OSTROWO

1334 kop. XVII w. Ostrów (Wp. 2 nr 1128), 1424 or. Ostrów (KoścZ 5, 441v), 1510 Ostrowo (LBP 109), 1563 Osthrow (ASK I 4, 155), 4 km na WE od m. Gostyń.

1. 1530 n. pow. kośc. (ASK I 3, 123); 1510 n. par. Kunowo (LBP 109).

2. 1334 mł. w O. → p. 4; 1457 w O. lasy, staw i → Ostrowski Młyn (CP 4 nr 138); 1510, 1571 w O. → Ostrowski Młyn; 1564 k. O. gaje sosnowe i dębowe (IBP 290).

3. Własn. kościelna – bpów pozn., klucz → Dolsk: 1334 → p. 4.

1424 bp pozn. jako właśc. wsi Brzednia i O. pozwany przez Czemę z Lubiatowa Małego w sprawach kościelnych [jakich?] (pro causa congregacionis katholice fidei alias zboru crzesczyanskiego; KoścZ 5, 441v, dawniej k. 135v).

1457 kop. 1575 między rolami kmieci w O. leżą 2 stajania roli, należące do młynarza z → Ostrowskiego Młyna (CP 4 nr 138).

1510 w O. 3 ł. opust., 2 ł. os., 1 ł. soł., 1 mł. [= → Ostrowski Młyn] (LBP 109).

1510 Maciej z O. zw. Kiczka → p. 7.

1555 woda z nowego stawu w Kunowie zalała łąki wieśniaków (prata colonorum) w O., → Kunowski Młyn (AC 1/2 nr 461).

1564 w O. jest 6 1/2 ł.; z 2 ł. os. płacą bpowi czynsz po 1 grz. 8 gr, 4 koguty i 30 jaj; 2 ł. opust., z których 1 jest uprawiany przez kmieci, a czynsz i robocizna z niego warte są 2 grz.; drugi ł. opust. porastają zarośla, w niektórych miejscach przetrzebione; w O. 2 1/2 ł. soł.; w sumie należny czynsz z O. wynosi 4 grz. 16 gr, 8 kogutów i 60 jaj (IBP 289).

Pobór: 1530 od 1/2 ł. (ASK I 3, 123); 1563 do Poznania płacony jest pobór od 2 ł., nie płacą od 2 1/2 ł. soł. (ASK I 4, 155); 1571 od 2 ł. kmiecych, od mł. walnika o 2 kołach [= → Ostrowski Młyn] (ASK I 5, 420v); 1580 od 2 ł. os. i 1 ł. opust. (ŹD 74).

4. 1334 bp pozn. Jan na prośby Macieja, Piotra, Michała, Wacława i Szymona braci, sołtysów w O. k. Gostynia odnawia utracony przywilej soł.; sołectwo bracia odziedziczyli po matce; wieś liczy 14 ł., z czego 2 1/2 ł. nal. do uposażenia soł.; sołtysi mają też posiadać: mł. na rz. Obrze [= → Ostrowski Młyn] i płacić z niego bpowi 1/2 grz. rocznie, mł. na rz. → Bukowicy przy brzegu nal. do bpa, 1/3 opłat sądowych, pr. polowania; mieszkańcy O. mają płacić do Poznania bpowi czynsz na ś. Marcina [11 XI] w wysokości 2 ćw. pszenicy, 4 ćw. żyta i 6 ćw. owsa oraz 6 sk. (Wp. 2 nr 1128).

1510 w O. 1 ł. soł. (LBP 109); 1534 → niżej. 1548 szl. Wawrz. Bogusławski sołtys w O. zeznaje, że otrzymał od bpa pozn. [Benedykta Izdbieńskiego] 32 grz. z tytułu wykupu sołectwa, w tym 25 grz. za ziemię (pro fundo) i 7 grz. za budynki zgodnie z wyceną komisarzy; Bogusławski oddaje oryginalny dok. perg. z 1334 oraz wystawiony 1534 przez bpa pozn. Jana Latalskiego dok. darowizny sołectwa dokonanej na rzecz tegoż Bogusławskiego przez jego ojca Mik. Bogusławskiego (AE IX 187); 1549 bp pozn. sprzedaje sołectwo w O. Marcinowi Wilkońskiemu dz. w Lubiatowie za 32 grz. (CP 4 nr 44).

1563 sołectwo ma 2 1/2 ł. → p. 3.

1600 bp pozn. Jan Tarnowski daje w dożywocie Janowi Wilkońskiemu sołectwo w O. wakujące po śmierci stryja Jana, Marcina Wilkońskiego, który otrzymał je 1549 od bpa Benedykta Izdbieńskiego (CP 4 nr 293).

7. 1510 zeznanie w sprawie cudów związanych z obrazem NMP pod Gostyniem [Święta Góra k. Gostynia, → SHG, cz. I, s. 574-575]: Maciej z O. zw. Kiczka (Kyczka), mający ok. 40 ł., zeznaje wraz z ż. Dorotą, że ich c. Jadwiga, gdy miała 5 ł., wpadła do dołu k. domu i utopiła się; wydobyto ją i złożono wotum [ku czci NMP], po godzinie dziewczynka wypluła z siebie wodę oraz błoto i żyła długie lata (AC 2 nr 1666).

Uwaga: Nazwa wsi adekwatna do jej położenia: O. leży na wyspie (ostrów), w rozlewisku utworzonym przez rz. Obrę (obecnie Kanał Obry) i uchodzącą do niej rz. Kanię (Gilly, MTop. 1950).