KURSKO

1260 or. Corsike (Wp. 1 nr 385, 387), 1276 Kortce (Wp. 1 nr 462), 1305 Kursco (Wp. 2 nr 892), 1384 kop. 1650 Kurtz (Wp. 3 nr 1816), 1400 Scursk[o] (KP nr 94), 1411 Scorszko (PZ 3, 160), 1418 Cursko (PZ 5 k. 63v, 98), 1421 Kursko (PZ 7, 12v), 1426 Cursco (ACC 9, 79), 1459 Curzssko (ACC 39, 38v), 1482 Curszko (PG 9, 154), 1486 Skursko (CP 3 nr 73), 9 km na W od m. Międzyrzecz.

1. 1466 n. pow. pozn. (PG 6, 236); 1433? par. własna → p. 5; 1459-61 kościół filialny w par. Chycina → p. 5; 1499? (→ p. 5), 1508 n. par. własna (ACC 17, 226; ASK I 3, 8v); 1510 dek. Międzyrzecz (LBP 174).

2. 1471 mł. w C. (PG 8, 108v); 1482 w C. mł. wodny, barcie, jeziora Wielkie [może obecne jez. Kursko] i → Długie (PG 9, 154); 1486 S. graniczy z Górzycą (CP 3 nr 73); 1501 w C. mł., staw, lasy, bory i barcie, k. wsi C. Jez. Wielkie nal. do tej wsi (PG 12, 152v-153); 1508 mł. w K. (ASK I 3, 8v); 1522 w C. mł. wodny (PG 15, 442v); 1524 w C. sad (pomerium) i łąki (PG 16, 25); 1528 bór w K. (PG 16, 237); 1536 mł. wodny w K. (PG 17, 38v); 1563 w K. mł. korzecznik o 1 kole (ASK I 5, 222v); 1569 w K. bór, las dębowy, jeziora Wielkie i → Długie (PG 21, 1v-2v); 1580 Jan Herstopski [zw.] Popek dz. w Pieskach oraz Jerzy Kurski [zw.] Luka, Kasper Sczaniecki [alias] Kurski i Melchior Jarosław zw. Polak dziedzice w K. zawierają ugodę dot. odnowienia granic i kopców między Pieskami i K. (PZ 41, 2-3); 1591 w K. jez. → Kruszyny Wielkie (PG 23, 790v-791).

3. Własn. szlach. 1260 śwd. komes Jarosław z C. (Wp. 1 nr 385, 387).

1276 Wrocław pleb. w Międzyrzeczu i dz. w K., s. Bogusza, nadaje klasztorowi cyst. w Paradyżu cz. swego dziedzictwa po ojcu, tj. folw. w Wyszanowie [k. Międzyrzecza]; w 1278 r. ks. Przemysł potwierdza to nadanie (Wp. 1 nr 462 – tu opis pieczęci, napis: „S. Wrozlai he(re)dis de Kortce”, nr 472).

1400, 1411 Mik. Skurski z S.: 1400 tenże toczy proces z Bartoszem kramarzem pozn. o 3 grz. bez 1 wiardunku (KP nr 94); 1411 tenże? Mikołaj i Dziersław z S. [może ss. Wincentego z → Chyciny?] w sporze z Agnieszką wójtową (advocatissa) z Kamionny o zabicie jej męża (PZ 3, 160).

1411 Dziersław z S. [może identyczny z Dziersławem z → Chyciny 1399-1407 i Niałka 1402] → wyżej; 1420 jego ss. → niżej: Pielgrzym i Mikołaj; 1421 [wd. po nim?] → niżej: Grzymka.

1418 Barbara dz. z C. [zapewne Barbara ż. Sasina z → Goruńska]; sąd zachowuje w mocy dok. przeniesienia własności (litera resignatoria, prawdop. dot. jej posagu i wiana), jaki taż Barbara posiada na Goruńsku (PZ 5, 63v).

1418 Konopka z C.1Przydomek Konopka nosili dziedzice Bukowca k. Międzyrzecza w sporze [o co?] z Bogusławem dz. Lubikowa (PZ 5, 98v).

1418-26 Jan Kurski, Skurski z S. (C.) i 1418 Zamostowa [prawdop. identyczny z Janem z → Chyciny 1412-29, s. Dziersława]: 1418 tenże i jego bracia [prawdop. Pielgrzym i Mikołaj] toczą procesy z Nitartem z Górzycy o granice między Górzycą a Zamostowem oraz o proso (PZ 5 k. 44v, 64, 95v, 98v); 1420, 1424 tenże śwd. (WR 1 nr 1002, 1181); 1425 tenże w sporze z Michałem Żmudkiem witrykiem kościoła [par.] w Niałku; Michał dopomina się o 10 grz. szer. gr zapisanych w testamencie przez Wawrzyńca pleb. w Kopanicy na budowę kościoła w Niałku (ACC 8, 57); 1426 opat i konwent kl. cyst. w Obrze toczą proces z Wyszemirem z Buczą oraz z Janem Tuchorskim o 10 grz. szer. gr z tytułu poręczenia za tegoż Jana z C., który sumę tę wymienił w swoim testamencie [i zobowiązał wspomn. Wyszemira i Jana do wypłacenia jej opatowi]; pleb. w [kościele par.] Ś. Piotra [w Świętopietrzu] k. Przemętu w imieniu swego ojca Wyszemira oraz wspomn. Tuchorskiego stwierdza, że dług zapłacą w 2 ratach na ś. Jakuba i na ś. Michała (ACC 9, 79).

1420 Pielgrzym (Peregryn) i Mikołaj dziedzice z C., ss. Dziersława z C.: sąd wyrokuje, że ciż winni przypozwać dziedziców z → Górzycy, którzy mają tam [w Górzycy] pr. bliższości, a w terminie zawitym ma stanąć Nitart z Górzycy (PZ 6, 85); ciż w sporze z Małgorzatą i Anną cc. Nitarta oraz innymi, którzy mają pr. bliższości do dziedziny Górzyca (PZ 6, 94v).

1421 Grzymka dz. w K. [prawdop. Grzymka z Niałka Wielkiego, wd. po Dziersławie z Chyciny i K.] pozwana przez Zbychnę z → Brodów (PZ 7, 12v).

1447 Dziersław Kurski [brat Jana, Pielgrzyma i Wojciecha] poręcza [za kogo?] w sprawie między prac. Maciejem zw. Barstram a Mikołajem opatem i cyst. z Paradyża o zabicie przez opata Fabiana z Bukowca, ojca wspomn. Macieja (KBR nr 129); 1459 i 1469 tenże Dziersław z C. wspomn. jako zm. → niżej: Mikołaj Kurski 1459-66 i Anna 1459-69.

1452 Pielgrzym (Peregryn) z C., Kleszczewa i Zamostowa [obecnie Ziemsko] płaci karę 8 sk., ponieważ nie stawił się na termin z Fabianem Konopką z Bukowca (PZ 17,14v); 1469 tenże i jego bracia Wojciech oraz Dziersław z C. wspomn. jako zm. → niżej: Anna 1459-69.

1459 Jan dz. C. wspomn. jako zm. → niżej: Anna 1459-69.

1459-66 Mik. Kurski dz. w C.: 1459 tenże → p. 5; 1459 tenże toczy proces z altarystą Piotrem i bractwem altarii Ś. Trójcy w Międzyrzeczu; sporny czynsz na rzecz tej altarii płacił od 14 [?] lat zm. Dziersław fundator altarii, a po nim przez 4 lata jego spadkobierca Mikołaj; altarystą Piotr prosi o zachowanie go w posiadaniu tego czynszu (ACC 39 k. 68, 72); 1461 tenże → p. 5; 1464 tenże2Now. 2. 435, nazywa go błędnie Mik. Grobskim zapisuje z zastrz. pr. wykupu altaryście altarii Ś. Barbary [skreślono: w kościele par.] w Grobi [k. Śmigla] czynsz roczny 1 zł węg. od sumy 20 zł węg. na K. (ACC 43, 126v); 1466 tenże zapisuje z zastrz. pr. wykupu opatowi cyst. i kl. w Bledzewie 2 zł węg. czynszu rocznego za 24 zł węg. na całej karczmie, którą ma w K. (PG 6, 236); 1466 tenże zapisuje ż. Helenie po 150 grz. posagu i wiana na 1/2 wsi C. (PG 7, 239).

1459-69 Anna z K.: 1459 taż c. zm. Jana dz. C. w sporze z Jerzym Szczepankowskim [o co?], zastępcą procesowym Anny jest [Wojc.] Wata z Bobowicka (PZ 17, 243); 1469 taż Anna [wd. po Jakubie Ogance z Górzycy] ż. Jana Korytnickiego [z Korytnicy w pow. kal.?] rezygnuje na rzecz swych dzieci [z pierwszego małżeństwa] Bernarda i Katarzyny dziedziców w Górzycy z pr. bliższości do C., jakie jej przysługuje po zm. stryjach Wojciechu, Pielgrzymie i Dziersławie niegdyś dziedzicach w C. (PG 8, 39); 1469 taż → niżej: Katarzyna i Bernard Gorzycki.

1459 Agnieszka, Elżbieta i 1459, 1471, 1487 Małgorzata: 1459 te siostry rodzone niedz., cc. zm. Mik. Bylęckiego [z Bylęcina k. Zbąszynia] z C., Zamostowa i Kleszczewa w sporze [o co?] z Jerzym ze Szczepankowa [i z → Biskupic k. Śmigla]; zastępcą procesowym sióstr jest Wojc. Wata z Bobowicka (PZ 17, 243); 1471 taż? Małgorzata ż. Piotra niegdyś Jabłonowskiego z Bylęcina [k. Zbąszynia] sprzedaje z zastrz. pr. wykupu Janowi „Wsthuga” [dz. w Górzycy] wieś Zamostowo, cz. młyna w C. i cz. Kleszczewa za 40 zł węg. (PG 8, 108v); 1487 taż? Małgorzata wd. po Piotrze „Podusth” → niżej: Mik. Kurski.

1469 Wojciech dz. C., brat Pielgrzyma, Dziersława i Jana, wspomn. jako zm. → wyżej: Anna.

1469 Katarzyna i 1469-89 Bernard Gorzycki, dziedzice Górzycy, K. i Zamostowa, dzieci Anny i zm. Jakuba [Oganki] Gorzyckiego: 1469 ciż → wyżej: Anna; 1469 Wojc. Oganka niegdyś Ręcski [z Ręcska, obecnie Reńsko] dz. [= tenut.] w [król.] Rogozińcu poręcza pod karą umowną 100 grz., że podczas najbliższego pobytu w Międzyrzeczu starosty gen. wlkp. staną przed nim Bernard i Katarzyna dzieci zm. Jakuba Gorzyckiego, którzy powinni przenieść na swą matkę Annę pr. własności do 1/2 Zamostowa w zamian za 50 grz. i 2 ł. w K. (PG 8, 39); 1476 tenże Bernard, w asystencji stryja Wojc. Oganki z Rogozińca i wuja Dziersława Chycińskiego, sprzedaje z zastrz. pr. wykupu Mik. Kurskiemu 1/4 cz. wsi Górzyca w pow. pozn. za 50 grz. (PG 9, 50v); 1487 tenże Bernard → niżej; 1489 tenże sprzedaje [Piotrowi] Pielgrzymowi [I] Kurskiemu swe części dziedz. po ojcu i matce w K. i Zamostowie za 40 zł węg. (PG 10, 104).

1472-87 Mik. Kurski dz. C.: 1472 tenże pozwany przez Piotra Kwileckiego z Górzycy o 12 koni i o 5 wozów, tenże Mikołaj pozywa Mik. Watę z Górzycy o 12 koni i 5 wozów (PZ 19, 133v); 1476 tenże → wyżej; 1476 tenże z Biskupic i Trzebidzy [obie wsie k. Śmigla] (KoścZ 16, 130v); 1477 tenże burgr. międz.3Jako burgr. międz. potwierdzony też w 1481 r. Por. A.Gąsiorowski. Urzędnicy zarządu lokalnego w późnośredniowiecznej Wielkopolsce, Poznań 1970, s. 267, przyp. 431 (ACC 56, 108); 1482 tenże zapisuje ż. Helenie po 100 grz. posagu i wiana na 1/2 C., na połowach dworu, folw., mł. wodnego, barci, jezior Wielkie i Długie Jezioro (PG 9, 154); 1482 tenże sprzedaje z zastrz. pr. wykupu Mac. Gorzyckiemu za 50 grz. tę cz. w Górzycy, którą kupił od Bernarda Gorzyckiego [1469 r.] (PG 9, 154); 1486 tenże daje [zięciowi] Janowi Wacie Gorzyckiemu, tytułem posagu swej c. Katarzyny, 1/4 cz. Górzycy, którą to cz. nabył od Bernarda Gorzyckiego (PG 10, 61); tenże kupuje z zastrz. pr. wykupu od Mik. Kiszewskiego 1/2 Kiszewa, 1/2 Kiszewka, 1/4 Krężoł i 1/4 m. Ryczywół za 100 grz. (PG 10, 61v); 1487 tenże kupuje od Małgorzaty wd. po Piotrze „Podusth” z Zamostowa 1/2 Zamostowa (wsi po ojcu i matce) oraz 1 ł. os. w K. za 80 zł węg. (PG 10, 83v); star. gen. wlkp. nakłada karę umowną 100 grz. między Bernardem z Górzycy i Zamostowa oraz Mikołajem dz. w C. i jego ludźmi, jeśli nic zachowają pokoju (PG 58, 160).

1489-1513, zm. a. 1518 Piotr Pielgrzym (Peregryn) [I] Kurski: 1489 tenże → wyżej: Bernard Gorzycki i Katarzyna; 1493 Dorota wd. po Wawrz. Białojezierskim [z → Białego Jeziora] i Przybińskim zeznaje, że otrzymała od tegoż Piotra 20 grz. i zobowiązuje się pod karą umowną 60 grz. nie występować przeciwko niemu z powodu zabicia jej męża; poręczyciele poręczają za dzieci zabitego (PZ 22, 99); 1501 tenże zapisuje ż. Annie Jezierskiej po 300 zł węg. posagu i wiana na całej wsi C., dworze, domu i folw., na cz. mł. w C. ze stawem i na całym jeziorze zw. Wielkim leżącym k. wsi C. i nal. do tej wsi oraz na lasach, borach i barciach nal. do C. (PG 12, 152v-153); 1505 tenże sprzedaje Dobrogostowi Jezierskiemu całe wsie dziedz. C. i Zamostowo za 100 grz. (PG 13, 66); 1510 tenże kupuje od Marcina i Jana dziedziców z Lężec [k. Sierakowa] 1/2 tej wsi z 1/2 mł. wodnego i stawu za 300 grz. (PG 14, 245); 1511 tenże kupuje od Sędziwoja Przetockiego 1/2 Lężec za 305 grz. (PG 14, 266); tenże zwolniony od płacenia podatków ze swego domu w Międzyrzeczu (MS 4 nr 1071); 1513 tenże sprzedaje Janowi i Jerzemu Sczanieckim braciom rodzonym całą wieś K. za 1200 zł węg. (PG 14, 431); tenże zapisuje [wspomn.] ż. Annie c. Tomasza Jezierskiego chorążego pozn. po 300 zł węg. posagu i wiana na 1/2 wsi Lężce (PG 14, 431); 1518 tenże wspomn. jako zm. → niżej: Anna Jezierska.

1497 Katarzyna wd. po Boguszu z C. wysyła w swoim zastępstwie na wyprawę wołoską z dóbr po ojcu, które ma we wsi Chwalibogowo w pow. pyzdr., swego sługę Jana u boku szl. Andrzeja Turskiego [z Turska k. Pleszewa w pow. kal.] (ExpBel. nr 410).

1501-35 Anna Jezierska alias Kurska, c. Tomasza Jezierskiego, 1501 ż. Piotra Pielgrzyma [I] Kurskiego, 1518 wd. po nim i ich ss. Jakub 1518-20, zm. a. 1527, Dobrogost 1518-26 oraz Piotr Pielgrzym (Peregryn) [II] 1518-47, 1560 Kurscy: 1501, 1513 Anna Jezierska → wyżej: Piotr Pielgrzym [I] Kurski; Anna wd. po Piotrze [Pielgrzymie] Kurskim pani wienna na 1/2 wsi Lężce oraz jej ss. Jakub, Dobrogost i Pielgrzym kupują z zastrz. pr. wykupu: 1518 od Jana Biezdrowskiego kan. włocł. całe wsie Niezdrowo i Zakrzewo w pow. pozn. za 850 grz. (PG 15, 222v), 1519 od Jerzego Rogaczewskiego dz. w Charcicach całą wieś Jabłonowo [k. Sierakowa] za 100 grz. (PG 15, 302v; tu: Anna wd. po Wojciechu! Kurskim); 1520 Jakub Kurski mąż Anny Sowińskiej (AC 2 nr 1743); 1526 Anna Kurska i jej s. Dobrogost Kurski sprzedają z zastrz. pr. wykupu Dobrogostowi Jezierskiemu 5 grz. czynszu rocznego na wsiach Biezdrowo i Zakrzewo za 90 grz. (PG 16, 123); 1527 Małgorzata wd. po Jakubie Kurskim (PG 16, 161); 1535 [Piotr] Pielgrzym Kurski w asystencji swej matki Anny Jezierskiej, wd. po [Piotrze] Pielgrzymie Kurskim, zapisuje ż. Agnieszce c. Winc. Ordzińskiego po 450 grz. posagu i wiana m.in. na cz. Biezdrowa, Zakrzewa i Lężec oraz na 1/2 mł. wodnego w Biezdrowie i Łężcach (PG 16, 756v-757); 1535 Piotr Pielgrzym [II] Kurski → niżej: Urszula Kurska; 1538 Dobrogost Jezierski wicewda pozn. i burgr. szamotulski daje [Piotrowi] Pielgrzymowi Kurskiemu swemu siostrzeńcowi, s. swej siostry [Anny], swój dom położony [w Poznaniu] przy bramie k. cmentarza [= Ciemna Bramka], wiodącej z miasta w kierunku kościoła Bożego Ciała; Dobrogost zastrzega dożywocie sobie i swej ż. Barbarze z Osiecznej (PG 17,182); 1542 Piotr Pielgrzym Kurski sprzedaje za 800 zł szl. Janowi Grabskiemu dom za murami Poznania na Piaskach k. bramy małej [= Ciemna Bramka], kupiony od zm. Dobrogosta Jezierskiego (PG 17, 557); 1543 Piotr Pielgrzym Kurski kupuje z zastrz. pr. wykupu od Małg. Białeckiej wd. po Janie Kaczlińskim 1 ł. opust. w Białczu w pow. pozn. oraz jez. Kostrzynek w Białczu (PG 18, 27v); 1547 Piotr Pielgrzym Kurski zapisuje ż. Małgorzacie c. Andrzeja Karczyckiego [z Charcie] po 800 zł posagu i wiana na 1/2 wsi Łężce (PG 18, 340); 1560 tenże? Pielgrzym (Peregryn) Kurski dz. wsi Lężce (PZ 33, 518v).

1502 Małg. Kurskiej zapisuje mąż Mik. Wierzbieński po 150 grz. posagu i wiana na połowach wsi Wierzbno i Brzeżno [wsie k. Międzychodu] i na 1/4 → Gorzycka (PG 12, 232v-233).

1507 Anna Kurska ż. Bernarda Gościejewskiego [z → Gościejewic] (PG 13, 132v).

1533 Annie, c. zm. Piotra Pielgrzyma [I] Kurskiego i swej przyszłej żonie, zapisuje Marcin Herstopski po 600 zł posagu i wiana na 1/2 cz. Herstopu i Dłuska w pow. pozn. (PG 16, 558v).

1535 Urszula Kurska (c. zm. Jakuba Kurskiego) ż. Stan. Starochowskiego4W latach późniejszych Starochowscy vel Staruchowscy de Staruchowo [niezident.] występowali m.in. jako dziedzice Długiej Gośliny w pow. pozn. oraz Złotnik i Kołaty w pow. gnieźn. (np. 1538: PG 17, 227; 1545: PG 18 k. 175, 231v; 1551: PG 18, 610; 1554: PG 19, 205). Andrzej Staruchowski wspomn. jako burgr. międz. w 1524 (PG 16, 40v), w asystencji wuja Dobrogosta Jezierskiego i stryja Andrzeja Staruchowskiego, sprzedaje z zastrz. pr. wykupu swemu stryjowi Piotrowi Pielgrzymowi [II] Kurskiemu wsie Łężce, Biezdrowo i Zakrzewo za 100 grz. (PG 16, 751v).

1570-86 Marcin Kurski: 1570-80 tenże płaci pobór ze wsi Łężce (ASK I 5, 690v; ASK I 6, 115; ŹD 20); 1586 tenże? → niżej.

1586 Marcin, Pielgrzym (Peregryn), Maciej oraz 1586-98 Andrzej i Stan. Kurscy, ss. Jakuba Kurskiego zabitego przez Wojc. Lubiatowskiego (PG 151, 505v-506): 1598 Andrzej i Stan. Kurscy, ich bratanica Dorota Kurska (KG 32, 342v-343).

1593 Peregryn opat parad. (Boniecki 13, 263).

Inni posiadacze cz. w K.: 1505-09 Dobrogost Jezierski: 1505 tenże → wyżej: Piotr Pielgrzym [I] Kurski; 1509 tenże sprzedaje z zastrz. pr. wykupu Janowi Tomickiemu sędziemu pozn. wsie C. i Zamostowo za 500 grz., wsie te kupił od Piotra [Pielgrzyma I] Kurskiego za 1000 grz. [w 1505 r.] (PG 14 k. 45, 71).

1509 Jan Tomicki → wyżej.

1513 n. Sczanieccy [ze Szczańca w ziemi świebodzińskiej] alias Kurscy z K.:

1513-20 Jan i 1513-24 Jerzy Sczanieccy5Wg Żychl. 1, 260, Jan, Jerzy i Henryk Sczanieccy byli ss. Janusza (1443 niegdyś Sczaniecki). Dwaj pierwsi nazywani byli od r. 1513 także Kurskimi; a potomkowie Henryka, który kupił wieś Pieski, zwani byli Pieskowskimi zwani Luka alias Kurscy dziedzice w C. i w Zamostowie, bracia rodzeni: 1513 ciż → wyżej: Piotr Pielgrzym [I] Kurski; 1520 Jan Sczaniecki kupuje od swego brata Jerzego Sczanieckiego 1/2 K. za 650 zł węg. (PG 15, 338v); Jan dz. w C. daje bratu Jerzemu całą wieś C. i folw. Zamostowo, a w zamian otrzymuje cz. wsi Starepole [obecnie Staropole] w ziemi świebodzińskiej i dopłaca 300 zł węg. (PG 15, 339); 1521 Jerzy dz. w C. sprzedaje z zastrz. pr. wykupu: 10 grz. czynszu rocznego za 100 kóp [gr] na 1/2 C. dla altarii, którą zamierza ufundować w Zbąszyniu Abraham za Zbąszynia kaszt. bydg. (PG 15, 390v-391), Piotrowi pleb. w m. Kynkswalth [= Königswalde, obecnie Lubniewice] 6 fl. reńskich (licząc po 1/2 grz. pol. za 1 fl.) czynszu rocznego na folw. w C. za 100 fl. reńskich (PG 15, 392v); 1522 Jerzy Kurski zw. Luka sprzedaje Franciszkowi, Jerzemu i Marcinowi Sczanieckim braciom rodzonym 1/2 C. i 1/2 Zamostowa oraz mł. wodny [w K.] za 750 zł węg. (PG 15, 442v); 1524 Jerzy Kurski sprzedaje z zastrz. pr. wykupu swemu siostrzeńcowi Franciszkowi, s. swej siostry rodzonej [Krystyny → niżej], swą część folw. z łąkami, dworem i sadem w C. za 50 grz. (PG 16, 25).

1522-29 Jerzy, 1522-30 Marcin i 1522-40 Franciszek Sczanieccy zw. Stancz, Stayncz [niem. brzmienie nazwy Szczaniec] alias Kurscy, bracia rodzeni: 1522 ciż → wyżej; 1523 Franciszek Kurski zapisuje swej matce Krystynie z Witynia [k. Świebodzina] 6 grz. czynszu rocznego za 150 grz. na 1/2 K. (PG 15, 506); 1524 Franciszek → wyżej; 1524 Jerzy Kurski zw. Jurgilina kupuje od Jadwigi [Pieskowskiej] ż. Stan. Kunowskiego oraz od Anny ż. Jana Grąbiewskiego, Katarzyny, Doroty, Heleny i Zofii sióstr Pieskowskich [cc. zm. Bernarda Pieskowskiego] cz. wsi Pieski w pow. pozn. za 325 grz. (PG 16, 79); 1528 Jerzy Stayncz Kurski daje Wolfgangowi i Jerzemu braciom rodzonym zw. Łukowie swą cz. dziedziczną w C. z wyjątkiem boru, w zamian otrzymuje ich części w Pieskach i dopłaca 250 zł węg. (PG 16, 237); 1529 [prawdop. tenże] Jerzy Stayncz Pieskowski zapisuje ż. Annie c. Mac. Zaydlicz Czarnomyślskiego [z Trzemeszna Lubuskiego, dz. w → Grochowie k. Międzyrzecza] po 150 zł posagu i wiana na 1/2 swych części w Pieskach (PG 16, 263); 1530 Franciszek Kurski zapisuje ż. Jadwidze c. Krzysztofa Kęszyckiego [może Krzysztof Mestchin sołtys w Kęszycy k. Międzyrzecza?] po 50 grz. posagu i wiana na 1/2 C. (PG 16, 340); Franciszek Kurski kupuje od swego brata rodzonego Marcina Stancz Kurskiego cz. C. za 250 grz. (PG 16, 377v); Marcin Kurski kupuje od swej ż. Anny oraz jej sióstr rodzonych niedz. Katarzyny ż. prac. Stan. Kierzka mieszcz. z Lwówka oraz Barbary panny cc. zm. Wawrz. Bukowieckiego ich części po ojcu i matce we wsi Gorzyca w pow. pozn. za 250 grz. (PG 16, 377v); Marcin Kurski zapisuje [wspomn.] ż. Annie po 50 grz. posagu i wiana na 1/2 swych części we wsi Gorzyca (PG 16, 378); 1536 Franciszek Stancz Kurski zapisuje opiekunom i patronom szpitala Ś. Mikołaja k. [na przedm.] Międzyrzecza czynsz roczny na 1/3 cz. młyna wodnego w K. (6 ćw. żyta na pierwszy kwartał oraz po 6 wierteli na każdy następny kwartał), na żywność dla ubogich (PG 17, 38v); Franciszek Kurski kupuje z zastrz. pr. wykupu od Jana Herstopskiego zw. Popek: 1537 1 ł. os. we wsi Pieski za 20 grz. (PG 17, 156), 1540 cz. młyna wodnego w Pieskach za 30 grz. (PG 17, 349v).

1562-70, zm. a. 1576 Jerzy Kurski zw. Luka [Sczaniecki] dz. w K. i Zamostowie: 1562 tenże zapisuje ż. Jadwidze c. Wolfganga Łękomińskiego (Lekominski) [niezident.] zw. Nos po 200 grz. posagu i wiana na 1/2 swych dóbr w K. i Zamostowie (PG 20, 168); 1570 tenże kupuje od Baltazara Pieskowskiego zw. Sztancz [= Sczaniecki] 1/4 roli opust. w K. za 50 grz. (PG 21, 58); 1576 Jadwiga wd. po tymże Jerzym Kurskim (PG 129, 638).

1562-85 Kasper i 1569-85 Jan Kurscy czyli Sczanieccy, bracia rodzeni niedz., ss. zm. Marcina Kurskiego (PZ 41, 136v-137v): 1562 Kasper Sczaniecki zapisuje ż. Dorocie c. Jerzego Kurskiego zw. Luka po 150 grz. posagu i wiana na 1/2 swych dóbr w K. i Zamostowie (PG 20, 168); 1569 Jan Kurski czyli Sczaniecki oznajmia, że sprzedał swemu bratu Kasprowi Kurskiemu czyli Sczanieckiemu swe części w K. za 500 grz., wyłączając ze sprzedaży pr. do połowu ryb w jeziorach Wielkim i → Długim, a także cz. boru i lasu dębowego (PG 21, 2); 1576 Jan Kurski dz. w Zamostowie kupuje od Baltazara Pieskowskiego dz. w K. [→ wyżej: r. 1570] m.in. 1/2 jez. → Grodne i cz. jez. → Długiego (PG 21, 646); 1580 Kasper Sczaniecki [alias] Kurski → p. 2; 1585 Kasper Sczaniecki sprzedaje swemu bratu Janowi cz. K. za 100 talarów srebrnych (PG 22, 520v-521v).

1567-91 Jerzy Kurski zw. Luka [Sczaniecki] z K. i Zamostowa (PG 22, 544v-545v): 1567 tenże zapisuje ż. Magdalenie c. zm. Wolfganga [zw.] Nos Łękomińskiego po 250 grz. posagu i wiana na 1/2 swych dóbr w K. i Zamostowie (PG 20, 582v); 1580 tenże → p. 2; 1591 tenże kupuje od Melchiora Jarosława Kurskiego zw. Polak cz. karczmy w K. (PG 158, 931-932v).

1528 n. Pieskowscy [alias Sczanieccy] w K.:

1528 Wolfgang i Jerzy zwani Luka bracia rodzeni, dziedzice w Pieskach → wyżej: Jerzy, Marcin i Franciszek Sczanieccy; 1536 tenże? Wolfgang Kurski → niżej: Mac. Lidel.

1569-76 Baltazar Pieskowski zw. Stancz [= Sczaniecki] dz. w K.: 1569 tenże sprzedaje Janowi Herstopskiemu zw. Popek całą swą cz. boru w K. i cz. wsi Pieski za 4000 talarów (PG 21, lv); 1569 tenże zapisuje ż. Annie Bukowieckiej [z Bukowca k. Międzyrzecza] c. zm. Zygmunta Bukowieckiego po 900 fl. posagu i wiana na 1/2 swych dóbr w K. i Zamostowie (PG 21, 2); 1576 tenże → wyżej: Kasper i Jan Kurscy czyli Sczanieccy.

1536-58 Mac. Lidel, Ledel dz. w K.: 1536 tenże kupuje od Wolfganga Kurskiego [czy identyczny z Wolfgangiem dz. Piesków 1528?] całe jego części po ojcu i matce w C. i Zamostowie za 750 grz. (PG 17, 44); 1537 tenże dz. w K. zapisuje ż. Marcie c. zm. Jana Kręskiego [i Marty c. Jana Bukowieckiego] po 400 grz. posagu i wiana na 1/2 części wsi K. i Zamostowo (PG 17, 84); 1558 tenże Mac. Kurski Liedel daje swej c., pannie Małg. Kurskiej, 1/2 inwentarza żywego oraz ruchomości domowe w K.; Helena [druga] c. tegoż Macieja daje siostrze Małgorzacie swoje dobra zapisane jej w testamencie przez babkę Martę Bukowiecką z Chyciny [wd. po wspomn. Janie Kręskim, 1525 ż. Dziersława Chycińskiego] (PG 19, 536).

Pobór w K. 1499-1580: 1499 C. w wykazie zaległości podatkowych (PG 62, 11); 1508 od 8 1/2 ł., od młyna 6 gr, od karczmy 6 gr (ASK I 3, 8v); 1510 od 8 ł., 1 ł. opust. (ASK I 3, 255); 1563 od 5 ł., 1 ł. soł., 1 karczmy dor., 1. mł. korzecznika o 1 kole, 2 komor. (ASK I 5, 222v); 1564/65 ze wsi ziemiańskiej [= szlach.] K. dają poradlne do zamku międz. (LWK 1, 175); 1577 płatnicy poboru: Kasper, Ulryk, Jerzy Luka [Sczanieccy] (ASK I 5, 681v); 1580 Melchior Jarosław, Kasper i Jerzy Sczanieccy płacą pobór: 4 ł., 18 zagr., 1 komor. 8 gr, 2 ratajów (coloni) od 2 pługów, kowal, 1/4 półł., od 6 komor. po 2 gr, 100 owiec, 4 pasterzy (ŹD 15; ASK I 6, 103v).

4. 1305 śwd. Konrad sołtys z K. (Wp. 2 nr 892); 1563 w K. 1 ł. soł. (ASK I 5, 222v).

5. 1433 Mikołaj pleb. z Pczewa [obecnie Pszczew] w sporze z jakimś Janem intruzem (intrusus) w C. [Jan zapewne objął bezprawnie urząd kościelny, może wikarego?] (ACC 17, 226); 1459 wikary, który odprawiałby nabożeństwa w kaplicy (oraculum) w C., przyłączonej jako filia do kościoła w Chycinie, otrzymywać będzie od pleb. w Chycinie 18 ćw. żyta i owsa, 1/4 ofiar (oblationes) z obu kościołów oraz co roku 1 grz. od Mikołaja dz. w C. (ACC 39, 38v); 1461 Mikołaj z C. i Dziersław z Chyciny w sporze o pr. patronatu kościołów w Chycinie i C; bp wyrokuje, że kościół w C. jest filią kościoła w → Chycinie; pleb. z Chyciny ma utrzymywać wikarego w C., który odprawiałby tam nabożeństwa i sprawowałby opiekę duszpasterską (AE II 70v); 1499 Wojciech pleb. w S.6Wojciech pleb. in Skursko, tj. prawdop. w K. a nie w Skórkach w pow. gnieźn., gdzie w 1498 r. wspomn. jest jako pleb. Dobrogost Skurski (PG 12, 4v) (ACC 79, 169v); 1510 kościół par. w C. w dek. Międzyrzecz [formularz nie wypełniony] (LBP 174); 1529 Mikołaj pleb. z C. z powodu ciągłych skandali obyczajowych, za które był już osadzony w więzieniu, a potem uwolniony, ma opuścić w ciągu miesiąca diecezję pozn., a jeśli nie oddali się, zostanie ujęty i skazany na uwięzienie (ACC 104, 131); 1540 z rejestru kontrybucji kleru: w C. nie ma pleb. i kościelnego (minister); pleb. z Chyciny i Goruńska zarządza też kościołami par. w Pieskach i w K., pleb. płaci 12 gr (CP 404 k. 50v, 52); 1564 dla bpa pozn. wiardunki dzies. z 8 ł. w K. (IBP 306); 1640 z wizytacji: kościół w K. zajęty przez innowierców (AV 10, 90v).

7. 1384 (Wp. 3 nr 1816); 1503 Kurski (AA nr 176).

1 Przydomek Konopka nosili dziedzice Bukowca k. Międzyrzecza.

2 Now. 2. 435, nazywa go błędnie Mik. Grobskim.

3 Jako burgr. międz. potwierdzony też w 1481 r. Por. A.Gąsiorowski. Urzędnicy zarządu lokalnego w późnośredniowiecznej Wielkopolsce, Poznań 1970, s. 267, przyp. 431.

4 W latach późniejszych Starochowscy vel Staruchowscy de Staruchowo [niezident.] występowali m.in. jako dziedzice Długiej Gośliny w pow. pozn. oraz Złotnik i Kołaty w pow. gnieźn. (np. 1538: PG 17, 227; 1545: PG 18 k. 175, 231v; 1551: PG 18, 610; 1554: PG 19, 205). Andrzej Staruchowski wspomn. jako burgr. międz. w 1524 (PG 16, 40v).

5 Wg Żychl. 1, 260, Jan, Jerzy i Henryk Sczanieccy byli ss. Janusza (1443 niegdyś Sczaniecki). Dwaj pierwsi nazywani byli od r. 1513 także Kurskimi; a potomkowie Henryka, który kupił wieś Pieski, zwani byli Pieskowskimi.

6 Wojciech pleb. in Skursko, tj. prawdop. w K. a nie w Skórkach w pow. gnieźn., gdzie w 1498 r. wspomn. jest jako pleb. Dobrogost Skurski (PG 12, 4v).