1181 fals. ok. 1230 r. Chuscouo (DBL nr 1), 1258 or. Chuscovo (Wp. 1 nr 368), 1396 Kuszkowo (Lek. 1 nr 2206), 1424 Cusscowo (KoścZ 8, 60), 1434 Kuschkowo (KoścZ 10, 203v), 2,5 km na NW od Krzywinia.
1. 1476 n. pow. kośc. (PG 9, 63); 1563 par. Czerwony Kościół (ASK I 4, 150v).
2. 1426, 1434, 1448 zapowiedzi dróg, łąk, pastwisk i lasów w C. → p. 3.
1456 dziedzina C. graniczy z Krzywiniem (z łanami nadanymi wójtowi w Krzywiniu; DBL nr 226).
1533, 1541 narożnik wsi K. z wsią Czerwony Kościół i z m. Krzywiń, → Czerwony Kościół p. 2 (KoścZ 25, 190; Lub. A 64).
3. Własn. bened. z Lubinia, później szlach. 1181 fals. ok. 1230 Władysław ks. Polaków [Laskonogi?] odnawia i nadaje imm. ekon. i sąd. benedyktynom z Lubinia; do posiadłości klaszt. należy m.in. Ch. z setnikiem, któremu podlegają wsie płacące stróżę, stan, narzaz i powoz oraz in. ciężary [tu następuje wykaz posiadłości klasztoru zarówno położonych w pobliżu K., jak i bardziej oddalonych; → Lubiń – opactwo p. 3A]1O K., jako o jednym z przykładów organizacji setno-dziesiętniczej w Polsce, pisali: K. Modzelewski, Organizacja gospodarcza państwa piastowskiego X-XIII wiek, Wrocław 1975, s. 156, 168, oraz M.Barański, Organizacja setno-dziesietnicza w Polsce XI-XIII wieku, RH 45, 1979, s. 1-48, tamże dalsza literatura (DBL nr 1); 1258 ks. Bolesław [Pob.] potwierdza i transumuje wspomn. wyżej przyw. [fals.] z 1181 r. (Wp. 1 nr 368; DBL nr 23 reg.); 1294 fals. a. 1302 r. Przemysł II potwierdza przyw. Przemysła [I] z 1242 r. i wymienia posiadłości bened. lub., m.in. Ch. z setnikiem [zasięg wsi podlegających setnikowi jak wyżej w 1181 r.; → Lubiń – opactwo] (DBL nr 41; Wp. 1 nr 719).
1396 Szczepan (Stephanus) z K. oraz bracia Pietrasz, Mikołaj i Szczedrzyk [prawdop. z Jerki] toczą spór z opatem [bened.] z Lubinia (Lek. 1 nr 2206).
1397-99 Czechno vel Szczechno [prawdop. identyczny ze wspomn. wyżej Szczepanem] Krakwicz z K.2Zapewne ten sam Szczepan Krakwicz [nie podano z jakiej miejscowości] toczył w 1396 r. proces z Mikuszem kmieciem z Bojanic o 2 woły (WR 3nr87) (Lek. 2 nr 1965): 1398 tenże wraz ze swym włodarzem Kownaką3Lek. 2 nr 2133 i 2203 podaje 2 różne formy tego imienia: Kownata i Karwatka. W oryginale znajdujemy to imię zapisane w celowniku jako „Kownacze'' i w bierniku jako „Kavfnakam” (KoścZ 1 k. 58v, 67) i na tej podstawie przyjmujemy brzmienie imienia: „Kownaka” toczy spór z Janem mieszcz. pozn. (Lek. 2 nr 2133); 1398 ciż pozwani przez Burcharda mieszcz. pozn. o konia wartości 6 grz. (Lek. 2 nr 2202, 2203); 1399 tenże Szczechno w sporze z Baworem [Wyskotą, m.in. z → Krzemieniewa]; zachodźcą Szczechny w tym sporze jest Piechno Krakwicz [z Karchowa] (Lek. 2 nr 2360).
1399 Janusz z Jurkowa kupuje cz. K.4Nie udało się ustalić, skąd Cieplucha zaczerpnął tę skądinąd prawdop. wiadomość (Cieplucha 182).
1426 Katarzyna z Jurkowa [wd. po Januszu] zapowiada drogi (vie indirecte), łąki, pastwiska, lasy i zarośla w Jurkowie i w C. [a więc zapewne posiada C.]; woźny sąd. podaje to do wiadomości sąsiadów i ludzi obcych (extranei; KoścZ 8, 260v); 1448 Bartosz Jurkowski [s. Janusza] zapowiada drogi (vie indirecte inconsuete), zasiewy, pastwiska, łąki, zarośla, bory w Jurkowie i w C; równocześnie zastrzega sobie pr. polowania na tych gruntach (KoścZ 13, 203).
1476 działy majątkowe Miaskowskich [ss. Mik. Jurkowskiego z Osieka k. Kościana i Miaskowa, wnuków Kat. Jurkowskiej]; Wojciech otrzymuje 1/2 Miaskowa, 1/2 folw. K. i 2 ł. w Osieku; bracia jego Jan altarysta w kat. pozn. i Andrzej zrzekają się tych dóbr (PG 9, 63); 1485 Wojc. Miaskowski zapisuje ż. Małgorzacie po 300 zł węg. posagu i wiana na 1/2 Miaskowa i na całym C. (PG 10, 36); 1491 tenże zapisuje [tejże?] ż. Małgorzacie po 400 zł węg. posagu i wiana na K., 1/2 Miaskowa i na cz. Bodzewa (PG 10, 135).
1510 działy majątkowe braci Miaskowskich: Andrzej otrzymuje od Wojciecha i Ambrożego niedz. dziedziców Miaskowa całe wsie Osiek i K.; Andrzej zapisuje ż. Małgorzacie c. Stan. Radzewskiego [z Jeleńczewa] po 300 zł węg. posagu i wiana na połowach tych wsi (PG 14 k. 219, 221).
1563 pobór od wiatraka dorocznego (ASK I 4, 150v); 1581 pobór od 5 zagr., [owczarza, który ma] 5 owiec i wiatraka (ŹD 62).
1424 Maciek owczarz z. C. toczy proces z Olbrachtem z Czerwonego Kościoła (KoścZ 8, k. 60, 77v, 462).
5. 1619 pleb. w Czerwonym Kościele otrzymuje dzies. z folw. K. (AV 4, 124v).
1 O K., jako o jednym z przykładów organizacji setno-dziesiętniczej w Polsce, pisali: K. Modzelewski, Organizacja gospodarcza państwa piastowskiego X-XIII wiek, Wrocław 1975, s. 156, 168, oraz M.Barański, Organizacja setno-dziesietnicza w Polsce XI-XIII wieku, RH 45, 1979, s. 1-48, tamże dalsza literatura.
2 Zapewne ten sam Szczepan Krakwicz [nie podano z jakiej miejscowości] toczył w 1396 r. proces z Mikuszem kmieciem z Bojanic o 2 woły (WR 3nr87).
3 Lek. 2 nr 2133 i 2203 podaje 2 różne formy tego imienia: Kownata i Karwatka. W oryginale znajdujemy to imię zapisane w celowniku jako „Kownacze'' i w bierniku jako „Kavfnakam” (KoścZ 1 k. 58v, 67) i na tej podstawie przyjmujemy brzmienie imienia: „Kownaka”.
4 Nie udało się ustalić, skąd Cieplucha zaczerpnął tę skądinąd prawdop. wiadomość.