MARZYSZEWO

1278 or. Marisevo (DBL nr 36), 1282 Marissevo (Wp. 1 nr 513), 1393 [kop. XVII-XVIII w.] Marzeszewo, 1397 Marzyszewo (DBL nr 124), 1422 or. Marzischewo (DBL nr 155), 1422 [kop. 1582-86] Maryszewo (Wp. 5 nr 353), 1460 Marzissewo (DBL nr 237), 1466 Marischewo, Marziszewo (DBL nr 257), zaginiona osada, leżała między Jerką a Krzywiniem, a więc na NE od Krzywinia; grunty tej wsi weszły w skład gruntów krzywińskich.

1. [Pow. kośc.; par. Krzywiń?]

2. 1397, 1456 łany wójtowskie w Krzywiniu leżą między rolami mieszczan a dziedziną M. (DBL nr 124, 226); 1456 wspomn. łany oddzielone są od dziedziny M. drogą prowadzącą ze wsi Zbęchy do Krzywinia; na tej granicy leżą kamienie oznaczone krzyżami (DBL nr 226).

1282 struga [bez nazwy] oddziela M. od Jerki → p. 3 (Wp. 1 nr 514).

1510 czynsz dla altarii w Krzywiniu ciąży na 1/2 ł. w M. (LBP 205).

3. Własn. rycerska, potem bened. → Lubiń – opactwo. 1282 Marcin opat lub. daje komesowi Szczepanowi (Stephanus) kaszt. krobskiemu dziedzinę zw. Jerka, a w zamian otrzymuje od niego dziedz. M.; Szczepan będzie posiadał w całości strugę płynącą między Jerką a M. (Wp. 1 nr 513, 514; DBL nr 38 i 39 regesty).

1294 [fals. 1302] ks. Przemysł II potwierdzając posiadłości bened. lub., wymienia m. in. wieś M., która podlega setnikowi w Kuszkowie (Wp. 2 nr 719; DBL nr 41 z obszernym komentarzem).

1393 król Władysław zwalnia od wszelkich ciężarów na rzecz króla wsie klasztoru lub. zniszczone przez wrogów Królestwa Pol., m. in. wieś M., na tak długi czas, na jaki opat zwolni te wsie z czynszów i świadczeń dla kl. lub. (DBL nr 122).

1422 Wojciech opat lub., pragnąc lepiej wykorzystać dobra klaszt. i powiększyć dochody, a równocześnie polepszyć [stan] m. Krzywinia, dołącza do tego miasta dziedzinę klaszt. M. i poddaje ją pr. miej skiemu; po upływie 5 l. wolnizny mieszczanie mają płacić z ról nal. do M. po 1 grz. czynszu i po 1 wiard. dzies. z łanu (DBL nr 155; Wp. 5 nr 353 reg.).

1447 Stefan opat lub. odnawia przyw. wójtowski dla wójta w Krzywiniu i potwierdza nadanie M. z 1422 oraz wysokość ciężarów z łanu (DBL nr 214); 1460 wzm. o czynszach rocznych [z ról] miejskich oraz [z ról] w M., → Lubin – opactwo (DBL nr 237).

1460 Andrzej [Bniński] bp pozn. zatwierdza decyzję Wojciecha opata lub.; opat Wojciech wspomina, że w czasie, gdy on składał profesję zakonną, opust. wieś M. należała [i była przeznaczona] do wspólnego użytku braci z konwentu, jednakże opaci tego kl. przywłaszczyli ją sobie i wymusili ją (extorserunt) od braci i z tego powodu bracia cierpieli niedostatek; mieszczanie krzywińscy przywracają do uprawy role opust. wsi M.; opat Wojciech oddaje konwentowi dochody ze wsi M. i inkorporuje ją wraz z wsią Gierłachowo i folw. Nowy Dwór do wspólnego majątku konwentu (DBL 257).

5. 1278 Jan bp pozn. zamienia dzies. z Jakubem opatem lub. i jego konwentem: m. in. kl. lub. otrzymuje dzies z M., → Lubiń – opactwo, p. 3B (DBL nr 36; Bielińska 345).

Uwaga: W XV i w pierwszej połowie XVI w. mieszczanie krzy wińscy w swych transakcjach wyraźnieodróżniali role miejskie od ról „in Marziscwo” (M Krzywiń I 33 passim).