia rodzeni niedz. sprzedają z zastrz. pr. odkupu altarii w kościele Ś. Marii Magdaleny w Poznaniu czynsz 3 zł od sumy głównej 36 zł na wsi K. (PG 6, 217v); 1465 Jan Starszy Górski daje w działach bratu rodzonemu Janowi Młodszemu całą wieś K., a otrzymuje 4 ł. w K., 1/2 wsi Góra i wieś Sadowie (PG 7, 202); 1467 Jan [który?] z K. sprzedaje z zastrz. pr. odkupu Piotrowi z Kanina [obecnie Koninka, par. Głuszyna] 3 ł. os. W.K. (PG 6, 238); 1467 Jan Młodszy sprzedaje Święczkowi niegdyś ze Starołęki całą wieś K. bez 4 ł. i karczmy za 300 grz. (PG 6, 243); 1467 Jan Młodszy kupuje z zastrz. pr. odkupu od Jana Świeczka niegdyś Starołęckiego 8 grz. czynszu od sumy głównej 100 grz. na K. (PG 6, 244v); 1472 Jan Święczek z K. zapisuje mansjonarzom w Stęszewie czynsz 4 grz. na swej cz. K. (PG 8, 134v); 1483 Jan [który?] Górski zapisuje w dożywocie pannie Dorocie ze Starołęki 1 grz. czynszu na swej cz. K. (PG 9, 176v); 1489 Jan Młodszy dz. w Górze daje swemu bratu Janowi Starszemu swą cz. wsi K.; Jan Starszy ma wyposażyć dwie siostry, Jan Młodszy jedną (PG 10, 118); 1489 Barbara ż. Jana [Starszego] Górskiego z K. (PG 10, 123); 1489 Jan Starszy Górski z K. kupuje od Jana Goździchowskiego zw. Koszka cz. wsi Psarskie w pow. kośc. za 40 grz. (PG 10, 123v); 1489 Jan [Starszy] Górski z K. zapisuje swej ż. Barbarze po 100 grz. posagu i wiana na połowie dóbr w K. i Psarskim (PG 10, 123v); 1492 Jan [Starszy] Górski z K. kupuje z zastrz. pr. odkupu od Jana Goździchowskiego 1/4 m. Dupin za 50 grz. (PG 10, 174); 1493 Jan [który?] Górski z K. sprzedaje z zastrz. pr. odkupu Wojciechowi pleb. w Rychwale i altaryście w Kostrzynie 4 zł czynszu od sumy głównej 50 zł na 1/2 K. (PG 10, 181v); 1493 Jan [Starszy] Górski z K. zapisuje swej ż. Barbarze c. Andrzeja Wilkowskiego [z Wilkowa k. Buku, pow. pozn.] po 100 grz. posagu i wiana na swej cz. K. (PG 11, 9).

1499-1525 Wojciech, 1499-1522 Jakub, 1499-1530 Mikołaj, 1518 Jan z K., Krzyżewniccy, także z → Góry, ss. Jana Starszego⁵Wspomn. bracia dziedziczyli m. in. Psarskie, które kupił Jan Starszy: 1499 Wojciech, Jakub i Mikołaj ss. zm. Jana [Starszego] Górskiego z K. ze stryjami Janem Górskim z Chociczy [ident. być może z Janem Młodszym] i Winc. Siekierzeckim oraz wujem Janem Grodzieckim sprzedają Marcinowi Strzępińskiemu 1/3 wsi Psarskie za 200 fl. (PG 12, 68); 1518 Wojc. Górski zapisuje swej ż. Barbarze c. zm. Jana Budziłowskiego po 100 grz. posagu i wiana na 1/2 swych dóbr należnych w działach z braćmi Mikołajem, Jakubem i Janem w K. oraz na 1/2 wsi Psarskie (PG 15, 215v); 1519 Wojc. Górski kupuje od Barbary wd. po Mik. Szczytnickim [ze Szczytnik par. Głuszyna w pow. pozn.] i jej s. Piotra 1/2 wsi K. za 212 grz. i zapisuje na tej połowie po 100 grz. posagu i wiana swej ż. Barbarze c. zm. Grodzieckiego (PG 15, 318); 1522 Wojciech kupuje od swego brata Jakuba całą jego cz. w K., tj. 2 ł. os. i 1/3 ról folw., za 80 grz.; tenże zapisuje swej ż. Barbarze Grodzieckicj po 100 grz. posagu i wiana na 1/2 swej cz. K. (PG 15, 442); 1523 Wojciech kupuje z zastrz. pr. odkupu od Anny Popowskiej wd. po Wawrz. Kolnickim a obecnie ż. Stan. Skudelskiego, pani wiennej w Chociczy w pow. pyzdr. [k. Miłosławia] 1/4 Chociczy za 200 grz. (PG 15, 525); tenże kupuje od Andrzeja Kolnickiego s. Wawrzyńca 1/2 Chociczy za 300 grz. (PG 15, 529); 1525 Mikołaj pleb. w Siedlcu i Wojc. Górscy z K. bracia rodzeni niedz. zapisują Wojc. Skrzetuszewskiemu kustoszowi kolegiaty NMP in Summo w Poznaniu 2 grz. czynszu od sumy głównej 24 grz. na swych cz. K. (PG 16, 87v; CP 432, 66); 1525 Wojc. Górski z dziećmi Wawrzyńcem, Anną oraz nieletnimi Maciejem i Jakubem z K. sprzedaje Piotrowi Markowskiemu całą swą cz. K. za 160 grz. (PG 16, 100); Mik. Górski pleb. w Siedlcu sprzedaje Jakubowi Taczalskiemu za 500 grz. swe części dziedziczne i te, o które na mocy pr. bliższości procesuje się z Piotrem Markowskim, w K. (PG 16, 276v); 1530 Mikołaj pleb. w Kadzewie → niżej.

1503 Jan i Piotr ss. Mik. Szczytnickiego sprzedają z zastrz. pr. odkupu wikariuszom kat. pozn. 1 grz. czynszu od sumy głównej 12 grz. na wsi Szczytniki i 1/2 wsi C. (PG 12, 254rv; CP 14, 637); 1507 Barbara wd. po Mik. Szczytnickim sprzedaje z zastrz. pr. odkupu Janowi Taczalskiemu 1/2 wsi K. za 100 grz. (PG 13, 111); 1509 taż sprzedaje z zastrz. pr. odkupu Janowi Taczalskiemu 1/2 K. za 140 grz. (PG 14, 138); 1519 taż sprzedaje K. → wyżej.

1509 Jan Taczalski zapisuje swej ż. Helenie c. zm. Piotra Kanińskiego po 70 grz. posagu i wiana na cz. K. nabytej z zastrz. pr. odkupu od Barbary Szczytnickiej (PG 14, 155); 1517 tenże sprzedaje z zastrz. pr. odkupu Winc. Święczkowi Siekierzeckiemu 1/2 K. za l40 grz. (PG 15, 172v); 1526 Jakub Taczalski daje w dożywocie swej ż. Katarzynie wd. po Janie Węgierskim części należne w działach z braćmi w Taczałach i K. (PG 16, 146); 1529 Jakub Taczalski kupuje cz. K. → wyżej; 1530 Jakub Taczalski otrzymuje w działach z bratem Stanisławem wieś K., a daje mu swe 1/2 wsi Taczały i Wścieklice; Jakub sprzedaje z zastrz. pr. odkupu Dobrogostowi Jezierskiemu 5 ł. os. w K. za 150 grz. (PG 16, 334rv); 1530 Jakub Taczalski sprzedaje Andrzejowi Jemieleńskiemu całą wieś K. wraz z pr. bliższości do cz. Mik. Górskiego pleb. w Kadzewie (PG 16, 357v); 1530 Andrzej Jemieleński [nie wiadomo, z którego Imielna lub Imielenka] sprzedaje wspom. dobra Janowi Latalskiemu kaszt. gnieźn. i star. inowrocławskiemu za 1000 grz. (PG 16, 385v); 1532 kap. pozn. nie wyraża zgody na zamianę bpiej wsi Lechlin na wieś K. Janusza Latalskiego [brata bpa pozn. Jana] (CP 36, 171v).

1577 pobór płacą Szczytnicki i Dachowski (ASK I 5, 719v); 1581 pobór płacą Sędziwoj Szczytnicki i Wojc. Pęchorzewski → niżej; 1591 Stanisław i Jan Dachowscy bracia dzielą się częściami Dachowej, Szczedrzykowa i K. (PG 157, 988).

Kmiecie: 1427 Frącek kmieć z K. (WR 1 nr 1252, 1253); 1428 Kunat, Świętych [kmiecie] z C. (WR 1 nr 1495); 1429 Klemens, Klimek [kmieć?] z C. toczy proces z Szymkiem z Góry (WR 1 nr 1316); 1432 Jan Kot [kmieć] niegdyś z K. toczy proces z Janem [dz.] z K.; dziedzic ma postawić ławników z K.: Mac. Kotka, Jana s. Chabrego, Wojc. Mirkowicza, którzy mają przysiąc, iż Jan Kot przyszedł przed gajne wiece i dał reż [żyto, tu chyba w znaczeniu: zboże], tj. 40 stogów żyta i pszenicy w zamian za 1 kopę czynszu i 1/2 grz. długu (WR 1 nr 1387); 1509 ż. zm. kmiecia Jana Janika ze wsi Tanibórz kapituły pozn. przed 3 laty uciekła do K. (CP 111, 27).

1508 pobór od 8 ł., od wiatraka 6 gr, od karczmy 6 gr (ASK I 3, 21v); 1563 pobór od 6 ł., karczmy, 1 krawca (ASK I 5, 237); 1581 pobór z cz. Sędziwoja Szczytnickiego od 2 1/4 ł., z cz. Wojc. Pęchorzewskiego od 4 1/4 ł. (ŹD 37).

4. 1419 Jędrzej sołtys z K. (WR 1 nr 1034); 1432 ławnicy → p. 3: kmiecie; 1508 Grzegorz Kośmider sołtys z K. wraz z Pawłem sołtysem z Głuszyny dłużni są 9 wiard. Jakubowi z Koźmina pleb. w Krerowie (ACC 85, 57).

6. 1470 Jan niegdyś Krzyżewnicki pleb. w Trzebawiu zapisuje mansjonarzom w Stęszewie czynsz 2 grz. od sumy głównej 24 grz. na 1/2 wsi Sapowice w pow. pozn., którą kupił z zastrz. pr. odkupu (PG 8, 56v).

1525-29 Mik. Górski z K. pleb. w Siedlcu, 1530 tenże pleb. w Kadzewie → p. 3.