1427 [pierwsza wzm. o młynarzu] (PZ 9, 104bv), 1482 molendinum brasei alias słodowy aut Maior Molendinum Rogosnense (ACC 60, 36), 1500 Nagorny Molendinum (PG 62, 165), 1565 Miesczki Młyn (LWK 1, 258), 1597 Molendinum Civile (ACC 131, 226v), niezident. młyn nad rz. Wełną w pobliżu m. Rogoźno1Przyjmujemy, że nazwy Nagórny i Miejski odnoszą się do tego samego młyna; ze źródeł wynika, że oba należały do stwa rogoz., a nazwa „Miejski” nie świadczy o własności młyna, lecz raczej o jego położeniu w pobliżu miasta.
1. 1508 n. pow. pozn.; par. Rogoźno (ASK I 3, 16v).
2. 1597 ul. Garbarska w Rogoźnie prowadzi od gumna [zamkowego] do M.C. (ACC 131, 226v).
3. Własn. król. → Rogoźno – starostwo. 1427-85 młynarze z Rogoźna2Wymieniamy tu wszystkich znanych młynarzy z Rogoźna, gdyż nie potrafimy ustalić, z których młynów pochodzą. Oprócz N.M. wchodziły tu w grę → Nadolny Młyn i młyn → Ruda: 1427 Michał w sporze z Piotrem z Głęboczka (PZ 9, 104Bv); 1438 opatrzny Wojciech w sporze z małol. Wawrzyńcem s. Mikołaja (Miksa) z Głęboczka (ACC 22, 87); 1449 Wojciech młynarz i stelmach z Rogoźna po śmierci abpa [Winc. Kota z Dębna] otrzymuje 24 zł i 6 grz. jako spłatę cz. długu wynoszącego 60 grz. (AC 1 nr 1774); 1482 Maciej z młyna słodowego albo M.M.R. ma zapłacić 9 grz. Wojc. Jędrzychowiczowi duchownemu w Rogoźnie za dom kupiony od jego ojca (ACC 60, 36); 1485 tenże pozwany przez Wojciecha z Bydgoszczy bpa sufragana pozn. o zwrot 468 1/2 grz., które zm. Michał Redlich (brat bpa) mieszcz. z Gębie [na Kujawach] zdeponował przed 20 l. u Macieja (Now. 2, 183).
1500 młyny N. i → Nadolny Młyn mają stanowić wspólną posiadłość braci Mikołaja i Marcina Kretkowskich tenutariuszy rogoz. (PG 62, 165); 1508 w Rogoźnie pobór płacą od 2 młynów: młyna w mieście o 3 kołach oraz Nadolnego Młyna o 2 kołach (ASK I 3, 16v).
1519 król Zygmunt zezwala Andrzejowi Zakrzewskiemu dz. w Łopiennie [pow. gnieźn.], dworzaninowi król. na wykup 1/3 młynów wodnych w Rogoźnie [tzn. N.G. i → Nadolnego Młyna] z rąk Jana s. zm. Pawlika3Jan Pawlik były młynarz z Rogoźna otrzymał w 1519 pr. wykupu 1/3 mł. wodnego [król.] leżącego w Poznaniu [nad Wartą] za kl. dominikanów (MS 4 nr 12340) (MS 4 nr 3006); 1519 tenże król oznajmia, że wspomn. Andrzej Zakrzewski ustąpił z młynów w Rogoźnie na rzecz Mikołaja z Kretkowa wdy brzeskiego kujawskiego [tenut. rogoz.] (Rykaczewski 293-294).
1521 komisarze król. wyceniają młyn w Rogoźnie [który?] na 500 grz. (Rykaczewski 294; MS 4 nr 13028).
1565 M.M. na rz. Wełnie w stwie rogoz. ma 2 koła walne i 1 koło foluszowe; przeciętny dochód stwa rogoz. z M.M. wynosi 193 1/2 ćw. żyta, 19 ćw. pszenicy, 186 3/4 ćw. słodów pszenicznych, a z folusza po 1 gr od postawu sukna; młynarz powinien wykarmić 4 wieprze, albo zamiast tego zapłacić 8 fl. (LWK 1, 258).
1 Przyjmujemy, że nazwy Nagórny i Miejski odnoszą się do tego samego młyna; ze źródeł wynika, że oba należały do stwa rogoz., a nazwa „Miejski” nie świadczy o własności młyna, lecz raczej o jego położeniu w pobliżu miasta.
2 Wymieniamy tu wszystkich znanych młynarzy z Rogoźna, gdyż nie potrafimy ustalić, z których młynów pochodzą. Oprócz N.M. wchodziły tu w grę → Nadolny Młyn i młyn → Ruda.
3 Jan Pawlik były młynarz z Rogoźna otrzymał w 1519 pr. wykupu 1/3 mł. wodnego [król.] leżącego w Poznaniu [nad Wartą] za kl. dominikanów (MS 4 nr 12340).