1360 kop. 1555 molendinum Novum Carpisczko, molendinum novum in Carpisczko (Wp. 3 nr 1425), 1443 or. Nouum Molendinum Carpyczsky (KoścZ 12, 192), 1563 Nowy Mlin, Mlin Nowy (PG 107, 356), 1580 Nowy Mlyn (KoścG 34, 505v), 1583 Nowymlyn (PZ 25, 36v), młyn położony na rz. Dojcy, zapewne ok. 3 km na NWN od Karpicka; Karpicko 1,5 km na N od Wolsztyna¹Najpewniej jest on ident. z widocznym na mapie Gilly’ego i na MTop. 1940 Neue Mühl, który leży na rzece Dojcy 1,2 km poniżej Ruchotscher Mühl (Ruchocina Gać). 0,5 km powyżej Alte Mühl (Stary Młyn), a ok. 3 km na NWN od Karpicka.

1. [Pow. kośc.]; 1510 n. par. Komorowo (LBP 159).

3. Własn. szlach. 1360 Peregryn z → Karpicka w sporach o młyny w → Karpicku, m. in. o młyn N.C. (Wp. 3 nr 1425, 1426).

1418 Herman opat z Obry pozywa Grzymka Brodzkiego o podniesienie wody w jego młynie [= N.M.?] i zalanie mł. Ruchocina Gać²Czy sprawa ta miała dalszy ciąg w 1436? Wtedy to toczył się spór między Mik. Brodzkim [z Karpicka] i Hermanem opatem z Obry o podniesienie (czy może zbudowanie?) młyna (pro ereccione molendini: KoścZ 11, 197v) (KoścZ 4, 396; KoścZ 5, 117v).

1443 Wincenty z Tłok i Jakub bracia, dziedzice w → Karpicku, w sporze z Hermanem opatem z Obry, m. in. o należący do nich N.M. (→ Karpicko: KoścZ 12, 292).

1510 w opisie par. Komorowo wspomn. m. in. 4 młyny: jeden panów z Wolsztyna, drugi Jana Tłockiego [trudno określić, który z nich to N.M., a który to Stary Młyn] i 2 młyny kl. w Obrze; z 3 młynów płacą pleb. w Komorowie po 1 ćw. mąki rocznie, a z czwartego zw. Ruchocina Gać [nal. do kl. w Obrze] 2 ćw. mąki, gdyż posiada on 2 koła (LBP 159).

1523 Andrzej Iłowiecki wraz z ss. Mikołajem i Stanisławem zapisuje wikariuszom wieczystym kat. pozn. czynsz roczny, m. in. na 1/2 N.M. (→ Komorowo: PG 15, 522v).

1563 ugoda Jakuba, Cypriana i Jana Iłowieckich ze Stanisławem, Bernardem, Gabrielem, Baltazarem i Janem Tłockimi w sprawie Starego Młyna; wspomniano m. in., że N.M. leży nad samicą rz. Dojcy, a Tłoccy, do których nal. Stary Młyn, mają dać na pastwisko dla młynarza M.N. grunt od grobli do rowu wpustnego nad groblą i stąd w poprzek rz. Dojcy do jabłoni stojącej tuż za młynem w ogrodzie M.N. (→ Karpicko: PG 107, 356-358v); 1566 Jan Iłowiecki płaci → pobór.

1580 Franciszek komendarz kościoła par. w Świerczynie pozywa Baltazara Powodowskiego i żąda egzekucji zaległego od roku czynszu 10 grz. od sumy głównej 200 zł węg. zapisanej na połowach m. Wolsztyn oraz wsi → Karpicko i → Komorowo w pow. kośc.; Baltazar nie dopuszcza do egzekucji i pozywa w tej sprawie Łukasza Iłowieckiego, od którego kupił czwarte części m. Wolsztyn (z pr. patronatu kościoła par. tamże) i wsi → Komorowo, Karpicko i mł. wodnego N.M. w Karpicku; 1581 Baltazar pozywa wspomn. Iłowieckiego o dokumenty, których wydanie przyrzekł mu słownie przy sprzedaży wymienionych wsi (KoścG 34 k. 357v, 505v; KoścZ 67, 90v-91); 1583 tenże Baltazar Powodowski zapisuje swojej przyszłej ż. Katarzynie c. Mac. Międzychodzkiego [z Międzychodu k. Dolska] posag i wiano, m. in. na 1/2 N.M. (→ Komorowo: PZ 25, 36v-37v).

Pobór: 1563 z Karpicka od 4,5 ł., 1 ł. spalonego i od młyna wodnego dor., walnika o 2 kołach [czy dotyczy to N.M.?] (ASK I 4, 207); 1566 z cz. Jana Iłowieckiego w Karpicku od 1,5 ł. kmiecego, 3 zagr. i mł. [= N.M.] o 2 kołach (ASK I 4, 286v).

Uwaga: Do naszego N.M. nie odnosimy przekazu z 1425 o nowym młynie Abrahama Zbąskiego na rz. Dojcy, w pobliżu młyna Ruchocina Gać (Wp. 5 nr 406). Mł. ten bowiem był najpewniej tożsamy z mł. Zawada nadanym przez Zbąskiego klasztorowi w Obrze w 1429, a położonym powyżej Ruchocinej Gaci. Zbąscy nigdy nie występują jako właściciele naszego N.M. Widocznie mł. Zbąskiego nazwano zrazu również nowym. Istnienie na rz. Dojcy w okolicy Karpicka 4 młynów potwierdza też opis par. Komorowo z 1510 (→ p. 3).